장음표시 사용
371쪽
Iudex Uangeliorum. 3 s: faciem Satris mei qui in Coelis est M. I8. I IO
SS. Aps Simonis J adg. 8. Octob PHaec mando vobis ut diligatis invicem, Quia odio habuerunt me gratis. I. IS. IT-2 Art. o S. Omnium Sanctorum. I. Notemb. Videns Iesus turbas, ascendit in montem, quoniam merces vestra copiosa est in Coelis M. S. I-o Art. O . Commem omnium defunctorum. 2. N emb. Venit hora, nunc est , quando mortui audient vocem Filii in resurrectionem judicii. I. s. J-29 Art. 96.
372쪽
EVAN ELISTAE.NO, multum curarunt Evangelisti quem factorum
dictorumque tenerent ordinem, modo vera sibi compertissima narrarent. Quapropter multa sine cohaerentia & extra proprium locum referunt saepe continua narratione coniungunt quae longo disjuncta sunt intervallo: saepe, quae priora sunt , faciunt posteriora in , quae posteriora, priora. Hoc satis ipsa sua narratione nonnumquam declarant ut cum dicunt Factum est autem in una dierum. Cum autem yesin esset in Bethania. Ut autem quis judicet ubinamin quamobrem temporis ordine recedant, magna opus est observatione. Praecipua talarum loca pro ingenii mei tenuitate hic breviter tangam , ut ordinis , quem in Concordia teneo, facilius ratio deprehendatur.
υ. 3. Qui cum recessissent, ecce Angelus Domini apparuit in somnis Ioseph. Non immediate post Magorum discessum apparuit sed inter illum discessum range
li apparitionem acciderunt ea quae refert Lucas capite . a versiculo 1 ad 38 inclusive. Unde reste notat in Augustinus l. 1. de consensu Evangelistarum. c. s. sic unumquemque Evangelistam contexere narrationem suam, ut
tamquam nihil praetermittantis series disesta videatur. Tacitis enim iis quae non vult dicere , sic ea quae Vult dicere , illis quae dicebat adjungit, ut ipsa continuo sequi videantur. m. Is ut adimpleretur quod dictum est a Domino per Pro
phetam dicentem : Ex EDpto vocavi lium meum. Hκώ
373쪽
Obserυ in ord quo scripserunt Evang. Set prophetia impleta fuit per Christi reditum ex AEgypto, non ver per ejus habitationem in regione illa itaque Verba haec, adimpleretur, sec.colloco post versi ulum ar
v. I. In diebus autem illis venit Ioannes Baptista. . . Non soli dies intelligendi sunt quibus venit Ioseph in civitatem Nazareth sed illi omnes quibus Iesus in ea manebat civitate. Nam inter reditum ex AEgypto Ioannis piaedicationem anni multi elapsi sunt.
m. h. Cum autem audisset Jesus quod Ioannes traditus esset. . . Ergo Ioannes jam traditus erat, jam in carcerem missus erat cillam tamen in carcerationem nondum re tulit Evangelista, sed ipsam postea refert per recapitula
v. S. Et secut sunt eum turba multa. . . Occasione praecedentis concursus ad Christum , refert Evangelista per anticipationem hunc alium concursum, quem suo loco reser Marcus. c. . . . Qipse Matthisv c. Q. V. IS.
In capitibus . . . summam Evangelicae doctrinae diversis locis ac temporibus a Christo traditae congestit Evangelista : Et eam ideo anticipare voluisse videtur , ut miraculorum narrationi doctrinam praeponeret. Hanc autem anticipatam esse ex eo maxime patet , quod duo decim postslis jam electis exposita fuerit , ut constat ex Luca ; Matthaei autem vocatio post istam expositio nem referatur, ' scilicet capite, . . qui ejus vocatio nis verus locus est.
m. 1 . Et cum eteni set Iesus in domum Petri. . . Occa sone miraculi superioris in Capharnaum patrati redit Evangelista ad ea narranda quae antea in eadem civitate contigerant. v. 8. Videns autem Iesus turbas m ita circum se. . .
374쪽
ρs Observationes in ordinem non eas quae . I 6. Offerebant ei daemoniacosin male habentes sed alias, quae ipsi pariter aegrotos offerebant dum peragraret Galilaeam. v. 2 Nam socius Petii curatio ollae curationes quae ipsam secutae sunt , ante Galilaeae circuitum acciderunt ut constat ex Marco
v. 2. Ioannes autem cum audisset in incuIis opera Chri yi . . . Occasione praedicationis Christi duodecim po-1tolorum memorat Evangelista famam Christi apud Ioannem Baptistam. Porro omnia quae ab hoc versiculo usque ad rinem capitis 3 referuntur , per recapitulationem referuntur ea enim omnia s exceptis iis quae dicit ChrisIUS c I. a v. s. usque ad finem contigerunt ante Galilaeae peragrationem , de qua v. s. c. . Hoc patet ex Marco .Luca. v. a. S. In illo tempore. . . non quo civitatibus illis ex- pro Urabat, sed alio occasione enim ex coecationis superborum refert Evangelista quae Christus alibi dixit de
illuminatione parvulorum. Vide Lucam. c. o. v. 21.
m. I. In illo tempore- . . id est, circa illud tempus Eju modi enim formulae , in diebus illis, tunc in illo tempore, non semper designant tempus rei proxime narrata . v. 17. ut adimpleretur quod d/ctum est O c. Hanc prophetiam adimplebat Christus longe ab inimicis suis re cedendo , ne sua praesentia eorum invidiam modium excitaret itaque prophetiam hanc paulo serius Evangelista refert, dum inter eam WChristi recessum turbarum concursum curationem serit. v. 22. Tunc oblatus est ei damonium habens , caecum mutvi non in hoc recessu de quo v. s. sed alio tem pore, cin domo ut patet ex Marco.
v. o. Et accedentes discipuli. . . non tunc , sed cum 1ediisset domum post alias parabolas, quae referuntur a V 2 . ad 33.
375쪽
m. I. In illo tempore audiυit Herodes tetrarcha famam 3 esu. Hic resumit Evangelista narrationem interruptam
a v. . c. II. Vide obtervationem in v. . . M. v. 3. Herodes enim tenuityoannem , ct alligavit eum. Vi- ae observ in V. . c. q.
v. I 3. Quod cum audisset yesin. . . quam scilicet piuionem de illo haberet Herodes. Hic enis resum1 Evangelista narrationem interruptam a V. 3.
v. O. Et interrogaverunt eum discipuli. . . Haec interrogatio nullo modo siequitur ex immediate praecedentibus, sed procul dubio ex his ultimis verbis capitis superioris, Si ni quidam de hic stantibu , qui non gustabunt mortesB donec ideant Filium hominis enientem in regno suo. Cum enim Matthaeus statim subjecisset transfigurationem, nunc recolit quod omiserat. In hoc Marcus sequitur Matthaeum.
in ipsam Iudaeam , ut patet ex Joanne. c. IO. v. o Uide notam D. Augustini, quam attuli in v I 3. . . at thaei.
m. 1. Et ejiciebat omnes vendentes ... non prima die qua ingrexIus est in Templam , sed sec da , ut constate Marco Quae enim duobus primis diebus gesta sunt ea promisicue refert Matthaeus , quasi eodem die fa- .cta fuissent ita duos dies contrahit in unum , ut ille qui videtur esse secundus juxta Matthaeum, sit tertius juxta Marcum.
m. 13. A autem vobis Scribρ, ct Phario hypocrita . . . Occasione illorum hypocrisis has Evangelista refert ex probrationes, quae tamen in domo cuiusdam Pharisaei factae sunt ut constat ex Luca. c. II. V. Z.
376쪽
3I Obsertationes in ordinὰm υ. 37. Drusilem seruuelem , qu occidis Prophetas. . . Occasione Prophetarum occilionis sublicit Evagelista quae videntur dicta fuisse a Christo cum lam jam ingressivus Ietos blymam flevit super illam , ut habet Lucas c. 19. V. I. His enim sequentibus verbis , Non me videbitis amodo, donec dicatis: Benedictus , qui venit in nomine Domini, alludit Christus ad acclamationes populi, qui lusce verbis utebatur.
m. q. Sicut enim homo peregre proficiscens. . . Haec parabola poni potest immediate post caput praecedens, ob maximam rerum similitudinem. i. i. Cum autem venerit Filius hominis. . . Haec verba optime cohaerent parabolae virginum.
v. 6. Cum autem esset Ieseus in Aethania... Videtur Evangelista hucusque distulisse loqui de eo quod ac una est in Bethania , ut ita pateret qua ratione motus fuisset Juda ut Iesum traderet nempe quia indignabatur sibi periis lucrum, quod ex vendito unguento provenire potuisset.
v. 29. Dico at rem obis : non bibam amodo de hoc genimine vitis ... Occasione calicis sano uinis refert Evan-
gelista quae Christus dixerat antea de calice vini, de quo quidem non loquitur hic Evangelista , neque MarcuS, qui haec eodem narrat ordine sed vide Lucam. v. o. Et hymno dicto , exierunt in montem liveti id est, surrexerunt emens a ut exirent sed aliquamdat in ipso cenaculo morati sunt, forte etiam is plerumque sit consederunt. Nam inter hymni recitationem Cgressum e coenaculo multa dixit Christus , ut constat ex Joannis capite i , in cujus fine dicit Christus : Surgite,
v. T. Tisnc milites r dis... Non tunc praecise sed antequam Pilatus Iesum tradidisset crucifigendum acta sunt ea quίe hoc e tribus sequentibus verticulis conti nentur ut constat ex Luca Joanne.
377쪽
quo scripserunt Evangelista 3 sv. 2. Et multa corpora sanctorum. . Occasione monumentorum apertorum anticipat Evangelista resurrectionem corporum, quae tamen. post resurrectionem Christi facta est, sicut & eorum apparitio. Nullus enim ante Christum resurrexit ad gloriam & vitam immortalem.
v. 14. Postquam autem tradisus es Bannes... Haec verba supponunt Ioannis incarcerationem , quam per recapitu' lationem refert Evangelista c. . . II. v. o. Et venit ad eum lepro ... Hicin in multis aliis locis particula o non conjungit sequentia cum praecedentibus Leprosius enim ille post Christi sermonem in
Enon te mundatus est , ut patet ex Matthaeo. . . . . .
v. I. Et iterum intraυit Caphamaum post dies . Ob aliquam praecedentium similitudinem h1c subjicit Marcus quae suo loco refert Matthaeus initio capitis'. v. 23. Elfactum es iterum , cum Dominus abbatis ambularet per sata. . . Occasione superioris Pharisaeorum que-xelae sequentem anticipat Evangelista querelama quod facit, LucaS.
v. 2o. Et veniunt ad domum. Vide quae dixi de coniunctione ct in . qΟ. c. I.
m. o. Et cum siet singularis. . . . cum scilicet domum venisset post propositas alias parabolas quae referuntur a
v. s. Et ait illis in illa die ... non in illa ipsa die qua proponebat praecedentes parabolas , sed in alia longe an ter lori die qua pariter ascenderat in naviculam , ut habet Matthaeus c. S. v. 13. Et certe Lucas qui c. 8. V. 22. tranS- fretationem illam eodem refert ordine quo Marcus, clare
378쪽
3s obsersationes in ordinem indicat non esse factam in die propositionis parabolarum: non enim dicit in illa die ut Marcus, sed actum es autem in una dierum.
et . . Et venit quidam de archi nagogis .... non statim post transfretationem , sed quibusdam intermediis, quae refert Matthaeus . . ab initio usque ad v. 17.
v. I. Et egressus inde ... hoc est, e regione maris a lilaeae , seu ex urbe Capharnaum. Non enim statim post suscitatam archisynagogi filiam , abiit in patriam suam Nazareth, sed multo posti ut patet ex Matthaeo. c. I 3. V.F3. v. I p. Ipse enim Herodes sit ac tenuit Ioannem, vinxit eum in carcere. Vide observ. in . Iq. c. i.
v. o. Et interrogabant eum. . . . Vide obser v in V I. . c. IX. Matthaei.
v. I. Et inde exurgens, enit in fines Iu A ultra Io danem , sed prius in ipsam Iudaeam , ut patet ex Joanne. c. o. v. o. Vide notam D. Augustini quam attuli in V. 13. c. 2. Matthaei.
v. . Et cum appropinquarent Ierosolym ct ethan ε. .. hoc est, cum essent prope erosolymam, Bethaniam: erant enim inter Bethaniam unde veniebant in Ieroso lymam quo tendebant. v. s. Et cum stabitis adorandum . . . Occasione orationis subjicit Evangelista quae Christus alibi dixit de oratione. Vide Matthaeum. c. 6. v. I .
v. 3. Et cum set ethania ... Vide obser T. in . . c. 26 Matthaei.
379쪽
v. 23. o biberunt ex illo omnes. Et ait ills : Hies sanguis meus c. Haec verba dixit eis antequam bi bissent. Itaque per recapitulationem ea refert Evangelista. v. I. Amen dico vobis , quia jam non bibam de hoc genimine Sitis ... Vide obsierv. in v. 29. cos. Matthara. v. s. Et hymno dicto, exierunt in montem Olivarum. Vide observ. in v. 3o. c. 26. Matthaei.
v. Is Milites autem duxerunt eum in atrium FrAtorii. . Vide observ. in v. 27. c. 27. Matthaei.
v. 3. visum est is mihi assecuto omnia a principio di Menter, ex ordine tibi scribere, optime Theophile. Lex o dine, Graece Am ξη hic idem est ac sigillatim seu di sincte. Non enim pressius secutus est Lucas temporum ordinem quam alii tres Evangelistae. Hoc autem prooemium , quod historiae suae praemisit, toti Evangelica Hi storice ex quatuor illis Scriptoribus contextae praemittere non dubito : neque enim huic minus convenit quam il-I siquidem omnia quae de dictis .factis Domini nobis tradiderunt Evangelistae, unicuique Theophilo id est Dei amico' diligenter assecutus propΘno. A II.
v. 18. At omnes vi audierunt. . . postquam reversi sunt pastores. Haec enim verba aliquantulum anticipata sunt. v. 39. Et ut perfecerunt omnia secundum legem Domini,
reversi sunt in Galiuam , non immediate ex Jero lymis vel Bethleem, sed post interpossitam fugam in AEgyptum: ut constat ex Matthaeo. Vide notam D. Augustini, quam attuli in v. 13. c. 2. Matthaei.
v. 1'. Herodes rem tetrarcha... Cum enarrasset Evan-
380쪽
3s obsersationes in ordinem gelista variam Joannis ad populum exhortationem , naui narrandum duxit quanta libertate etiam Herodem corripuerit. Unde & ipsius Ioannis in carcerationem anti cipat . .
C. s. Et duxit illum diabolus in montem excelsum postquam . . duxit illum in ferusilem , ut satis indicat Matthaeus his vel bis, tunc iterum, cum dicit, c. q. . s. Tunc assumpsit eum diabolus in sinctam civitat m. . . S. Iterum assumst eum diabolita in montem excel sm alia. m. 1 . Et fama exiit per universam regionem de illo Oc casione reditus Christi in Galilaeam, eius famam subiicit Evangelista, quae tamen non nisi post Gali haec peragrationem increbruit. Quod autem hic anticipat Evangeli ta, suo loco postea restituit ei su ultimo.
v. 6. Et venit Nazareth. . . Antequam loquatur Evangelista de habitatione Christi in Capharnaum, subjicit
furorem Nar arenorum erga illum , ut ita pateat cur rolicta civitate Nazareth, veneritin habitaverit in Caphar
v. 23. Quanta audivimm ficta in Caph imaum , fac octh; in patria tua. His verbis constat Christum non venisse Nazareth nisi post multum temporis , quo mansit miracula fecit in Capharnaum. v. 3I E dfendit in Capharnaum... Resumit Evangelista narrationem interruptam a V. I S.
v. I 2. Et factum est cum esset in una civitatum, O ecc mi plenus te ra. Vide observ. in v. o. c. I. Marci. v. II. Elfactum es in n. dierum ... His verbis satis indicat Evangelista se non servare rerum ordinem. Vide etiam observ. in . . . . Marci.
v. I. FacEum es autem in Sabbato secundo primo. . . Vide observ. in v. 23. c. 2 Marci. Versiculos s. με. inserit Evangelista ob praecedentium, sequentium similitudinem sed melius ordinan tu apud Matthaeum c. iv. v. S. &4. T. V. 21.