장음표시 사용
131쪽
D G M o R B ILLIS. II sistites ab ejusmodi exanthemate tuti perhiben Fatu 'ρ itur ; nam infantes interdum nasci morbillis per- In Iurifusos , memoria: a Medicis magnae auctoritatis eorripiun proditum sit . Nec qui semel iis laboravit , se μ' 'immunem deinceps certo fore , is credat; quod secundo, & tertio eumdem hominem in eos in cidisse ex fidis observatis constet . Scio equidem de hac morbillorum reversione non paucos sub mine bis dubitare, & speciatim Ros E NI UM, qui iungaquadraginta ann Oriam eXperientia neminem de- Ontur.
prehendit , quem iterum b invaserint . At
edoctus in eamdem prope dubitationem propendeat , fateri tamen cogitur , semel morbillorum reditum sc) sibi occurrisse . Hoc ipsum confirmat vir experientissimus, atque inter Florentinos Me dicos doctrinae fama clarissimus, Io. TARGIONIUSTOZZETT1 Us , constare sibi asserens , nonnullos, qui certi stime morbillos passi fuerant, in eos iterum esse relapsos.' Ab Asris cum variolis in Europam delatos , Verosimile valde est. Novum sane morbum, & veterisus Graecis ignotum esse nemo hodie revocat ita dubium a u) Rossi N. Malad. des enfans Chap. XIV. p. 26S.
132쪽
Omnem vero ex animo scrupulum , si quis alicui superesset , evellit Dυho QDius de la Robordiere , qui in epistola quadam sa9 ad Diarii M diei A uchores data ita scribit: vidi morbillos pluries in eadem persona , ct quidem intra breve spatium , immo eodem saepe mense recurrisse . dum hi epi emice ad annum 1773. grassarentur.
Id ipsum complures meorum coIlegarBm vi erunt. brbilli qui initio anni 1777. ingruerAnt , no vam opportAue occasionem Joppeditarunt, qua huiusmodi obseroationem comprobarem . Tum enim non paucos pueros , morbillis eorreptos reperiri qMos jam anno I 773. eodem morbo laborantes ipse curaveram. Neque hujus thoi, in quo versor, id proprium quis cr dat; cum a Clinicis celebriori. bus Normanniue certior fa tus lim , a modum ge-
κerale istud ibi esse. Ouibus addi debet illustris
Medicinae Professor SPiELMANNus , qui anno J-- periore mihi per litteras Agnificadiit , fo crebro
morbilioram in eodem homine reditχm Argentorati admiratum e se . Quorum luculentissimis te stimoniis pro coroinde adjiciam nuperrimas ob servationes Cl. ANTONi I LAURENT Ii GENOVES ii, in oppido Sanctae Crucis me publico Medicinam facientis. Is, cum ann. 1782. proxime elapso epide mici essent morbilli, sex & quadraginta adol-tos homines in v nit eis dein correptos, etsi alias eodem jam morbo laborassent , ut ex Medici , qui eis opem tulerat , testificatione , & familiarium fide , & signorum utriusque aegrotationis comparatione cognoVit . Sex decim alios praeterea commemorat , quibus ipse morbillis affectis, dum epta
133쪽
Ds MORBILLIS. I I9epide mice morbu3 vegaretur , jam anno IIIo. Plerum praesto fuerat . Admonet autem , hosce homines V . tum solum in morbillos recidisse , cum antea alii reditus ex eorum familias iis aegrotassent , neminemque - ῆς ' 'recidivum compertum esse eorum , qui procul ab
Satis hinc perspicitur , Morbillos a peculiari CAE ZAE,
quodam mi asmate gigni , & contagione communicari . id vero etiam patet exinde , quod de loco in locum propagantur ab infectione reriam , aut aegrotanti iam, &, quando domum Unam in grediuntur , Omnes , qui eodem sub tecto de ς' *ίς gunt, praesertim si nondum eis obnoxii fuerint, eadem continuo lue contaminant. Subtile igitur stibis/aliquod virus , & natura singulare a plerisque virui pro pro eorum caussa habetur, affluviisque a grorum '' vel rerum insectarum contactu in sanos immitti creditur. Negant vero hoc aeri innasci , aut in- ab isdere viri doctissimi ab , quia si communicatio λcum aegris, aut rebus, aut locis contagione pol Iutis vitetur , morbilli etiam ipsi praecaverunt . Ut autem contagium suspiciatur , quaedam debet Di postio in corpore dispositio ineste ; quae si defecerit , Virus aut non recipitur, aut receptum iners ,r H atque innoxium evadit, aut cito ex cψrpore sine noxa egreditur . Quia vero observatione compertum est certis anni temporibus , aut quibus
134쪽
4 m dam te portam constitutionibUs freqUentius imo - hiam. billos exseri, atquo increbrescere ; ideo verisimiarum quae' le videtur , eorum seminium , si ve fomitem si iti tota peculiari qVadam aeris conditione , & diathesi
Oblsisti, ζgζζζa 'H3 e Vol Vat Ur ,δc ferociat, sive illud in aere latitare velis, sive in rebus, sive in corporibus ipsis . a) Rosgu a RosENATE IN Trail. des malad. des
En ans Chap. XIV. p. 23 I. Oliin a Medicis mi asmata, quibus morbi contagiosi in fanos traducuntur, contagionis feminaria nuncupabantur ; loca vero , dc res, quibus morbi semina reconduntur, dc foventur, contagionis fomes dicebantur, Uide F R A C A s T de contagiosis lib. Lcap. 4. , 7.
f. CXIV. Dis si, ἰh Morbilli, Ut plurimum quidem, universim, δί
dici generatim a Mon ToNo , qui de hujusmodi morbo cumulati sume scripsit, reputant Ur benigni, dc genui ; epide mici contra maligni & spurii .
Bbisi hἱ Sed non omnes sporadici benignitatis laudem me gera i rentur ; nec epide mici semper infamantur nota iam Quia malignitatis . Benigni sane fuerunt, licet epidenam m- mici , qui anno I 67o. Londini a SYDFNHAM to
is fis= Observati sunt. Benigni pariter, qui Upsaliae anno I73 a. epide mice dominatum tenuere, Hinc omnes, sive sporadici, sive epi semici, tribui debent in benignos, δc malignos , Ut veteri CXanthematici morbi, illi a SYDEN HAMio dicuntur re
135쪽
DE MORBILLI s. I a igulares, hi irregulares, sive anomali . Ut vero benignorum synonyma sunt gexuini, & regulares; sic malignorum spurii, dc irregulares. Ut ut ressit, inter eos tamen anomali nobis vocandi ii po βμ--m
sti quam longissime discedunt, ut postea exemplis
In quolibet autem in Orbillorum genere , sive maligno tria stadia , sive tempora , uti in pleri Milorumque aliis exanthematicis morbis, distingui solent .sia uri Primum a MORTO No sa) voratur apparatus effo- Pri η rescentiae , ab alii i b) saditim contagii . Id in benignis , & regularibus ab invassione febris ad morbillorum eruptionem Usque producitur ', quae in benignis, & regularibus circa diem quartam plerumque c) contingit , quanquam alii d) citius etiam eam contingere , scilicet post vigintiquatuor horarum, aut bidui, aut tridui spatium, posse tradant , immo interdum paullo serius , nempe quinta tantum die . In malignis vero S anomalis quia eruptio modo ptarmaturius modo etiam multo serius contingit , idcirco etiam hujus stadii duratio indefinita omnino est . SYDEN- ΩΑMius se) breviori eam tempore , quam in benignis, & regularibus, coercet; MARTONUS ve ro ad longius spatium , & quandoque ad septimum , aut Octavam diem extendit f) . At in anomalis interdum eruptio ad vigesimam tertiam usque diem retardari u) visa est. SecundAm stadium
136쪽
m C A P. V UI.dium status morbi a Mon Toxo, ab aliis stadium
eruptionis, sive eruptro dicitur. Incipit ab ineunte efflorescentia , & producitur ad perfectum ejusdem complementum . In benignis hidui, aut tridui spatio plerumque continetur , nam tum fe- hiis , ut ut diris symptomatibus stipata , persectatamquam clisi solvitur , dc cum ipsa efflorescentia evanescit. In malignis vero, longius hic status perdurat, & quandoque ancipiti eventu , quia
exanthemata modo appalent , modo evanescUnt ,& impersecte prodeunt , ad decimam septimam, siariam aut etiam vigesimam diem protenditur. Tertium νς υμφ- stadium cris , sive declinationem , vel desqua
mationem appellant . Exorditur a decoloratione exanthematum , SI terminatur , cum ea ex toto evanuerunt , & epidermis desquamatur, superveniente ut plurimum alvi fluxu , qui in benignis
saepe salutaris est, atque hinc brevissimo tempore febris desinit , & intra paucas horas integritas omnium redit functionum . At in malignis , atque anomalis res aliter habet . Decedente enime hq Orestentia febris non modo persistit , verum etiam a Uget Ur , & multa gravia symptomata sibi adsciscit, quibus enecat aegrotantes , aut in lentos, chronicosque morbos praecipitat, ut deinceps dicetur, nisi auxilium cito afferat Ur. a) De morbiII. p. 14. b) RosEN. f. c. c ) SY DENA AU. l. c. fect. V. Can. IV. d) MORT. I. c. ΗΟFFM. l. C. e) L. c.
137쪽
Antequam vero ad singulorum generum historiam tradendam provehar, illud animadverti de het , quod tusses ferruae , sive conditiis diae pueros rus aliqua natu, & epide mire discruciare solent, quasi et Iiri morbillos e constitutionis , quae non multum ap- pr ἔς parere cunctabitur, p nuncite . Interdum etiam κε' citra epidemicam labem tussis ferina per dies. sal tem quatuordecim antecedit, quam deinde mor-hillo im subsequitur eruptio a) . Quandoque morbilli variolarum prodromi simi , nam ab his Τμ convalescentes paullo post variolis corripiuntur, prodro , aut vicissim variolis exsiccatis , & decidentibus φ Vi j succedunt morhilli , nam saepe Uterque morbus '' eodem tempore b) se mutuo excipit. Immo non desunt Observationes quae doceant, morbillos, &Variolas Uno tempore , eodemque in aegrotante
interdum sc) complicari. a ) HoppHAN. I. c. foct. I. cap. VIII. g. II.
Itaque ab iis, quos benignos , sive regulares Quo annii iximus, e XOrdium faciam. Horum descriptionem V pq SYo pNHAMIO nobis relictam ori , cum natu imp tit. QTmno consentanea reperta sit , uti perfectissin Qua teliqui tete omnes scriptores persecuti sunt,
138쪽
Ideoque nobis quoque, quoad videbitur, pcrsc- qui licebit . Quando epidemicorum morem assumunt, initio plerumque Ianuarii proserpere incipiunt; deinde paullatim se se diffundunt, & magis invalescunt. Instante porro verno aequinoctio jam ad summum incrementum attingunt. Postea per gradus minia Untur, & defervescunt , done sic rariores, mitioresque facti Julio tandem men se extinguant Ur , & cessent. Nihil tamen obstat, quo minus aliis etiam anni temporibus invadant, progrediantur eodem ferme , quem di Zi, ordine,& demum desinant. Frequentius infantes, & pueros , raritas adolescentes, atque adultos rarissime senes ad Ori UntUr.
Deseriptio Morbo autem sive sporadice , sive epide mice 2 η' invadente, aegri mox horrent, & rigent, ut initio aliarium febrium acutarum, atque inter crebras cum caloris, tum frigoris vices totam PR1MAM DIEM transigunt . SECUNDA DIE jam mani-
ista febris se se e X pandit cum vehementi aegri . tudine , magna siti , lingua alba , sed humida, appetitu dejecto , tum sicca , capitis atque oculorum gravitate, & assidua in somnum propensione . Interdum vero capitis dolor eos, in primis ad Ultos , angit ; fa iaces ardent , & glutientibus dolent; dolent lumbi; pectus constringitur ; te Dpiratio cita , & frequens sit , immo staspirosa , scrobicillus cordis, & totum epigastrium molesto ponderis sensu assicitur; oculi rubent, & illacryment, & punctionibus subinde per undunt tar; lu
139쪽
DE MORBistis. I 2 scemque ita aversant Ur , Ut ViX aperiri queant E naribus quoque tenui S, acerque humor existillat , crebra sternutamenta conciens ; nec rarum cst , sanguinem inde etiam ab Unde manZre, quo caput, oculi , & fauces plerumque sublevantur. TERTIA Disi celeriter haec omnia ingravescunt non suae aliquo manuum tremore, de subsultu, calore cutis intenso, dc actato, quandoque etiam delirio, de frequenti anxietate . Nec absunt interdum vigiliae, aut certe si somnolentia tenet, -pe haee comatis vigilis speciem refert. Nausea , de
mitus accedit , sed vomitu frequentior est diari licea sa), saepe biliosa , in qua subvirida, pr.esertim in dentientibus, egeruntur. Quo fluxu, ubi
supervenit , vomitus, 3d vomituritio fere sedatur , 8c sistitur; nec ab eo, dummodo non , ἘOdicus fuerit, de dummodo aptum intercedat regimen , CXanthematum eruptio impeditur. Aliis vero alvus per totum morbi cursum clausa est, nec
mali quidquam affert . Interea aegii fessi, diffici les, & morosi fiunt . Nonnulli etiam sudoribu diffluunt. Hoc stadio aliquando eclampsiam super venire notat Ros ENI Us eamque praevideri posse ex sudoribus immodicis, dc parcitate aut desectu urinarum. Tandem palpebrar , de tota facies totumescunt , de oculi circum magis rubent , dc ardent, idque evenit imminente jam morbillorum eruptione . Atque haec symptomata , nisi sub finem tertiae diei morbillorum eruptio contingat, producuntur sine ulla remissione ut plurimum QUAR TAM usque diem , raro ad QUINTAM. a) HAEN. Febr. Disis. p. Io 4. b ) Des malad. des Enfans Chap. 14. p. 46 I
140쪽
iis . Tunc temporis cuca frontem , & reliquam fa bciem eunctula rubra lenticulai vim instar sive Lo tius papulae parvae, rubrae, disti hae pulicum mor tibus similes prodire incipiunt, qVae paullatim num oro & magnitudine aucti , & in racemos colle istae faciem valuo modo , & Varia forma com maculant. Constant autem rubri hujusmodi race. mi si V e corymbi ex parvis , nec valde di is pustulis , cutis superficiem paullulum excendentihus quarum prominentia non solo tactu , sed Oculis etiam proprius admotis percipitur. facie porro, quam primo occupant, sensim ad pectus dCrsum , ventrem, brachia, & crura sese dissuta
dunt. Fereque eae, quar trunco, & artubus insident, latioresque sunt, & frequenti si imae , rubole se potius produnt, quam proluber ante elatione; quam JU3m eartam aliquar, si hene examinentur, in qualem , asperamque cuticulum reddere
non nihil videantur . Pro varia vero rot3ntium constitutione ; sanguinisque natura in aliis latiores , in aliis minores , in quibusdam rubi- cunda , aut pallidiores , aut etiam ad plumbeum colorem vergentes ab HOFFM ANNO a perhibentur. Morbillorum eruptione facta , pleraque symptomata graviora tape mitigant Ur , immo interdum etiam cessant. In primis calor acer, lumborum dolor, delirium, spasmi, & vomitus sedantur. interdum post eruptionem multa hilliosa ca- cochylia vomitione rejecta aegros insigniter levat. Celeium tussis, quae a principio ad sinem Usquemothi veXate solet, si non exasperatur, quod is