De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

431쪽

ABDOMiXALrs 4 qumulare queunt. II ine laxi ad vitae sedon inviae dediti , literat ii homines, artifices, seminae, infantes, Prudaliis . a pituita torquentur; et qui vermibus laborant,

tum causa disponente illorum, tum e flectu, - vel dii Squibus calcultis aut corpus peregrinum , arit sciri lius, tu testiuis haeret, copios iam simul in istis mucum Pi Re

Parunt.

Saepius omnino nauci superabundantis in abdomine generatio, alterius morbi potius Symptoma, quam Prit ceps morbus, at irie hinc ex illo magis, quam ex ipsa pituita staturus rerum eventus praevidendus est. Α colluvie intestinorum pituitos n. quae, dicti Phoene mUCOS RU sub specie, copiositas per anum Secedit, major saneae promptior viri tam jactura, quam a simplici stab-St Rutiae illius nutrientis retentione, timenda est. Nihil interim ad sustentationem corporis , Stagnans in C RVUabdominis, aut in primis viis materia naticosa conseri ac praeter damna ex tubi cibarii per illam oppletio ne, in sarctu, compressione ac motu perist altico infra-

et O , corruptioni specificae ac descriptis jam alibi g. CI. in essectibus illa sublecta est. Ex lymphae inter

intestina ipsa interque haec et peritonaeum morbose Secretae coagulo, is larum partium Compressio, multa Ret arcta nimis cohaesio, libet latis, qhia intestina Suis in functionibus indigerit , abolitio, multiplex hujus canalis distractio, constrictio, frequens saecum Propellendarum remora et v a Sorum lacteorum interceptio

nascuntur.

S. DCCCXXXII. Cura. - Retentiones abdominaleS. Retentiones intestinates. Ob syna tomaticam loties secretionis IrariCOsae S

perabundantis, ac retentionis ejusdem liquidi naturam,pdrum nobis de cura hujus mali , quod ad alterius

assectionis medelam non spectaret , dicendum sui er-e t. Sicut nempe de dini rhoeae mucosiae Curn q Oud'm diximus, cieam non in mechanica qria si solutionee deuationeque tenacis pituitae , sed in recto carisae , quae secretionem isti os morbosam in diacit , moduru'

432쪽

de muci lympii aeque ad abdomen , intestina , retentione iniqua , non magis in humorum istoriam collectione dissipanda, quam in iis , qriae hujus secretionem lux rariare ac id, quod laberius justo secretum fuit, retineri faciunt, eradicandis, indicationem collocandam

Est interim , ubi collectae piliaitae copia et indoles talis est, Ut ejrisdem eliminalionem timor justus , ne illa, comprimendo, in farciendo, haec VOPO cori tam-Pendo, irritando, Dimis obsint, omnino indicet; atque hoc in casu, num locus , quo talia restagnant , e VB-Cuari ea permittat, vel num collecti insensi humoris tenacitas, indicatam sui rejectionem breviore via Concedat, prius examinandum est. Quae m cia tim ab δε- minis irruerunt, liquida mucosa, puriformia: ea quidem, siab falso a citae Aspectu, haud raro pura cente sis ope , Prcteter opinionem , e X tracta , plor tamque tamen NOX regenerata , aeris scie illis admissi influxu. citiori corruptioni exposita scierunt. Certam interim ab eorum necumulatione promptiore, majore mortem inter et Paracente sis , etiam cum lane ola forsitan suscipiendae

3 DCCLXI.), pericula, quibus Ultimis aegri Don Omnes succumbunt: si vel nihil, quam vitae prorogationem et instantis suffocationis moderamen pro illis lucrari liceret, qui demum exitus prae aliis eligendias Sit, vix manet ambiguum. Puriformem adeo humorem, Pt Hevia Viscerum, aut peritona et phlogosi, cavo ventris su Sceptum , vel sponte per umbilicum, vel arte , per tricuspidem, non lethali semper cum effectu, eductum fuisse , cum exemplis supra relatis o Stendi-m s. Quae vero liqMida lymphatica vel in abdominis, vel intestinorum in Cavis. soliditatem jam acquisi Verrint, - vel quae, scingortam instar, illorum e superficie, mPolypos, ita mores Cysticos cotvertant, atque peduncialis suis plerumque huic firmiter adfixa stant: en Certe artis bene si ne jam subtracta surat imperio ; ae soli tumores in tubo cibario detenti . Disi sponte forsitan ab eo separentur ot decidant , Oleosn, quae lubricando , alimentis sub liquidis arat saecibus transitum facilitent, ut breve solatium, admittiant. Aliter de pituita, ventriculum, intestina, Sine 'IUQ-Vis membranoso vinculo, inundante, dicendum Ost.

433쪽

Sumina quidem eamdem tenacitas , cavorum illorum parietibus in multis adglutinat ; in aliis vero sat mobilis ille mucus est : prout in teneris infantibus Persaepe contingit, per vomitum facile expellitur ; AC apud adultos non minus, Disi quid refragetur, breviore ii Be via expellendus est. I iam igitur . in primoi casu. De C porrecto quidem ab emetico excutiator Ventriculo glutinosa illa materia, ciam Penicillo adeo, C selis parato , Vel cum mongia, quasi cum sco IS, bouviscus Mert rudum esse , pratarunt quondam aliqui ; et est . inter recentiores vir clarias, Germanus , qui hoc genus auxilii mechanici in risiam revocaverit. Ili X lR-men i Agenae impurae, vel contaminati dolii in modum , vivi hominis ventriculum piargandiam esse Credimus ;et cum ipsis adeo spatulae, scalpestio, intest Dis mortuorum Admotis, tenacior saepe pituita restiterit; NON illa Scop. e , cncile satis intrusae, magis obediet. Neu Semper solus voti triculus, sed longus sinant intestino rum iractus , ct pituita , quam in Strumenta nunqUnmattingent, ob dia Citii P.

Quod si vero his quorundam scriptorum in consiliis humani quid stibi opsisse credendum sit; non minia Scerte illi, qui pituitam ac lympham, in sectandis hominum viis Stagnantem, iisdem, ac in Putina inanimi collocatam , Buxiliis , modo prorsias mechanico , A Utchemico, posse incidi , dividi, resolvi , crediderunt , hallucinati sunt. Aliter forsitan res cum piliaila, in Ventriculo ac tubo cibario haerente , constituta est : qui scilicet humor glutinosus , praeterlahentis octioni liquidi amici, inprimis aquosi ac lepidi , vel salibus

alcatinis, Sale ammoniaco , gravidi, quasi nudus, satis diu expositus, non est, ctar assini talis majoris legibus tandem non obediat suamque spissitudinem, mobilio Pet vel ad resorptionem, vel ad excretionem promptior,

deponat. Externas saltem cria stas, ex muco confinias , iPSum aurium Certamen aequo spissius, solitas tepidae actione resolvimus. Fateamur interim, plurimoriam, Ut V DCBnt, resoli entium virtutem , ex actione , quam ira

solida viva magis , quam in fluida stagnantia , e Xer cent, quum plurimam agno cere ; atque hone ideo Dori Sol RS in partes, quas proxime attingunt, sed lege Con Senbris , tu omne systema plus minus diffundere. Hi S

434쪽

igitui' rationibus sussulti, quae in morbo astulo hujus indolis consuluimus O. C . , ea, si talis causa pituitae subsit , liae denuo pro escribimus ; stib chronica

ero , proscindi ore scilicet e scaturigine fluente , prima P Una Viarum pituita , lentior quoque istius Sol VCn- uno, ex Si CC Indae, mollio tris requiritu P. Prima Pitta itae, stomacho, intestinis piguioribus stagnantis, Ut i MClias ct si allatim ex illa evolutio docet, in acidum - nitet RQt Hllina n. in Putridum degeneratio est. Illi , Aquae

Potissimum CDrolinens s , fontis Mn inui his ipsis vi-

Cinne, b Ira a C Aleis, nut salis ab Abini sol titio, vel Sapo, vel squae hujus vices sub statu salutis agit, sub lan-griore autem subactionis ciborum , plerumque ipsal ungue l) bilis, vel quae hujus actionem imitant, plantariam , Sue eo lac tescente, amavo, praeditariam, tua a Xaci , cichorei sylvestris, decocta , extra Ct PI HU- ter trium qMod sibi am segniorem simul excitent , hae ero ratione lana secreti humoris lentorem corrigant, lictam secretionis abundantiam restringant , potenter esistunt. Potiorem inter sic dicta resolventia locum S Al ammoniactam, refractae an limoniali tam , callimelas junctor tam , doses , occupant. Ultimum pitiaitae veteniae corruptionem n vertit, illius, ita praeparniae, Prompta satis, in primis per oesophagum, Ope in Plat i emetici , rejectio. In testina demum hoc malorum so mite liberant laudata jam alibi rhabarbarum, Calomelus, magnesia, cum aliqua rudicis i pecacuantiae portione remisia , clysteres; quae interim remedia ni viam dueentia, ne vires exhauriant, et vix coercendam diari ho eam post se relinquant , prout quondam monuimus , Cavendum est.

Soluto, vel eliminato, qui locali actione obes Se posset, ventriculi, intestinoriam glutine: debilitatis, quae perversae secretionis operi plerumque praesciit, ratio major habenda est. Tunc igitur, sub victu sussicient ,

magis Sicco, ex Cni nil tis maturis, teneris tamen etns salis , Pelilo , evitatis cibis viscidis , sarinosis , ser-men lationi obnoxiis, sub exercitatione corporis , inprimis equitatione, lioris matutinis peragenda, in risu amarorum sat dici continuandrina, postea vero ad n quas PyrmOritarans, Egi annes et similes, ad corticis Geosns Oede , Peria Viani , vini martiolis , vel puri chalybis,

435쪽

tione in transeundum est.

s. DCCCXXXIII. Retentiones Peritonaeales. Duemadmodatu autem de aquis diximus 3. DCCXLIII. , ac de Miuguedin e dicemus; ita etiam pituita. pulis Oimis , Pol talentes S, gel Atinosus lirimo P, non raro inter peritonaei appendices seri duplicaturas, in Omoulo , m-Seutorio , meSOCOlo, meso Vecto , colliges nitar, ne pro sua scaturigine, indole, e Xlcia Sione, mole , CODSi Steritia, pondere, diversis, pro tumori S cum vicinis par. libtis cohaesione , Coti Cretione morbosa et piaecipuam has ipsas actione vel brevi, vel dirit tarn A, VII tu Inter se phaenomena excitant. Perdissicilis igitur istarum retentionum diagnos is est ; at que ob appendictam dictarum positionem, sibi iere parallelam, paucasque inter se distantias, Ob consens tam partis vicinae, clis tractae, compreSSae, impeditAe, multiloqua symplomata pariunt. Attentu interim morbi praegressi consideratio, positionis , ne XUS D atrii alis appendiciam annio mica Cognitio , ac principalis constantioris Irae Symplomati contemplatio , sacem inquisitioni medicae aliquando satis lucidam accendit ut . . f. DCCCXXXIV. Lelentiones loicae. Ad omentum respicientes, ejusdem a Ventriculo OP tum et descensum , iat hoc viscus de morbis libris participet , frequenter contribuere, Primo irae monebimus. Mollissimum scilicet atque pinguedinosum hoc intestinorum opercutiam , n duplici peritonaei lamina conflatum, medio has inter lamellas loco, vasis conspicuis ornato , non modo adipem , sed inducta his vasis nut si e trientiore , qu Ana Vulgo creditur , inflammatione 8. CCX lI.), urit secretione qDacunque morbosa, vamae indoli S li Mida concipit , utque haec vel nuda involvit, vel cellulis arit solliculis inclusa , diu

lius fovet , ae m futura S abel l ullo ne S , Col l rapi Ione S , Coercet. Summae vero eXten Sioni S CAPAX , Sponte tamen retrahi nescium, magnisque injuriis expositum omentum est: tam in longiam , - exemplo hernin-riam, nune minimurum, latine sere Colos seni tam, S i Otulium , se moralium, quas vel Solum, vel intestina

436쪽

Concomitans , constituit ; - qua in in latum : ut et Omne abdominis et pelvis cavum aliquando emensum sit. Haud raro epiploon sun is in modum contortum ,

Aut, ubi uterus gravidus, hydrops abdominis, pinguedo plurima in isto , aliique hujus cavi lumores

Expansionem omenti impediunt, id ipsum in massam globosam ac diaram super umbilico retrahitur. Alius Erillic talia S , Per omentum Obtectus , vel epiploon illlam inter et Colon intestinum iniciis Se , Conspectum fuit. Ae C tenues, ut sub statu salutis , pars ista la- lmellus pro suis parietibus agnoscit; sed multoties istos Post inflammationes, prae pri in is in puerperis, Vel etiam in morbis Chronicis, ad pollicem unum, vel et unum

C tam dimidio, crassilie auctos, urane proscinde rubent CS , D UuC CX nlbo flavescentes, dia vos ne fere subcallo, Os deteximus. Praeter serum igitur et adipem ni-

Doum, et pus, ex praevia inflammatione vel hic loci generuium , vel metas tutice sitie depositum, et humor ibi aphaticus, puriformis, gelatinosus, album in OSUS , interdum plura his e liquidis , diversis in loculis si

nisi prius in ca viam abdominis, aut concreto Ciam vicinis partibus omento, in iretis ipsus est usa , in mate-Yius, consistentiam mellis, steatomatis, aut sicciorem ac sere gypseam, induentes, in spissantur. Tu mores omnino his a retentionibus nasciantur, molis, ConS Stentiae Varine, atque nunc mobilis et, mutata trunci lyositione , huc illuc de vagantes; nunc vero, Libi Ciam Peritonaeo , aut cum vicinis visceribus epiploon con-

Creverit, si xi, Atque sub principio quidem Obscures actuantes , serius a ratem ntilliam motus Lindulatorii vestigium prodentes , integumentis abdominalibus vi Clutores. Praeterquod vero opiploon , pro ventriculi repletione majore, minore, nee non Pro C OPPO Ii S PO- Silione diverba, vel retrahatur, vel descendat, et Sic locum abdominis nunc ampliorem , nunc angustiorem occupet partim etiam abest, quin tumores omenti, 'odem se modo, ac illi , quos messonterium contraxit, ad attacliam se habeant. Fateri quoque oportet, nul lum allecti O menti signum specificum a medicis CO-μ nosci ; et quod , cum in cadavere id genus vitii ,

dubie suppositi, inquiritur: Omentum Saepe RUt CUI -

437쪽

mi ratum , nil ira nudo vero duriorem in finem convolutum, globoscim , uiat in totum fere consumptiam esse , tumorem Vero aliam longe Sedem OeCLipare, reperintra P.

lΙas interim di agnosis disssicultates imminuit C OnSido ratio: quod, sub erecta corporis p OSilione, Profundius epi loon a dextera Piarte, quam a sinistVa, per abdomon 'rOPendeat; et quod hine tumor mobilis mparte abdominis dextra , si equentius in omento quaerendus sit: quo loco , cx Eudem rRtione , et . il ti Shujus herniae saepius, quam oppositam ab Gominis ad

ltiberibus, apud illos adeo homines, quorum nec ad jU-gulum, Nec ad mesenterium strumosi 'ari id comparuerat, celebris Pari,iensium alantomicus conspexit. Quousque etiam omentum nulli bi morbose conseibuit, tumorq ii vis paulo major ad illud residens , Suo Ciam pondere ventriculum adgravat , inferiora versus, ingrato istius sub sensu, distrahit, atque hoc in silia detinet; quo haud raro contingit, Ut cibi, stomacho su Scepti, oesophago facilius regurgitent , quam per P lorum

descendant, ni scie sic tumoris in omento se dona Ulterius illustrent. Quoties interim tumens epiploon , VI - Cini S pni libris Concretum , sustentatur satis ob istis :toties fere distractionis stomachicae sigritim illud praeponderans eliditur, ae pristina mali redit Oh, cui itas. Vidimus nihilominias, sed nbs irae tumore, O mentiam in principe marchione Bado Ba densi, anno 177 I destincto, Cum testiculo praetiam ido concretum, Dulliam, ubi princeps jejuno esset stomacho, incommodum induxisse; quoties autem ventriculum ille cum cibis replevisset, aegrum, prolat alibi jam exposuimus, ut

incurvato nil anteriora et dextra corpore, cum disti n-ctionis ad regionem ostigiast icam Sensu, incederet,

Quamvis autem ni senterii tra mores plerum Irae Crim externis glandularum tumoribus juncti incedant utque, Sub istorum desectu, sacilius omentum, quam illud in- te Stinorum sustentaculum, laboret; interdum tame hoc ultimum et illis in hominibus strumosum est, rix rum habitum externum nullus tumor lymphaticu S de foedat.

438쪽

;36 ng TEXTIO XES M. L. Caeterum, tam omenti, quam me genterii tumores molis majoris, sursum et deorsum, et ad latera comprimendo agunt, atque nunc ventriculum diaphragmati adprimunt, capacitatem ejus imminuunt ac dolent, thoracis cavum angustant ; Dunc vi Scera e situ suo removent, ejicitant, Cum illis saepe intime concrct in Seiant , aut vincula morbosa, functionibus eorum funesta, Prae Pnt aut sortemque, sub inflammatione, suppuratione, iniquam dividunt; nunc in pelvim profun-idius illa urgent; uteri, vesicae intestitiorumque functiones pessumdant aut supprimunt; ac ipsa vasa majora non

minus , quam lymphalica vicina, cum descriptis jam alibi effectibus , coarctant , obliterant. Varices hine

multiplices, inprimis in omento a lum Oribus obsesso, Comparent; nec etiam rupti me senterii inter laminas an eupysmatis descriptum a nobis exemplum deest. lnsignem celte numerum ita morum, quos in istis peritonaei prolongationibus nos ipsi reperimus, ac partim

mus eis palliologicis , Bruchsaliae , Licini, k indobonae, Vititne ac Petro oli a nobis ereptis, commisimus, post ea, quae anatomicte Palliologicae s Criptores egregii tabe tim exposuerunt et uriae, propria, jam aliis lnostris in operibus commemoravi natas, lHC non descri bini A. DCCCXXXV. Retentiones meSeriaiCac. De re lentione e Oloica ViX nunc loquentes , quin simul illam mesent Dii tangeremus, eVilare non potia i mus. Plura nempe, quae ad primam spectant, ad istam Certe non minus revocanda Sunt. Si ramanti scro- phialarum ) quidem sedes praecipua in mesente Pio est; cum Vero eae non Unius partis, sed universi potius systematis morbiam sistant; de hoc, data occasione,

modo brevem inc loci mentionem injicimus. I ii illis leti iam hominibus, qni strum is nulli bi labor iit, liqui- ldoi iam , non modo Sero sortim 3. DCCXXX lil. in , sed squoque aliorum , in glandulis mesernicis , niat me sen- levit inter laminus, illius in vasis, Colluvies et perti Nax vetentio , in spissatio , lociam sumit , intestinorum luxtimum hoc, n lumbis pendens, velamen atque Su- lstentaculiam in sarcit, ne in conspicuos tumores elevat. lΛd Strumus me senterii quod spectat, eae appeti dicis

439쪽

apud insantes, quam apud adultos, mole praeter modum auctis, attactu mollioribus, consistunt: in quibus glandulis, a morte dissectis, aut normalis prorsias habitus Observatur; aut materia subalba, gris ea, mollis,

friabilis, haud raro puri, puriformi liquido rem ista, earundem in paren chymale detegitur: quin idcirco, quod ex salsa hypothesi quondam admissum fuit, hae

glandulae, conspicui ad ventrem tumoris Cnu SA, Obsi uctae Sint et chylo, el injecto per artem n nato micam mercurio , resistant. Unum ad modiam Aratem et aliis corporis in partibus, non omnis glandularum in- statio vitium striamo sum pro pacis a lignoscit: ita qUO-que nec Omnis glandia lae me sente ricae tumor, licte im

dulosae speciem struma nobis osserat: mo X Omn: Sglandiaturum, vel inflammatarum, vel indurn in Pham, vel sciri hos arum tumor ad id Peruiae genus it latio His spectabit. Praeter strumas autem et varios glandularum in far-CtIS Seir PLOSque, tum nimia pinguedo, tum lympha sub inflammationibris morbo se secreta, tum Stent omnia multiplicia, prae magni abscessus, tum, licet rari US,COneretiones calculosae , vel et osseae, me Senteriri mira festant, ae maximos in multis tumores hujus partisne Ventri S , nunc totius, Durae in una alterctve ejuS-dem regione, producunt. insignis ponderis tumores mesernicos tum alii describunt, tum nos ipsi reperimuS , AC mus ei S pathologicis, quorum curam quondam gessimus , commisimus. In strumosi admodum senis Bruchsaliensis cadavere reperimus, ac in oratione neu de mica re de uesica urinali Ob Olciniam morbo stim Πρ-

grotatile B descripsimus, insignem ad meso colora tha morem, com ipso hoc intestino carcinomaticum , iri pelvis cavum profunde demersum , ac ibidem tam fundo, quam posteriori vesicae miliariae, simiai e CSae, parieti concretum : unde flutus et excremeritu, magno hiatu, in cavum visceris istius, et eX hoc, Urinis Commista, foedo per urethram expellebant Urspectaculo. Plura, huic omnino similia, exemplI DO

440쪽

438 RETE TIDXES M. L. 9. DCCCXXXVI. Relentiones abdominales aliae. Retentiones Panc reti tkae. De Pancreatis uiscerumque caeterorum abdominalium tumoribus aut duritie morbosa ex retentione

materiae lymphaticae, album inosae, PUris Ormis, purulentae , e Xortis , non minus , quam de illorum diu gnosi, enus is , prognosi , alque de medendi iisdem ratione, partim in Secundo Epitomes liti jus, de inflammationibus libro, partim quo loco de Domitu

chronico sermo nobis fuit 9. DCLXV. in , locuti jam

sumus. Sic etiam quae congcst HeS, in farctus, Obstructiones, concernunt, ea secundiam rationis et experientiae principia, nobis concessa, dilucidavimus

gis, quam Solidioris materiae retentiones respicere qDis dixerit; huic, primo. solida morbosa, pritas quam sit mi orem hanc indolem indueritit, non minias sub sorma liqui in vasorum systema permen Sse, H C modo Secretionis mothosne, quietis, et mutuae attractionis chemicae legibus, donec solidescerent, ob edixisse; secundo Vero , si ea loco moveri atque subduci sit animus, fluidi lati primaevae plerumque prius restitui debere, respondebim ras. Quamvis Butem magna , Dum retentione S, P I Re gressae quondam Phlogosi, num vero minus impetuosae solidorum in fluida actioni ac cessioni , seu inertiae istorum potius, quam nisui Per eras , adscribendae sint, ex eo intercedat disserentia: quod, primo in casu, purisormis a C album inosa materia, vi Secretio Dis morbosae, in paren hyma partium aut Viscerum deposita, cum his , indita sibi ex indole, concreScat, vitam trie his propriam nunc ipsa sibi vindicet; - inniterct Voro, quasi mortua restagnet, ac, Ut corpUs Peregrinum, neque vasa, vel telae celicitosae lamellas, quas modo it trusum hoc occupat, mox in Unum

coadun et ne perpetui j ire domicilii teneat 3. DCXCVIII.);

est tamen symplomatum, ex diversis licet causis natorum , aliqua conspiratio I nc modo in morbi praegressi cognitione, ac in retentionis decursu, post Ahω-gos in Deque re sol filam, neqUe SVP puratam, nangis ra- P do, latet major diu gnosis opportu uituc. Saepe interitu