De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

발행: 1832년

분량: 498페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

221쪽

nabilem asciten producat. Saepius in teri in callosa sacci crassities hae e pericula a muliere avertit. Etsi vero cruris, adfecto inprimis in latere, Oedema, tardius hic accedere soleat; sub finem tamen, nisi prius jam animo lingunt aegra, crias utrumque ct CompreSSione Vasorum intumescit , et aliarum hydrops partium infelix subsequitur. Sicut uteri, - ita quoque O Varii, tubarumque hydrops , vicinam comprimendo Vesicam et urethram, urinae aut retentionem, aut incontinentiam , aliquando excitabit. 9. DCCLVII. HYdropis citra generalis. - Indicatio L. - diu catio II. Indicatio III. - . Hatio sPon

scienda suntl immensa de hydrope doctrina, sed spi-CiS, quam frugibus, uberior seges est. lndomabilis tamen morbi apud multos naturae id magis, quam arti, Ru- Scribes ; nec tanta hic, felicia nempe Uno ulterove in ea Sub paucis autem aliis profutura, remedia laudari, cum nullibi plurima, nisi pauca modo prosint, venditari consuescant , mireris lQuod si ulla hoc in morbo pertractando Praecepta, certa se utilitate commendent; in eo haec, primo, ut scilicet vel causas , quae Viam hydropi Pandunt , avertamus, - Vel rat morbo S magis, qui istum generarunt, quam ipsam B quarum collectionem , dispellere

Conemur, quaerenda SNnt.

Cum vero ipsi morborum aliorum enectus, proprios quoque in aliis , et quos ipsi met progenerant , foetus B gnoscant; aquarum inique Secretarum , - nisi morbo principali sanato, hae ipsae quoque aufugiant, prom-Pta satis eliminatio, seciandam in hydrope dispellendo indicationem constituit.

222쪽

Cum etiam nova, aquis jam feliciter abactis, subsistente nempe diu ub istis vasorum secernentium in idem hoc vitium proclivitate , sero si laticis collectio contingat; perpetuo et ad causas, et ad effectus linjusmorbi sub respectu , ea, tertio, qUne occaSionem iSto rum praescindant, demum ordinanda Sunt.

Ad primum quod attinet , sunt hydropis Species ,

quae, Sponte CESSAnte earum Causa, Cum tempore vel

sponte quoque ipsae dispareant : hydrometrae gravidarum post partum absolutum , vel et Oe dematis pedum post febrem intermittentem, etiam Sine artis auxilio sugutam, disparentium exemplo. Ipsum adeo hoc pedum oedema, forsitan a febre periodica praeposte-

Te SrippresSa eXOrtum , modo pauci S paroXysmis cum plurimo sudore vel suapte absoluta, interdum absque

alio , quam debitae diaetae subsidio profligatur. Sunt etiam hydropes, qui sola, sed prompta salis, domicilii frigidioris, uliginosi, vel coeli humidioris, cum habita-

Culo elevatiore, vel cum atmosphaera puriore, calida et sicca , permutatione eVanuerint. Saepius tamen causae aliae hSdropis efficacem artis

assistentiam sibi exigunt; et cum, Primo, pars hujus morbi vel maxima debilitatis majoris effectus sit

f. DCCXLVIil.): in hanc, praesentem, potiSSimum

cum debito ad indolem et gradum illius respectu , agendum est. Victus nutriens facileque subigendus ,

lia ; ex vegetabilibus vero, radices dauci carotae, cichorei, ScorZOnerae, turiones asparagi, tripuli, NAPUS, aut rapa , herba cichorci , endi viae carnium cia in ju- Sculo Coctve vini generosi, e. c. rhenani, vel similis, secretioni venali faventis, portio moderata; tranquillitas mentis , amica , spem salutis erigentia consortia , corporis pro virium tumorisque ratione e Xercitatio, Da vigatio . in primis maritima, frictiones, matutinas ad horas cum pannis lancis, sumo aromatico imbiatis in-Stitutae ; remedia, volatilibus parca manu adjunctis, amara, aliquando mei curialia , ac tandem martialia: Potissime huc spectant. Frictiones, qUas, Cum oleo institutas, prae caeteris laudariant, inutiles observavimus. Hydrops, cui sortiora excitnntia, ut abusus spiritu osorum et alia occasionem porrexerunt, Stimulos, qui-

223쪽

BYDROPIS IIIbus nimis jam adsuetum est corpus, majores sibi

expetit. Inter plurima remedia, quae vires ct mi S Sas potentius re Stituunt , cortex Peruolanus certe eminet ; Dul libitamen, quam in hydrope asthenico , quem febris Periodica intermittens induxit, aequali efficacia pollens. Eximiae hujus virtutis cognitionem Italiae quondam medico , thera eutices mecialis aci febres PeriodicasPerniciosas immortali scriptori, potissimum debemus. Necdum tamen hujus viri experientia ad nos usque PerVenerat; cum, quadraginta abhinc annis, Lauetadii, summam hujus remedii potentiam jam experti simus. Sartor nempe juvenis ibidem sex jam a mensibus, et ultra, febre quartana rebelli laboraverat. Senior hanc medicus , obstructiones viscerum hunc hydropem genera S Se Stipponens , a milito jam tempore cum solis resolventibus et alvum evacuantibus, salinis remediis eo cum effectu, tat hydrops universi corporis cellulo-SuS Cum ascite vel maximo in Secutus sit, Pertracta-Verat. Ad hunc aegrum, sorti suae vix non relictum, accersiti , cum primo ejus medico , pro nostra turi Cjuventute, reverenter circa illum conferentes, Corticem,

quod febris periodica, hanc usque in diem subsistens, morbum produxisset, proposuimus. Consilium hoc ille, quod lupum, ut dicebat, stabulo inclusUri essemus, indignabundus rejecit. Oh molem ventris, Viscerum nobis hoc in aegro conditio ignota fuit ; quod si tamen

subsoret , corticem non minus indicatum esse credentes, cum fiducia divinum hoc remedium et quidem eo cum essectu arripuimus; ut urinis, huc hisque parcissimis ac turbidis, lixivio Sis, compressa vix febre, summa copia excretis, trium spatio hebdomadum , aeger hic ad perfectam et constantem Valetudinem rediverit. Paucos post annos, vir illuStris, febre simili correptus , medici celebris , chinae corticem praescribentis consilium pertinaciter contempsit, morbumque per octo menses sibi ipsi committens , in gravissimum ascitencum magno crurum tumore, Conjectus fuit. Tunc nostram opem exploranti, Ut eodem, quod prior med istus sub morbi principio contra febrem propOS uerat , remedi O, - nec alio, contra hydropem, eX hac Origine scaturientem, uteretur, non Sine arduo labore persuasi-

224쪽

mus. Ingente, sub hoc, urinarum copia eXerela, perfecta demum stabilisque sanitas secuta est. Magnum Certe similium aegrorum numeriam deinde , tum in

Italia, tum in Germania, simili ratione, nunc quidem Satis cognita, ab hydrope restituimus. Fateamur interim oportet, tam dictum hydropem , quam alios, quos debilitas induxit, a solo corroborautium, Mi voeant, usu freqrienter non modo non dispelli, - sed adeo, donec moles aquarum vel quidquam imminuta sit, evidenter auge ri. Tanta nempe partium,n sero stagnante insili ratarum, tensio saepe ut Irae sensibilitas est; ut actionis remedii, quantisper magis stimulantis , tolerandae hae sint impares, ae istius sub calcare mox rebelles recalcitrent; ex quo sane elucet: Primana illam, quam Supra poSUimus, in Ctarando

hydrope indicationem quod non tam morbo Princi-Pali, quam sequenti hunc aquarum effectui tribuas) a

Cum igitur, vel in ipso hydrope, post febrem periodicam insecuto, corticem Vel non pro de S se, vel non tolerari conspiceremus ; lenia huic diu retica , tandem vero efficacia: cremorem tartari, POb Sambuci, primiam; dein vero et Oxymel scilliticum, electuarii sub forma superaddidimus; et, quod a Solo cortice non potuimus,n composito hac ratione remedio impetravimus. ob eandem etiam nimiae sensibilitatis rationem ,nm Ri a Saepe, Ut centaurium minus, trifolium tibi inum, absinthium, lignum quassiae, cum radice Ononidis spinosae non spernendo, ut experti loquimur, diu reticor e medio , vel cum baccis juniperi juncta, ipsum adeo

Corticem Superare cernuntur; nec id Certe semper cum

stimulo majore hoc iin morbo , quod minor saepe Praestat , obtinemus. Ejusmodi scilicet blandiora tonica , in hydrope post morbos acutos , Post graves haemorrhagias secuto , caeteris sere Palmum eripitant. Principis Germani uxor quadragenaria Mediolani ex gravissima uteri haemorrhagia cum inbore re Stillata , multos in diacta errores commisit. MOX febris nervosa gravior insecula est. 1 Ioc etiam morbo seliciter devicto, hydrops cellulo ras et ascites in scenam prodierunt.

Sensibilissima, ut simul impatiens admodum aegra ,

225쪽

omnem medicinam per plures hebdomadas recusans,

ab amaris tandem ae a Solo corti Cis decocto , cum Paraca scillae marinae dosi, restitiata est. Saepe interim ad chalybem gradatim ascendendum est : quo in ca SH aut vinum martiale , aut uitriolum martis egregie Conveniunt. Hoc ultimum nempe , o grano dimidio ad granum et Ultrct, mune BC VOS PeΓe,

porro etiam, melioris diu retici vices exserit; in primis si apud homines magis sensibiles, turbis nervorum subjectos, OPii granum dimidium atque corticis cinnamomi grana aliquot, eidem jungantur remedio.

Quantum nempe Systema nervosum Ad pervertendas augendasque secretiones contribunt; jam supra inclicavimus : atque hinc volatilia , calamus aromaticias , angelica, Optata nervisque amica pharmaca, sub tuli rerum conditione, diureticis vel et aliis Commisia, non Parum opportuna sunt. Saepe illa, quae in aliis, urinas polenter movent ; hoc vel illo in casia, quovis sine effectu, nisi malo, per alviam ruunt ; Bh adjecto vero opto, vel pulvere Do eri cum radice Columbo, moderato alvi fluxia, suam magis in reneS actionem Coninvertiant. Sic magnos ex soliorum sex vel octo solani

nigri infuso aquoso essectus , celeberrimus, sed fato iniquo ereptus, Nevolitanus medicus in hydrope obtinuit. Merotirialium in hydrope Asthenico usum , insana hypothesis ad illos modo hujus generis morbos, quorum ortum ex humorum tenacitate. 3Pissitudine, derivari illi placuerat, restrinXit. Est tamen, tibi excitans et penetrans hoc remedium egregios in illo hydrope effectus praestiterit. Paucis mercurii dulcis dosibus

ascites cum universali ann Sarca, Sub Copiosissimo rarinae fluxu, sanatus fuit. Ipsa hoc ex remedio salivatio, similem hydropem , Ut Acta academica Parisiensia retulerunt, persecte dissipavit. Calomelas cum allio junctum, laudes sibi conspicuas Promeruit; et ne per al-Viam runt mercuritis, Parca dosis opit eidem superaddita impediet. Incedent om cum lue Venerea hydropem, more artus, potissime diu reticis Commi Stus, persa iant. Sub tanta cutis in hydrope siccitate , ac inprimis ubi arthritis, exanthemata, im et lues, Suum internis

partibus stimulum intulisse videntur; balnea tepida vel

226쪽

etai CURA GEΝERALIS simplicia, vel cum rebus aromaticis praeparctia, non Partam vivitatis exserunt. Communissimum in Russia contra hydropem remedium sunt balnea, quibus calamus aromaticus, vel betulae quoque albae solia, infusa lfuerunt. Lithuaniae juvenis asciticus, cui, ab instituta Paracentesi, aquae iterum abdomen impleverant, ope ih alnei tepidi , ex ligno fraxini excelsae conciso , per l

Octionem parati , sanatus fuit. Similem hoc a balneo osseclum filia principis Polani hydropica experta est. Copiosa in thermis sanati hydropis exempla sunt. Oe-dema pedum haud raro per vapores spirituosos discussum fuit. Ιlinc antiquis etiBm, ut sudores, Plerumque in hydrope difficiles, prolicerent, Sicca, ut VocabBnt, lbalia ea, ex Arena calefa Ctct, vel ex laconico, vel clibano, in USU fuerunt. Hydropem e X podagra per frigus ldispersa oviundum, Sudores sponte Succede Dies dissiparunt. Iisdem rationibus permotus , medicus ille celebris Neapolitianus , qui Omnem fere hydropem ex lsuppressa transpiratione, Vel ex rheumate derivat, remedia potissimum antimonialia, quibus simul diu Petica lcommiscet, adhibere Consuexit ; ac in hydrope illo larthritico, quem Ticini regnasse diximus, non alia serem edendi ratio, quam quae cutis poros adaperiret, suffecit. Acetum ammoniacale , pulvis Doueri, interdum vero repetita vesicantia, potissime huc pertinent. Flores sulphuris cum melle remisti , vel alio modo ingesti , hydropem ex PSOra praepostere Stippi es Sa Ori Undum, hac demum impetigine ad cutem redeunte, haud raro l

Ipsa emetica, licet totius corporis Succussione, Se - lcretion tim opus permutandi, res Orptionem, evacuati O-Dem aquarum promovendi potentiam illis minime detrahamus, inprimis antimonialia , ex eo, quod haec,

in cutem magis agendo, transpirationis Opus secunda

veri ut, utilitatem subinde habuisse, cogitamus. Fatemur interim, nos in hydrope quidquam Provecto, hoc auxilii violenti, nec facile certis limitibus Circumscribendi, ad gentis nunquam rccurrere ausos fuisse. Aec eorum de stant exempla, qui . Viscerum obstructionibus

detenti, vel ad haemorrhagias dispositi, animam, ipsis

cum AEqriis, evomuerint.

Aquae frigidae ab usu, tum inlerno, tum externo,

227쪽

in primis ad sontes minerales, hydropem aliquando

dispialsum fuisse, constat: et qui uriti quorum non minus , ficiam recentiorum, eXPerimenta curia frigidae

aspersione, lavatione in typho non ignorat; majora ille forsitan , quam cautior medicina docuerit , beneficia ex illis exspectabit. A Si aestas est , inquit vetustus de medicina scriptor Romanus , in mari natare hydropicos in commodum est. D Solo aquae frigidae potu,

teste celebri Galliae chirurgo, Cum nec para cente sis abdominis conduxisset, urina plurimum mota, et uscites sanatus fuit. Ηydropem Cellulo Sum univers Blem qMondam in S irensi civitate se liciter abegimus. Recruduit, ex aegri culpa, Ut videbatur, malum, quod iterum

sanavimus. Redeunte i Dierim post sex men Ses una-Sarca, aeger, nostri PertaeSAS, jamque tumidissimus, Argentoratum, ac famosissimum, tunc illine degentem empiricum C . petiit. Vix aegro conspe Cto , Sannii O-nem ille certam promisit. Descende , inquiebat, in gelidam, cui extracti satiarni libram commiscueris l- Dalneo egressus , aeger prodigiose mingere cepit ;et unico hoc subsidio ab aquis in totum liberatus , sanitati perfectae restitutus fra it. Audax sane nobis tunc hujus vivi consilium esse apparuit ; Nec tumen ejus eventum, forsitan arti non adeo ratiocinio, quam experientia , Cujuscunque demum Originis ea Sit, promovendae ) quondam prosicuum , reticere L Ic voluimus. Nemo utique prudens id ipsum sub summa jam virium jactura, sub pulsu debilissimo, sub respiratione difficili ac tussi aspera , sub rheumatica morbi indole, sub frigore artuum, imitare cogit hit; sed frigidae, quae saepe diuretici aut Vices agit, aut ejus

dem actionem secundat , potum, ardenter ab aegris emagitatum, ac ipsam, modo Vires quidquam Superstetit, cum gelida momen innens a lavationem, etsi

hanc ultimam nos ipsi in hydrope necdum expertisimus, eo minus, qHod in morbo toties in medicos rebelli , tentari quid liceat , vetabimus. Atque sic ad quaestionem, num potus hydropicis,

Diam vero strenua a liquidis nbstinentia , consulenda sint 3 partim jum respoudimus. Quamdiu scilicet causam hydropis principalem pathologi a sanguinis tu serosos humore S resolutione

228쪽

226 CURA GENERALIA sine habito ad solida respectu, repetierunt; tamdiu hypothesi huic antiquae et ipsum artis exercitium conforme QSSe, ne potum vix nou Omnem aegris prohi-lberi oportuit. Nec omnis exsiccantem hanc methodum eventus lfefellit; sed complura Sanationis eXempla, quae ejIS- idem asperitatem quodammodo excusent , in diariis medicorum conservantur. Pars interim eorum, qui ex atroci hoc morbo Convaluerunt, Vel maxima, stat ex parte majoris versus aegros indulgentiae; nec etiam, si quis rationi magis, quam Veterum nuctoritati obtemperet, ni glamenta Pro pota aegris concedendo illi

desunt. Vix Adeo nempe liquida ingesta , collectionis aquosae, illis longe superioris, originem illustrant: atque si resor fionis defectui, et systematis lymphatici pigritiae hucusque hydropes adscripserint ; majoris forsitan ponderis opinio illius videri posset , qui auctae inhalantium ex Atmosphaera vasorum ingluuiei , seu in emo magis cutis, transpirationi potissime dicatae , of io hos adscriberet. Ne tamen hypothesin cum hypothesi trudamus, quo Contrariae I Ationes senistentiae pateant: sufficiet, urinae in hydropicis indolem, - majores, a potu negato, lotii riaborem, parcitatem , aerimoniam, foetorem, - diu reticorum, nisi liquidis idoneis sussultorum, inertiam, -- SUmmnm, medias inter paludes, saucium, narium, Cuti S, alvi,

portiumque vix non omnium Bridi itatem, - uegrorum , qui posteaquam diu nihil liquidi hausissent, ingentem tamen aquae copi Ana, non imminuto Corporis sui pondere, sub para centesi osserenti iam exempla, ac demum pejorem sitis , quam ipsius morbi tyrannidem, ante oculos posuisse. Quare nostris hydropicis potum nec Obtrudi intis; nec et inna, moderatiam, Degnmt S. Sunt nempe hujusmodi inter aegros, qui Pctrum admodum sitiant; alii, qui polum ambientes, ob abdo. men vel pectus ab aquis jam nimis repleta , oidem CDPiendo, retinendo, propter nimium oppressionem etBngustias ab inde excitatas. ViX Pnre S SNnt. Noe in .gi ta palato dococta, vel ptisanas pro siti fallenda, sed aquam, vel solam, vel SUCCO citri, uiarantiorum, aut cremori tartari solubili atque saccharo , nil gratum saporem, Vel, pro re nata, et Vino Commistam, pauca

229쪽

aidem copia, sed, praecipue dum diu reticis remeis utuntur, frequenter satis Concedimus. Nec ali lor

sodi edum vel maximi nominis medicos Procedere vi-

Cum vero excitantem in hydrope asthenico curando i ethodum liac exponim Us, nec externorum stimulanun mentio prctetereunda est. Cantharides scilicet , arum actio in omne systema, Sed muXime in cu- MN, Satis nota est, dum in textu hujus celluloso lui. Lores restagnunt, effectum haud raro insignem salisunt, Ac morbosum Secretionem non modo arcent,

ei tunt , Sed et opus resorptionis Coadjuvant. Nel alto vero stimulo , sub deleta fere partium insit tra-um , et jam nimis extensarum vitali potentia abullanur, utque sacile timendae gangraenae sic viam

us locus est, ubi exanthematis, impetiginis, authritidis, ex cute partibusque externis Praematiare

Hydrops ex stimulis majoribus, vim vitalem vixisn exhaurientibus, productus, fortiora sibi rat unque: Oritantia, spirituosa mBgis, aromatica, volatilia, Cae- is non omissis , EXPOSCit. Exempla hydropis, non adeo ex virium vitalium ectu, qUum e XC ita in per Stimulos Varios , inprimis' tem per profluvia sextas, Vel I, Bbitualia, suppressa, 3erabundantia e Xorti, et quidem ex nostris , jam

duximus 3. DCCXLVIlI 3. Ipse vero jam Cotis

lex, hydropicis , sub aet Atis flore constitulis, aut no tempore hoc a malo Correptis , aut spiratione liciti oppressis, venam aperuit. Utriusque etiamus homines, caetertam rosia Sti, Retatem, quadra-imum fere quartum inter et quinquagesim Um aD-n , B gentes, Bb energico hydrope , Ut recte monuit gliae expertus medicu8, nori Semel tentantur; sub I igitur rerum statu, non alia, quam debilitante athodo auxilium erit. Haec et in m celeberrimus, qui; in cathedra Vienneust praeceSSit, Terram medican scriptor suis observationibus, in Gallia vero, , in colligendis nos o comi Orum militarium aegron et curatio uum historiis, claru S, Bbunde conlit -

230쪽

marunt. Puella quatuordecim annorum , ut legimus , oh asciten jam quater paracentes in passa , fluentibus tandem haemorrhoidibus persecte convaluit. Sub hoc igitur aegrorum statu , quaecunque m Agis stimulent, evitanda; quae vero justum in corporis functionibus aequilibrium restituant, adhibenda sunt. Hi ne cibi nimis succulenti, nutrientes, animalis potissimum naturae, Potus spirituOSi, et intensioris effectus diu- retica , fugienda ; quieS Vero, et corporis et animi major, lenia per alvum ac per renes simul subducentia , cremor tartari inprimis et nitrum , venaesectio vero, aut hirudinum circa Vialvam aut anum

Applic tio. subinde etiam repetita , ante omnia , imperarida sunt. In tonico hydrope, inquit celebris m, indet hiae medicus , saepe terror et jejunia auxilios uerrint.

Obstructiones uiscerum, si hydropem magis fecisse,

nero a , hydropis socii , ad propria tam si hi medendi

methodum, alibi eX ponendam, desiderant. Saepe uim is medici, reserandis Per sie dictu vesolventia, alvumque continuo moventia remedia, obstructionibus, aut Dia D qtiam, Aiat cum damno aegrorum resolvendis diutius Hilenii , quem Sanare contendunt , hydropem , Dullis amplius auxiliis cohibendum, auxerunt. I ilia o manica

Dullam plerumque, ut saepius jam diximus, ut si palliativam, medicinam admittiant. Secunda, quae aquas morbose secretas, et collectas

eoacuare jubet indicati, partim , ut monuimus jam ipsa morbi causa praedictum ad modum sublata, vel saltem non facile. nisi brevi solatio, sine illa, absolvitur. In casu contrario , id ipsum auxiliis tum medicis, tum chirurgicis, praestare molim VP OPUS. Aquas igitur, vel textu celluloso, vel cavis co Poris stagnantes, favente systemate lymphatico, ac

stimuli organis secretoriis, excretoriis nil moti, actione, ars medica per ductus Corpori S EXCerientes, atque dum impervia cutis spiracula Vix illas admittant, vel Per aluum, vel per reueS, Vel Utramque per viam educere conatur. Quae per Via S tirinales tentatur: ea tutior plerumque ac minus Viribus insensa est, u luct-rum eliminutio; morbi tamen sub principio, ubi aegri

SEARCH

MENU NAVIGATION