De Philippi Melanchthonis ortu, totivs vitae curriculo et morte : implicata rerum memorabilium temporis illius hominumque mentione atque indicio, cum expositionis serie cohaerentium

331쪽

M H NI S. et o cum aliis loc1 magnopere trepidatum fuit, tum Argentoratum varie mult1pliciter vexatum. sic mortuus in Britania Maristinus Bucerus, cum quo Philippo Melanchisthoni magnus fuerat familiaritatis usus, ItaΨ morte eius non paruum dolorem eum accepisse intelligebatur Non putaui alie anum hoc loco de Bucero pauca ultra sup eo

riorem mentionem commemorare, cui VS no

men apud quosdam mirifice inuidiosum fuisisse constat, cum illius neque studium pra.

Uum nec Operae per Uersiae, multo minu imis

probitas aut malitia depraehensa sit Patriam hic habuit,uelmenpurgum oppidum ad Rhenum situm. In pueritia autem id quod multis accidit, literis Malia doc trina sic fuit

institutus, ut finis proponeretur in re Eccleosiastica muneris alicuius unci io. Vnde

postea factum est, ut se daret in familiam seu sodalitatem Dominicanam, spe , Vt Videtur, vitae melioris aic sanctioris. Verum offenissus, ut alii quoque , superstitionum impieta ite quae iam ne specie quidem aliqua reliis

pios a pietatis occultarentur, sed cum do, dirina falsitate, tum rituum pene iocularium usurpatione manifesto depraehenderentur, quos vulgo etiam deridere platris incipei

rent, accedente praesertim vitae alc morum

dissolutiones deseruit illam congregatio- l. nem a

332쪽

H I l lonem, θ euoluit se erroribus quibus temere fuerat implicatus Versatus demde fuit alia quantissiper apud Franciscum Siccingensem, qui in graui motu suscepti belli difficilis, quod periculosiam seditionem excitaturum esse nobilitatis concursu multi metuebant, in sua arce Landestallo oppressus mortem obiit Anno Christi M.D.XX LIq. Postea Arisgentoratum Bucerus se contulit. Vbi studio 8 diligentia magna concionando populum docuit, ec multa opera scribendo edidit, quae comperio doctis c veritatem amantibus praeclararac tilia videri Inprimis operam

dedit V controuersiae, quae tunc quaedam Ecclesiarum consentientum pacem tranquilo

Iitatems turbabant, dirimerenturi restiis tueretur concordia. In quo nihil laboris aut defatigationis recusauit, e non potius cupidissime suscepit atque pertulit. Qtio dcrederetur autem esse ingenio placido ac miisti, adhibitus deinde quoc fuit ad consilia

actiones consensionum, Θ tollendorum dissidiorum. In quibus tractatibus moderatatione sua cauit, ne nimis offenderentur a dis uersarii, neue omnem concordiae spem abitis cerent. Itac opinione de eo satis bona ac, cersitus fuit Augustam, cum liber ille conis cinnaretur sententiam Imperatori S pronuntiicians, De ijs quae laterim dum Synodus cois

333쪽

M S. amogerettur, fieri seruario oporteret, de quo suis pra dici una est. Sed frustratus est expediatio αnem plaerorum prac conceptam opinionem fefellit , improbando aperte scriptum illud, Θ demonstrando insidias atque corruptela S. Quod igitur tum Imperatoris potestate tam late patente, ut aliorum quorum uis ditioni subiecta loca complecteretur, neque Argenα torati neque spiam in Germania tutus via deretur fore, ita accersitus perquam honos xifice in Britaniam se contulit, ubi, ut dixi. mus, obiit hoc anno mortem. Ort autem bello Parmensi, Synodo , quam Imperator Carolus non modo procedere sed maturari maximopere cupiebat, impedimenti non inihil Θc morae illatum fuit. Quo tempore obsidione Parmami Mirandulam Caesa ireanae Pontificiaec copiae cinxerunt. Sed Imperator nihilominus rem apud omne Urαgere, misset scpliteris instare ut ad Synodum undis conueniretur, c metum periculi, ne qui illum praetendere iure possent modis monibus adimere, ac tuto cunctos c venturos ad Synodum, Sc ibi futuros inde decessu iros esse policeri, denic securitatem quocUnsque pacto post et addere. Magnopere fuerirant omnes conturbati rebus aic negoti j Spost victoriam Imperatoris Saxonicam susisceptis aici gestis. Et quoniam conuentUS

334쪽

3io VITA PHILIPPI aliquando de religione constituenda adios ab iis, qui defectionis ab Ecclesia Romana insimulabantur Imperator in eam partem interpretatus fuerat, ut ad Reipub statum conuellendum pertinere Usipicaretur: Non Pauci abhorrebant illo tempore a necessiariis etiam congrestibusan quibus communi anidem doctrinam religionem p profitentium ac colentium sententia statueretur, de Imperivatoris postuIatis,ac Synodicis actionibus Princeps autem Mauricius mandata tunc derudit Philippo Melanchthoni, ut scriptum componeret, quod ea , quae Synodo eXponeresamiur, si quos illuc mitti placuisset, comprae*henderet. Hoc cum ille absoluisset, conuoucat Lipsit Theologi ct praecipui Vndic Ecoclesiarum praesides, iubentur audire recitatioonem scripti, 8 de eo dicere quid sentirent Vniuersis id approbantibus, ne pullo fere

quicquam requirente aut repraehendente Uinu tamen aut alter aliquid notare in actio,

nibus superioris temporis, o culparemus*dam ut suscepta gestat timidius. Sed ne phorum sermones consensionem turbarunt, ex ipsi etiam commoditate mansuetudine aliorum, veritati sic inprimis demonstratio,ine, quod falsis temere fidem habuisi ent, faciis I sunt placati. tianquam autem Θ simis

Plex erat istius scripti expositio, neque Vllius

335쪽

visium tamen est cum alii ipsum communiis care, nonnullis Principibus viri Θί ciuitati, hus hoc magnopere XpetentibUS. Et adueis

nere ea de re Legati quidamTheologi uiris

tenbergenses 8 Argentoratenses, Et attuleaerunt librum ad eundem sum conscriptum a Iohanne Brentio, Q ut apud uirtenbergeno

Lem Ducem Illustrissimum Principem Chriis stophorum trichi F.postquam ex Sueuicis Salinis disiceiserat, erat in singulari precio Scexistimatione, in maXimo honore, quamuis

Occultius aliquanto, habitus, cum Hispanica praesidia adhuc detinerent praecipua in illis terris loca , quae hoc anno tandem fuerunt educta, restituta libera Principi suorum possisessione, post ingentia damna data regioni uirtenbergensi, non modo direptione niscultatum c detrimentis fortunarum, sed morum simplicis ei probae genti corrUpteo Ia 8ί integrioris vitae in lutione. Quam

cladem vastitate agrorum4 pecuniarum raopinis boni omne grauiorem foediore mi duxerunt. Cum Iohanne Brentio antiqua

necessitudo intercedebat Philippo Melanchothoni , 8 hunc Princeps,uirtenbergensis paulo post eximio fauore complexus o diis gnitate

336쪽

gnitate 5 opibus auxit. Sed id scriptum quod a Philippo Melanchthone compositum fuisse diximus, congregatis in Synodo offerendum, cum iis, qui illarum rerum caussa in Misniam venerant, tandem communicararum,& postea conuentu Uittent, ergae acto ab aliis compluribus coram quibUS recitaotum fuerat, approbatum,ct tandem editione quoque repetitae Confessionis Augustanae titulo, diuulgatum est Interea autem dum haec cura alc solicitudo excercet Philippum Melanchthonem oritur aliud malum, Mexiscitatur tempestas, quae mirifice perculit Omonium bonorum animos, Meripuit spem feolicis euentus, quod ad tractatus quidem de Religione pertineret, uniuersum unctis enim sperantibus fore, ut congregatis iam iis, qui de controuersns Ecclesiasticis cogno αscerent, res essent hic interea quietiores, cum praesertim existimarentur in illa Syno id affuturi caustamc dicturi, ij qui defectio unis insimulabantur Et hi quo tutius Veniare ad Synodum ibit liberius versari,icimoni metu ademto negotium gerere possent, D. Mauricius perfecerat, ut non modo Immperatorio diplomate ea fides daretur, sed autoritate etiam Synodica confirmaretur Hac igitur in spe alc expediatione homionum , noui tei roris o magnarum perturbaotionum

337쪽

tionum occasio data est. Nam de improuisio Augustis decem curantes docenteSP in Ecisclesia, cum quibusdam in ludis literarum Magistris , coram Antonio Granuelano Praesule Atrebatensi maxime apud Caro istum autoritatis, iussi fuerunt apparereas sibi adiu nictis praecipuis Imperatoris consiliariis, in ipsorum do 'trinam inquirere dc vehemente oratione eos increpare, di ne contume illis quidem abstinere, denis inhumanissimere durissime acceptos ita dimisit, Ut tyrannioco edicto urbe eiiceret. Eandem acerbitatatem Sc aliae ciuitates Sueuiae tunc eXpertae fuerunt. Quod factuna tam aeuum sermo isne querelasPVaria commouit, ex animos honorum moesticia compleuit. In quibus Philippi Melanchthonis cogitatione erant inprimis tristes, re oratio audiebatur cum scuera, tum miseriam infelicitatemq; nostrae

aetatis deplorans CommemorabantUr auistem tum a nonnulli ea incommoda atPhaola, quae alios praestantes ingenio 8c usu ais Nimarum rerum considerare oportuisse exisistimabatur in os praesertim qui potuissenta uertere , cum ipsis nihil nisi in moerore Scanxietate lacrimae concederentur.Haec erantistiusmodi fere: Distensiones de Religione

non est similes aliarum, ac tales potiUS, Uibus Potentia moderari, qua sue cohercere a Creprime.

338쪽

31 VITR PHILIΡprreprimere Vi Ulla nequeat. Sed esse de his cognitione o iudicio pUS, propterea quod animi impediantur metu, ne quid impietatis concipiant. Quod si ita assedios cogere eolis, apud fortiores nihilsis profecturus. Viis tam enim hi amittent potiUS, Uam mutent sententiam. Immo hanc aliqui laudem asseis et abunt, Ut in confessione veritatis afflicti esse dicantur. Alios reddideris improbos ac malos, qui iam dicere facere I non dubitent quiduis, quic commutare domino per ocis casionem benter Velint, denis infidi 1 erant Sc leves. Si enim in rebus humanis, cum id proditur, quod verum rectum P est aliquis decreuit, ex eo itio proditione amiis citiarum 8 Rerum publicarum nasci coma peritur atria persuasione veritatis diuinae metu aut spe depellitur, Θ de illis rebus conistra animi sententiam iam loqui sus inet, misne quis vlli mortalium fidelem fore putabit cDicet aliquis, redire hos in iam , nec eam est e veritatis desertionem, sed errorisId tum demum fortasse dici post et, si rebus disputaistisic explicatis, sublata' dubitatione, abes issent minae, terrores, Violentia, illecebrae his sequii, e spes emolumentorum. Itaque de quodam Arianae se fiae legimus, quod , cum

intellexisset unum orthodoxum ex amicis

Praecipuis , amplecti illam doctrinam, sibi

grati a

339쪽

MELANCHTHONI S. 1s gratificantem, indignatu animo iusserit Cais

put ipsius ceruicibus abscindi, cum quidem increpans eum dixisset Tene ego posthac mihi fidelem fore confidam ' qui hominis caussa fidem fregisti , datam Deo. Sed conistra Imperatoris decreta hoc aut illud comis mimum omissumve esse aiunt Iis scilicet inirebus, de quibus semper hoc in promtu est: Magis Deo quam hominibus. Constantiis

nus Magnus cum de religione orta controis uersia statuae ipsius a concitata multitudine eversae fuissent, quaestionem ea de re haberi nolitit, ne religioni negotia cum profanis permiscuisse perhiberetur. QtIae Ota quam longo tempore fuerunt bonorum etiam sic

fatis bonorum, ut de religione suscipi fieri cognitionem potiuS prius p studerent, ii qui

deberent ac possent, quam aliquid edicendo constitueretur, quod nec duraturum .ec in aliorum dicta , in aliorum manifestas repraedihensiones reclamationes princursurum esset. Quam multi sunt anni, quibus eXpetitur, Ut necessaria maxime omnium, legitima cogniotio de controuersiis Ecclesiasticis 'Haec res cum tandem magno labore perfecta putareis tur, ct cognitio illa esset inchoata, talibus aditonibus eam interturbari non oportuisse

plaerit censebant. Non hi quidem disputanis te quomodo negotium illud cognitionis inis stitutum

340쪽

sed hoc perpendentes si illi, qui nollent ecnegarent posse ea probare Cadmittere, quae disserendo notasmen oc essent insectati, Illi

1gitur, si cogeretur dubiae incerta iam amo plecti, aut si renitentes eX terminarentUr,qUesnam Synodus illa futura esset, ad quam vel non integrum Venire iam quasi deiectis dei ture disceptandi, aut venire esset neces . de hilitatos aio fractos, cum liberae tantarum rerum tractationes promitterentur, S pluri imi est e tales iudicarent foret sperauisment. Dolebat quibusdam, non saltem respeeium fulsi e quendam habitum malevolorum. Non

enim postimi certe omnium voce G ora inraterminando occludi. iii igitur malevolitum dicere posment non cogitatum, nec ciris

cum spectius res istas fui si e gestas, moleste seis rebant aliqui. Iod negari non post et, dis sentaneum esse, in ipso articulo ostens arco gnitionis talia facta fieri, quibus iudicii omisnis libertas adimi videretur. Cum tamdiu aliquos tulerint, quaedam dissimularint, ct ,

ut pater adolescentiS, quemadmodum X ne αscio qua fabula vetere adducitur Comici, quamuis ille oleret unguenta, tamen odorari se negat: Sic isti quanquam est ent in conspe actu, quae improbarent, tamen ocul OS RUerteis rint, nunc ubi dies venit, quo decernatur de

hs ipsis