De Philippi Melanchthonis ortu, totivs vitae curriculo et morte : implicata rerum memorabilium temporis illius hominumque mentione atque indicio, cum expositionis serie cohaerentium

351쪽

MELANCHTHONIS. 327 Imperatorem Carolum oppugnationem Metensem in manibus habentem mouebantur. Annus agebatur tunc Iesu Chrissis M. D. LII.

Cuius primo die Calciad Ianuarii mortuus est Lipsiae Berialiardus 1glerus, de quo sum

Pra quo P mentionem fecimus, Theologus, ex nobilitate Misinica ingenio doctrinac exocellens, Hebraicarum pes iterarum scientia ea instruictus, ut in istius linguae cognitione Discite cunei in his regionibus prima ei Conincederent. IanqUam autem Vitam temis

pestiua hilaritate conditam, more genti novistrae cum laeticia colere non dubitabat, cratim eo tamen cum in vultu tristis quaedam se, ueritas, tum in VerbiS liberta S, tum etiam Oiscis asperita S, Vt durus 8 acerbus aliquibus videretur. Ficta, simulata, commenticia, ostentationem vanitatem P omnem mirifice oderat, leuitatem ais mobilitatem veheis menter auersabatur. Idem supra modum osis

ficii memor inc eo exequendo diligens Vsisque adeo autem cupidus benefaciendi aliis csubleuandi egestatem tenuium, ut 5 suas nequaquam copiosa facultates in aliorum commoda impenderet, nec puderet eum Vnodit,quod pauperibus tribUeretur corrogare etiam mendicando. A Philippo hic Me Ianchthone non raro impetrabat, Ut peraSille doc trinae suae instrueret et eam ob rem

352쪽

328 VITA PHILIPPI nonnunquam se uittenhergam confere, hat. Nec non facere interdum, Ut fore conclauis obsideret, in quo sedentem aliquid eum conscribere sciebat, quod sibi tradere, tur,neo admittere aduentantum quenquam, ne instituta opera interpellando impedireno

tur Obstabat autem effectionibus doctriis

nae, quod nullum manuum sum haberet, quarum dextram casu de aedincio extrui coe pio in terram puer adhuc delatus fregerat, ct gestabat de curatione mala eneruatam alvi que inutilem diac cogitandi quo P incita tio minus erat ad elaborandum opus aliis , quod doctrinae acris atq3 vehemens, Z menatis vis quasi languescebat. Saepe postea θciuis cundam consuetudinem ipsius Philippus Me

Ianchthon S accuratam considerationem at que solertiam in multis facrae scripturae locis interpretandis requisiuit,ac mortuum reis

hris semitibus desiderare se testatus est. Sed de hoc S supra, quemadmodum diximus,

est mentio facta, nec plura nunc commemora randa duximus Pergat igitur instituta naris ratio Ic ea quae restant exequatur. Huius

anni bellicas clades in aliis locis, excepit in Saxonici 5 Misinicis terris pestilentiae malum, Quoic uittenbergenses 8 Lipis senses congregationes scholasticae dis lutae fuerunt, alijs alio se conferentibus, quamuis

initio

353쪽

MELANCHTHONIS. 3291n1t1 Dorgam Uittent, ergenses compluis res, cum p eis Philippii Melanchthon con , cessiment. Ego cum familia mea primum Ncostadium ad Oritam me contuleram, ubi cum hiematurum me esse constituissem uesita tulit, Ut in patriam pergen proficiscerer Interea improuisa ac potius incredibilis plaeis

ris*, tametsi quidam 8c praesensissent ei pratis

dixissient, reconciliatio inter Imperatorem Carolum 5 Marchionem Albertum accidit, cuius fuit quasi foetus bellum Franconicum. Nam cum superiore anno Marchio Albertus ciuitate Norimbergensi grauiter afflicta , ecipsa urbe oppugnata, Praesules duos vicinos in suas conditiones perduxisset rationibus non admodum aequis, quod Pab epergensibus agri sui eriperentur,i uurcepurgensi ingens pecuniae summa e torqueretur, cum

Imperator edicto suo omnia ea esse irrita iunsi si et tanquam cum hoste Imperi contracta

negotia, rursum ferebantur eadem illa pacta conuenta autoritate eiusdem Imperatoris

confirmata 8 soluta obsidione Metensi, MarchioAlbertus parare se ad occupandum denuo recuperata ab Episcopo Pahepergent, si rac auferendam a uurcepurgensi sumo

mam pecuniae quam postulauerat,ac prae se ferre suum se ius armis persecuturum esse,

quibus cum instructior effet,nimirum caussa quo p

354쪽

sequen annia M. D. LIII hellum attulit aris

uum at crudele Qtrod patria mea Pabe perga in potestatem Marchionis Alberti trais ditaec atrociter vexata fuit,arcis castello viis cino Aldepurgo dedito ec ipso statim ' a Marchione inflammato, inexpugnabili ali is quando credito,ic capto olim tandem cuti Dominu eius, qui Zc ipse nomen habuit An herii, a Praesule Moguntino proditus fuisset fraudulente, Miraditus in potestatem Ludois uici Imperatoris III Sed istis nunc θ his si is milibus narrationibus instituta expositioin

est interrumpenda. Et alios tunc amicos ex interho Sme non parua curas attulisse Phila

Iippo Melanchthoni cognitum est. Cumas

metum periculam pestilentiae bellorum Quoisque calamitas adiungeretur Ipse quidem ad mentione maris morborum tunc passim vagantis dicere fere solebat Se non eam peis stem pertimescere, sed alias, quae 5c infestae essent Reipub. 8cpcrniciem interitumque com munem minari Viderentur Significabat autem cum dictorum tum factorum audaciis am impudentem, quam augeri S conuales cere hic in maXima omnium rerum licentia cerneret, atqa, simul alienationes Principum potentum Prac occulta odia, Θ facinorum nefariorum defensionem approbationem P, ec era

355쪽

rationis periculum magnopere esset per timem scendum. Commissis autem duobus aceris

rimis bellatoribus D. Saxon Mauricio cAlberto Marchione Brandepurgensi rac

Mauricio Vicitore , dum ipse ingentis animi nimia alacritate inuehitur in hostes, fortuito icctu machinae vulnerato, post dies tres in

castris mortuo, procul etiam tunc absente

fratre Augusto in Dania apud Regem Soceis rum, rursum uspensi omnes expectatione futurorum Sc anxii fuere Atl est intellectum, verissimum esse quod Veterum quidam criis psit Qui in exercitu dux sit, eius consilia animit contentionem longe potiorem esse viribus effectionibus p corporis. Nec tanis tum boni ab ullo copiarum ductore fortissi me dimicandore profligando hostes manu Propria conciliari, quantum damni mali detur morte ipsius. Sed ad hunc casum maiugnitudine animi θ generosi impetus velle, mentia, Sc non vivendi sed vincendi cupidiis late ardentis Principis Maurici3, fata scilicetabus a sunt At* erat in Duce Mauricio antismos a Virtus inprimis,ne I illa viso hoste mois

ueri

356쪽

tel inuehendi e gerendi rem quasi calca

ribus instigari, Ut tanquam generosus catu lus temere etiam aliquando excurreret, peteret aduersarios cum ferocius tum inconis 'sideratius. Et ideo in Pannonia quodam tem pore in maXimum capitis discrimen venit. Et militan quondam in Imperatoris Caroli castris bello Gallico, cum urbs quaedam op pugnante Carolo strenue tormentis globos illos ferreos eiicientibus defenderetur, ne

D. Mauricius tamen proueheretur circuminspectius aut timidius, conspectus est Impera stor Carolus accedens Sc eum seducens, quod diceret: Non scire omnes, quo paeto intervolitantes illos globos decurrendum versanodum psit. Ego ante duos fere menses quam proelium istud committeretur, Lipsiam reis dieram , cum Aegram transiissem, ubi tunc Lecati Caesaris Ferdinandi 8c multorum Principum, nonnullarum P ciuitatum conis fultabant de motibus bellorum, quibus tota fere Germania flagrabat Non abstinebant autem urbani in illis tantis aerumnis ioco, cum dicerent: Non boni ominis locum ad deliberationes eas fuisse delectum. Sane ita aegre re processit, Vt inter non diuturnas tractationes evanescerent omnia:Cum Marochio

357쪽

MELANCHTHONIS. 333chio Albertus interea in Franconia suo se ludo oblectaret,&excitaret maiora indies helis lorum incendia , quae tandem in Saxonicas regiones peruaserunt, cum eo inprimis exivitioso euentu quo D.Mauricius excessit e viata, ecquo multis praestantisse viris interseoctis, ita Marchionis Alberti fractae vires fue runt, Vt nunquam postea quantumuis suble, uatus erigere sese 5 denuo confirmare pori tuerit. Hoc anno perquam carus Philippo Melanchthoni mathematicus dodiisse Erasismus Reinoldus est mortuus. Et in Britania decessit Rex Eduardus adolescentulus optiornaea praeclarissimae, ut ferebatur , indolis atm spei. Dec eius interitu varii, 5 quomnodam non admodum claementes sermoneyauo

diti. Dessauiae autem migrauit ex hac vita terrena Illustrissimus Princeps Antiatdinus Georgius,cum ego mense Iulio in Franconiisam me recepissem. Principis istius monuumenturn versibus ornauit Philippus Melamquem 1uus illera suorum consiliorum auistorem & a 'ionum adiutorem fidelissimum alc diligentissimum habuerat. Fuit autem Georgius Princeps is, in quo excelsitas generuris aic conditionis cum singulari humanitais te coniungeretur, cumi sapientia at*dood rina excelleret, tanta tamen erat in eo moin

destia, ut paruas etiam res non facila exequeu retur,

358쪽

; VITA PHILIPPI retur vllas, nisi pritis diligenter deliberatas, ec ad aliqtios , de quorum sapientia ait fide

heiae existimabat , relata M. Quem alcm Principem, qui Saxonicarum rerum statum temporis illiu nouit, cogetur fateri propitii Dei clementissimo concessu atin munere his regionibus impertitum fuisse, cuius diligenisti Virtute,pietate, fide, fanetitate niteretur fatus ipsarum. Sed de huius Principis Illustris.

sima excelsitate dec maximis in Rempubliis cami inprimis Ecclesiasticum statum atque ordinem meritis aici beneficiis, quasi praeis tereundo verba supra quoc fecimus, cum accuratiorem copiosiorem P Xpositionem sila desiderent, Dec eo ec nostrae aliorum

eXtent narratione pleniore alc copiosio ires. Mortuus est cum omnium ingente Oem

rore XU. Calend. Nouembris. Et dolores Philippi Melanchthonis quos isto casu acer his s. acceperat , o cumulati fuere allato nuntio mortis Iacobi turmii Argentoratenis sis. Cum hoc viro ex nobilitate ciuitatis ilislius, principe Senatus, ct praestante sapienoria, virtute, do strina AEXperientia ec usu rearum, facultate quo P diserti sermonis accomplosi praeclara praedito, singularis necessitu id intercesserat multis annis Philippo eis

Ianchthoni Ac laeri sic in consultationibus de negotiis Religionis rationes sententia SP suas

359쪽

MAEL A S. 3 si das illi contulerant. Antecedebat autem Sturmius Melanchthonem aetate , sermeanonis septem, esu solebat admirari in hoc sumis mam prudentiae considerationem , cum a d. mirabili robore excelsi animi coniunctam, quae diuersis temporibus laus in ip o mi, Dens, vel nullo Vel raro certe XemPl , conis pecta est. Mutatae etiam res in Britaniarac significatione molestiam exhibebant, cuis ras afferebant cogitatione Philippo. Nam consobrina Imperatoris Caroli Maria quam solam inter abortione crebra S illam peperar erat Catarina mater dimissa ab Henricho Rege, cum mox aliam post aliam ille duxis

set Regina facta, quae deinde nupsit Phiis lippo Caroli Imperatoris . Hispaniarum

Regi Ecclesiarum statum, quem frater conis sanguineus ipsius paulo ante confirmatum

reli querar , prorsu con Uertit, non etiam nulis

lis antiquati S a patre Henricho sancitis. In quibus praecipua fuit subtracta oboedientia Pontifici Romano oc vendicata Regi. Quae omnia tum rescissa e sub potestatem ditio, nem Pontificiam denuo subieetum regnum illud fuit,ra horribili sevitia crudelitatem vexati sunt aduersarii, dissentientes , Xioth scpra direptionibus bonorum afflicti, Nigne ac ferro necati, nec pepercit tum ulli seXui, delati, Seneri. conditioni immanitas

360쪽

arripientum pro seditiosis atl impij qua.

cunc de re non issentientes rerum summa potientibus in cunetis quae eis forte placuisissent. Cum autem in Prus Si res essent adis modum perturbatae 3 contentiones indies crescerent, o dissidia augerentur, illic veoluti igni materia ab externorum quo P persverso studio praeberetur, in restinguendo eo

incendio diligentia ait labor Philippi eis

Ianchthonis parum prosilaere potuit. At corripuit ea flamma generum quo in ipsius Sabinum, qui impatiens quarundam, ut ipse putabat, iniuriarum, eo tempore ex Prusia discessit. Etsi autem erat ea hominis virtus re doctrina e experientia rerum, variae deamque o singulares ingens dotes, Ut a comin pluribus expeteretur opera ipsius, ineptis ab Augusto Principe Elec'. Saxonum Duce, ad suae tamen ille Patriae Dominum caementis . sima benignitate accersentemd luculentam conditionem ferentem sese contulit. Inter quae re curarum nonnihil oc plurimum neae

gotii exhibitum fuit Philippo , non tam rea speeiu suorum, quam solicitudine de Sahi ino , quem diligebat Sc quam ornatissimum

esse cupiebat , quamuis ab eo non leuiter, id quod supra perstrinxi, aliquando offensus Alc Prussiaca negotia iam implicabant aliis os complures, apud quos eaedem controuerssa