Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

21쪽

obvoIvuntur utiliter, dum sic ' horum remediorum efficacia mediate saltem assectis partibus applicatur, & iisdem emollitae omnes partes externae facilius cedunt, & internis tumentibus locum faciunt. Tonsillae enim, quae frequentissimam anginas suppuratoriae sedem exhibent, sub maxillae angulo utrinque prominent, dum lunaetit inflammata . Nihil autem magis promovet suppurationis initia, quam debitus liquidi vitalis motus, ut nempe neque torpeat, neque eXcitetur nimis. Quamdiu itaque resolutionis spes est vitalem humorum motum sanguinis missione aliisque remediis debilitare oportet, ab illis vero plerumque abstinere, dum abscessus exspectatur; quia ad hunc scopiam conducit potius auctior parum humoris vitalis motus. In angina tamen suppuratoria quandoque cogimur ab hac methodo recedere, & aliquando repetitam etiam venae se fictionem instituere, licet sagna doceant, abscessum jam formari. Ratio est, quia tumor assectarum partium auctus illo tempore, dum maturatio fit, saepe comprimendo partes vicinas novam inflammationem hic adeo periculosam excitat; unde

tunc cogimur magis exhaurire corpus, ut Om

22쪽

pediatur metuenda saepe in h0e morbocatio.

Abscessus aut sponte rumpitur, aut lal ceola pertunditur. Rarius in angina suppuratoria bronchotomiae necessitas occurrit; cum fere omnes tales aegri etiam sine hac evade.

re soleant. Celebris Chirurgus de la Moete, qui plurimos aegros hoc morbo laborantes tractaverat, nullum tamen inde periisse vidit triginta quinque annorum spatio. Neque meminit liliastris . Septetentus , se observasse te ithalem anginae suppuratoriae exitum, licet etiam summis angustiis stipata foret. Venae sectione enim repetita, & ct Ismatibus sum gantibus ita possumus exhaurire corpus, Ut vasa omnia subsidant; sicque impetrare tales inducias, ut maturatio abscessus impetrare possit. Ρericulosissimus anginarum exitus gangsEna est; citissime enim malum hoc proserpit,

ct ad omnem non raro remediorum antis epticorum millum rebelle. uaenam anginae spe-

cies in hunc exitum prae reliquis praeclivis sit, supra, cum de his speciebus seorsim ageretur, dictum est. Alia anginae febrilis species ab auctoribiis describitur, cui nomeu anginae malignae, seu

23쪽

gangraeirq e deler t. Tales praecipue, ab maehamo a) α-bb descriptas legimus.

Omnes ejusmodi anginae symptoma tantum maligne febris sunt, quae vario symptomatum satellitio, exanthematum genere vario, &inflammatione plus minusve septica stipatur ;ut itaque medendi ratio ex indole epide mice febris, cui angina accedit, desuvii debeat. Hae e Stomi opinio est , quam in brevi censura libelli de angina maligna a Gra tio editi, exposuit.

Angina maligna , pestilentialis a Gram, Viro ceteroquin maximo, qui mea i)pinione optimam de febrium natura descriptionem dedit, tanquam novus morbus describit. tur, qui circa annum Ι728. innotuit. Pestilentialena appellat, quod eum febre malignissi. ma , eaque contagiosa jungatur. Clarissimus hie vir plures addit historias anginae hujus.

Verum si has rite excutiamus, ViX novum ibidem morbum reperiemus. Maligna haec an gina comitabiltur febrim, molo scarlatinam , petechialem, miliarem, harumque non qualemcunque, sed pejoria notae, quae cito gan .

24쪽

graenam indncit. Eandem hane malignam lamus descripsit in peculiari dissertatione. Morbus hic oritur tempestate humida, frigida . nebulosaque. Invadit more febrium ga.

stricarum cum horrore. calore, capitis temu

lentia, raucedine, tussi aliqua; ventriculi vitio & alvi de ectionibus, praeeipue in insantibus, qui nonnunquam severius assiciebantur. - omnes queruntur magnam spiri. tuum abjectionem, subitaneam debilitatem. Ρulsus deprehenditur celer, parvus & tremulus. Urina pallida, tenuis, cruda. Quidam, adulti praecipue, urinam parce mittunt, ct profunde tinctam, aut turbidam, sero simi. Iem. Oculi apparent graves, rubri, A quasi lachrymosii. Os plenum tapius, rubrum &tumidum , subinde tamen pallidum & trista

Et si morbus per diem tolerabilis videtur, noctu tamen exacerbatur plerumque cum deli. rio aut phrenitide. Paucis horis ante morbi invasilonem, nonnunquam cum ipsis initio ton. sillae inflammantur. Interdum glandulae parotides & maxillares simul tument, idque ita subinde, ut strangulationem minitentur; fauces colore summe florido rubroque sunt, nitentque ; uvula, tonsillae, Velum palatinum ,

ct posteri0r pharyngis pars variis albidis ,

25쪽

vel cinereis maculis , quae flabinde sulito augentur,& in lata profundaque ulcera abeunt, conspergitur. Linguas apex humidus quidem, sed radix ejus impura, crassa, lutea, aut bru-nei coloris; habitus nauseosus; & fere into. lerabilis. Respiratio dissicilis; vox non acu.ta nec sonus ille latrans, qualis in inflamma. toriis anginis esse solet, sed raucedo & vox obtusa, qualis in iis percipitur, qui 1auces

habent ulceribus venereis obsessas. Profluvium materiae saniota & rodentis ex naribus& ore. uibus malum asperam arteriam tandem & pulmones corripit, periplaeumonica morte enecantur. Adsunt in hae angine specie exanthemata Varia, & vario morbi tempore, modo quasi erysipelatosa, modo pustulosa magis & mili sormia. Subinde rubor tantum brachiorum adest, qulisi, ut ait mxόamus, succo ribesiorum illita cutis esset, quem Iuborem etiam nos hae verna tempestate aliquoties vidimus. Duratio morbi diversa quoque ejus solutio est. Sanguis venae sectione detras tus aut floridus est, ct rarus laxusque , ut penna illum facile diffundas. In epidemia anni 1752 sanguis ab HExhamo Observatus, nullum relinquebat serum, sed ita apparebat, qualis esse solet, ubi eidem ex vena prosilienu

26쪽

Iienti mox spiritus cornu cervi agunditur . qui ejus naturalem congelationem impedit ;subinde tamen pellicula alba, phlogistiua, sed tenuis emissum sanguinem obtegit; subinde crusta plumbei coloris, viri descens; subinde

' Ioco tensu loris crustae mollis gelatina reperitur sanguini emisso superini potita. Notanda haec sanguinis liticus iue deseripti conditio est, nam non in hau thlum angina, sed in omni feriale maligna febre, pete chiali, mi liari, scarlatina , castrensit, carcerum , nos O-comiorum , item in omnibus ferme biliosis talis sanguinis emiss facies est; etsi sanguini emisso, fallacissimae utpote rei, parum sit considenti m.

Consideranti mihi deseriptiones hujus

anginae Varias, eas praeeipue, quas Vir summus init helmus Grane, & quas ante ipsum Ηuxhunius dedit, illud venit in mentem , anginam hanc malignam non esse peculiarem morbum, sed febris, aut pete chialis, aut miliaris, aut scarlativae intentiorem solummodo gradiam , ubi solidorum robur dejestium , &vis vitae imminuta adeo est, ut fauces eXUideratae , quin non fauces solum, sed tota corporis compages gangraenam minetur. Cura Ha xlami a consistebat maxime in omnis

27쪽

generas anti septicis, iisque sortioribus, evacuatis, Aut etiam non evacuatis primis viis, prout e re videbatur. Deditis mixturas A. linas ex sale absynthii, aut sale volatili cornu cervi, ac succo limonum, addito pulvere contrayervae, & myrrhae pauxillo, item ju-lapia eX calliphora, aut aceto eamphorato cunas, rupo ribesiorum, aliisque. Demum tin Muram suam corti eis peruviani alexi pharma-cam, quam ipso cortice in substantia dato multo tune utiliorem observavit: fors, quod debilis ventriculus potius tincturam, quam crudum corticem perferret, subigeretque. Dedit item vitricli elix irium ; gargarisInata adhibuit ex decocto siduum, florum rosarum rubrarum; item eX Vino pota adeo austero, cum melle & myrrha; subinde tincturam myrrhae cum spiritu vitrioli commiscuit, & cum aceto campliorato, qui bus os eluebatur. De parotidibus frequentur hic observatis id statuebat, aliqua hos tu. mores ex parte criticos esse ; hine hos ma. tiarabat explicatis cataplasmatibus acribus,quin ipsis adeo vesicantibus. uod si longo post morbum tempore tumor glandulae parotidis aliter non discutiendus restaret, dedit is exi.

guis ealomelam, seu mereurii duleis doses,

28쪽

interpositis lenioribus & rhabarbarinis purgantibus. Plures authores de ea ipsa angina fur. serius ab enarrat.

Q Burserius a Ranifes d institutiones Medi inae praeticae T. II1. p. 369. Edit. Lipsiens.

Ea anginae species, quae tonsillns, UVU-Iam, palatum Occupat, tape in icirrhum abit, Praecipue perversa medela, dum neglecta atque non tentata resolutione, aer frigidus non arcetur, aut medicamentis adstringentibus insi1lunt medici. Duplex autem duros hosce glandularum tumores tollendi via datur; re. solventitim nempe usu, aut eXstirpatione manu chirurgica perficienda. Besolvens methodus saepe frustra tentatur, ut unica salutis spes, ubi scirrhus amplius resolvi nequit, at

que interim mole sua deglutitionem, vel respirationem laedit, in exstirpatione habeatur, si scirrhosus tumor tali in loco haereat, ad quem manibus & instrumentis aceessus datur. Acrium, rodentium applicatio cautissima esse

debet, ob cancri metum atque ferme tunc solum, cnm durissimum videtur, aegros hae methodo non tentata .certae morti tradere. AN-

29쪽

Duplicem hoc loco anginae speciem mer' laavrus exponit: alteram paralyticam , quae Pstra Vsin unius vel plurium mus euiorum deglutitioni inservientium pro causa agnoscit; alteram spasmudicam, si convulsionum causa pharyngis laryngisve musculos Oecu pqci Contingit quandoque particularem paralysilia quosdam tantum Ruseulos deglutitioni servientes assicere , unde deglutitio, si non omnino impossibilis, saltein disseilior reddi solet. Sic vidit Tu ius a) in muliere quin- II 8 genaria post vomitum , vertiginem , &spasmum cynicum, tam pertinaciter resolvi deglutitionis nilis culos, ut ne gili Ulam quidem tralismittere possit, licet nec dolor, neu tumor, nec ulla ipsam urgeret angustia, linde etiam septima die periit. Hine uisue nra- luna satis mirabile Illi strismus Sisiete. mus b) in muliere quadraginta quinque alabnorum caetero iii in sanissima. Dum enim ante novem menses Optimo valens appetitu praH-dium sumeret, mirabatur, quod absque ulla causa praegre Ia subito impediretur deglu titio , nullum tamen dolorem sentiebat, nullus tum0r apparebat. Mediei & chirurgi in eo a

30쪽

filium vocati tentaverant plura remedia, neque tamen integre potuerant debellare morbum: manserat enim tale deglutitionis impedimentum, ut liquida nullo modo, solidas

vero Ossas, imprimis majores, transmittere in ventriculum posset. Sensim tamen eouS-que in melius mutabatur morbus, ut dum tetentum consuleret, novem jam elapsis

niensibus a primo morbi initio, liquida potuerit quandoque de lutire, si uncias quin que vel seg simul & semel ingereret, quam

subtilissima, parvam vero quantitatem nullo modo deglutire valebat. Sic viginti anno. Ium puella, post mensium suppressonem cachesilea facta, tandem in deglutiendi impotentiam incidit, unde instar seeleti emaei ahatur. Cum nonnulli medici statuerant, glandulas induratas, vel simile quid arectare Ces phagum, flexili belenae pinna explorata fuit tota se pilagi longitudo, nullumque inventum fuit obstaculum. Paralyticum hine morbum statuerunt, y ad hune scopum remedia exhibuerunt, sed incassum Omnia. Ut tamen miserae, quantum fieri poterat, silccurretur, alimenta dentibus comminuta, & linguae Ope versus fauces protrusa balenae pinnu, spongiam in extremo gerente, in Ventriculum dedu