De Philippi Melanchthonis ortu, totivs vitae curriculo et morte : implicata rerum memorabilium temporis illius hominumque mentione atque indicio, cum expositionis serie cohaerentium

451쪽

ese , quodpraesertim ,s qua a m D, elusimodi esse confidam, ut ab uno quoquefacile notari posse videantur.

Caetera vero antea exposita, ut a Cripta in archetypo, ne nunc quIden

omittenda esse duximm om nia in optimam partem accipi diligentia mea curam boni consuli opto, futurun hoc a bonis esse habeo persuasum , neque quid caeteri

faciant curamm.

Chari 28. V. a sines. In margine astrio ptum hoc erat: Tetzelliana fuit autem no

men Tetzelii indulgentiarii in his regionibus primari illis temporibus. Char. 'I. hi fit menti P. Moseli astri i

ptum erat in archetypo M. O. An M. D. XXIIII XIII. Calen. Man. Char. T. V. o. ascriptum Lud Sagitotarum.

Char. Ioa.. ad mentionem de Iacobo Fuismio ascriptum De hoc Vir, ,κlέον υ παρ- Char.

452쪽

Char. Io . . o. ascriptum At Duri vide Alberto quoque Durero pie of mentio hoc loco facienda autori fuisse videatur. Char. 188. . a in I. ascr. Berbetomaogensia. Char. Σῖς. . a fine q. L. haud scio an non solum hac in parte , Verum aliis plur. Char. 38. . a sine . . ad urbem unam adhibitam. Char. ς' . . . ascript Ἀκὰν ἀλονὶ γε Char. Στό. . . scriptum, paulisper

etiam tunc latuit τοὐν zσολ ων αγνούντων όπου

Char. 'I. V. a fine 2 ascriptum De his extat copiosa enarratio edita uittenta hergae . orgae autem ΘορυCοποιοῖς κζ--γάσ σι cuiusdam lene procedens res ima pedita fuit . Cogebat autem necessiitas rem ad istum modum tractare , id quod ignorantes vehementissime tumultuati tunc

fuerunt. Char. 313. V. 12. a scriptum ει ' 1 ιου-

σαι λαμπὰς ψετι Θεου. oc , Si te secutiodo luis

453쪽

do Iumine hic offendero. Char 331. . . scriptum De istisneisgotiis non fit itidem ut in Comoedijs, omnia

omnes Vbi resciscunt. Char. eadem a n. o. ascriptum Char. 3ῖς. V. Is ascriptum τεζοιτων

Placuit

454쪽

ILacini subjcere exempla Spistola

rum duarum , de quibus it mentio in hoc libesio , si sententia δε-rum summatim exponitur. Quibus

alias quasdam Philippi Melanch

thonis adiunximin complectentes ne

gotia non indigna cognitu , s perscriptas verbis sententi s bonis at

que praeclaris quam ipsam

quoque operam nostram

non improbatum iri confidimψ. Franci

455쪽

GRATIA FRANCORVM

Rex, dilecto nostro Philippo Melanchthoni,

SIngulare tuum ad sedandas eas , quae in do dirinam Ecclesiasticam inuectae sint, altercationes studium intellexeram antea quidem ex Culielmo B llai Langaeo cubiculari orati consiliario nostro, quo ego praecipue sum usu ad eam rem ad milii stro interprete. Nunc vero ex literis ad eum tuis, sermone redeuntis a te Barnabae Vorei bossae intellexi etiam, te hoc laboris perlubenti animo suscepturum , uti ad nos primo quo aempore te conferas, dei unione doctrinarum cum selectis aliquot nostratibus Doctoribus hic apud nos coram disseras ato rationeS in eaS, quo resarciri possit pulcerrima illa Ecclesiasticae politiae harmonia,qua una etiam quum ego mihi nihil via quam unquam ii ore cura , studio, solicitudine animi amplexandum esse duxerim, committere nolui Quin hunc statim Voreum Fossam ad te dimitterem, cum his veluti publicae fidei obsidibus literis, obtestare etiam , abduci te vllius persuasione ut ne sinas ab hoc pio sanctoc instituto. Venies omnino mihi gratissimus, seu priuato tuo, seu publico vestratium nomine adueneris , me preipsa experierisin priuatim Cermaniae vestrae dignitatis sublica in uniuersum quietis ante omnia esse clatc adhuc semper fui studiosissimum. Vale, ex oppido Gnyse die 28. mensis Iunio Annodni Millesimo,quin 'entesimo, tricesimoquinto.

456쪽

Eoiscopum Parisiensem, scripta anno

Christi M. D. XXXV. S. D. ET si multorum literii praedicatione cognoui

e rectis stud ijs magnopere fauere&cupere Ecclairae tranquillitati vera ratione consulere, tamen certo consillio nihil ad te literarum dedi hactenta S. Nunc autem in tanto communi periculo non solius Gallia sed uniuersae Ecclesiae totius orbiS terrarum lion potui me continere diutius quin apud

te, si nihil aliud tamen deplorarem Ecclesiae calamitates. Nam cum regnum Gallicum longe florenti si sit, et si licet dicere caput Christiani orbis, magnam vim habet exemplum praestantis S. nationis. Si igitur semel apud vos decretum fuerit, non solum fanaticos spiritus aut seditiosos cohercere, sed prorsus nullam admittere emendationem doctrinae Ecclesiasticae, praesentia vitia Ecclesiae sumima vi defendere, magna de spe boni viri, bim gentium dei)cientur, qui quanta sit autoritas Galliae non ignorant Sequentur enim exemplum Galliae caeterae nationeS. Qua ex re quantum peri Culum Ecclesiae, quae caedes secuturae sint, quae doctrinae dissipatio, quae confusio rerum, nihil opus est apud te virum sapienti si disputare. Ita rite propter gloriam Christi rogo, ut, quod facis,mitigare animos principum studeas. hortator sis, ut rationem ineant, qua sanari Ecclesia possit, non magis magi si lacerari. Iudico ipse cohercendos esses fanaticos spiritus, qui perniciosas Opiniones habent,in homines .ditiosos, sed quoni

457쪽

am ab usu quidam repraehensi sunt, nati liiiij

docti viri quaerunt purum doctrinae genu S, non cupiditate ulla sed studio verae pietatis Ac praesertim Gallica natio eximium habet pietatis studium. Stio fatum este Ecclesiae, ut in tales saeuiant indocti impi , sed tamen prudentes viri mitigare hos

impetus debent. Vides de maximis rebus exortaSeme controuersa a S, quae vix poterunt armi opprimi Ac mihimet ad tranquillitatem Ecclesiae ne pad autoritatem eorum qui praesunt, utilis videtur iniusta saeuitia. Cum c maxime sit optandum, Ut Episcoporum autoritas magna sit, non alia ratione id effici possie videtur , quam si dent operam vigenti doctrinae extet certum, quod sanet ambigentes animo S. Ita poterunt obsistere fanaticis spiritibus, si studia bonorum Ddoctorum retineant ipsi. In quam sententiam plura dicerem, nisi scirem te haec omnia, pro tua sapientia, longe melius perspicere, quam a medici queant. Tantum orandum te duxi, ut complectare animo Ecclesiam quandoquidem in ea urbe gubernas Ecclesiam, quae principem schola habet totius Christianae Reipub Nec dubito quin in tanto docti se hominum coetu permulti sint , qui opi consultum velint Ecclesia Christi &intelligant qui b rationibus

concordia recte constitui possit. Horum omnium Oculi atq3 animi in te non solum tacitis votis intuentur, sed etiam lacrimi petunt, ut autoritate tua horteris principes viros, ne iniusta crudelitate laceretur Ecclesia, ne opprimantur vera studia me obruatur gloria Christi, ne dissipentur Rcsp. Nec vero tantuml Gallia hoc te orat, sed etiam omnes boni& docti in uniuersa Germania, qui lautoritatem tui muneris intelligunt,4 norunt te propter excellentem dodi rinam pietatem maxime

458쪽

dignum esse, citi in illa celeberr urbe Ecclesiae Disbernatio conanaen data sit. Ego quide ira mollire controuersias semper conatus sum, idemc adhuc ago, meam P sententiam semper cum Ecclesiae, hoccst doctorum S bonorum ac tui similium 1G- dicio coniungam. Vale.

Anno Christi, M. D. XXXV. Mens April. S. D. CVm de Gallicis rebus fidit ad me Iiterae mitterentur multis de causiis gente animo dolorem accepi. Videbam enim quantum vulnus ac

ciperet catis a nostra , quae certe ad Ecclesiam pertinet, praeiudicio tanti Regis. Dolebam eum temeritate hominum imprudentum iritatum esse, cogitabam sine modo grassaturam esse iracundiam, pos quam indoctis semel oblata esset occasio, qua cupidisse expectarunt. In his curis mihi crede, mi Stur mi , valde de tua salute etiam solicitus fui. Quem etsi scio max. abhorrere ab omnibus absiardis opinioni b. seditiosis consilias,tamen in communi odio nost rarum literarum,tibi quoi non nihil periculi esse verebar. Itaq3 cum Bucero egi, daret operam ut Augus am aut Tubingam accersereris. Nunc autem hoc nomine mirabiliter me recrearunt literae tuae, quod, declarant te saluum esse, spem quandam ostendunt fore mitiorem Regis animum. Quod vero me grauisse oratione hortaris ad iter, de quo scribis, suscipiendum, nulla mihi unquam in vita incidit difficilior deliberatio in nolim exis inaes me retineri domesticis

459쪽

vinculis, aut pericula defugere. Nulla mihi res humana proponi tanta potest, cui non anteferam gloriam Christi, salutem tot piorum, tranquillita

tem Ecclesiae. Sed una cura me non tantum CXcercet, sed plane excruciat. Dubito enim an aliquid proficere possim. Haec me vel dubitatio vel desperatio deterret, quam si mihi eximere potestis libenter istuc statim aduolabo nec me terrores vlli, nec ulla vincula remorabuntur. Et quoniam scribo ad amicum de re max, agam aperte ut decet causa

postulat, leo rogo ut cum amicis ipse etiam deliberes , non quid mihi expediat, sed quid Galliae, quid Ecclesiae prosit. Hoc caput est deliberationis Existimo magnam passim varietatem opinionum in multos esse fanaticos spiritus qui serunt absurdas serniciosas opiniones.Nam hinc quoque nuper expulimus aduenam istinc quendam,qui de diuinitate Christi scelerate disputabat. Sunt alij seditiosi, qui stolide tumultuantur, ubi nihil opus est, utrost, ipse iudico seuere cohercendos esse,in facile est de his dare consilium. Sed sunt alii quidam , qui nec impias opiniones habent, et seditiosi sunt, sed, dicam enim plane, qui modeste

probant, quae a nostris pie patefacta sunt. Iam si id agatur, ut etiam si leuiores quidam articuli nobis donentur, tamen reliqui grauiore obruantur& deleantur, egomet caussae publicae nem Ecclesiae profuero. Quid quod ea consilia non reddent tranquillam Galliam Θ fac me impetrasse, ut nemo a Sciatur supplicio, qui exuit cucullum. Quid fiet in caeteris durioribus articulis p Num iubebo interfici eos, qui non probant manifestos abusus

τλήτουργιων, alli cultus Diuorum ΘΛ hae res quantas

excitent tragoedicas non ignoras. Iam in his ubi nihil impetrauero, tamen plectentur boni, ego

460쪽

videbor suffragator approbator talium sirppliciorum, dicent me commodius sentire fuisse me contentum illo leuiorum articulorum quasi munusculo, in reliquis omnibus cum ipsis esse οιχό κ- φον. Quod sit quaedam hic pro tempore largiar id praeiudicium afferent in synodum. Nam huius modi multa saepe iam mihi acciderunt. Habes argumentum meae deliberationis, quod praecipue me deterret ab itinere Iam cogita illa phalangas monachorum scis quam indixisse φανοι,et quibus artificiis teneant fascinatos nobilium animos , sed haec me non valde mouent. Illud unum, quod dixi, deterret me, quod vereor , ut impetrari ea possint

quae ad gloriam Christi, ad tranquillitatem Eccle-- ω Gallia necessaria esse duco. Ac plane venio in eam sententiam Regem si quidem velit consulere gloriae Christi tranquillitati Ecclesiae, summo studio adhortadum esse, ut curet maturari synodum, ubi communiter poterit iniri ratio constituendae Ecclesiae. Caetera consilia vel inutilia, vel etiam periculosa mihi videntur. Haec ita simplici animo ad te scribo, non tergiversandi caussa, sed ut vos, quibus Gallia nota est, cogitetis innexpediat me suscipere iter. Quod si ita existimabitis, libenter parebo consilio , voluntati vestrae.

Necesse tamen erit rem me ad principem meum referre, quem in re tanta non defuturum esse spero publicae utilitati Disputabitis hoc quoque, an

etiamsi non possint obtineri ea quae volumuS,prosit iam meo congressu quasi praemolliri animum ad cognitionem in synodo Tantum est enim odium nominis nostri apud aduersarios, ut nisi aliqua Regum studia habuerimus,ne cognitio quidem speranda sit. Sed totam rem tuae fidei prudentiae

commendo.