De nummis veterum hebraeorum, qui ab inscriptarum literarum forma Samaritani appellantur, dissertationes quinque : cum tabulis aeri inscriptis : accedit dissertatio de Marmoribus Arabicis Puteolanis

101쪽

DE NUMMIs SAMARIT. 6 nostra commisitim est, animus est his literis quodammodo resarcire. Ut ergo sitne multa verborum ambage mentem meam prodam , existimo hanc ecte imaginem amphorae illiuS,

vulgo urnam dicunt b quam Manna repletam Deus Sanctissimo loco Tabernaculi sui & dein Templi Hierosolymitani inferri jusserat, ut ad perpetuam memoriam populi Israelitici , hoc cibo pasti per complures annos in desertis locis , illic

conservaretur. Quod mandatum Divinum scripto tradidit Moses Exod. XVI. 32. Ipsa formae elegantia vas esse arguit ad ornatum compositum,

M dignum quod inter alia Sacrarii illius sive intimi penetralis Divini

Ornamenta , quae summa arte R industria erant fabrefacta , locum haberet. Quod desuper tectum sit operimento, aliquid eo contineri indicare videtur quod pretiosum sit Plurimi quidem Viri Eruditi urnam Maanae desuper apertam

102쪽

6 A. RELANn. DISSERT. II. fuisse contendunt, ea ratione inducti, quod ita depingatur juxta illorum opinionem in Nummis quibusdam , inter quos & Villalpandinus est, cujus figuram ad N. s. tab. I. exhibuimus. At illum calicem non

esse urnam Mannae multa evincunt.

Primo enim in illo vase nihil contineri , aut certe non ultra dimidiam partem id plenum esse , ipsa docet Nummi inspectio. Nam in ipsius vasis concavitatem ad medium fere Oculi nostri pertingunt. Quod si urnam Mannae hac figura exprimere voluissent, aliquam Mannae portionem Oculis conspiciendam dedissent,& eo quidem facilius, quum vaS apertum sit. Deinde quiS non potius calicem esse & poculum , quam urnam judicabit Haeccine figura Urnae est ' At aptissima est imago calicis & poculi. Quod Symbolum

quam conveniat Inscriptioni, literae nostrae priores , ut puto, docuerunt.

Denique quid simplicius, quid rationi

103쪽

DE NUMMIS SAMARIT. Itioni & mandato Divino convenientius credi potest, quam urnam Mannae superne tectam fuisse, ne vel ab ingresso Sanctissimum locum Pontifice Maximo, vel labris in eum de

missis ut Judaei tradunt) si pars

quaedam hujus conclavi S eorum operam postularet, vel ab ipso aere Atmosphaerico per tot tacula ei incumbente , aliquid materiae heterogeneae admisceretur. Suadere hoc etiam videtur nomen quo hoc Vas

appellatur ab Auctore Epistota ad

Hebraeos, Graecos Interpretes secuto. cap. IX. l. Quid autem s O 'O', Po- lux Onomastici I. VII. c. T. Minter vasa vinaria numerat: unde & phrasis scriptorum mediae Co

moediae ei laudata καταετον οἶνον,

id est , vinum in Stamnos dieiundere , sive κατεραν, ut ibidem ea vox explicatur. Estne credibile illa vasa aperta fuisse, quum vino repleta rant, uti hoc vas Manna Ita de

Scholiastes ille Eruditissimus Aria

104쪽

LVod ego quidem , qlli Bacchusium flius Stamnii.

Explicaturus quomodo Bacchus filius Stamnii dicatur , ο οἶ- , stri

num in Stamnio fertur: Bacchus autem allegorice vinum significat. Sta-mnia vero S Stamnos appellant vini amphoras. Eisdem fere verbis utitur idem Scholiastes ad Am7ρ- pag. 8 8. edit. L furelian. R Varinus Phavorinus in Onomas. ς-- τὰ ιη

amphoras appellant, & auctor Etymologici Magni vice versa 'Aμφορω

ra ; quam ita describit Isidorus in liv. c. a . pag. 1233. Amphora

105쪽

DE NUMMIS SAMARIT. 9 vocata quod hinc is inde levetur Haec Graece a figura sua dicitur: quod ejus ansae geminatae videantur aures imitari. Scilicet ἀμφορευς Gnece dicitur quasi ἡμφαῖρρεος, το

que parte auriclitas habens , quibus portari poterat; uti ex Theocrito scribit auctor Etymologici Magni. Hesychius:Aμψ φορῆας,ἡγγῶ η τἀ ἐκχτερωθενωτα ἔχοντα. Amphoras, vasa utrinque aurita. Utitur HomerUS, in cujus scriptis veteris illa sermonis simplicitas Mnativa puritas prae aliis elucet, ubique hac voce ἀμφ φρρ , pro qua alii per compendium dicere maluerunt. Ita Iliad . legimus

Aurea amphora quam tibi dedit

veneranda mater.

Et operculo tectas fuisse amphoras, quod ad rem praesentem facit, Iuculentis verbis idem testatur, quum Telemachum ita introducit loquen-

106쪽

Nutrix age mihi vinum in amphoris hauri. Et mOX

Duodecim vero camphoras sc imple is operculis adapta omneS. Quis ergo calicem illum apertum , uti in Nummis cernitur vel --φid ρρρα quod idem esse evicimus) dicere queat 8 At quum vas illud Mannae servandae destinatum ascriptore Sacro & antiquissimis Interpretibus Graecis appelletur , concludimus id longe diversam ab hoc calice figuram habuisse. Quam ergo P dices. Tutissime videor responsurus, si figuram &horae ei adscripsero. Quare jamdudum est quod mihi persuaserim vas illud utrimque ansatum quod in Nummo nostro quarto conspicitur

ipsum

107쪽

DE NUMMIs SAMARIT. in ipsum illud vas exhibere, in quo Manna servabatur. IIst enim φορεοῦς, vas duabus an sis instructum, quibus commode portari potest, &desuper operculo tectum. Unde nihil obstare existimo , quo minuSurnam Mannae hujus figurae fuisse

opinemur ; & pro Drus , quae Proprie receptaculum cinerum est , uti Isidorus notat l. c. amphoram Mau-nae dicamus. Cave existimes minus Commode amphoram Mannae dici Propterea , quod amphorae vasa vino recipiendo destinata fuerint non rebus aridis aut servandis cimeliis.

Fateor saepissime huic usui inservire solitas , unde propter vinositatem Xenagoras Rhodius α φωρεὰς sive amphora dictus est, & de Bonoso Imperatore jocus natus , amphoram pendere, non hominem) verum de frumentum quid autem erat

Manna nisi frumentum κρανοῖ ες;

S alia continuisse novi. Notare lu

bet in hanc rem verba Juliani quae

108쪽

72 A. RELANO. DISSERT. II. Ieguntur l. 2o6. F. de C. S. Vinaria vasa proprie Tasa torcularia esse placet : dolia autem S serias tam diu in ea causa esse, quamdiu vinum haberent : cum sine vino esse des merentiu eo numero non e spe , quoniam ad alium Uum transferri possent: velut sit frumentum in his addatur. Eaudem causam amphorarum esse, ut climvinum habeant , tum in vasiis vinariis , cum inanes sint, tum extra numerum vinariorum sint , quia aliud tu his addi psisit. Scilicet, ordinario quidem vinum in amphoras hac mente diffunditur, ut in his sit, donec usus cavsa probetur ubi mallem prometur , uti conjecit Cujacius observ. L 1. c. 36 ct in dolia conjicitur ut ex his postea tu amphoras di undatur, teste Proculo l. IS. V. de trit vin. v. ol. IN. de qua diffusione, an defusione, vini ex doliis vel cupis in amphoras & cadoS videndi Cujacius observ. 2. 36, Turnebus in Adv. l. i. c. i. Salmasius in Exer-

109쪽

DE NUMMIS SAMARIT. Exercit. Plin. 332. E quibus liquido patet non vinum tantum sed &res alias uti frumentum &c. amphoras recepisse. Martialis quoque Epigrammatum lib. X m. D. II9. meminit aceti in amphoris tranS-

missi: Amphora Niliaci non si tibi vilis

Idem paulo ante Amphoram muriae Epigr. Ioo. loquentem introduXerat. In Amphoris enim & Muriam& sal fieri consuevisse Cato de re rus. c. 88. docet. Ex eodem & Plauti Casina Act. I. p. 33. Ut & agoΠCamphori te de quo vide Illustriss. Spanhem. Epist. i. ad Moreli. amphoram & aquae recipiendae destinatam fuisse apparet. Cato de re rus.

c. 8. amphorarum quCque oleariarum meminit: δί constat victores in Panathenaeis amphoriS aereiS Oleo repletis donatos. Quin & cineribus mortuorum recipiendis inserviise nonnunquam amphoras Homerus testa-

110쪽

Iq. A. RELAND. DISSERT. II. testatur Iliad. .. ubi Patroclus petit

quod vas postea Φιαλην phialam appellat. Solebant & ηριμ im & pecuniae aliquando in iis reponi, uti docet Cornelius Nepos narrans in Hanu. c. 23. Hannibalem amphoras Complures complesse plumbo , &sti m mas operuisse auro & argento

quas Gortyniis praesentibus deposuit in Templo Dianae, simulans se suas fortunas illorum fidei credere : statuas autem aeneas sua Pecunia complesse , easque in propatulo domi abjecisse. Quidni ergo & amphoram Mannae recte dicere possimus Z quod

tamen non ita velim intelligi ac si haec Mannae amphora non habuisset elegantiorem figuram quam vulgares illae vini amphorae quibus utebantur veteres Graeci & Romani. Probe enim notandum puto , duo genera amphorarum in usu fuisse apud veteres , quarum illae rudioris formae hae elegantioris fuerunt. Illae conser-Vando