De Philippi Melanchthonis ortu, totivs vitae curriculo et morte : implicata rerum memorabilium temporis illius hominumque mentione atque indicio, cum expositionis serie cohaerentium

191쪽

Christianoruna liberos in scholas publicas, Christiani proprias scholas c peculiares diis scentium coetus habere instituerunt. Nec est dicendum, non licuisse tunc Christianis dare testimonia auditoribus suis. Immo crescenistibus tunc scholis c studiis Christianorum plures homines doctrinam Euangeli admiis serunt inuitati honestis studiis Θ disciplina Christianorum Esic credibile libentius iissime multos in scholas Christianorum liberos

suos, ubi esse mores honestiore sis integriois rem vitam cernerent. Haec fere sunt, trae

Philli pus Melanchthon a Tubingensibus

consultus tunc respondit. Sed res ista , Ua o dam veluti Iuris via expedita fuit, Vt Canocellario, qui ad praestandum ossicium 8 funis gendum munere suo legitime requisitus, in defugiendo recusando perseueraret, alius autoritate ordinaria sufficeretur, ne diutius huius quasi principatus curatione Academia destitueretur. Annus Christi M. D. V v Id. deliberationes de Synodo renouauit 86 attuis Iit curas maximas Philippo Placuerat enim Principibus conuenire ad audiendum Legatum Imperatoris Caroli, qui dicebatur a. here mandata de Synodo potis Simum, in opo

pido sit in finibus utangia oc Hassiae, quam

192쪽

quam Chalcidem 5 Vulcaniam Philippus

solebat appellare, propter crebras officinas aeris c ferri Euocati sunt aliunde quoque

Theologi ct adducti uittenberga Martionus uterus o Philippus Melanchthon.

Graues causae perhibebantur fuisse, ut Theoologi conuocarentur. Nam Sc de doc trinae

capitibus accuratius sententia conferri, ocmanifestius consentiri tandem oportere Xistimabatur. Decerni etiam 8 statui debeo re, si res ad Synodi cognitionem deducereis tur , Quae capita doc trinae Ecclesiastica ita retinenda defendendat est ent, ut a stertio in1Orum omnibus rebus humanis, tranquilliotatic Reipub. 8 fortunis ac vitae in terris Praeponere itur. Item P si vera ratione Sc via in Synodo procederetur, Quid ad instauorandam in Ecclesia concordiam, Θ pacis communis causa, Pontifici Romano&Ec, clesiastic potentiae videretur ed. concedenis dum. Saepe autem boni ct quibus cordi erat religio, ec amantes patriae, questi haud ob is cure fuerant tantas illas res, non tam soliis cite 8 diligenter agi quam magnitudo ararum postularet.Sed ista tunc consilio optimo S maxime laudabili suscepta, partim inter

agendum adhaeserunt , partim admodum lentas habuerunt progressiones. Neque enim

Pontifici de Synodo quicquam concedere, ne p

193쪽

neque de doctrina, exquisite disserere conae

sultum plurimi Uigium. Et non parum imis

ped1tae tractationes illae fuerunt, graui periis culosoc morbo Luteri, de cuius vita cum pene desperaretur, improbantibus 8 ad , uersantibus plaeris I omnibus, iussit se illinc avehi Luterus. Quod Clarissimus vir eis orgius Sturciades Erphordia accersitus , ut ipse mihi post ea narrauit, cum non omnino improbaret, se illi itineris comitem adiunae xit. Et nocte quae disces iis diem si secuta, melius habere Luterus coepit. lac illo conis Uentu neque accurate de doctrina disputa itum est , Et Legato Imperatoris responsumdatum, quo tali S Synodus tali ratione inindicta recusabatur. Iussi autem Theologi sunt aliquid componere de Pontificis Rotimani potes a te. Quod a Philippo perscrioptum fuit. Simul etiam recognosci placuit capita Augus anae Confessionis dic explois rari de illis sententias omnium c audiri

Num quis quid requireret, aut aliquid imis probans dissentiret. Cum praeclara est et consensio de uniuersis, ita ille est conuentus solutus Petitum tunc fuit a senatu urbis Augus ae ut Philippus ad se accederet, sed hoc multis grauibus de causis est denegaα tum Dum autem bellis occupantur Reges, interea a consultationibus Synodicis nonni

194쪽

hilicii fuit, Philippum Uer calumniarumo obtreetationum improbitas non desine, hut exagitare. lia etiam Principis contra eum indignationem pene commotam fuisse

accepimuS, instigantibus eum quibusdam ecindoctis o leuibus hominibus, quibus semis per patuerunt magi fore θ aures potenorum quam grauibus d bene institutis. Quod Sc antiquitas animaduertit ita se abcre, Qtis veteribus licroibus Ioue genitis Libero ec Herculi, in numerum etiam superstitione

sua relatis Deorum, adiunXit comitatum

ridiculum, Silenorum 8 Satyrorum Diois nysiacam turbam ct Cercopum sodalitatem Herculanam. Neque quicquam repraeheno soni in Philippo aut culpae XpositUm erat, quam fuga aliercationum Θ rixarum, siti idium pd cura tranquillitatis ic quietis. Qui

nisi de neccssarii non putaret contenden dum, Post e autem arbitraretur conniueri ad

nonnulla, multa ferri debere Cum interea non est aret operam dare Manniti, ut do, i trina esset perspicua ac ambigua Xphcaorentur, Θ confusa disiponerentur,4 miraribilia quaedam ad communem intelligentiam Proprietate expositionis simplicis ac planae reuocarentur. Id quibus displicebat, 1 mois do hoc modo illud, quod notarent arripere,

dc inuidiose deferre ad alios, ut tape Philippus,

195쪽

quo . Inter alia Sc hoc crimen sustinendum ci fuit, inito dister ad vis m, Italia mitisterentur a ij quos causa esse inimicos conis

staret. Ilo suspiciosum esse isti volebant di caussam afferre dubitandi de voluntate Scside Philippi Miserat autem paulo ante litateras et Iacobus adoletus, cui post Petrum Benabum tribuebatur sapientiae Meruditio, ni laus praecipua Haec epistola scripta eleganter 8 forma sermonis latini exquisita,

a Philippo ostendebatur omnibuS, tantum aberat, Ut occulte aliquidi astute ab ipso fieret. Atque cogitabat respondere diligenister 8 accurate 8 eadem, Vt dicitur, mensuisra aliquid illi vicisseim emetiri. Sed occupatatus negotiis curis oppressus infinitis face. re hoc intermisit. Atque haud scio an etiam penitus omiserit. Verum criminationes illae accusatorum 8 futilitate o manifesta pra,

Uitate, facile evanuerunt, adeo ut qui illas admiserant, eos mox puderet procliuitatis

istius Epistolae Iacobi Sadoleti, cuiu mentatio facta est, putaui hoc loco exemplum inisserendum. Quod B Verbis eleganter e senistentiis praeclare esse illa scripta mihi videre itur. Atque isto studui quasi emblemate noα stram narrationem reddi spectatiorem, cum

aliis

196쪽

i 1 VITA PHILIPPI

alijs aliorum scriptis , quibus plenior 5 oris natior fieri haec potuiti et certo consilio va, riandam eam eis non duxerim Epist olae autem isti inscriptae nominatim Philippo Melanch ascripta erant hec: Amantissimus tui Iacobus Sadoletus Cardinalis Carpento radiensis. CARpentoracti cum essem, quo

in loco si a tutum habere me creden domici lium perpetuum it fortunarumP mearum omnium, repente tamen inde decedere, A

Romam redire iusti Pontificis Maximi sum

coaeius Sed cum ibi essem , accidebat mihi ferme quotidie, Ut aliquid nanciscere descriptis tuis, quae ego e propter excellens ingenium tuum , o propter elegantiam

stili atq orationis libentissime legere soleobam. Id cum saepius facerem magnaiyin letagendo dele fiatione afficerer, sensi paulatim

mihi incendi animum ad quandam beneuois lentiam nomini tui, Usque eo quidem , Ut miro quodam si udio tecum ineundae amici utiae tenerer Etsi enim nonnulla erat internos opinionum distensio, ea tamen animos rum dissidium apud ingenue eruditos minis

me faciebat. Iam p erat mihi deliberatum

scribere ad te, prima se aperire amicitia, in rex, cum subito ut dicere coeperam, adiris hem accersitus, ct per causam appropinquantis concili earum p rerum tractandarum A consulis

197쪽

MELANCHΤHONI s. 73 consultandarum, quas mox in consilio agi oporteret, mea Ecclesia, ubi decennio manis

seram, euocatus, Pontificis huius optimi ecprudentissimi iudicio tacito, inspius atv imo prudens in amplissimum ordinem S. R. E. Cardinalium cooptatus sum. Haec res effeticit, Vt meae voluntati in dandis ad te literis obsequerer tardius Non enim dici potes , ut ex illa pris ina, pacata atque felice vita, iri hanc tumultuosam S plenam si repitus trais ductus sum, quae solicitudines, quam multae 8 graues curae, eaedem p permoles ae me eXo ceperint. Quod quidem mihi necesse fuit accidere. Hanc enim ego vitam & prius iudicio fugeram 8 alteram illam item iudiiscio fueram persecutus. Varum nunc utra pcum mihi contra animi sententiam ceciderit, nec laetari posses habere me quod noluisissem, ec necessario doleo amisisse quod diliis geham. Sed quoniam Deo parendum est de nobis sic si aluenti, dabimuS OS peram, quantum per eius auXilium opem plicebit, ut honorem hunc recte integret administreis mus. Quod autem nos rae ins itutae est scriptionis, non es passis meus, mi Philippe, in te animus diutius hoc a me officium dis, ferri, quin V primum e turba molestijs animu emergere coeperat, literas ad te daorem, d pignus meae propensae in te voluntao

198쪽

eo o in te amando meae X istimationi de tuis eximiJ Virtutibu S tribuo, tu humanitati tue, vim pari beneuolentia complectaris, esse

dandum duxeri S. EI Od quidem te rogo Uti facias, neque me silentem familiaritatis tuae deseras. Non enim ego is sum, qui Vt quis Pa nobis opinione dissentit, statim eum odio habeam. Arrogantis est hoc S elati animi,

non mansueti S comiS, quas me potius ad parte natura mea VOCat. Sed faveo inge .n14 , virtute hominil in colo , studia tera irum diligo. In quibus tu ut doctrinae Scinis genti, Jc amoris mei non mediocre Sparte Spossides , Nec dubito quin tu eadem menteoc voliintate sis praeditu S. Ist enim animo, qui tam liberaliter artibus ingenuis expoli tatus sit, nihil agreste nec asperum inesse poαtest a I etiam maiorem mihi spem virtus tua facit, mea hoc apud te ponderis literas

habitura S, Vt qui locorum pactis disiuncti

sumus, animi tamen e beneuolentia conis iungamur. IO ego maXime a Ueo Nperato T, tibi prorsu Spersuasum cupio, in numero eorum, qui te diligunt Sc florentem cUpiunt, quorum magna est profecto , pro

tui nomini S celebritate, multitudo , me priniscipem locum appetere , nihilq3 Vehementius

cupere, quam dari initii locum probandi iis hi reipa

199쪽

M I S, 17shi reipsa Θ declarandi amori erga te mei. In quo tu si ansam mihi aliquam occasio, nemue meae Nplendae huiusce cupiditatis praebueris, magno me abs te beneficio meiscium arbitrabor omnia quidem quae tibi grata esse sensero, tanto studio ac diligentia exequar , Ut nec fide quisquam X equi aisiore nec beneuolentia possit Sicut di mea natura offici inprimis colens e susceptus iam erga te amor, ct perpetUUm melim erga doetos viros studium postulat. Vale mi Doctissime Melanchthon, Scio tui amanistissimos dilige Romae V. Calend. viij, I.I. D. XXXVII. ViXit Sadoletus annis totis LXX. Post hanc missam epistolam X Fuerat autem is, qui Una cum Petro Bembo primus considerauerat attentius di accuratius Gurri parat non modo elegantis Sc specios, sed disertae atque dilucidae eccillustris orationis rationem 5 compositionem. Iaa: non sinis

Ium cuiust linguae propriis 8 signis anti, bus verbi apta, sed sententii quos non

vulgaribus neque leuibus concinna est e deis hel, simul ut prudenter cogitata, quae eXpomnuntur, simul ut eorum qui audiunt aut leogunt, intelligentiae, Z ad penetrandum in animos ipsorum operam datam, esse apparemat. Ad quae cum singulorum verborum eleis cito, tum iunctorum compraehensio requiri,

200쪽

a 6 VITA PHILIPPI tu talis, utra conceptorum animo quassmembra eloquendo distinguantur, ei totum veluti corpus illorum conueniente ambitu

exprimatur. Atque hoc studio multorum ipassim animi ad imitationemo similes cona, tus excitati inuitatiU, o bonarum literarum atly artium X cercitatione frequentarima gna assiduitate ceptae sunt Cumqpe Phlis Ilippo Melanchthone idem probaretur,ac es, se praeclara res ista percolendac modis omisnibus videretur, esset I ipse minime duro aut rustico agrestic ingenio , ab eruditis B do is ctis oc humanitate praeditis beneuolentia ecfauore eum esse compraehensum, non est mi, randum, cum momenti plurimum ad amiciatias coniuganda afferre nemo fere ignoret voluntatum studiorum P similitudinem Sed a suspicionum prauitate tuta est. Calumniatarum cymorsus Vitare integrita S atq3 innocenotia nunquam potuit. Vt tunc acciderit Phlistippo Melanchthoni quod antea aliis, quos arrodere non dubitauit odii inuidiaec maleis uolentia alci improbitas, Sc posthac quoque honis S quietis placidisse hominibus idem

periculum eadem est fortuna subeunda. De quo satis vel nimio etiam plus, qUam arguis

mentum postularet, non alieno tamen, Ut

opinor, loco neque intempestiue cum dispuistatum sit, redeamus ad rem. Inter illa igitur quae