De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

71쪽

PNEUMATos Is 6 3lioni superstructa est tympani tis : ea certe absolute et halis censendu OSt. Solvitur alios hic morbus subinde per alvum sile-ulentam, nigram, pessime Oleutem; per sint has , quos edeuntes borbo Pygmi praesagiunt, socii dissimos, Co

1ittierit, ex pudendis prorumpentes; haemorrito idum, iens tria ovum , si uoris albi , quondam suppressopum ei reditum; per impetiginis , a crate u e PSHe, no Amisi lorescentiam; ue denique per abscessus ad parte Saturnas benigno S.IIUi Oris mi PrognoSin, Saepe numero sura eslam, sed. iod frequenter observavimus , non ubique Cei te letalem , alibi, pluribus in locis exposuimus. DCCXXX. a. - C. em hySemalis; - SPOUtayiei. - n umatosis sabu ratis. - C. Puetimalosis h=

Pneumatosis impugnandae praecepta, eX CAUSA PUm, latum illa esse citis est, natura eruenda sunt. II is sis, in quantum id licet, remotis, Vel saltem immi-atis, liquidum aereum introductum, morbo se secrem, retentum, MunnlocyUS, ne Ultra divagetur, eclu--lum; partes vero eX pansae, dilatatae distractae Uentio huic pateant, muniendae sunt. Summi promttigis momenti eSt, ut nerem, inprimis in capitis tali, aut pectoris laesionibus, quovis modo a vul-ie avertant, et illo caute e X hoc expresso, unionem Mortim persectam instituant , ne emplastro Di Ohei cicinent. UEm bsema igitur , quod aer Atmosphaericus Dei em sauciatam, conlusum, dehiscentem, insinuatus bduxit; et si aliquot post dies haud raro vel sponte paruerit, non Sine magnis rationibus , promptissi- in hujus liquidi expansilis, elastici, priusquam ma-MS injiarias struxerit, - aut e Asdem per vias for-ua Obliquas, mox cum ferro dilatIndus, - aut neroortunas incisiones, - loca tumefacta, crepitantia, H manus versus ostia patent in , permulcendo,ngendo , comprimon do , expulsionem sibi expetit. gu SHil S Suoque acre exhausta cucurbita scuri si-

V. IU

72쪽

ctilis liis locis, si ita compotit, superimposita, Vel si' per Partem lumentem, in directione ad vialnus, de docta, Vel tracta , non parum hunc in sinem conspirabit. Quod si emphys malis a signis summaque dΥSpnoea ,

Anxietate, a riona in ipso cavo thoracis delitescere,

concludi posset ; vel per vulnus, vel alio modo is illum intraverit; quom vis Signo evidente ac certo destituamur , Summum Vitae periculum P Cloris Paracentesim indicabit , ab egregiis , Angliae potissimum ,

Chii largis, clam eXitu , non semper quidem, sed variis in casibus selici comprobatam. Ne omnis in cavo thoracis contentus a P subito dimetur, exemplum viri, ex COS ae si ac tiara pectore interno emphys ematici et post Operationem exstincti, hori Atia P. Emphy Sem a s Oulaneum , a causis internis , Ut ni-lerius morbi sympto inti, in diactum, habito ad illas poli S Si me respectra, pertractandum est. Et si vero lethn-lsem illud exitum frequenter habuerit ; ne lumen , Ob istum, aegri curam pusillanimes seponamus, exempla feliciora nos admonent; et cum talia plerumque in febribus asthenicis gravioribus obvenerint: acetiam ini, ni cobol cum camphora, fomenta Spiritu OSI, APD-matica, Corticis qMercus pertiviani decocto, aluminis

DO, adaequata morbo principali remedia aliquando Condiacent. Cne tertim nec in hac morbi specie, liquidi elastici alicubi stagnantis evacuatio , si loci natia Paliniae concesserit, quemadmodum in traumatico emphy- Senante ii una commendavimus, negligenda est. Absoluta demum liqnidi aurei evacuatione, parte Sexternae, ob eodem nimis CX tensae. vela nine, Crim

Pannis laneis, stimo aromatico imbutis, Perfricandae, ac fascini iam Ope ali sinam diu miani Cudae Surat. Acrisormis materiae in tutio cibario ex sabiarris ser- metitantibus evolutionem, evolutae retentionem, liti jusque multiplices esse clus, prompta fesccis, Unde novile ringesta in motus consimiles tum facile rapiuntur, correctio , vel cita eliminutio , coercent. Nihil ea , quae vano octrinitiati orum tiliato gloriuntur, potentiora, ut G- malicu. spirituosa, huc saciunt; sed, praeter debitum regimen , qtio causae latenti S HUgmentiam ni centur ,

modo illa , quae crambem iniquam immutent , vel

73쪽

PXgUMAT Osis 7 sejiciant, condiacunt. In viro An tonsi, a Vol VtilU, Ut medici credebant, exstincto, etSi Partam Sit, faece Sin il o intestino reperiri , duriam in m CD S CI CHS, SC decim digitis supra monocolum haesilas Se, natali Amque Solutam sal, ni ram per i leon desuper tanta 8Se, Ab Antiquo de flatibus scripto e re utram est: emeti Cis , Sobventi ictali ne intestinorum majore in trimesceriti B, C ten-Sione, Vix locum concedentes, ad sola trie confugimus catharti ea. Mitiora tamen ex istis, et sic dicta eCCOPI OtiCa, ne spasmodice contractum ali tabi intestinum, drasticorum a stim lato in totum constringatur , prue serenda; atque Deo ista quidem medio ac violento intestinorum sub spnς mo, sed eodem, emolliente Crimen emate, cum in si si Chamomillae Don calidi potu, jam

quidquam infracto, et materia saburrali quodammodo prBePBrctta, Soluta, porrigenda sunt. Acido in primis Vii S, ea quae, cum illo coeundo, hoc idem de componunt, ae Salis speciem medii constituant, opponenda: inter haec inprimis ea , quae, Ut magne Sin CIUS ti CH, carbonico principio carent, eligenda; haec ipsa vero Simul eum phil vere radicis Phei, et cum gi Alo ac levi

stimulo volatili , olei nempe distillati menti ae piperi-tcte, Vel seminum anisi tana alter ave guttula, vel radici S Z in Ziberis granis aliquot , combinanda sunt. Aliis leVe purgans remedium, ex aquae laxativae Viennensis Unciis sex, aquae melissae unciis duabus, salis amari drachmis sex , liquovis ariodyni min. guttis decem , Syriapi corticum aravantiorum Uncia dimidia, si omni hora dimidia, donec alvus purgetur, uncia Unn ejus dem sumatur , conducit. Flatus ex fructibus hora eis nimis avide devoratis evolutos. a Sulphuris a censi et dein condensati vapore , quod sermentali Onem impediat, illico coorceri, nos quidem, - quod scilicet quae in doliis lege clienaica contingunt, ea VivCnte in CDP-

vatione propria s aliorum tamen eXperienti ne minime contrarii in usserere non possumus. A qua frigida, cui acidum illud sulphureum commistum suit , magis forsitan, quam id ipsum, aegris Propinula, conduxit. Putridae primarum viariam Collia Viei, Acidae magis tanturAC CVRCuantia, tam Pindorum nempe decoctum, insus orbet aquoso et aquae ment hae junctum , conveniunt.

74쪽

tiui e Nil imae etiam soli, ubi foetor ructuum et si aluum suburrae putridae latentis signum os seri, spiritus niti iesialeis cum fructu stiperadditur. Sub colluvie vermi-ia Oso lum praedicta remedia, tum illa, quae infra inctu animias, - mitiora ante P Callia Plica vero in genere S ni amarum m nulla metalliae Solutum , vel aquae huius indolis Soteriae, Vel maXime commendari me

Atque haec transitoriam magis , et ex gulae vitiis

Oritalidum piae iam atΟSin, seu hi e Vi Oris ni Orne, ne C l Amti illicitis curationis meteorismum saburnalem Concer-Drant. MB; oris V evo momenti res erit, si ex Causis inicitiam Systema maxime vero in partem tubi cibarii conspicuam, longiore in sit XU Agentibus, venior perennis sedem piae cimulosis vel intestinorum, vel a dominis constitiant. Ac primo quidem de illa, quam r

cam appellavimus f. DCCXXVLI. ), dicendum hic

I. aia quidem avis morbus est, qui, longum in tem Pus e Xstensus, maxime si Chyli ossicinam is circiam det, de illium stiperabundantia testetur. Si tamen eX methodo medendi vel utili , vel noxia, longe totius tandem , quam e X solo ratiocinio theo retico, de indole morborum seratur judicium ; non modo de mensis ianitis vel alterius , sed de plurium annorum tympani lide, vere lio Per Stheuicia, testimonia, qtiorum interi iura item nos nullam habemus, exstant. Evacuationis scilicet cimeniae, alterius, lege Sexus, nut longae ConSUO- triclinis. maxime si communi et ipsis intestinis ex al- eo pridem scattariverit, suppressio, sanguinis in haec ultima tot rentem perpetuo dirigit, vasa coriam replet, extendit, net OS Stimulat, secretiones pervertit DoVnS-que creat, halitu OSas Certe, et quibus, iat fluidi elastici , nunc hujus , nunc illius formam indMant , sub

ignotis conditionibus principia non desunt θ. DCCIII ).

Oii est hinc, cur miremur, ex fluxu sanguinis per vasa Uteri, haemorrhoidum tam si alerna, in subjectis robustis cohibito pneumatos es , flucte de sthenien na

tura simul participent, oriri θ. DCCXXI HI); easque

debilitante sub methodo, ipso teste Hi Pocrate, solicius iugari, aut per spontanea adeo cruoris profluvia sanari. Sic tympania a fluxu menstruo suppresso. Per

75쪽

PNEUM ATO SIS a sex jam menses feminam divexans, Comparente largis, imo haemorrhoidum mucosui iam profluvio , tandem disparuit. Aliam mulierem hoc a morbo correptum fluxus lochiorum res lituit. Binas aegras a tym priuitide, cum pulsu diaro, inaequali, remittente, Cephulaea, dys- PHOCI COΓΓel in S, aut hac sanissimas, Unica et larga venae sectio Salvavit. Eundem morbum in vidua, ab Octo jam annis rebellem , larga ex pede sustulit ve-Nae Sectio. Septies adeo repetita sanguinis missio Vini bouensem mcilierem tib hoc morbo tundem liberavit.

Sicut ergo bdro is b e Sthenici exempla, propria

'tiam e penu desumptu, quondΗm reseremus; ita et de piae rimato si quae uia scie dicendum est, neu subur ias ei Semper , aut vitia locultu, nec asthenium , et Spasmo S e X ista oriundos, sed nimiam quoque virium vitalium energiam aliquando Pro scindamento esse :

quo in CASia, non e X citan S Sone methodus, Sed en, quae stim tili exorti causam moderent ne demunt, einfectus imminuant, vel tollant, victum tenuem, potiam in sciosum, alvi evnc Mantia mitiora, hi Pudines ad anum, enitalia , vel generalem adeo sanguinis missionem iudical i. h requentius omnino pneumalosis ex atonia et e XAVGSm O, in quem haec ipsa tam prona est, descendit; tque hic est, Ubi m jor eorum, quae Cum stimulo P duequuto vires alat universi systematis , aut partis

magis Adsectae excitant, siaste utant, Volatilium, cui mi nativorum, tam interne , qtiam partim exterius administratoriam, Virtus Comparet He emicat. Maximi vero

momenti est , hypochondriae Os hystericusve , ne inflatibus x et ore vel ano eXpellendis Operam consumant, sed qua possunt ratione aeris ad guttiar ascenis gum impediant, monuisse. Quod Si vero spasmodicae iscorum debilium adfectioni succurrendum est; radix alami aromatici, angelicae, Valerianae, herba ment hae, Calaminthae montanae, hyssopi, thymi, rori S marini,; ulviae, flores chamona illae, inprimis romanae, semina

uni Si, Cumini, foeni criti, baccae lauri, juniperi , liquoris nodynus, aetheres diversi, Olea Stilla litia, alcati volade, Camphora. nsa foetida et C. Auxit in trices manus MC Oilerunt: quas tamen, Si minus caute debilioribus uti moveris, internorum eas inceladium, gangraenum

76쪽

Promovere observabis. Eo magis vero haec, nisi alvus Simul apertu sεPvetur, me trienda sunt. Clysteres igitur Si modo propter spasmodicam saepe sphinc teris ani lConstrictionem, Propter recti intestini repletionem, et propter vasorum haemorrhoidulium tiargescentiam dari queant in ex eo quoque argumento, qMod sedes mali in crassis polissimum intestinis quaerenda sit, tum simplices , ex infuso chamona illae, tum addita huic a suo 1 oelidae, cum vitello ovi solutae. portione, compositi , minime tamen calidi , ne quida Elastica lue loci stagnantia ulterius expandantur, frequenter injiciendi sunt. Insignem meteorismum sub typho graviore, cum Vino in unum injecto promptissime sanavimus. Clyster exsurno ni cottanae tabaci , Ut legimus, an D Vi Pi tympanitici quotidie fere immissus, dolores sopivit ventrem que aere deplevit. Calor interim suspectaque indoles hujus fumi, sensibiles magis apud aegro S c Biationem imperant. Clysmata ex ac re fixo, a quihusdam seripto-a ibus laudata , experti non Sum s. O lum quidem , quod alvum constipare soleat, mrillis hic minus indicari videbitur. Atqui tamen in colica satiarnina hoc remedium, quod saepe Observavimus, Pi ne ipsis evn-Cuantibus, alutina, quam Spa sinu S Obtravat, Sol Vere Consi exit: ut igitur non sine duce experientia vir in artis medicae exercitio quondam famosissimus, pilulas al- Um purgantes cum an Odynis hic conjunxerit; alter ero, tram Similia, tum potissime exiguas pulveris Do-ocri dosos hoe in morbo praecipiae commendaverit ;quum triam opin tu modo caute ac non nisi sub majore Spns morum insultu, atque trane oleo sis, mucilaginosis rebus conjuncta, adhibenda esse fateamur. Saepe nempe crispatis admodum intestinis , oleum repenter ex Amygdalis expressum, oleram quo trie vicini americani, magis amicum est, atque haec, quo saeces lubres actassa ullius, relaxata transmittant, inducit. Nec minus olea pinguia, volatilibus ut nuci Stae et Cum Phorae, unguenti sub forma, cum laudano, Combinata, ct ventri, sub ejus si ictione , illita conducunt. Omnia vero tum p Otus si igidae, tum so menta ex AqUra gelida, Dive , aut glacie abdomini imposita, tum clysteres ex frigida, uatulenta in colica , et in tympania , quod nos ipsi

quoque Sumta S experti, superunt. Triginta urceos aquae

77쪽

frigidae effundi jussit Hi yoctates supra CorpIS INU-lieris robustae , qHae a sumpto medicamine venti e t mri erat cum dolore, dyspnoen, n nimi consternatione, O milia. Q Ainquies ea mortua videbatur, sed ab unci sione frigidae s Dblevata est. In eflciis etiam Sanulae per frigidos cly teres tympaniae exempla medica PH-i victis ivtu Societas communicat. In meteorismo sebi ili iri terim fomen in plerumque calida , aromatica, Vinos Π, crim optimo essecta abdomini perpetuo admoVem S. In vehemente abdominis inflatione sonaenia sicca, et maxime avenam in igne vel sole siccatam , Romani triondam ceri magiarim praesidium habuerunt. Ciae uri, lariam Siccarum, in Colica statu lentu, ot in ipsa tym- p virili de magian Saepe estilencia est. Venirem liac Live hant veteres. Vesicantia ignis loco admota, solus qMoudam celebris ex pueri Livina cum lapide prunullae diu eo la, lixiviram cum Sole, stat phiare, ac nitamine, ventri imposita scierunt : quae scibsidia per stimultam cxtus admotum, interiorem divertendo, praecipue quod obscessus trie aliquando morbiam dissipaverit, latilila tem stibinde habueriani. . Nec balneorum. maxime ubi impetigo a cute disparuit, et pellis sicca et arida descio eum intestinis consensu molesto testatur , virtus

est spernenda.

Sed cum in stiperabilis snepe, in fluidis elasticis e ventre pellendis difficultas sit; lam de si hone , qui illa saltem, quae cras Sis intestinis immola haerent, attraheret, educeret, quam de remediiS saltim absorbentibus cogitat iam e St.

Ad primum quod spectat , jam egregius parentis

medicinae interpres, saepius, inquit, vidimus aegros hujusmodi et colico dolore adsectos , plurimum levaristata ex venire per inanem clysteris fistulum in antim immissam, Subinde re tructo et e XPPOSSo. D Crim vero admodum incommoda sit tam frequens ejusdem siphonis in anum introductio ac totius repetenda ejusdem extra hanc depletio, volvtala, quae licite malo mederetur, sistulae fuit stiperaddita. Et Si vero hocce cum subsidio, causa morbi auferri haud queat; utilitatem tamen illius tum eventus repetito comprobavit ; tum ratio ex eo quidem illustrat: quod ne re ex crassi ς in- te St: uis sic educto, Coli valvula Venienti a tergo ex

78쪽

tenuibus flui lo clastico resi tentiam minorem DPPO- rarit; et quod magnum jum in eo, quod intestinorum ad PMpturum usque extensio, pro tempore Sultem , et donec aliud solamen fel Pi quutit, minuat Ur, sit lucriam. Quod vero medicamiria flatus nbso bene destinata respicit, quo scilicet inagnesia culcitia tu, n qua Calci S, Alcati volatile causticum, pulvis ex ligni carbonibus inprimis pertinent, ex Cli emicis rationibus proposita ; ea sti idem sat speciosis ex rationibus liniad multum promittere , an onymo sunt visa. Non elenim MS Om DC, inquit, intestina eX pandens , carbo licum est. EX CAIsticis, ne damnum aegris inserant, e Xigua modo, minorisque CAPax Absorptionis portio potest ingeri ; sub Certis uegi Orcina lotiditionibus nec hanc quidem licet adhiberi. Potioris momenti est, causam flatu lentiae , quam flatus at terre. Phil vis carbonum hydrogemo absorbendo in auum injectus, simul ac intestini Ciam fluidis coivit, ab orbendi potentiam amittit; nec Rh- sorbentia haec medicamina, nil loca , in quibris offe-Ctum e XSerere queant, immutata pervenire sperando meSt. - Hae objectiones latique nil lapidem lydium experientiae ulterius explorari merentiar; cle aleati caristico tamen dicemus : nos illud in tympania mulieris graviore, quam in clinico Instituto Ticitiensi pertracla Vimus, ad exiguas Satis, sed saepiris repetitas nil do-ses, tam evidenti cum rei iam flaccessu porrexi SSe, Ut Ventris moles, melioribus ex nolis, volatilibus remediis Antehac resistens, paucartim spotio horarum ViX non Omnis concidei it. Volatriciatum vero a flata turgentem, gaS c a b OH CHM Plerumque, vix aliud, nisi ruelus ille foetidiores explodat , expandere , est notum ; et Chii tali sub casu, vel alcati causticiam qn id sciam dilutum, vel catasticam mugnes inui, vol nuciam calcis reformi dare debeamus, nos quidem non perspicinaris. Non subquavis aegrorum conditione remedium idem convenires,

hoc quidem illius nihil detrahit, limitatae modo, essicaciae. Polior omnino est Causae , quam, brevi, modo,

essectus dissipatio ; ast vero tibi periculum in mora est; non parvi dicatur, essectus, facile lethalis, clonee

aliter succurrendi occasio concedat Ur, Srispensio. Dial

verem carbonum paulo minus subtilem, liquida, quae pauca in recto et colo in te, linis degunt, vix citius,

79쪽

PNEUM ΤOSIS 77 quam aer inflammabilis, penetratura videntur; et flatuum ad sedem principalem lite pulvis injectus, non CSt. Cur Venire non queat. Alio sub fine, quam ne, Sol, tanta artis medicae paupertate , si ne justis rationibcis , oblatum illi remedium ad lectulos aegrorum tentari saltem recusentur, haec minime luc loci reme- timia P. Caeterum, si bilis inertia statu lentias ac ipsam tympaniam induxerit; quae hanc suppleant, ct marct, decoctum ligni quassiae cum aqua men thae piperitae, fel taurinum , cinnamomi clam piatvere , indi Cuntiar. Tympaniam diuturnam, ad plurima alia perlin Reem, cum pulvere fuliginis , ad tres cultri cuspides e jure calido aliquoties assumpto , mulier empyrica Suua Vit. de tonica potentiora praepostere hoc tu morbo, nisi imi suo jam propinquo , praescribantur , Velut in Ajor partium sub decursu illius sensibiti ias et in Spasmos depositio. Convalescentibus interim et aquae martiales eum guttis aliquot liquovis a nodyni , et chalybis tin-Ctura cum aqua cinnamomi vino su , et Corti Cis peruviani infusum frigidum, - exteri HS Vero, Ut muSCta lorum abdominalium infractiam robur revocetur; ut ipsa intestina distensionis noxae occasionem tam facile non admittant , fuSciae, ut quae cursoribus , sub flatuum e Xpansione dolentissima tam herae Conducunt . et quae vel sub ipso pneumato sis a Stheni Cue decursu tarn mature satis iudicuntur, conveniunt. Ex fasciarum aieglectu mortem derivavit vir de morbis exercituum

Clarus, in homine, qui ab aliquot hebdomadis tympaniam cum febricula PaSSus , noctu repente exstinctus est, post suum a tribus vel quatuor dejectionibus,iquas dosis pitularum aromaticarum cum scilla movit, venter subito subsedit. In Cadaveris abdomine nee BqUH, I CC uer; Colon vero amplum flaccidumque fuit, it Sati S capax tanti aeris Videretur, quantus tumori illi essiciundo par erat. Frigida etiam velitris lautitio, cum cautela tamen, ne subintret refrigerium, celeri terque matutinus ad hora S susceptu, - equitatio Verox t Vc Clio e curru, vel maxime Siaudenda Sunt. Parum admodum aut nihil ars medica in pneumalo si intestinati, ex vitio organico gra Viore oriunda, promittit. Obstructiones quidem Viscerum conspicuus illa,

debita et alibi describenda sub methodo , interdum

80쪽

8 PNEUMATOSIS selix solvit, ae pendentes ex iis statulentias simul dis- Sipat, sed sciri hos ae saei e u C exlen Sue. vel ex poly-Pis, Pseudomeriali Panis, Volvtilo praegrandi, adhaerente inductae intestinorum coarctationes , Sacci ampliores , diverticula liujus cnnalis ex dispositione congenita per- Saepe exorta, calculi sellei majores atque durissimi, me senterii tumores vix non lapidei, Conamen artis vix Non omne Constanter eludunt; ae leve modo solamen ex victa tenui, minime satu lento, ne Similibus, muci-laginosis, oleos is remediis, enem utibia S, e X Spe Ciniat. Jam a manu chirurgica , indomabilis ars i medicae et suffocationem instantem minitans , tum intestinatis, tum abdominalis pneumato sis auxilium admittat, nune

timemur oportet.

Quod si auris in ipso veniris cavo haerentis symptomata tam fallacia non essent O. DCCXXII. );

si priuia mutosis abdominalis cum intestinati nunquam juncta incederet; - si illam non ex ista veni SS , Compertum haberemus; - si aer , comptineto intestino inflato , tam prompte semper Omnis e Vialnere prorumperet; - si clatra simiai expansa et in suo parietepet tenuia reddita intestina peritonaeo tum vicine non ad eum berent , aliquando vero huic adcreta non COD-

specta essent ; quid propositam a viris claris puraceu-le Sin abdominis , vel et aui antisicialis subsidium, nuper quoque in Gallia propositum , eXcluderet , fatem Ur, nos minime concipere. Tanta interim verum Obscuritate con Ce3Sa, cum de

morbo trie agatur , a quo certa pernicies imminet ;cum impium fovet, arti chirurgicae, limites, quos toties selices per ausus transiliit, ex solo ratiocinio assignare; crina de morbo irae agatiar, Libi nuceps Ctium remedium melius , quam Utilium , Videri posset ; argumenta quoque in savorem tentandae para centes is loquerit in reticere non POSSU Daris. Verum quidem est , pari ea, qtiae in homine hucusque institiata suisse notavimus Lia jus indolis tentamina , felici ab exitu nons it coriari ala; sed neque silentio Praetereundum est, cadavera pura corum, qui P0 Si banc operationem po-rierunt, Hon sciis se aperia; bine, D in gangraena, veltileus intestinu penetrans, salutis exitus causam habuerint . minime Posse desiuiri. Cum Summo levamine,