장음표시 사용
391쪽
EGangelii Ioca. 36sxum hominum unde Iesus non tantum armonibus ipsum energumenorum ore Filium Dei vocantibus silentium imponebat, art. I. O3. verum etiam beatis Apostolis suis nonnumquam praecipiebat ut nemini dicerent quia pinfe esset Chrism , art. 21 . Qipse non semper se declarabat Filium Dei sed plerumque se vocabat Filium ho minis, qua periphrasi hominem designare solebant He
braei ad majorem quamdam Xpressionem humanae mise X., utpote cui magis obnoxius esse videtur qui longa serie ex homine misero miser nascitur. DE , ARris CHRIsTI DICTIS IUXTA DIvINAM
Sicut Pater ab aeterno suam essentiam communicat Fi-1ioci ita sapientiam, scientiam , potentiam , Omne de nique suas perfectiones ab aeterno ei commum cat , siqui- clam divinae perfectiones pla divina essentia Iunt Unde docere , demonstrare, dare idem est in Patre respectu Filii
ac generare , audire, discere, Sidere , accipere non aliud
est in Filio respe Stu Patris , quam generari. Itaque non potes Filius a se facere quidquam , quia non est a se , sed a Patre : nihil potest facere , nisi quod ide-vit patrem facientem quacumque enim ille fecerit, hae ct Filius similiter facit opera Filii sunt etiam opera a tris , cum Paterin Filius in unica subsistant essentia , per unicam operentur potentiam. Pater diligit Filium ct eum sibi aequalem eperando omnia demonstrat ei qugipse facit, art. s. Non possum ego a veipso ficere quidquam inquit Christus, art. 36. nihil possum facere, quod
non acceperim a Patre , quod Pater per me non faciat, cujus Pater non sit autor sicut audio ab eo , judico , id est, secundum voluntatem' operationem ejus in me judicaturus sum se Agitur enim de resurrectione mortuorum. Ego ex meipso non sum culinu sed qui misit me Pater, ipse mihi mandatum dedit quid dicam is quid
loquar art. 33S. Sicut docuit me Pater , Maoquor, art.1 6 9 sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio , art. ΑΟΣ. Descendi enim de Coelo , non ut faciam voluntatem meam , id est iniste mihi propria sit, in voluntate Patris dissentanea . sed oluntatem ejus , qui misit me , arr. 196. A meipso non veni, art. 238 sed per aeternam e uerationem exivi a Patre , is per incarnationem veni infla
392쪽
37 Annotationes in varia mundum art. IO. tamen semper ego sum in Patre, is Fater in me est , arto oo. Unde qui videt me internis fidei oculis , idet iisdem iis Patrem. Quinin qui externis oculis videt me tanta miracula patrantem, videt Patrem meum in opere suo : sicut qui videt hominem ope Iantem , videt animam eius in effectu illius.
Christus quatenus Deus nunaquam a Patris gloria dis cessit missus est a Patre , de Caelo de sicendit, non physice , sed metaphori ceci humiliando exinaniendo se ipsum , terrenamque naturam nostram assumendo Physice tamen ascendit in Coelumquii tenus homo, quo seni ait, Aelinquo mundum , is vado ad Patrem, art. 6 Io.
Istiusmodi formillae , Cenare semetipso , loqui a semctipso , agere a semetis , facere Coluntatem suam , sunt locutiones usitatissimae , quae plerumque significant sese in- trudere , dicta fingere , agere me autoritatem ex suo mi nutu vel beneplacito , nullius sequi voluntatem. Quibus expressionibus utitur Christus cum de se loquitur juxta naturam divinam , iisdem utitur cum de Spiritu sancto loquitur , tumq: eodem modo explicandae sunt.
Sicut Spiritus sanctus essentiam suam habet a Patre Filio, ita quidquid ejus est, ab iisdem habet; quia nihil est in eo , quod non sit ejus essentia : unde audire Scaccipere Ide: an est in eo , ac procedere.
Cum venerit ille Spiritus eritatis, ait Christus discipulis suis , art. o 3 docebit vos omnem teritatem e non enim
loqtae tur semetipso , quasi rerum ignarus uictor sed
quaecumque audiet a me in Patre meo loq:ιetur quia ventura sint annuntiabit obis per internam illuminati
neni. Nihil vos docebit contrarium doctrina vel voluntati meae . quia de meo accipiet, id est , de mea scientia , quam una cum essentia divina accipit a me sicut 4 Patre meo; siquidem omnia quAcumqte habet Pater , mea sunt. Et si in Personis divinis omnia fiunt ab arterno , per fututum tamen de Spiritu sancto sic Christus loquitur audiet , de meo accipiet tum quia agitur de re quae resia pectu discipulorum futura erat , tum quia de iis quaeae erna sunt, non minus futurum quam prat sensin praeteritum enuntiari potest. Quod ab aeterno Spiritus sanctus
accepit a Patre .Filio , semper accipit, .semper ac cipiet Dicit etiam Christus te accepturum a Patre potentiam
393쪽
Tυangelii Ioca. 3 6 viviscandi mortuos in fine seculi, eosque iudicandi. a re diligit Filium , inquit, art. 96 ct majora his quae 1 detis demonstrabit ei opera : Non quas arvi ea non demonia strasset sed humano more per futurum loquitur , quia de futuro opere sermo est.
agendi de loquendi, d de quibusdam vocabulis, tum ipsius, tum aliorum qui in Evangelio lo
quuntur aut citantur , tum etiam ipsorum Evan
Christus aliquando miracula sua publicare vetabat, aliquando jubebat , propter scilicet diversam rationem. Quando vel extra conspectum hominum, vel coram paucis miracula operabatur, plerumque praecipiebat ne manifestarentur , sic indicans se non ea patrare ut inde glOxiam ab hominibus acciperet qui autem at dii erant beneficio facile intelligebant silentium non adeo sibi esse praeceptum , ut peccarent, si propter gratitudinem bene sicium acceptum praedicarent. Et quidem eos saepius hoc fecisse ex Evangelio liquet nec tamen usquam eorum a Etum ab Evangelistis reprehenditur , sed potius tamquam laudabile commemoratur. Nonnumquam etiam miracula sua Christus aliquo modo abscondebat ab ipsis me in quo
rum favorem ea patrabato ut cum caeco cuidam paulatim visum restituit, quasi naturaliter eum curaret, aIl. 212.
Porro quando sese osterebat occasio miraculorum publice edendorum, ea edere non refugiebat quin Vaemoniaco a legione daemonum liberato tantum beneticium annuntiare prarulpitat, sed in isto praecepto nobis exemplum exhibet humilitati ac modestiae , siquidem facti gloriam in Deum transfert, cum dicit 'ade in domum tuam ad tuos, ct annuntia illis quanta tibi Dominus Dei fecerit miserim sit tui, art. 9. rebus materialibus captare solet occasionem loquen
di de spiritualibus Si scires donum Dei, i, quis es qui dicit tibi, Da mihi bibere tu forsitan petisses ab eo,
o dedisset tibi aquam ivam , art. 9. Nogabant eum discipuli , dicentes Eabbi, manduca. Ille autem dixit eis: Ego cibum habeo manducare quem vos nescitis ..... Memcibus est, ut faciam voluntatem ejus qui misit me art. .
394쪽
3 7 Annotat ovis in ariae uuaritis me , non quia id stis signa sed quia manducastis ex panibin , saturati esti operamini, non cibum qui perit, sed qui permanet in vitam ternam , art. I9ψ.
De rebus spiritualibus de de ipsis divinis metaphorice
loqui solet , ut Descendi de Coa , art. 96. Ist me a ter rari, p. Paracletus Spiritus inclin quem mittet Pater in nomine meo , c. art. G2. Si quis diligit me, sermonem meum serbabit, O Pater ners di get eum M ad eum evitemus , se mansionem apud eum faciemin art. ΑΟΙ.
Ego dissono vobis, sicut disposuit mihi Pater mem, Aegnum;
tit edati, is bibatas si per mensam meam in Aegno meo , G sedeatis super thronos fidicantes duodecim trib in Israel, art. 3IS. Elevans oculos suos cum siet in tormentse. dixit Pater Abraham , miserere mei, is mitte Lazarum , ut intingat extremum digiti fui in aquam , ut restigeret linguam
meam , art. Jo O. Ammabus membra tribuit, ut earum proprietates magis accommodate captu hominum declaret.
Aliquando ut aliquid significet esse dissicillimum illud
dicit impostibile , ut Non potes arbor bona malos fructus facere , neque arbor mala bonos stucim facere, art. 13O. Quomodo potestis bona loqui, cum sit mali pari. Iqs. Non negat absolute, omnino posse i multi enim mali cum sint, 'ona loquuntur, Wbona operantur sed dicit quod naturale, quod usitatum , quod diuturnum est plerumque enim boni bonain mali mala loquunturin ope rantur; si quando secus fit, id, praeter naturam praeter consuetudinem accidit,&diuturnum esse non potest. Cum aliquid alicui praeferre vult, illud afirmare solet, hoc negarea ut Non vos sis qui loquimini sed Spiritus Matris vestri, qui loquitur in obis rari. ISo. id est , nolitam vos loquimini quam Spiritus sanctus. Iea doctrina non es mea , sed ejus qui misit me , art. 37. Id est , non tam mea cst quam Patris mei ab eo enim accepi eam uus cumque me susceperit, non me fiscipit, sed eum qui mi it
me, art. 216 id est, non tam me suscipit quam Patrem meum. Qui credit in me , non credit in me , sed in eum qui γ isit me, art. 33S. Id est, non tam in me credit quam in
Quoties fidem sc commendat, Qui verbum meum audit credit ei qui misit me , habet vitam ternam, art. 96. Qui credit in me , habet viam ternam , art. I97 de fide Viva& per charitatem ope iante loquitur, non vero de si- de mortuain operibus destitu a ut patet ex variis van-
395쪽
ECan elii locae. 3 3gelli locis. Item quando dicit, Qui mauducat meam carnem is bibit meum sanguinem , .ibet vitam aeternam, artis I98. non de qualicumque carnis suae manducatione Tan guinis sui potione loquitur , sed de digna, quam scilicet fides, spes in charitatis opera comitantur. Iuxta modum loquendi Scriptura Deus saepe dicitur id
facere quod tantum permittit , ut Ex Acavit oculos eorum, , induravit cor eorum , art. 337. Excaecat non illuminando, indurat non molliendo id est , gratiam non an d , aut datam auferendo , ut docet D. Augustinus. Vide
Aliquando multi sumuntur pro omnibus, pauci pro nullis , ut Egrediebatur ad cum omnis DdA regio , , ferosolymit uniυes muis regio circa rordanem, ari. S. I simonium ejus nemo accipit, art. S. ut ne in , ad , pro , Hltis in locis non eram causam, sed apparentem tantum , seu potius eventum significant; ut Iufirmitas hac non es ad mortem , sed pro gloria Dei, art. O 6. Videntes non ident, is audientes non audiunt ne que intelligunt; nequando conυertuntur , , dimittantur eis peccata rari. Is I. eui separares id est, ut separema vel, ad separandum o hominem adυersus patrem suum , arr. 82 ut adimpleretur quod dictum est per Prophetam Aliquando in eadem sententia, veram causam apparentem seu eventum indicant sub diverso respectu In judicium ego in hunc mundum veni ut qui non ident videant, qui vident caci fant, art. Σs . Positus est hic in ruinam in resurrectionem multorum in Israel , art. 23. usa effectum aliquando significat, non vero causam, nisi apparentem ut Propterea non poterant credere , quia iterum dixit Isaias , c. art. 337. Aliquando indicium de notat ut In veritate non stetit, quia non est verita scin
Ergo , autem , enim , quoniam , similes voces , non semper causam aut illationem , sed tantum sermonis continuationem saepe significant ut: Ne timem , Zacharia I quoniam exaudita es deprecatio tua art. 6. Ne timem, Maria invenisti enim gratiam apud Deum art. .
Sicut non semper aequalitatem , sed aliquam tantum 11 militudinem seu comparationem multis in locis gnificant ut ote esse hi sicut o Pater vester coelestis per fectus est , art. II s. Sicut tu me misisti in mundum , is ego si eo tu mundum , art. JΣ. Ego claritatem , quam δε
396쪽
disti mihi dedi eis: ut sint untam sicut is nos unum P mus... Dilexisti eos sicut se me dilexis , art. 13.
Sicut 'uasi alia uando proprietatem indicant, non si' militudinem Erat docens eos sicut potestatem habens, art. Ι32. Vidinm gloriam ejus gloriam quasi unigeniti a
Wocari frequenter usurpatur pro esse , iit morabitur Filius Dei inrt. 8. Cocabunt uomere ejus Emmanuel art. I .
Sanctum Domino vocabitur, art. 22.
Saepe etiam stare dicitur pro sistere se, rartens adesse, manere iselere pro requiescere , manere , praesens adesse: ascenderem descendere pro ire ue timere pro tu petieri, timor pro stupor verbum aliquando jermo pro re quod facile sine exemplis intelligitur. Per panem quicumque cibus saepe intelligitur ut Panem nostrum quotidianum da nobis hodie , art. 122. Cum intraret Iesus in d)mum cujusliam Principis Pharisgorum
Sabbato manducare panem , arta 286.
Auima pro vita temporali saepe sumitur ut molite sollic Deo anima epra, quid manducetis neque corpori e stro iret induamini. Nonne anima plus es quam esca , se corpus plusquam vesimentum ' art. 96. Aliquando ita eadem sententia sumitur pro corporali, pro spiri tuali ut uis amat animam flam , perdet eam e is qui
odiis animam suam in hoc mundo , in vitam ternam custodit eam, art. 333. in voluerit an mam suam salvam facere , perdet eam e qui autem perdiderit animam suam propter me is Evangelium , salvam faciet eam , art. 2IT. Mundus aliquando rerum univertitatem signirica , ut: Fos et paratum obis Aegnum a constitutione mundi
art. 38 . aliquando terrarum orbem , ut σer estuu dus , art. 6s aliquando omnes homines: ut Non veni
ut judicem mundum , sed ut calCilicem mundum , art 33 s. aliquando solos homines qui secundum concupiscentiam mundi vivunt ut Si de mundo fuissetis , o diis quod
suum erat diligeret quia ero de mundo non sis , sed ego elegi vos de mundo , propterea odit os Imdita, art. Os De hocce mundo loquitur Christus cum dicit Venit Princus mundi hujus , art. O 2. Princeps hujus mun' di jam judicatus es , Ti. o Z. Per Regnum Dei Ἀσχuum Coelorum aliquando Coelum intelligitur , ut multi ab oriente, Occidente ve-Ment, ct recumbent cum Abraham o Uia o Iacob in Ae-
397쪽
o Caesertam , art. 3 . Beatus qui manducabit panem in Aegno Dei, art. 289. Aliquando Ecclesia militans in dicatur , utra Auferetur a vobis Regnum Dei fi abi sur genti facienti fructus ejus, art. 3AS. Aliquando verbum Dei seu doctrina Evangelica denotatur Sim te est Regnum Coelorum grano sinapis , art. ISI. Aliquando Dei regnum seu dominium gloriosum ac triumphans in omnibus electis ignificatur AdCeniat reinum tuum, art. 22. Aliquando Regia majestas gloria declaraturri ut Sunt quidam de hic stantibm qui non gu- sabunt mortem . donec videant regnum Dei veniens in vi tute se Filium hominis venientem in regno suo, ari. IX. Per fratres sorores Christi intelliguntur ejus cognati&cognatae. Non enim ii tantum qui erant in primo con- Languinitatis gradu ab Hebraeis dicebantur fratres , sed etiam qui erant in secundo aut in aliquo alio proximo. Daemones a suis effectibus epitheta brtiuntur verbi gratia, dicuntur immundi eo quod rebus immundi de lectentur , ad easque potissimum homines incitent Minarticulo ML daemon reddens hominem mutum dIcitur mu
parabolicis sermonibus uteretur Christus , quanta prudentia parabolae sint applicandae.
Parabolae in Evangelio sunt historiae fictae vel comparationes a rebus naturalibus sumptae , ad exponendum aliquod Religionis mysterium aut grave aliquod morale principium. Modus autem iste docendi licet plerumque sit obscurus, admodum tamen utilis est quia res per exempla siensibilia jucundius irrepunt in mentes hominum , O Rent efficacius, haerent tenacius M obscuritas auditores reddit attentos , veritatisque detegendae cupidos Unde Christus ideo turbis loquebatur per parabolas , quod nuda clara
verba contemnerent , audientes ea auribus, non mente.
In parabolis alia ponuntur tamquam necessaria 4Iopria earum membra , in quibus ipsiarum sensus consistit; alia tamquam ornamenta .supplementa adhibentur, ut narratio sit probabilis moribus humanis consentanea. Ut autem cujusque parabolae partes necessariae ac pzopriae discernansur ab actae iiis quae tantum ad narrationi Oret
398쪽
376 Annotationes in varia natum corripiementum adhibentur, diligenter intuendum est quem ob finem proponatur parabola , .singulae ejus partes ad eum finem examinanda: sunt quae juxta eum aliquid singulare significant , censeri debent necessariae; quae nihil singulare significant , necessariae non sunt, sed.eo tantum adduntur, quod in re, in qua parabola consistit, aut fieri soleant, aut eas fieri posse verisimile sit. In explorandis parabolarum partibus adhibendum es judicium, neque pertinaciter ad rem de qua agitur accommodanda sunt. Qui enim singulas partes accessorias seu circumitantias adiectitias subtiliter trahere vellet ad aliquid singulare significandum , in periculum incurreret
multa aut falsa, aut ridiculari aut certe violenta malle na commiscendi. Uno verbo , non nimi presse tractata da sunt parabolae , ne frangantur. Nam qui vehementer emungit, elicit sιnguinem , PIOV. O. 33. Frenandum est humanum ingenium , ne sua subtilitate intemperanter in rebus supervacaneis abutatur.
prophetiae, aliave Scripturae verba de quomodo ab Evangelistis citentur.
Tribus modis impleri Scriptura dicitur : Primo, cum id ipsum fit de quo proprie .liter aliter intelligebatur , ut cum Matthaeus in Maria impletam esse dicit hanc Isaiaep phetiam, Ecce virgo in utero habebit m pariet Filium
Et orabunt nomen ejus Emmanuel art. q. Secundo, cum
fit, non id de quo proprie intelligebatur Scriptura , sed id quod per illud significabatur ut cum Ioannes in Christo impletum esse dicit illud Exodi os non comminuetis ex eo , art. 73. quod certum est intelligi iteraliter de agno paschali, qui Christi figura erat Tertio , cum nec
id fit de quo proprie intellignur Scriptura , nec id quod per illud significatur sed id quod illi adeo simile est
ut Scriptura non minus apte de eo loqui videatur quam de quo revera loquitur mi cum Matthaeus per Christi reversionem ex AEgypto impletum esse dicit illud Osear, MAEgypto vocati filium meum , art. 28. quod certum est intelligi literaliter de populo Israelitico , quem Deus si lium uum vocare solet, quemque eduxit ex AEgypto
nec intelligi de Christo, nisi ob similitudinem
399쪽
Esangelii loca. 37ZΙ citandis scripturarum testimoniis non tam verba quam sensum nonnumquam exprimunt Evangelista j quod exemplis ostendere non opus est.
Apud Hebraeos dies naturalis computabatur ab ortu lis ad ortum sequentem , dividebaturque in duas partes, in diem scilicet artificialem sequi ab ortu solis ad occasum computabatur in noctem. Nam secundum perit1 res liae verba Genesis I. s. Facsum es e spere is mane dies unus , sic intelligenda sunt, Ex tempora statio vespere terminato ex sequenti statio usque ad mane fictis est dies unis naturalis : non vero sic intelligi debent , Extemporis statio quod incepit a sera ct ex sequenti statio quod incepit mane factu est dies unus. Dies artificialis in duodecim horas omni tempore divi debatur in nox pariter in horas duodecim cita ut horae dierum hibernorum noctium aestivarum breviores iassent horis dierum aestivorumin noctium hibernarum. Rursum nox dividebatur in quatuor vigilias, quaruin
unaquaeque tres horas complectebatur. Horarum autem
diei notabiliores erant tertia, sexta, mona ut dicitur
Dies festi celebrabantur a vespera usque ad vesperam sequentem, juxta praeceptum illud Levitici 23. 31. Ave spera usque ad seram celebrabitis Sabbata vestra. Hoc confirmat quod dictum est supra de termino a quo cipiebat dies naturalis. Si enim computatus fuisset ab oc casu solis ad occasum sequentem , ut volunt nonnulli, non necesse lauit et dicere vespera usque ad seram celebrabitis abbata vestra.
400쪽
f. I. ordinare Graece olim Teco hic idem est ac res distincte narrare: ex ordine ira ce Mnζης , idem est ac sigillatim seu disincte. Vide observ in vers. 3. c. I. Lucae. g. a qui non ex sanguinibus , que ex oluntate carnis , ne-Que ex voluntare iri , sed ex Deo nati Mat. Non intendit Evangelista carnalem excludere nati v atem , cum necesse sit ut homines nascantur secundum naturam antequam
nascantur secundum gratiam , sed intendit tantum p Hi tualem illam extollere nativitatem , qua per fidem ex Deo nascuntur homineS. g. 3. Deum nemo vidit umqtiam. Quicumque Deum vidisse dicuntur in Scripturis imagines quasdam illum repraesen rantes videi unt, non vero illius essentiam. Unde etiam D. Paulus ait : Deum nullus hominum idit, sed nec vi dere potest. Tim. 6. I 6. g. 6.
I. Non erat illis filius , eo quod esset Iirabeth sterilis ambo processent in diebus fias Senectus eorum non erat causa cur prolem non suscepissent , sed cur suscipiendae spem non haberent itaque processislsent ponitur pro pro Pserant. 2. omnis multitudo populi erat orans foris in atrio quod erat ante atrium Sacerdotum.
3. Xaudrea es deprecatio tua , quam fudisti ut ad si lutem populi Messam expectatum mittere Deus digne tur Jam jam enim cum missurus est, ct uxor tua Eli
zabeth pariet tibi filium , qui ejusdem Messiae praecursor
I. ad virginem des onsatam viro.... id est nuptam, licet intactam,