장음표시 사용
161쪽
DE MORBILLIS. I 7 sambuci abunde hausto , Cainphora moscho , Cucurbitulis siccis , fricationibusque adhibitis , atque epispasticis cruribus , aut cervici , si capiti malum impendeat, celeriter admotis; immo sunt qui suadent aegrum in balneum tepidum illico de mittendum esse . Ne vero hujusmodi infortunium obveniat , danda opera est, ut frigUs , moeror , pavor; aut alii animi subiti motus solertisssime ar
Si in hac periodo magna adsit inquietudo, & quando vigilia, syrupo diacodii, in primis vesperi, aegri
ad quietζm , & somnum componendi sunt, ut feris uti absolutior , & perfectior exanthematum expulsio ' 'consequatur . Neque hoc tempore MoRΤON Us , qui hypnotica , & opium habentia in primo stadio reprobavit, ab iis valde abhorret , dummodo respiratio libera sit , & nullus instet praefocationis metus . Immo in alvi fluxu immodico non dubitat ad paregorica confugere . Ipse tunc prae- Diarr,
fert reliquis Laudanum liquidum Helmontii , cu- Tab a
jus guttas tres , vel quatuor, vel sex , vel de da .cem , vel duodecim pro ratione aetatis dandas j a het , donec alvi profluvium decrescere incipiat . Moderandam enim , non sistendam ejusmodi evacuationem tradunt cum MORTONO plerique . Quem in finem decoctum album etiam , tincturam rosarum , lac aqua plus minus dilutum, atque alia hujus generis adhiberi volunt. At HOFFMAN-NUs, cum plerumque hac via morbidam materiam utiliter emendari viderit , adstringentia quXque hic rejecit, clysteribus demulcentibus intestina
162쪽
esuenda sa) subinde esse autumat. Sunt praeterea quaedam alia symptomata , quae , quia in hocce stadio vel increscunt, vel valde molesta atque incommoda esse pergunt , aliquod solamen requirunt: cujusmodi est tussis, oculorum rubor , &lacrymyio , & frequens sternutamentum . Tussi hi , lenie0dae quid conserat, jam supra M. CXXVI. CXXX. in memoravimus. Dulcia generatim , uti strupus altheae , capillorUm Veneris , violariam ' μη μη papaveris erratici, succus glycyrrhizar hispanicae , trochisci radicis altheae , sacchariam candi, atqUuex his parati , additione olei amygdalarum dulcium recentis, linctus colebrantur . At temperamentum aliquod in eorum Usu adhiberi oportet, ne di arrhinam inferant, aut pi sentem adaugeant in aegri detrimentum . Oculorum ruborem , ardoremque mitigant collyria ex aquis rosarum, &plantaginis vel solis , vol lacti admixtis , quibus etiam addi solet interdum aliquid ex trochi cis albis Rhasis. Sternutamenta vero tollit, aut ceriste minuit lac tepens in nares attractum; aut injectum . Loco G. observat.
In tertio demuria stario , quod exsiccationis HYsita silve des tramationis vocat Ur , morbi judicium de-nibus . cernitur . Igitur in eo vel sanitas , vel mors . vel transitus in alium morbum expectandus est . , Sanitas obtinetui leni diaphore sit , vel sudore ,
lasa. quo in i invitur . Futuram hujusmodi criti L. f. a. cana excietionem indicat pulsus pacatior, & cutis
163쪽
DE MORBILLIS. IV iis mollior , atque humidior . Hisce signis Ap parentibus , satis est naturae potu copioso obsecundare . At si di aptiore sis , aut sudor sponte non accedat, aut cunctari videatur, nec tamen rab, Ulla indicia exstent futuri alvi fluxus , uti sunt debeat. hypocondriorum tensio , elatio, ventiisque hor. borrami, natura tum potu diapnoico, & calente , camphora , aliisque senibus diaphoreticis sol licitari debet ad diaphorisim , haecque iisdem sustineti, donec febris omnino cessaverit . Colitra Aloίνυ si epigastrium tumeat , hypocondria tendantur , si si cutis arida deprehendatur , si venter tormini-hus aut horborygmis turbetur , non sudore , sed alvi fluxu morbuni solutum iri , cognoscitur . Hic autem alvi fluxus interdum ita prirceps supervenit , ut decies , aut duodecies intra breve temporis spatium venter laxetur . Cavere Iss' et
tum oportet ab iis , quae hasce dejectiones cohibeant ; nam criticae, salutaresque e Se consueverunt . Salutares aUtem revera esse conjicies
ex virium constantia , majore aegri alacritate, tussis mitigatione , Oculorum nitore redeunte , epigastrio , & hypochondriis' detumescentibus . Quandoque alvi fluxum comitantur dolores ia- SI eum
testinorum molesti , Si hi fomentis calidis ventri applicitis, non conqUiescant , en emate de- ,
mulceri possunt , aut theriaca abdomini laeposi I:ὰ
ta , aut etiam dato Rhabarbari diluto , aut se-ro laetis tamarindis alterato , aut oleo dulci olivarum , quod tutius est , cochleatim subinde propinato, ut citius intestina a nocua materia testitante , ad inerenteque liberentur , Quod si auon divi profluvium diutius , quam par est , Per si- stat , vires prosternat, & colliquans videatur , tune protinus comprimi debet Diascordio Fra-
164쪽
I o C A P. VIII. castorii , Laudano cydoniato , Theriaca, decoci albo , castar illa, cortice perlaviano, pulveribus a calicis, aliisque ca) sistentibus.
. . . . In humi Vitae periclatum adduci aegrotantes, fies. ih iii immo tepes itino quasi fato so flocari nono fere die , evanescentibus nempe morbillis , & febremhis, i i ecrudescente Cum peripneumoniae, aut pleuritidis curatio, signis, supra g. c XlX. 3c CXXII ) jam notatum est . Q. od ubi incidit 'protinus sanguinem e vena brachii vel in tenerrimis infantibus mitti , quod semper felicissimo eventu fieri affirmat SYDENHAMi Us sab , cantharidibus dorsi partem , quae scapulis interjacet, & latus, quo dolor percipit Ur, ex Ulcerari, multum aquae cUm nitro, 3tque Oxymelae potui dari, de campi orae aliquid intrinsecUs praeberi oportet . Finem vero sanguinis missioni iterandae imponat respiratio liberior facta , de sputum facilius, 3 promptius. TUn C, C missa camphora, solo decocto hordei mellito, aut sero lactis uti expedit , injecto bis in die mollienemate , ut alvus aperta servetur. Interdum tamen nec febris , nec spirandi difficultas, nec pectoris oppressio adeo urget, Ut sanguinis missio--.,ἡὰ. Dς OpH -- Tunc omitti eam posse, auctor est
j.ἡ ἰδεῖ, Ti SOTIUS bo. In habitu pinguiori praeditis , in
quibus si brarum laxitas, humorum lymphaticorum/ι. copia excedere Videtur, idem vir doctissimus suadet, vessicantia cruribus admovenda esse, & dandum intrinsecus oxymel scillitico in . Sin vero ista
165쪽
DE MORBILLIS. Is negligi contingat, vel suffocatione pereunt aegri, vel suppurato pulmone in phthisim labuntur. Tanta autem est sanguinis missionis utilitas , ut ea diarrhaeam ipsam morbillis supervenientem curari dicat SYDENHAMi Us . Revertitur enim sic ab in- nes mo- testinis morbillosa materies, quae ad intestina delata sua acrimonia alvi fluxum exciverat . Qua ratione demum aliis symptomatibus succurrendum sit, vel morbi secundarii , qui morbillos inter De alii. dum subsequuntur, pra caveri , aut jam praesen' malitis, , tes tolli debeant , peculiari capite , postquam de m rbi malignis sermonem absolvero , quoniam in his frequentius eveniunt ejusmodi successione, infra fle-demostrabo . Nunc hoc Vn Una addam , pleraqUe quo mo- ista mala anteverti , sit ab initio regimine anti
phlogistico ' , Je diluentibus febris impetus fue- sunt.
litur, prudenter sc) dc hiande promotae , & demum sit cessante febre , arefactisque morbillis alvus leni medicamento ducatur, idque interjectis aliquot diebus iteretur his , vel ter , ut ii quae morbidi fomitis reliquiae supersint, pauillatim e
corpore deturbent Ur. a) L. c. MORTON Dc. ROSEN. l. c. b) L. c. g. 226. THOMAS D1CRsON defendit methodum simplicem , & antiphlogisticam SYDENHAMII contra MOR TONUM , & ME ADIUM, Comm. de reb. in mgd. scient. nai. ges. Vol. XVIII. P. 3. p. 4o I. Non reticenda est methodus morbillos curandi, qua in qua dam epidemica constitutione usus est GoNTARDUS vid. Journat. dg 3mdec. T. I m. p. 338. ) . Is mor billos pro inflammatione erysipelatode , quae inter M S , externasque partes afficiat, habet . Hinc re--0lVere eam parat sanguinis missionibus, emeticis ,
166쪽
dc demulcentibus. Hac ratione morbillos epidem 1 iacos ann. I 736. feliciter se curasse narrat, adductis iaque historiis rem comprobat. Video ejus methodum a SAL AGESIO expositam, commendatamque. Sed venia & pace ejus non possum dissimulare, nimium
mihi videri & venaesectione, & emes, & alvi ductione esse abusum in morbo, qui ut plurimum A. lo idoneo regimine eget, di, si quando majore arotis auxilio opus habet, non sine deliberatione, dc maturo consilio licet ad sanguinis missionem , ad emetica aut cathartica , ad generosiora nimirum praendia in eo devenire. s TISSOS. I. c. g. 224.
Multa Hi multa cum benignis habent communia zeumbentia de cauna a plerisque una describuntur
gni , Ctrique . Sunt enim & ipsi plerumque epidemici , raro sporadici . Ingruunt fere, ut benigni , Januario , & Februario mense ; invalescunt ad vernum usque aequinoctium e deinde successive decrescunt , donec appetente solstitio aestivo , aut paullo post penitus desinant. Epi-demici maligni exstitere morbilli , quos anno 167 . Londini vidit SYBENHAAsi Us sa) . Modo praecedenti insalubrium te porum , aeris unconstitutioni , modo aliis caussis fortuitis , de praesertim regimini calefacienti , aut omis, rectae curationi suam Originem b) debent; plocessumque eumdem servant quem benigni in
tria videlicet stadia distinctum , cum plerisque symptomatibus parum dissimilibus . Nihilo ta- minus sunt quaedam malignorum propria a
167쪽
quibus a benignis discernuntur, & reapse sejuri cendi videntur . a) ster. Ita. V. eap. III. ib) HOFFMAN. l. c. cap. VIII. g. V.
Ac primum in malignis aut multo citius, aut Pruria multo tardius , quod frequentius est , quam in turi ''
benignis, exanthemata efflorescunt, nimirum ante tertiam vel quartam , vel post quintam, sextam , septimam , i immo interdum octavam diem tantum . Quando igitur tardius eruptio contingit , ideo id evenit, quod ab initio vires vitae pene obruuntur , longiorique tempore egent ad secernendum , expellendumque virus morbilIosum . Hinc in primo stadio , quando longius est, plerumque syrTptomata non admodum vehementia
sunt, nec adeo velociter, uti in benignis, invalescunt . Invalescunt vero vehementius omnia , paullatim viribus exstimulatis, atque erectis, post eruptionem morbillorum , contra quam in benignis fieri consuevit ; nam in his potius ab eruptione non nulla sedantur, & conquiescunt. At quando primum stadium brevius est, & citius solito eruptio contingit , morbus ut plurimum pessimis statim cum symptomatibus exorditur. Pustialae praeterea non primum in facie , sed circa humeros , & pectus se exserunt, deinde in reliquis partibus vel certe non generatim, ac universum erumpunt, sed successive , partem unam post alteram occupantes. Hinc, ut primum stadium Iongius plerumque est quam in benignis , sic boo alterum etiam Multo diutiys protrahitur . Nou
168쪽
taro ancipiti eventu ad decimum septimum , &vigesimum usque diem producit Ur s . Neque cOlor earum constans est, nam modo viget, modo pallet, modo livet; aut ex rubro etiam nigricat,& saepe cutis.ipsa flaccescit b . Interim eruptione facta plerumque omnia symptomata ingravescunt. Febris intenditur cum pulsu validiori &crebriori, & duro, tussi frequentiori, sicca de pene continua , spirandi dissicultate majori anhelitu , anxietate, pectoris oppressione , dolore laterali lancinante, & quandoque motibus convul-Hvis . Cutis a materia morbi vellicata rubore suffundit ut , & leviter sudat . Urinae contentis, &colore saturantur . Fauces dolent , & tument ;oculi acrius irritantur . Hinc ophthalmia, angina peripneumonia , pleuritis, aliaque mala inflammatoria consequuntur 6 . Demum observatio SYDEN HAMIi est Q , malignos morbillos rarissimedesquamatione terminari ; quod alias in benignis pel petitum est . Interdum nova eruptio succedit antecedenti, aut morbillis miliaria exanthemata, vel particulta sUperveniunt ce). In eorum porro exsiccatione , de discessu multo frequentius , dc sine evidenti caussa febris, de tussis , Sc spiritus dissicultas cum ardore, siti , calore intensioribus recrudesciant, dc periptae umoniae lethales, aut alii morbi acuti inducuntur, qui nisi cito enecent, in
169쪽
EY his facile liquet discrimen, quod inter he. Alia fini gnos, dc malignos morbillos intercedit. In universum vero illud probe tenendum , omnia syna Aegime/.ptomata, qUM benignos comitantur , in malignis multo graviora , & pCrtinaciora esse . Plaeterea h0rum certiora , & solemni ora signa passim habentur ingens jam a morbi ingresti vilium prostratio, oscitationes , & pandiculationes crebrae , inquietudo summa, interdum extremorum frigus, capitis, lumborum liae dolor ; vertigo; pulsus celer, inordinatus, & parvus, & urinae tenues S pallidae in primo stadio; deinde in altero ille magnus, & vehementior, hae Vero turbidae , & coloratiores ; nausea, & Vomitias molestiores, de glutitio dolorifica , & dissicilis , respiratio frequens, & par Va, aut inaequalis , tendinum subsultus, somnolentia , mentis perturbatio, delirium, oculorum rubor intensior , vox rauca, tussis ferina, suffocationem ferre minitans, harenorrhagice immodicae, alvi fluxus, convulsiones, atque alia
a) HOFFri. I. e. fect. I. cap. VIII. f. P . MEa Acompend. med. Pract. Fasc. L cap. XX. f. et 89. Prognossis .
f. CXXXIX. Signa prognostica , quae supra s β. CXXII. ex
170쪽
possunt. Speciatim vero maligni & pretesertim ep demici exitiosiores sunt benignis , & sporadicis, Quo longiora stadia habent, eo majus periculum
portendunt - Hinc tardior, & serior eortim eruptio , semper deterior est . Eruptionis ultra tres dies protractio malum significat; nam febris, quae in malignis eam comitatur, cum inrensior sit, si diutius protrahitur, pessimas inflammationes ciere potest. Nec meliora promittit eruptio lenta, &per vices rediens . Naturae enim defectum , at que irritos conatus facultati expultricis ostendit . Color praeterea incertus, aut cito pallescens, aut nigricans triste augurium dabit. Eruptione jam ad finem vergente , aut exsiccari incepta , si febris nihil remittat, & aeque pessistat, non vacat sat periculo . Discriminis maguitudinem augent maculae scorbuticae, aut peticular, aut miliaria anathemata cum morbillis complicata, & multo mavigis, si tertio in stadio demum b) superveniant. Morho autem Imperfecte soluto , quod superest morbillosi veneni retenti , tussim , dyspnoeam , appetitus defectum , oculorum chronicos effectur, atque alia mala relinquit; immo saepe fundamenta jacit diarrhoeae pertinacis, phthiseos pulmonatis, atrophiae , lippitudinis, strophularum, interdumetram anasarcae, aut hydropili sc). Sed hydrops, anasarca, glandularum tumores strui osi frequentius e purpura scarlatina , quacum morbilli con fundi quandoque solent, perimanant. a MORTON. A c.