De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

151쪽

PULMOΝUu i si dicentis: μ cuidam juveni , qui Vinum aromaticum hiberat, de nocte angina oborta, cum sti Ingri inret Ur, jMgulum cum gladio aperuit : saui ei quam plurimum

Si utriusque generis colluviem Sei OSRm, Puriformem, in bronchiis forsitan modo brevi ante mortem a seqviqcontigisse objeceris; hydropis hoc nihil detrahit indoli Utpote qui certe in organis vitalibus saepe nimis acu tis simias, ac Cilo lethalis esse consuevit. In expositam vix hr roseis bronchiniis speciem, facile , - atque nunc felici sub Omine, nunc celerrimo cum aegrorum interitu transit, frequentior illa, hv-d DPs cellulostis, Vel Oedema, Bnu SHI CB, Vialmo Hum. Sue pius nos , dum hydropicorum pulmones incideremus, Aquam e paren Chymate istorum profluxisse Obsec-vavimus ; atque in milliere, qUAm ei S Sipelate , pulmonum manifesto periisse adnotavimus 3. CCLXXX. , Omnem simul hujus visceris contextum cellulosum quasi Ab anas arca Correptiam reperimias. Tria hominum ab oedemate pulmonum in nos odochio Pindo bonensi majore, quin alter hydrops pectoris subeSSet, Suffocatorum exempla , filius, qui clinico instituto Vil-nensi nunc praeest, ejusdem nos o comit tunc medicus P vim avius, observavit. Ancillae memoriam magnus quondam Italiae anatomictis reliquit: quae, tribus amensibus minus menstruans , a capio frigore incidit in peripneumoniam. Sub sinem lui jus, effluxit ex ore humor a liane instar Spumosue, in qua recens cavo lota esset. D e septima moritur. EXCepto superiore Distri pulmonis lobo, reliqui lobi Omnes, quamvis spumoso humore prorsias distenti, naturulem sub , tantiae modum servabant, ex fit a dis Secta, humor prodit, at . In homine , qui per biennium , maxime nil motum corporis, anhelus respiravit, pulmones ubiquem tilio sero reserti fueriant. Iam ipsi medicinae parenti, ex animalium brutorum dissectionibus notum fuit: D in pulmonibus sub retita fieri, qriae, aquam continentia, in pectus, hanc dirupta, emittant. M Atque in ipsi ris etiam hominis pulmonibus, quod divus senex prae Viderni, Vomicas ha-jusmodi , nunc humore album irii O O um Simili, nunc

aqua limpida repletas, posteritus detexit. In milito,

152쪽

magna respirandi dissicultate lana cum febre lenia correpto , nec Sine magna molestia vel dorso , vel alterutri lateri incumbente , sed corpore Semper erecto sedere Concto, pedes quidem Oedematos i , Dulla vero alterius hydropis pectoris symptomata, Compcti UerHnt. Hujus aegri vero cadaver , cystidoni in utroque pulmone, sero limpido repletam Galliae medico celebri exhibuit. Apud alios quoque scriptores passim ita hercula pulmonum , B qua Sola repleta, nobis interim

Aliter vero de bitati tibiis dicendum est , utpote

qua S nos quoque Copiosa S, Bd pulmonum superficiem dispersas , in humanis cadaveribus reperimus. Aline ex istis , sat profunde basin suam Pulmonum paren-chymati immergunt; aliae, exteriora magis, sub pleura pulmonali, OccupBnt, atque dii raptae, contentum liquidum in cava pectoris , hydropem thoracis legitim iam constituturne , partim e si undunt. Parti asporae arteriae bovinae adhaerentes hydntides demonstravit, nec raro in Phil mone humano easdem Peperiri docuit jam magnus quondam Bata me Iunio micus. Ad taeniam bdasigenam has vesiculas interdum pertinere, vix dubi iam nobis haeret; nulliam tamen, quod hanc opinionem confirmet , exemplum , Vel alienum , vel Proprium , habem HS. Pulmonum Pseudo-bd Pem dici posse credimus it. lum, quem saepe inter lobos pulmonum, illorum nem-Pe , qui ex peripneumonia perierant , deteximus. Materia scilicet purisormis pulmonum iobos circa limbos, Hos Persecte conglutinaverat; reliquo , eosdem interlobos , integerrimos , spatio tram n materia quasi Cn-seosa, tum Plurimo a Soro vel maxime repleto , ac ab cessum immensum mentiente. Quamquam vero Pulmonalis hydropis lias species, coda verum sectionibus palliologicis edocti, nune sntis calleamus ; symptomatum tumen, qrine Unam ex illis

ob alia sat certe distingunt, rationem, imperfecte nimis perspicimus. In illis, quos hydrops pulmonum in genere corripuerat, dissicilis respiratio, angustia pres, Oria cum ponderis sensu a j Ugulo per medium tho-PACC in deorsum exporreet O , observata suerunt. Haud raro Oedem a partium externarum, facies tumida pal-

153쪽

lidaque , vel et corporis habitus leucophlegmaticus ,

Conjuncta incesserunt. Quod si igitur una cum Oedemate partium externarum inci sente, seo quod a mediocri seri copia in pulmonum interstitiis cumulati , longe gravior difficilior lue dyspnoea eXCitatur, quam a multo majore in pectoris cavitatem effusa in stratina accedat dissicilis respiratio; praecipue si Pulsi S adeo, Ut tactu percipi vix queat, oppressus, Vel saltem debilis admodum et exilis, sine febre Conspicua, satis

longum in tempus observetur ; si a minimo Corporis exercitio clyspnoea Hugeatur, quiu ex Varia colPOPispositione, vel in dorsum , Vel in latera , in respirationis difficultate disserentia nascatur ; si , dum profund ius aeger respirare conatur, ulteriorem ille thoracis dilatationem impossibilem esse , ae animam Sibi quasi interrumpi persentiat; si forsitan ex Spulo Catari hali stabito suppresso, dyspnoea mox Orta Sil: nouiniqua erit pulmonum ab aquis in farctorum suspicio. Cum vero hujus hydropis cum hydrothorace legitimo conjuncti exempla non desint; illius certe ab isto nou

Parum Obscurantur Phaenomena. Symplomatum ita aegri S, quos a pulmonum hydrope restitutos depraedicant, observatorum, mentionem hic, ob summam diagno sis incertitudinem, non suci mi S. Minor lamen haec erit , tibi, praeviis morbi descripti phaenometiis , abundans ex bronchiis materiae vel serosae , vel Mi humino Sae evacuatio , tussiendo , cum levamine Contigerit. Talia in catarrhis gravioribus , et in asthmate aliquando succedunt: ubi tussim asperrimam diuque Siccam Ciam valida dyspnoeu, ingens liquidi sero si copia , ac si mercurialis salivatio subesset, ex bron Chii S cum euphoria rejicitur. Quod si interim arat paren chymati S Pulmonalis uti a tria turgentis subitanea in bronchia depletio successerit; aut ingens pulmonum hydatis , celerius dirupta , vel hos in canales , vel in ipsum hujus Vi Sceris paren chyma humores contentos evomuerit ; in primo casu , quod bronch a sat prompte ab aquis susceptis liberari non queunt , subintrahit suffocatio scatarrhunι sussciatiomu, Ocni uni in; - in secundo, symPl O muta pro tempore

mitigari quidquam videbuntur ; sed nisi brevi moru expausi magis Duuc liquidi resorptio locu in habeat ;

154쪽

aut nisi modicam sibi viam hiamor in hron hia aperuerit; oppressus tandem pulmo et aeri et sanguini transitum lethali cum effectu denegabit. Duo hujus indolis exempla hic ex collectione obser vationum medicarum , in Italia institutarum , recenseri mei erat Ui . Primum ex istis, virum sistit sexagenarium, qui dyspnoea in horans, subito ruptio uis in pectore sactae sensum habuit, et immediate abhinc quatrior, piritas

materi ne nihil mini Ovortam similis, cum respirationis libertate majore, ejiciebat. Ree Pado it iterum mulum, ne dentio eniadem scenam liasit. Ab hae interim evacuatione minime scit, levatus, neger tandem periit.

Secundiam exemplum , Viri juvenis est , qui , dum

per undecim dies pondias et anxietatem pectoris persensisset, sensiam ruptionis, similem primo, expertus

est; atque Post horam, quatuor quoque pilatas fluidi

clari et tenacis ejecit per tussim : Sic vero, in integrum Pestitutus fuit. Frequentius Vero, ne Pratntur,

ii ydatis pulmonum superficiem occia pans , in thoracisca viam rumpitur, deplet Ur, ac, supra jam monuinari , hydropem pectoris legitimum producit. Ruptarum ad prat monum superficiem livdati dum rudimento , post mortem , in Italia, fuerunt detecta. 6. DCCXLIII. Hi d OPs ascites. - Discretiliae.

Hydropem , qui ventris ad ambilum, et in cavispo vi tonnei subnatu S , abdomen quasi in ratrem nil Ollobat , veteres asciteri in genere appellariant. Λmpla vero nimis retentionum v lvio Sarum, in tum vasta trunci titi mani regione, familia est, qΠnm ne, hoc Mno nomine civeram scripta, spurios simul, alque legitimos foetias sub se comprehendat. Antiquo interim civitutis

jure Ultro fruatur recepta jam diu appellat tot modonquas, hic limpidas, pellucidas, sacileque mobiles:

illinc turbidas, tenaces, crassas, tere oleaginosas et

155쪽

pigras, aliquando purisormes , subcrrientas , nunc extra Peritonaeum Ascites Siabctitaneus Magrualis, Pr ritonaealis); nunc mim hoc velamentiam Colligi , alque hoc in casta , vel in cavo abdominis libere stagnare , et viscera contenta alliae re Ascites abdominat 33 , vel hydatidibus, cystidi , ncit Saccis, quin PBrte S VlCInn Sinundet, includi Ascites hydati deus, CXSt CuS. Sia Catu3Τ', vel replicatas peritonaei inter laminas contineri Asortes Ornyntulis, mese iter iis, intestinati , he afo I Sticus vel demum inter ipsam hanc membranctio visceriamque ab eadem cinctoriam statis tantiam residere Ascites Oisceralis); atque ob diversas has sedes , nunc Angristusten Sa S irae, nune Vero patentes atque laxus, facilius circumscribi, qriam apte definiri posse, vecordemur. Praeterea lite morbus easdem, quoad Originem, incessiam, pC nlia, differentias, quas hydrops in genere S. DCCXXXIV.), quod ex symptotractitam CHUS ni talia trie,

cuivis speciei propriarum, Consideratione mel IUS PR-tebit, agnoscit. Inter omnes hydrope S, qta OS CRIB CUP-poris maiora pati tantur, freqcientior a Scites abus minα-lis est. Rarissimi , nec cin trium DOLIS lPSIS O laluti, ascites Subcutarietis , et Paginalis Stant. Nec Certe , SI

abscessus a perito nitide inductos f. . CCt i de , ab hydrope distinguas , Pe ilouaealis a Scite S frequente P

VSubctitaneus ascites, hydropi celluloso 8. DCCXXXVI.

assinis . ne in hoc tantum ni, eo divei Sus est : quo cltelae cellulosae spatio in , dii riptis PlUS minia S a Copia aquarum intermediis lamellis At ille Segmenti S, Capu-cius in cavum miUata, qUISi Succum Cir Ciam Scit pilam, densiorem, musculi S abdominis incumbentem , a C SCro, aut viscido liquore, vix, aut Puriam fluctuante, repletum, indolentem, decolorem si Stant. Partialis igitui hic tumor, a convexitate abdominis distinctus , ac visceritius istius vix aliter, nisi pondere adaucto, Inagis vero musculorum actioni, in SpirationiS Stab Opere, mo

lestias e St. ω a

Varinas musculorum ab Oml Hallum rectorum, cum ense , inprimis tricuspide , ad Gnteriora modo per-fOSSAS , vulnere mox Colla PSΟ, u SH Uguine retento repletas , insigniter intumuisse , bub in Spirntione potissimum , vel maxime doluisse, atque febrem elie -

156쪽

mentem ne motuS adeo convulsi vo ς, quos modo Vulneris dilatatio sedare potuit, excitasse, docuit e X perientia f. CCXV. in . Saccatos tumores aquosos in musculorum abdominis vectorum Daginis , celebris B pud Friburgenses chirurgiae Prosessor, - musciat OS Bbdomitiis, serosis humoribus resertos. insignis quondam Dominis chirurgus , detexerunt. Mitiora fati irae Symplomata leti tam seri has in vaginas , injuriis externisae refrigerio non Parum expositus , depositionem Comitari oportet; quod si tamen vel tu uno , vel in altero tendinosi hujus velamenti segmento, quod rarissime contingere jam monuimus, aquae Pro loco copiosae colligantur; exspectabimus Sane, prueler tumorem in declavsu musculorum dictoriam quasi nodosum ac vel maxime tensiam, incommoda Don pauca, Sub qua vis inspiratione , sub sternutatione , stiti nixu ad alvum deponendum sortiore majora. es Se fiat urn. Ob simplicis membranae conditionem , negRΓUnt aliqui conspicui in arte viri , Peritonaeum facie sua externa h3dropi esse subjectiam. Telam interim cellulosam , Cujus ope musculis abdomitiis ea membrana connectitur , sicuti frequenter inflammationis suppurationisque sedem constituere docuimus 3 CCXX.); ita

quo Irae interdum a triarum collectioni morbosae pnte in re , Ob Se PVatione S tum aliorum , tum nostrae quoque

luculenter testantur. Miramur hinc, speciem hanc hydropis non prius, quam saeculi decimi sexti sub fine, a Viennen, i medicinae pro sessore fuisse detectam. dum satis aptum hydropis Peritonaealis sit nomen. irae non disputabimus. Rarissimus autem in sexu Mirili hic morbus est. Mulier uri inquagenaria, Ticinense noSOdochium , cum insigni prorsus ventris tumore , qtiem multos per annos gestaverat, intravit. Nobis insetis, pura centesi hac in aegra instituta , sexaginta sere librae aquarum viscidarum eductae scierunt. Morte non diu posthinc insecuta , cadaveris macilenti admodum sectionem nos publice suscepimus. Abdominis integumentis nique musculis incisis, plures adhue crassi et viscidi liquoris librae emuxerunt. Mirabatur ad tantium cohorS Vacrium prorsus, ac visceribus omnino destitia tram esse cavum, quod abdominis illud esse credi

deiunt, amplissimum; sectioue vero ad fundum hujus

157쪽

cavi sollicite a nobis contin Dala, sub ea tandem peritonae iam dimidio fere pollice Crassum, ac tennX Bperuimus , et angustissimo veri Veiat vis cavo singilla fere intestina parviam in glomerem Sub hepate compressa deteximus, nostrisque auditoribu S eX posuimus. Paracas modo aliorum scriptorum observationes liti jus indolis huic nostrae ad j tangimus. In femina BSCitica , extra

surae repertae fuerunt. Aprid pHerperam , hydrops peritonaei , lactei coloris humorem acrem Contineris , in Actis academicis Parisien ibus describitur: qui humor per Umbiliciam sibi viam paraverat. Mulieris qua

men turgidum , sine insigni molestin, Octo urinis prO- minuerat. Crescente mole, ne gra suffocata periit. ix cute cadaveris pertia Sa , foetidae una circae copia , ad libras viginti, prosiliit: quae amurca inti a natas Culorum abdominis tunicam et periton Beram StBgian Vernt. Saepe Vero a triosa Collirites non aeqriali prorsas ratione peritona eum obsidet; sed pluribus loculam eu-tis ad hae contenta, tumores nodosos ad abdomen refert. Sic celebris Batauine anni amicus, hydropis peritonaealis , in muliere qOadragenaria observati, historiam exponit : in qua , H scin Riaterius abdomen , inter musculos hia jus et Peritonuerim, in ens italem, Et innumeris nodis signatiam s Acciam extenderat: ita, titia odi isti , a Ducis j a glandis magnitudine , ad illam

capitis adulti hominis accederent. Tempore Octo an Doriam, parueente sis decies et septies instituta, et mille aquarum librae educi ne fuerunt. Summi mo- metiti commutii cata nobis ab institutionum chirurgi carum in academia Ticinensi professore ac nostro quondam Collega, ob Servatio e St. Duorum scilicet annorum et dimidii curriculo, ille trigesies et ter para centes in apud mulierem a Scite peritonae ali adsectam instituit, atque his mille qMirigerita, Septuagirita quatuor libras medicas aqMariam SPisSarum , Vi Scos urtim, nune albescentium , nunc suSCarum , eduxit. Sauctis

ipSe peritonaei ad museum pathologicum Purense transmissus, plurimis ac duris tumoribus variae magnitudinis obsidebatur: quorum unus, ipsi venti iculo superiucumbens, lethalem seminae Vomitum excitave -

158쪽

i 6 ΠYDpΟPsi at ; alter vero , ad dextrum pelvis latus haereng, maximum v Aginae prolapsum in traxerat. Magnus quondam Angliae chirurgris docuerat, hydropem periton uentem ex eo semper pos Se dignosci , quod minime promineat hydropicus tumor ira regione

umbilici , propterea , quod ibi lendines et peritonaei

membrann se nequaquam separari permitterent. Ast ero , hoc signum sorsitan sub initio morbi magis, quam 3 ib ejusdem augmento, valere , docuit duplex, in Actis Helveticis conservata, observatio hydropi S peri tona eniis. in quo. abdomen, figurae hemisphaericae, insigniter Antrorsum, praecipue Sripi R OS P ubi S, P rO- tuberabat : itu ut hoc plane occultaretur, ad niln-Ctum , duri Uscrillam, elastichim, venitens. Umbilicias vix erat amplicis dignoscendus. Inter peritonaeum vero et musciatos abdominales, duodecim Circiter mensurae aquae dilutae, turbidae, flavescentis, stati pia Pulentae , viridiusculae, pluribus si lamentis et ramentis imprae-gnutue, Continebuntiar.

Fatebimur etiam, plures hydropis perilonae alis Ob-

Servationes . non tam Vel O peritonaei hydropi, quam su Purationi, a pune gruessa inflammatione hanc membranam inter et musculos abdominis, s isse aduramerandas. Nisi igitur morbi primordia patuerint; dissiciliscvit sane morbi hujus tum a perito nitide suppurata 3. CCXX.), tum ab ascite abdominali, distinctio. Sub

utriusque vero adfectionis principio, quamvis exempla habeantur, quod menstruo, et minori adhuc spatio, hydrops periton ne alis vald opere increverit; plerumque

tamen tumor in iann modo Abdominis plaga circiam- Script GS , sensim sensimque assurgit, in hydrope sere indolens ac decolor, calorem majorem, aut Aspeetiam cacheticum , aut conspicuum functionum laesionem haud manifestans. Per annos hic tramor cili ira arido , sine magna molestia , et abaque signis hydropis interni , Di seminae et Utero geStasse. et partiam vivum excirisisse , vel menstruis Purguine fit iSSe, visne sint, perfertur : donec magis magisque exteri SNS , vix non omne abdomen ille occupet, ac Poridere n triariam,inst rimis snpirio fiat, de elabitu, Viscera abdominis circumdet, ut hie diaphragmati S non iniuris, 'trium Naia

seu lorum ut, dominis actionem, SusPeudat, elidat; ali-

159쪽

nuando vero , praegressis doloribus , febris, Suppuratio , aut exesio , accedant. Ob sacci , a petitonaeo, hoc sub morbo formati crassitiem , rni HS CSt CAESUS, HS Ummo quondam Italiae anatomico relatus. Sacci Dem

pe hujus , in abdominis cavum ita dirupti , Ut aquae

in hoc ipsum sibi viam paraverint. Vel celeri passu, vel lento, asciles abdomiualis us-

urgit. In illo Casu , en uri sudorum Serie S SymPtomA- iam citius Se Se , Re m Ajore aegrotatilis labore, nec caro cum febre, manifestat; in hoc vero, Sen Sim sensimque morbus , mitioribus principio sub turbis, ac plerumque sine motu febrili , insidias struit. Sappe

numero quidem tumor oeilematosus a pedibus aegrum ad Oritur , ad geniau, crura, ac demum ad scrotum Det ventrem ascendit. Frequenter interim cum prae- rarandi ascite pedum tumor nullus est; etsi facies, nominatim palpebrae , matutinas praecipiae ad horas , t inflari , nut etiam manus una alternu e , ud dor Sum , quibusdam, plerumque tamen tardius, intumescere soleant. Primum aquae , adhuc pauciores , quo Pon dus fert, pelvis in cavo detinentur; gradatim 'eio hypogastricae regionis hae tumorem ac tensionem , quidquam auctae , constituunt. Deciam bente veto in dorsiam aegro , et aquis ad superiora Simul duectis , Vesteae regio iteriam mollescit, ae hydropis futiat i timor imminuitia P. Attentus interim digitus ilia eam 1egionem jam inlescere , ne molliter Sub hoc situ tur-gerct animadvertit. Ascendere Dia DC 'quae pel gunt , limbilicum tandem attingoni, ac Posito in Pedes aegro , volu manus iani inferioris abdominis lateri imposita . ac Venire, ultera ex parte cum apice digiti celeriter percusso, latentis iamiae motus, Seu fluctrictio , plerumque percipitur. Interea Supra umbilicum ,

alterius generi S tumor, magis elu Stieris, nee fluet Hatis,

ab aerisormi , intestinis inclusa , aqua scilicet leviore utque hanc stipei natante, materia, delegi tui. I 'io ut

Vero nς ites, aut morbi nitoricis QSi soboles , aut co-

me S ; alia aliaque eundem sympto mala, jam alibi

S. DCCXXXV. in exposita , comitantur; potissima ta

men AS ci lue phaenomena sunt : languida ciborum subactio, pigrities, tristit in , et laesa corporis caeteri nutritio ; culis arida , sicca ; iaciei , brachiorum ac

160쪽

thoracis, nisi forsitan simul jam lumentium, macies. Urinae fluxus praeterea in multis quam plurimum imminuitur, ae lotium magis tinctum, aliquando quasi tela subtiliore, iridis colores spargente obteCtum, SHepius vero b Phineum , vel turbidum, crassum ne Olen S, cum sedimento vix non roseo ad scindiam vasis deposito, redditur. Sitis, quam in genere adeo hoc in morbo vigere, anti trio proverbio, sanctionant; in inultis, nisi illo sub sinem jam vergente, ae febre lenta eidem jam adjuncta, perpaucam ob SerVRVimia S. Aucto vero in dies abdominis volumine, et aquis,

diaphragmatis ad fornicem usque jamjam pertingentibus , tum venae Subcula De Re Ventris majorem diametrum ac IUirunt, ac per Cutem, Summopere e X ten Sum,

dolentem non semper tamen j, trunS lucent; tiam cuti Stextus subeutaneus circa lumbos, vel si cui lateri aeger incumbat, hoc ipsum ab aquis intumescere solet; tum dyspnoea, ob negatum sere di aphragmalis de-SCEn Sum , et actionem extensorum nimis musculorum

abdominalium impeditum, sub Oritur, a cibis vel potu assumptis mox gravior: et si ventriculos penitus aha JHi S Compressus arctetur; ingestoriam vomitus hic inde succedit. Sat multos iri terim a Sciti eos, cum us,domine praetumido, animam tamen siit libere duxisse observavimus. Flatus hoc in morbo per Abdomen di-

agantes plurimique borbo Pygmi, haud raro aegros adhuc magis divexant; illos praecipue, qui bris alvus,

iit ab intestinorum etiam in spatium ungustum CominpreSSione solet, obstructa est. Hinc Saepe Prieumatosis Intes Inalis ascite conjuncta, hunc ultimum exasperat. Stil, tanta cavi ab dominalis extensione, ipsi adeo renes ne tit e terram Cnnales comprimi, eductis vero aquis liberari, ac Livinae copiam qla id quam tiberiorem reddere haud raro videntiar. Atigeritur Dranc in dies moleStiae, Regerque, Nude, tanto Cor Pori S sub pondore, debilissimus se veri ut , prae angustia ignorat ;spem tamen sanationis ideo plerumque Don do ponit; sed futurae valetudinis actiones ordinat, ne solus ille tumuli sibi jam patentis, limina non ud vertit. Non rn-rrim est , provecto jam morbo , maculas nil anti brachia et manus sat largas, inaequales sividasque com Pulere, quo cum siguo , macile uti te nolabili juncto,