장음표시 사용
151쪽
DE MORBILLIS. 1 7 caveant. Nam si exspiratio culanea supprimatur , aut asthma periculosum, aut pertinacissima tussis, aut diarrhoea vires dejiciens , aut leucophlegmatia sa) Dcile consequitur . Toto morbi processu, si alvus non respondeat, quod saepe evenit in mitissimis morbillis sine noxa, solis en ematibus, si res postulet, eam molliri subinde licet. a STORCH. I. c. p. 3O7.
Sed non omnium morbillorum , etsi e benignorum genere, est Una , eademque , quam dixi , ratio, praesertim in adolescentihus, aut adultis , in quibus sepe aut caussarum complicatio,
aut major veneni vis, aut corporis, humorumque constitutio, aut aetas , aut Vitae genus , aut aliae conditiones faciunt , Ut morbus non modo
aliquanto magis surat, atque insolescat , verum etiam in quovis Badio quaedam graviora symptomata exhibeat, quibus nec satis natura, nec so lum regimen prospicit, sed aliis opus est artis auxiliis . Itaque cum primo statim sadio interdum febris valde vehemens sit cum pulsu duro, & valido magna pectoris oppressione , tussi permolesta , & reliquis symptomatibus pariter graviori-hus , uti veterno, faucium dolore, oculorum inflammatione dic. tunc semel sanguis pro ratione virium mitti debet - atque etiam iterato, si prima sanguinis misso non satis morbi impetum )fregerit. Raro tertia opus est, ut admonet L,SU-ΤAu DiUs b) , a quo in hoc stadio damnantor numerosiores plilebotomiae tanquam inutilas; aut
152쪽
Puae san gui ismi ponem Iuppleant
r38 C A P. VIII. etiam noXiae . At in adultis, quamquam reliqui memorata symptotarata deficiant , si tamen signa redundantis dumtaxat sanguinis adsint, primis mox diebus eum detrahendum esse , auctor est Hop-FMANNUs sc , imminiata enim vasorum plenitudi ne , haemorrhagias averti , anxietates, inquietudinesque sedari , 8c facilius exanthemata deinde prodire , merito considit . Nec a sanguine mittendo , ubi plethora ingens , aut haemorrhagia gravis , aut aliud aliquod symptoma urgeat , abhorret ipse MORΤoNus , qui ceteroquin in hoc stadio , ante videlicet morbillorum eruptionem , sive efflorescentiam , generatim negat, Venae sectioni locum ullum esse .
Ubi vero sanguinis mittendi indicatio non ad modum perspicua est , aut sanguine jam misso , .sympt0mata eadem perstant, prudentis medici est temperantia , & antiphlogistica , uti potum largum ptisanae cum nitro , melle, aceto , aut seri l adsis leviter Tamarindis, aut Cremore Tartari imbuti prius tentare, quam ad phlebotomiam propere nimis instituendam , aut iterandam procedere . Sanguinis fervorem nimium, febrisque concitatiorem motum saepe temperant, & co pescunt sola enem ta mitiora & refrigerantia . A capite egregie revellunt, sicque cephalalgiae, sopori, ecla psiae , oculorum , & faucium inflam
153쪽
Db M o R B I L L I S. 199i imationi solamen afferunt balnea tepida pedum crurum , quibus e iam efficitur , ut univei sacutis laxetur, & eruptioni exanthematum reci piendae paratior evadat . Mirifice etiam dolorem faucium & tusskn lenit, & pectoris oppressa onem minuit vapor aquae tepentis Ore inspiratus sab, praeter eclegmata demulcentia , & oleo , & po. i iiones pectorales & anodymas . Ut vero calefacientia in quovis hujus morbi stadio acriorem, i & subtiliorem materiam reddendo, Atque aes Ua tionem, anxietatemquo a Ugendo, & vires disti pando maxime nocent: sic nimium refrigerantia ,& nitrosa , praesertim in infantibus , non parum suspecta videntur HoFFMANNO b quia eruptionem retardant , & retenta interius morbillosa acrimonia visceribus sphaceium , aut gangraenam
minatur . in refrigerantium ergo usu medicum considerare , prudenterque se gerere oportet, ne modGm Unquam eXCedat , necessariamqGe effervescentiam, qua in hocce stadio natura Utitur ad inorbidum virus expellendum, nimium cohibeat.
Alvus etiam praeter modum compressa, Bd mul- o magi , si ab aliquot jam diebus nihil dejecerit, inter initia protinus , quia anxietatem , & ιβ 6n ' inquietudinem auget, laxanda est enemate blando , de molliente, aut etiam lenissimo eccoproti-
co. Valenti hus Vero agere convenit, II cum inor' a fricabillis saburra primas vias praegravans complicetur, sui que ablationem petat. In eam autem sic in- pinulas . qui-
154쪽
qui rete oportet, Ut certo de ejus praesentia corio stet. Nam lingua albicans , nausea, vomit uritio, ponderis sensus in epigastirio, anxietas , quae alias saburne gasilicae indicia habentur , in hoc conta-
i qua gii , sive est crvescentito stadio sunt plane ambi, a bis' gua, ct fallacia ; possunt quippe febris aliquanto vehementioris, & nervola perturbationis a morbilloso veneno inductis efflaba , 5 symptomata
esse sine ulla cacochiliae gastricae culpa . Uuo c su nemo non videt, linguae albidum colorem A brili calore, nauseam, vomit uritionem, δc praecordiorum anxietatem , & reliqua a solis ventri-
Uuli , duodeni , di aphragmatisque spasmis proficisci ς quod proprium omnino est omnium ferumor horum exanthematicorum , in quibus pleraque ista , eruptione demum facta , id est caussa eorum materiali ad cutim protrusa, cessare , a que evanescere consueverUnt . Ne igitur praepostere eo in casa emetica , aut cathartica adhibeantur , paullo diligentius quaerendum est, an ce liora cacochyliae gastricae signa cum illis concur Certiora rant ; nempe an pravus , amarusve oris sapor ad Ilisa. δn Vomitu rejicitur mAteries , pituitam acidam , aut hilem flavam , viridem, porraceam , aut nigricantem , aut alia corrUpta recrementa referat; an antecedens victus ratio , vitae genus ,
annique tempus hujusmodi fuerint, quae colligendis circa ventriculum sordibus apta sunt, an cruditates, dyspepsiae, an OreZiae , alvi tarditas praeiverint , an oris halitus foeteat, an color faciei , aut urinarum subietericUs videat Ur , an cgestioanes putridam indolem ostendant, an epigastrium,& hypochondria tumeant, an flatibus , & bor ho-ryginis intestina distenta obmurmurent , aut inU-
illis desidendi cupiditas ad sit 3 Si ex his manis
155쪽
D 1 MORBILLI s.' I ψ Iitior fiat primarum viarum saburra, danda est o pera, ut quam citissime eApellatur. Vomitus igi- sabu=ν tur , qui ad quaevis ad pia instat, aqua tepida a tere
mellita, aut levi cardui benedicti, aut chamseme-: zza li decocto tepide hausto, & si satis non sit, oleo iolivarum addito primum leniter promoveatur ; si hoc non satis evacuat Una sit, ad leve aliquod e- meticum progredi licet, ex Ipecacuanha , aut Tartaro emetico depromptum . Si vero vomitui locus non exsistat , a Ut saburra intestina magis , quam ventriculum oppleat , cathartico uti expedit aetati , viribus , te peramento , corporis h)hi tui accommodato. HoFFMANNUs syrupo cichorei cum
Rhabarbaro sa) addendum praecipit Tartari emetici granum dimidium , quo medicamentis vis aliquantulum ac Uat Ur.' Pro Bimulo, aut Timulo RosENIUs utitur se, quenti formula. Nec. Ips acuanbae grana tria , fac
chari albi grana sex. M.f puis. dididend. in tres
pari. aequales . Danda est una ex cochleari aquae ,
aut syrupi alicuius gratioris . Si intra quadrantem horae non edit suum effectum , detur altera , & si intra sesquihoram nihil praestiterit, detur etiam tertia , quae effectum certum, nempe vomitum satis lenem, pariet. Pueri facilius; & tutius vomunt ob fibrarum laxitatem , ct humidiorem corporis habitum . Inter ecco protica idem Auctor praefert Rha- barbarina . Pro Trimulo fatis esse putat Tincturae Rha barbari cochlear unum, vel ejusdem dilutum aquosum ex Rhabarbari drachma dimidia per noctemiti tribus cyathis aquae communis infusa , in tres haustus dividendum.
156쪽
Eo muta Infantes, & pueri si eclam psia , aut convulsio
1 Tis: n bus ante eruptionem morbillorum corripiantur, ni sponte, & cito id mali desinat , qtuaerendum ,
utrum a nimia nervorum mobilitate , vel a dentitione , vel a vermibus, vel a plethora , vel a dissicili eruptione gravius aegrotent. Nimiam mobilitatem sedat liquor cornu cervi succinatus ad paucas guttas ex aqua florum Tiliae datus , aut liquor anodynus mineralis HOFFMΑNNi , aut sy-ruppus papaveris albi aquae cerasorum nigrorum,
ast Melis, additus. IIaec ipsa dentientibus quoque prosunt , in primis si enemate blando , 3c
mollienti intestina eluantur . Vermes vero si in suspicionem venerint, anthelm in thicis , uti corallina , semine santonici , radice valerianae silvestris, similibusque oppugnandi, & evacuantibus, uti syrupo florum persici , cichorei cum Rhabarbaro , mercurio dulci expellendi sunt . Plet horati in caussa videtur , minuatur sanguinis detractione per venam incisam , vel hirudines locis idoneis applicitas . Cunctantibus vero erumpere exanthematibus nihil potest esse opportunius utilitasque , quam diaphore sim leniter ciere diluto florum sambuci , aut papaveris erratici, vel de coelo radicis Scorgonerae moderate calido , identidem sorbillato, atque interim crura , & pedes pannis Ianeis ex calida exprest is involvere , Ut vapore aqueo laxata cutis humorem morbillosum alliciat extrorsum . Nec aliena quandoque sunt
vesscantia , ubi languida vitae adito eruptionem retardet f.
157쪽
Lactentes spasmis quoque , & anxietati hus δε-pe ex saburra primarum viarum , vel lacte acescente obnoxii fiunt . Eccoproticis, & enemati bus illa protinus subducenda est . HopFMANNUS sextam grani partem tartari emetici ex duabus drachmis aquae forum Tiliae propinare sa) non dubitat , ut protinus liberentur . Viri hypochon-driaci , & mulieres hystericae morbillis laborantes saepe in spasmo , animi defectiones, spiritus dim- cultatem , prassocationesque cum gutturis constrictione , & ingenti praecordiorum anxietate incidunt. Quibus fit, ut exanthematum eruptio quam
maxime retardetur . Caveto' tunc, ne temere sa-hurrae gastricae symptomata ista putes . Nocerent enim quaevis medicamenta, qUae per Dperiora ρο- vacuationem moliuntur. Nam tum antispasmodicis, atque enematibus partim paregoricis, partim carminati vis opus est . Ubi vero menstrua , vel haemorrhoidum fluxus substiterint, aut immineant, vena in pede secta remedio est . His enim em-
citur, ut brevi post morbilli feliciter f efflore
158쪽
Dinilla- Tanta quandoque est humoris acris in fauces, Ut non modo in laryngem depluens cadenti tussim , quae jam assidine vexat, molestiorem red-ZEbis, ' dat , Verum pharyngem etiam , oesophagumquerant. vellicando ad vomendum saepe provocet. Hoc incommodum leniunt egregie gummi arabicum, aut Tragacantha aqua in mucedinem subactum, cremores oryza: , hordei, aut avenae cochleatim crebro sumpti , & gargarizationes ex lacte , aquas . florum sambuci , & melle , ut demulceant , &cium, . abstergant ; quorum etiam usus faucium dolori, 2 ubh; at Ue inflammationi non infrequenti egregie me- conrae' detur , ptaesertim si simul externe fomenta , eu' cataplasmata mollissima , & anodyna admoVean Acciαμ tur . Ratione tussis , quae non in hoc solum sta-
ah . dio sed etiam in reliquis permolesta esse solet ,
acida quaecunqne sive in potionibus, sive in eduliis, quamquam in aliis exanthematicis morbis liberali manu concedantur in morbillis tamen , quia tussim valde exasperant, parcius, tu calati asCμμ ione adhibenda esse cum Ros ΕN1o arbitramur. Tussis noti ' pariter leniendae caussa hypnotica a m Uatis propon UntUr . SYDENAAM1 Us multis de caussis singulis
noctibus ab ineunte morbo ad finem usque dia-codium dabat. Idem fecerunt postea , qui Syden hamianis praeceptionibus institerunt . Sed ad hujusmodi remedia non deveniendum esse, nisi urgente necessitate, vult MORTonus ; & si ob tuse sim, vigilias , deliriumque interdum somniferis, 31 ex opio paratis medicamentis aliquando locum aliquem concedat, parea, & cauta manu ea
159쪽
DE MORBILLI s. I A adhibenda praecipit . autione eadem uti lux LILUTA Dios , immo caVet, re vetat, ne infantibus ullo modo psopinentur . Multa etiam passim dicuntur a Cl. Tl5sOzio contra improvidum eorum usum . Febrem enim , & soporosos asse- stus augere sole ut . Prudentis igitur medici erit in hoc morbi stadio ab iis abstinere, aut certe , si quid ea postulare videatur , uti si alvi suxus nimius cohibendus sit, quam parcissime , & rarissime iis uti, & semper mitissimis. Vesicantia De ι quoque eamdem prope animadversionem requi- ', ria. runt. Hinc in benignis morbillis , atque in eo- versio, rum effervescentia reprobantur generatim ; & si unquam admitti debeat , tum sane id erit, cum sp sint, eclampsia, coma grave perniciem minantur . Quandoque etiam tussis permo esta nulli alii remedio cedere viis est , quam vesicantibu savocato scilicet extrorsum acri humore, quia faucibus , laryngi, pulmonibusque pertinaciter adhaerebat ca . ain FonsTEN. Di uisti med. cantharid. p. 167.
Exacto primo stadio, & eruptione jam adve- Quaedamniente , quaedam interdum incidunt , consideratione digna, quorum breviter hic mentionem δε- circa sectam . Ac prΠOum scire licet , morbillorum eru- Badiom.
ptionetra, quamquam aeger , ut debet , quieti , εμη' & leni diaphoresi, quoad potest , det operam , ni quomo nihilominus diutius, quam par est interdum cun- ctari, & lente procedere. Tunc quaerendum diligenter est, utrum plethora, aut concitatior febrilis motu , aut contra languidior vis vitae iN- Tom. III. Κ pe-
160쪽
CAs. VIII. pedimento . In primo, atque altero casu ple- thorae imminutio , & febrilis aestus temperatio
per diluentia , dc refrigerantia eruptionem a Celera hunt . In tertio vero praeter potum largiorem leniter cardiacum , & alexipharmacum , & prudentem vesicantium applicationem supra proposi
ma tenent . Vires enim vitae sic eriguntur.&humorum ad cutim propulsio mirifice promovetur. Huic quoque sini favent spiritus corni cervi succinatus , spiritus Mindereri , aut vini haustulus. Non nulli lene emeticum proponunt, Utpote excitans vim vitae , & sudores proliciens . Sed, nisi simul ventriculi cacochylia extundenda sit, praestabit , eo omisso, ' per mitiora , e urtiora , quae modo indicavi , medicamenta naturam excitare.
Αλοι;. Si efflorescentia, postquam apparuit, modo ru-
I. Peas , pelleat , aut partiatim tantum , &Dυanda. silccessive se ostendat , vel quaedam papulae rubrae videantur , dum aliae pallidae conspiciuntur, tunc cardiacis , & alexipharmacis leniter earum erU-ptio adjuvanda est . In primis camphora ad id maxime valere perhibetur . Eo quoque spectat vesicantium prudens applicatio, quamqUam id auxilii in malignis, & Ubi vires vitae multum lan-2 ἡ guent, ' praescire videatur . Quod si repente exan-matumr themata se subduxerint, & timor sit , ne intro ..5' . versa materies alicubi lethalem metastasim faciat, stiter . extemplo extrorsum avocanda sunt iis auxiliis , quae ad lentam , atque imperfectam eruptionem supra commendavimus , praesertim diluto florum