De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

461쪽

ABDOMINALEs 4 9 ab que damno con Servari Ulterius non possunt, ad artiue divinae, ab aliis Vobis tradendae, praecepta remotis, multum Auxilii praestat. DCCCXLV. Retentiones in genitalibus sexuq sequioris. - In Ouariis. - Iu utero, ligamentis et tubis eiusdem. - Aenigmati a uteri uiatiar a. - Mem branae uteri internae retentiones. - Molae. De variis uteri, ejus ligam fritorum, O ariorum, o C

pauca ex istis, praecipue quae de metritici , de modorrhoen, tam contagios R, quam insonte, utque de hydrometra retulimus, suo S quoad effectus, velentionum mucoso - lymphaticurum ad ordinem Spectant, atque hinc levi modo calamo luc loci tangenda sunt ;quae vero retentiones uteri Crtientas respiciunt : ea sub ordine his magis proprio referenda nobis re

servam S.

Si vasa virorum spermatica , Vel antequam abdominales per annulos peneti Rucrint, subinde a mothis in se, tari, tumere ac duritiem, Bliquando sciri hos ana, contrahere sunt visa f. DCCCXLIV.): sexus f quioris, ejusdem naturae vasa Seminalia, longe scilicet hie - iora , prius , Ac Ovaria, triba S et riterum attiget in t , morbis eisdem correpta nee ipsi NOS CODSPEXI mu S, nec in fastis aliorum an atomico pathologicis repet ivimus. Sors vero iniquior partibus, quae his a asis irrigantur, imposita e St.

Ac primo quidem, O uaria , quamvis paucioribus

istorum vasorum Parnificationibus , quam tubae xi cinae, instructa, innumeris lamen in vita mulie iis , maxime co libis, aerumnis exposita Sunt. De scio Sis hos ad testes semineos rei ultourbuς locuti jam sumus

83. DCCXLVI. DCCXLIX. DCCLVI. DCCLXIV. ;

neque oblatam tunc nobis , de mucoso-jmPhalicis , his iisdem in locis collectionibus, saltem quibusdam, disserendi occasionem praeterire potuimus. Ium Oies molis minoris sed numero plures, gelatinosa, albu-minosa, mellisorini a materia formatos, frequentius , quam totius ovarii sacciam iudi vis iam, durisiore hujus

462쪽

indolis humore gravidum, a nobis observatos suisse, ilibidem adnotavimus; ex quo verum ovarii hydroseem

tardius plerumque ac modo diruptis loculamentorum listius, humore glutinoso repletorum, sepimentis mem- lbranaceis , succedere, ideo concludimus : quod, hoc lildemum facto , crassiora ex glutine contento et pon- l derosiora principia subsideant , superficiem ovarii in in lternum ne insimam obducant, vasorum ejus resorben- letium orificia, suo cum Smegmate obstruant, atque laquosi magis collectionem liquidi , ampliore nunc et minus resistente sacco morboso , promoveant. Latice Vero u quoso, Vel gelatinoso turgeat ovaritimi positionem hic tumor ejusdem quidquam major , Variam , tum sibi ipsi eliget, tam viscera vicina subire Coget :cujus iterum exempla jam adduximus. Uteri in longum ab ovario hydropico distracti , promissam ita Epitomes loco vix citato historiam , per iconem illustratam, in secundo Inter relationum clinicariam vo- tramine trademus. Rarum tune scriptoris Edinburgensis de hydrope o varii, per tubam, et ex hac, per uteriam in vaginam, SUCCessu tamen minus felici, depleti specimen retulimus; nunc vero et niter tam , EX Observatione propria satis recente desumptum, huic adjungimus. Virgo nempe triginta fere annorum , a Specta norida atque robusta, hystericis tamen iisque periodicis, assectibus , ac o varii simul ab incendio chronico exata, tumorem hujus organi notabilem, summa sensibilitate instructum, nee tamen sub attactu fluctuantem nobis Obtulit. Admotae huic tumori hirudines, dolorem ejusdem pacarunt quidem; sed post menses aliquot, non parum ille mcile Sua increverat, ponderis sui ratione prosundius nunc in pelvis cavum demersus. Repletionis et compressionis ab inde sensus in pelvi continuus, ac non patica CXCretioniam DR-turalium , ins per vias absolvendarum, Obstacula aegram terrebant; donec, praegressa diruptionis, media et prosunda in pelvi, perceptione, copia humoris allium inosi conspicua e vagina prosilierit, ac tumor Pristinus ex regione hypogas trica sinistra ViX non omnis disparuerit. Quod si nunc via, quam humor ille iniquus , ex ovario in vaginam descendens , legerit, indicanda sorot ; non facile nos illam , quae, Vel su-

463쪽

ABDOMINALES Fnam apud mulierem, ex ovario in labam, eX ista homira a turae isti ias a Cnvo in vaginam litat ,

464쪽

nimium , steatomatum uteri, tubarum et ouariorum, ab aliis descriptoriam , Dum erum , Ciam ob Sel Vntio

nibus nobis propriis , absque utilitate augebimus. Sic etiam quae de ligameutorum simul cum tubarum uteri affectionibus dici ne indolis quondam tradidimus

DCCLXIV.): ea vix aliam luc loci considerationem sibi expetunt. Quos non infrequentes es Se referiant, et lactis ex mammis aberrantis stat opinamur, hypo thetice in attribuunt, telae cellulosae, ligamentorum latorum laminis interpositae, infarcius ne abcessus: hos nunquam Conspeximus. Rarissimam quoque liga mentorum eorumdem ruseturam , ne haemorrhagiam exinde lethalem, Galliae quibusdam a medicis descriptum, esse dicamus i Ligamenti uteri rotundi inflammationem, diarium Galliae medicum aduolnt. In densiore quamvis ejusdem ligumenti textu celluloso tumor es aquOSOS, quales virorum funiculi spermaticinii quando concipitant , interdum natos esse , tam aliis θῆ. DCCXLV. DCCXLVII.), quam ejusdem nationis

medici egregii experti sunt. Viri docti Tyrolensis, Ro-vdire lani, nosti i quondam in Italia nuditoris, Observatio, viginti sex abhinc annis instituta nobisque amice Communicata, referri meretur. Sectioni cadaveris feminae, quae, a Continuis ad imam atque lal eralem abdominis partem doloribus vexata, e X tenua in Pro PSHS, ,hi verat, hic medicus interfuit. Ob tumorem in parte dolente duriorem, carcinoma latitare crediderant. Morbi mense septimo, haemorrhagia per uterum secuta est. Idnc licet jam cessante , suis tamen misera aerum uis Succubuit; po Si mortem vero, foetum septim est rem multumque cruoris in o aris obtulit. Quod vero mali istius certe non tam rari, historia , locum tamen hic inveniat, in causa est uterus feminae , haud gravidae illo non voluminosior, sed prorsus normalis, utque sic observationi viri Angli celebris contrarius, qui scilicet, cum, sub sectione cauis seminae, triba praegnantis Uterum, quamvis Macuum, eodem tamen modo, ac Sisoetum conlinerei, mole nuclum vidisset; hoc vis eas, non a mechanica embryonis , sed a potentia, utero graVido propria, extendi, concluserat. Nihil autem et his in rebus constantiae esse, e L Observatione mctgui

465쪽

ABDOMINALEs 463 inter Germanos anatomici liquet ; ut qui , cum inovario virginis, hymene illaeso ac praeter modum angusto instructae, steatoma, pilos ac dentem detexisset: uterum, eidem proprium, mole, normali adeo minorem, ac tunica decidua nequaquΘm Vestitum , reperiit. Qualemcunque uteri cognitionem una tomicum aevo no Stro Concessam e S se gloriemur; Physiologica tamen

mirabilis hujus organi, tuendae posterorum sucCessioni imperiose praesiixi, intelligentia non parum nos fugit, ac pathologorum, hoc ipso, ratiocinia saepe nimis subvertit atque confundit. Potissimas quidem insidias quas metritis et qcias me do rhoea internis seminarum

genitalibus strulant , jam exposuimus 83. CCXX l I. CCXXVIII. DXXIX.ὶ ; et quas sy hilis his ipsis stra

es minetur, has qrioque delineandas Nobis reservamus; sed ali cle , non paucae, et quidem Pro mctgna parte incognitae, morborum sicut alio iam, ita et retent uum de quibus hic Sermo est , Caras ne in Uteros agunt, et effectus in istis non minus Obscuros produc tant.

Ad primas illorum origines quod attinet, eas squod,

oblata Occasione, ine modo breviter adducimus , partim congenitas , partim haereditariaS , Pallim eio acciden tries esse, nobis saltem videtur. Qua scilicet ratione cordis ipsius fibrae musculares, jam in foetui uterdum morbo se dehiscentes, futuri sub vita lovgiore , ane ut suratis hanc ipsam ad sedem iudimenta Obtulisse, magno viro sunt visae; ac prout simili consormationis e vitio exortas uesicae uriualis c umena,

morbosas nos ipsi descripsimus: ita non minus Satfrequentem Literi, non quidem Vacui, Sed vel Praegnantis, vel jam ipso partus absolvendi sub ope te

positi, rus turam hoc a fonte, - nrit, S 1 fibras mu-J Culares utero deesse dicatis, ex textu S cellulo Si resistentia, in una illius parte minore, quam in ultu, defluxisse arbitramur. Tam in ima Vero pulte iat CD, quam ejus in corpore, ac dum rim i pSo in iunco, io CViscus diruptum detexe PD ut o natomici ; ae ei e mal Oigravidarum, quae hoc mali getata S, Vix nota omnlJJUS in bule, in parte uteri sinistra Passae Sint, Videt Ur esse numerus. Tenuitatis parietum uteri, Sub partu, in ΠΟ-ribus dirupti, tu uua et quidem huc eadem Sui Patu b

466쪽

longe majoris ac fere papyraceae , plura exempla

habentur. Sic et alia uterorum maternorum vitia nota

pauca , jure haereditatis necdum intellocto, in illossiliarum transire, haemorrhagiarum, abortuum, Scirrhorum utque Carcinomatum, in una eademque progenie, quam aliis in familiis, longe frequentiorum,

exempla nos docent. Sensibilitatis ad uterum morbo Sue, nunc re Pletioni ac energiae vel totius, vel uterini modo systematis, interdum ad furorem usque nimiae, - nunc roboris ac vitalitatis defectui, seu inertiae generali, locali, - nunc Butem Milio Organi-CO, Dune e X ternam , nunc internum uteri ad faciem , nunc ad ejusdem substantiam obvio, innixae: Ut qua sub rerum conditione iniqua , determinatos fere ad meu Se S, abortus. Partus Praemaἱuri, vel et ipsa Ster litas Omnem per vitam , sequantur , e X empla nimis copiosa exstant. Partem hysterismi vel maximam ex tyrannico uteri certas in seminas imperio venire, Demo quidem dubitat; causarum interim in genitalibus vestigia post mortem vix ulla in oculos, quales nempe mortalibus concessi stirit, cadunt; nec , Ubi aut cere-hrum, aut nervos utero aliunde transmi Ssos, magis accusaveris , Sapientior igitur , aut in artis exercitios nisi tributum ille cruentum, a natura sibi impositum debite persolvat , aut a fluxu nimio, ab normi , caute liberetur, vel tacite optato, e Surien S, cibo saturetur cythereo, vel modo concipiat, extendatur, eXcitetur , atque hunc auspicato maturuN non modo parturiat sed proprio cum lacte nutriat, nec citius quam par est, ab uberibus rem OV eat, nec, novae Conceptionis avertendae studiosa, tardius aequo a mammis depellat in felicior eris. Hystericarum feminarum Narcs,

foetidotum ab odoratu, - uteros nutem Eariam, Sua-

eo lentium ab affatu , delectari, - quasdam quidem mulieres , etsi plus aequo sensibiles, ab odore tamen rosarum, Zibet hi, moschi , ambrae , haud laedi, a foetidis vero uteros sere omnes Ossendi , - quae sua cum dulcedine, linguae blandiuntur, ea plerumque

sexus sequioris genito libus noxam inferre, amara veroratilia es Se: - non pi ne tervisa veteribus , sed nequidem lata data adeo recentiorum a perspicacia hucusque

LX plicit ab observulio est. Assectationis quidem multum,

467쪽

ariarum, utero serentium, in res absurdas , vel sa Mali adversas, nisus habet; sed aliariam ex illis, eir inum adeo chloroticarum , vix coercenda rerum imilium cupiditas , delirantis quasi uteri esse etiam,lli sorte, quo aliquae ex primis, vel mox a Conce Ptione, Mentis alienationem, modo partia absoluto dissipandam raperiuntur, aequAlem, sistit. Quot non mulieres de alia licet functionum laesione nec quidquam Oileientes, alio tamen tempore Semper valetudinariae, a quo momento Conceperunt , funitate sibi antehae ignota ruuntur i Quot non sunt Bilne , quarum ventriculum aliquando et ipsa intestina, semen virile , Vix utertim attingens, sub vomitu effreni, interdum et alvi sub lluxu , nunc meditam gestRtionis, nil ne omne Istius per tempus, misere consis citi Atqui haec singula, visceris prolisici imperio , hucusque nee a longe satis intellecto, succedunt. Quo tempore haec scribimus , nostrum sibi semina con Silium expetit. ΙΙaec vero,

dum quosdam ante anno S Concepi S Set, quoties Cibos, pro ratione adpetitus, non inmen morbo St, a S sum ei et:

coecitate Perfecta, Seu amaurosi laboravit; ad tenue modo jusculum recurretiti , visus mΟX rediit ; Seu , a fame quondam coacta , vix fercu in sibi Consueta ingesserat: cum illi eo visus, donee silium , non minus ideo bene nutritum atque robustum, peperisset, Omnis ablatus, post partum vero in tot iam restitutus fuit. Unde consulte recessimus, ad retentiones uteri mucoso lymphaticas redimus. Qui membranam hujus visceris internam, illa cervicis raterinae superiorem, pro se rosa ex eo de Clarariant: quod non tam cryptae mucosae satis evidentes , quum , praeter lacunas et orificia patiata, vesiculae rotundae, liquore pellucido turgidae , in ea compareant ; illi S ejusdem membra Nae cum ea vaginae atque dictae Cervicis, manifestam continuationem, - Phaenomena morbosa, illis, quaa

ex narium atque V e Sicae Urinalis membranis mucosis

a calari lio vel alio a stim illo prehensis, descendunt, similia, medorrhoea S, NON Soli Vaginae proprias, molas, excrescentias Spongi OS a S, fungos haemato des, Polypos et c. perpendenda Pro Ponimus. Quamvis autem ad artis obstetriciae atque Chit Argicae magis , quam medicae dominium, Vitiorum vix dictorum curam reis

468쪽

466 RETENTIONES M. L. Vocaverint; eorumdem tamen aliqua, brevis ac ci scutia scripta licet, nobis, qui unius ejusdemque scientiae lTumos Suo a trunco, absque totius plantae interitu, lseparari non posse praetendimus, incumbit adumbratio. lEffectus morborum locales , sua indole vix inter lse diversos, pro ratione figurae, contentorum , Con- Sistentiae , SuppoSitae Originis , variis , inque modo lpat iam adaequatis nona imbus scriptores insigni Verrant. lAc pii mo quidem , A carnem informem, inanimam, lfe i ii ictum et aciem respuentem A carnem in- sol mem , in Uteio, ad modum foetus , generatam, aut

Colpu S Solidum , quod , praeter normam sanitatis , utero innascitur B, molam dixerunt f. DCCCXXlX.).

SFn tomata. Istius generationem, praeconceptae opinionis jugo alligati veteres juvat enim pristina humanae mentis j deliria, quo magis reformidare propi in discamus, cona- lmemorari in a prava conceptione, a Siderum influxu, a brutorum animalium semine improvide hausto ab lincubis, ah infami cum brutis Commercio , a semine pnaasculino in uteris Corrupto , a temperie utriusque is permatis diversa, ac demum a menstruo Sanguine lue tento atque degenerato, repetierunt. Nonnullis adeo molis uitam tribuerunt aliqui, et ab ,urdas, quas vul- lgus his de rebus quondam condidit, fabulas, has pipsorum medicorum illius ne Vi utinam Solius l . . . in , fCredulitas excusat. Vix autem o illorum in ovariis' lpraesentiam culter anatomicu S tandem patefecerat, ae lmolam illico omnem praepostere ex illis, aut jam virili a semine foecundiatis , aut etiam inauibuς a Placeululis, hoc loco luxuriantibus, non spernendo adeoqriam extenso nimis, ne honori mulierum, Viduarum, lipsarumque adeo virginum, quondam non PII um con- 1

traicio, judicio, revocaverint palliologi . Quare duplicem iii ipsi molarum speciem, oenas nempe, in foecundato quidem Ovulo , sed mortuo pridem , ante

exclusionem, embryone con Sistentes; utque nothas, CK Ovialo, spei malis virilis necdum actionem e X perto, natas POS uerunt.

469쪽

Ac revera, molarum aliquando μωρguantium historiae, a vitis clari S relatae, primum Saltem ex istis; alis 'confirmant: Molae adeo gemellos continentis exemplum habetur. G Abortivas Placentulas , in utero Pe- .entas ibique Buctus atque induratas , in molas abi-visse, D Germatius qHOndam, magni adhuc hodiedum nominis, medicus te Sintus est. Placentarum non pau-zarum Phys 'Onias nos ipsi observavimus; atque excluso

quamvis duas jam per hebdomadas foetu, secundinas,

raris sane exemplis, abs Irie noxa in utero relictas,

qua parte huic ipsi tam diu adhaeserant, omni tamen putredine liberas, hinc novo, per omne hoc tempus, a sanguine Dutritas, conspeximus. Quod si vero haec, ore uteri, post Partum Vel minime praecocem satis

diu quidquam patulo contigerint; placentulas post ab or-ltum huic visceri clauso tenacius longe adfixas, mori. stro se augeri Ac Praegi an de S in molas mutari posse,

quamvis propria nobis de istis experientia desit, noni tamen idcirco negabimus. Massas , uteri cavo simpliciter adpositas , non vero ejuSdem membranae intimae , placentae in modum , infixas , ud cretas , ne ejusdem tunicae a vagis enutrita S , ex vetento ne ingrum os ibidem coacto cruore menstruo, lochiali, alio, oriundas, ac breve post tempus hoc e Cavo non ali

tiere aut loco quovis alio expellendas , molas nisi spurias, nos minime vocabimus. Quamvis autem molis quibusdam primam ex ovillo originem esse, diabitare ne iri eum uS , est tamen , CUI Saesertis Ensdem e X PSeui membriana, pei stimulum majorem , aut occultum per in Cendirim , secretionis morbosae essectu, generata, vasculis mox propriis donata , tunicae Iiae uteri mucosne aliquod per tempus supertensa , postea vero ab eudem, in parte quadam uteri, adsitiente is lympha, Separata, elevata Semperque magis ab eadem, Plu S mirius repleta, et ira molem Utero molestam udati Cin , oriri arbitremur. E. x eadem , secretioni S nempe ubi Ormis , ratione , apud mulieres, ipsasque a P ad Virgines inlaetas. quibus menstra a sub magnis lumborum ac ventris doloribus f l-xuntur , pseudo membranae, tunicae deciduae Dori tib similis, si usta conspicua, cum cruore remista eL uteri S

470쪽

468 AETE TIONES Μ. L. ruunt. Nec Certe vel ipsam membranam uteri inlimam Seu mucosam, a facie hujus visceris interna tam facile separari ac, ut aliqui praetendunt, in vaginam lpendere, repleri, credendum est.

De bili mel a loquentes 9. DCCXLIV. , aquarum, lin sacculis, jam utero, jam vero placentae adhuel eu-ltibus , mentionem simul injecimus. V rose m hinc Placentae, atque hy dati iosum a nobis Observatiam, modo obiter hic tangimus, Psiacis retro ab annis, Piennensis mulier juvenis, se iacentam hydro icam tantae molis utero excrevit : ut eadem in vase ampliore aliquot per horas conservata , serosi humoris tres libras et ultra sponte evomuerit. Altera hujus metropolis semina quinquagenaria , enorme S EX Hiel O Pl Re- tumido ac duro haemorrhagias passa, molam tandem

vel maximam , ex millenis hydatidibus compositam, cujuS exempla jam varii scriptores , molae hydati δε-

Sae sub Domitae, notarunt, excrevit. Λlias membranaceae, Vel etiam sctbaceae, aut quasi CGrn ae, Fb Osa ,

interdum Ailis remistae, vel altilentae s3. DCCXXVI.),

vel Sanguine gra ictae, vel durae, Sub artilagiHeiae, vel, qualem et nos quondam descripsimus, OSSeae sunt molae. I iduam quadragenariam , vita longiore dignissimam, non ita pridem nobis ereptam doluimus. Ilaec scilicet, praevia cruoris copiosi ex utero jactura

plures per menses continuata, uteri ovariorumque

sciri ho insigni laborare credebatur. Tandem , post ivaria nervosae indolis symptomata, post let pol hy- imias frequentes , levibus deliri is , cephalaeis intermi- lSta S, corpuS durum, cunei forme, ex ore Uteri pro- lmin Nit, ac, octo dierum spatio, polypi instar, sat profunde in vaginam descendit. Intereri corpus rani versum hydropice intumuit; ac tandem, Sub foetore insigni , portio molae aliqua vel sponte separnia fuit. Post istam, mox alter n. priore amplior, sub Ventris ltumore quidquam imminuto, in vaginam demersa, huncce Canulem, quousqMe cedere hic polriit, replevit , ibique plures per dies , donec tantis mors Optata lcalamitatibus sinem imponeret, immobilis haesit. Cadaveris sectionem, quam religio destinctae hebraica recusabat, pro volis, institui haud licuit. Aliam, ut llegimus, apud mulierem, mola quinque nuis tam prO-