Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

521쪽

lecti calor renibns inflammatis, quia homini in lecto decumbenti dorsum mugis calescit, quam reliquum corpus, a pondere pressis his partibus; omnium maxime, si resupini in dorsum decumbant, tunc enim a mole Viseerusnincumbentium renes comprimuntur.

Nephritis ealculosa. In nepfritide sym iei nata inflammata dolorent tanquam suum essectum producit. Sed in calculosa dolor a calculo aspero commoto que excitatus inflammationem parit ; quanquam latitare per longum tempus sine dolore calculus possit. Saepius vero accidere solet, ut deturbatus ex rene caleuius in ureterem

dolores ibi exquisitissimos faciat, I sua irri. tatione, strictura & crispatura va rum inflammationem renum, ureterumque eXeitet.

Symplomata nephritidis tam simplicis quam eakulose, ubi haec inflammationem sibi junctam habet, praeter illa omnibus inflammationibus communia, nausea, vomitus, stupor eruris, testiculi retractio, dissicultas urinae. Urina primum pallida , dein rubra. Dissicilis vel incessus vel erectio corporis, facilior de- cubitus in latus infirmum, quam in sanum. Tandem accedit horror totius corporis, alvi com

522쪽

stipatio, anxietas & eonstrictio praecordiorum summa, colica, ischuria plenaria, convulsio, epilepsia ipsa, inter abdominabiles cruciatus. Colica nephritica distinguitur ab aliis coisti eis sit unde ortis per hoc, quod alii dot res colici magis ad anterior/ siti sint, quod que in his disiieultas urinae raro, aut tarde primum advenient, ac per intervalla tantum. Cura omnimodo antiphlogistica esse de bet in nephritide simplici inflammatoria. Hi nuvenae sectiones, sanguisugae ad anum, clySmata emollientia, potus emollientes eX althea, cte. fomentationes ad locum assectum. Si renum inflammatio in suppurationem abeat , proderunt balsamica, vulneraria, aquae martiales, ct c. absint aeria, salsa, acidaque. Absit & ni mius motus, ct decubitus mollis in assectum latus. In nephritide vero calculosa sive in. flammatio adsit jqm, sive non, semper methodus antiphlogistica adhiberi debet. Verum cum in hac specie nephritidis, dolor inflam. mationis caussa sit, eandem praemissis omnimodo antiphlogisticis opto consopire Oportet, quod uti in hoc casu indicatissimum est, ita in nephritide simplici inflammatoria summopere noceret. Pessma autem medicamenta Reria , sub nomine remediorum calculum

523쪽

pellentium adhiberentur. Juvat hoc loco plura de calculo tam renum, quam Vesteae re,

ferre. Calculi vel a loco, vel a sesibritie, laevitate, & colore cineritio, fusco, rubro vel a friabilitate aut duritie inter se distin

guunt Ur.

Caussae remotae sunt, diaeta concod ii dinfiditis, caseosa, vita sedentaria, aetas senilis arthritis, vinorum quaedam species multo tartaro scatentium, item aquae quaedam sabulosa materiae plene, peculiaris humorum diathesis& labes haereditaria. Θ tomata calculi renalis supra allata sunt, GPurum vero ve eae stipant disseilis &dolbrifieiis mictus cum tenesmo ad matulam; tennone, & dolore penis. Titillatio continua in glande penis, tenesmus ad alvum, diaria rhaea ; urina cum muco tenaci copioso, foetitoque; convulsivi inter mingendum motus, urina p0st equitationem sanguine tincta, cum augmento doloris in vesica, urethra, ct glande- Cura alia est in paro smo, silia extra P rox Ismum. In paroXysmo conveniunt ea Omnia , quae contra nephritidem inflammmoriam laudata sunt. venae sectio, solus, balnea , clysmata, potus emollientes oleosi cte.

524쪽

Ηis praemistis optata danda sunt, quae eonstri.

dctos spasmo ureteres relaxant & transitum calculo conciliant. Extra parOXysmum conveniunt lithontriplica per os assumta & in vestis eam injecta, si modo talia dentur. Huc per.

tinere videntur, sapo venetus, aqua calcis , porrum, coepa, Zelleri, diaeta non acida, eu-pepta, decocta viscosa, mucilaginosa. In mictu ianguineo a calculo convenit aqua calcis absque sapone. Item emulsio arabiei gummi,& manna ad alvum laxam conservandam. Caleulos exiguos sive arenulas optime tollunt squae martiales , diuretieae, roborantes. Remedium foeminae Stephens insecurum,& ipsi vesicae urinariae inimicum est. GLθring etdilas peculiari schediasmate idem Onstrare conabatur thermas carolinas pro aqua

calcis vim lithcntriplicam possidere. De VO-mitu in nephritide notandum adhue est, il- Ium si nimius fuerit, progressum calculi ure-therum constrictione inhibere, hine ejus ex.eessum optum opponitur , ut saltem mitigo. tur , quem moderatiorem factum aqua tepida mellita continuo propinata ex consilio Mer-haavii facilitate opportet. uod si & vomi. tu & dolore per optata cessante, adhibitis larga copiosa omnis generis emollientibus &

525쪽

ureteri abdominis concussio tentanda es: per exercitia corporis, frictiones, vectionem in rheda & postea etiam lenia emetica, quae nitima ceu eximia remedia a practicis nonnullis , praecipue vero a Mevbaavio commendantur.

Renes suppurati Signa praeeipua vomicae renalis Galenus a recenset: si dolores cum horrore interpolato in ordinatim fieri videantur, & febres absque ullo Ordine, tu' pronum in ruentrem decumbere jussum, atque interdum in alterum latus, ut sit blimis sit assectae partis situs , laborantem

interroga, num circa renem dolentem veluti

suspen evusdam pondeνis sensum percipiat

etenim quum fine i s oeciderint, abscessum couli conjicere oportet. Quandoque & alia symptomata Vomicam renalem comitantur. Vidit ruietentus in aegro tali dolorem urentem, quasi ad scapulam & axillam usque ejus lateris protendi. Ubi brevi rumpetur abscessus maturus, tum loco obtusi & gravantis doloris acutus percipitur, dum sensim dilacerantur membranae pus collectum coercentes, & rup

526쪽

turae jam proximae sunt. Cognitionem autem ulceris renalis confirmat , si illo rupto pus per ureteres delapsum cum urina exeat. Solet autem pus rupta vomica prodiens fere semper foetidum esse, imprimis si diu vomica renum clausa manserit atque etiam ideo, quod in tali loco collectum fuerit, ubi urina ta cile putrescens secernitur & colligitur Si autem ulcus apertum puris evadat, tune pus sequentibus diebus non adeo magno laetore urinam inficit.lc Galen. de focis affectis. L. VI. R LΡus autem cum urina emissum non est

signum absolutum abscessus renalis, si solum spectetur , post enim S ex ureteribus, aut vesica similiter assectis prodire; verum signa nephritidis inflammatoriae praegressae Omne dubium tollunt. Dein quandoque etiam pus in aliis locis collectum venisque postea re-isorptum, per urinae vias excernitur. An au. tem pus a renibus, vel aliis locis veniat ,

his 'notis distingui posse Trallianus a) tradidit: yns ex aliis locis ad renes traductum , aeeuratae urinae permistum exit, non ni si sensim ad fundum vasis secedit; est enim il-jud pus vasorum S pulmonis actione mistum

527쪽

sanguini, & per renates fistulas sanabi cum

urina secretum. Ubi vero a renibus ulcera. tis depluit, nunquam urinae bene permiscetur, sed ilico in fundo vasis urinam conti. nentis , separatum apparet.. Trallianus de causis & signis morbor. Cap. 3.

Dissicilis videtur diagnosis ex sola urinae purulentae inspectione , ut distinguatur.

an pus eX renibus, an vero eX Vesicil prodear. Interim tam eu observata doeent, pus vesicae longe tenacius esse, & glutinis instar ad fundum vasis secedere ilico, renum autem pus tenuius est. Ρraeterea in vesicae abscessu una cum urina prodeunt ramenta quasi foliauea quae Tral nus a) VOeavit μορια τεταλώδη, forte membranae internae luesicae lamellae separatae; a renibus vero suppuratis cum uri. na eXcernuntur crassiores particulae magis ea nota, quas Hippocrates by parvas carunc'las, , vocavit, & a renibus venire dixit, quae videntur esse p8rtes semigangraenota ipsius substantiae renum.

Duplex autem indicatio est curat0ria, ubiren suppuratur οῦ

528쪽

I. Suppurationem promovere: in ollissima hinc decocta μ'osunt, magna copia potata; clysmata ex similibus parata, frequenter adhibita: cataplasmata renum regioni applicsta; balnea. Ubi autem ex ponderis gravantis sensu, morbi duratione, tensione magna Vicinarum partium novimus , pus maturum in abscessu renati collectum haerere, nitendum est omni ope, ut vomica rumpatur , ne pus diu hic relictum putrescat , & sinuosa ulcera pessima producat, per accumbentes partes dis per su m; vel resorptum in sanguinem caeOchymiam purulentam, & tabem faciat. Al

rumpendum autem abscessum maturum in rene sola haec fere habentur auXilia, quae concutiendo valide renes agunt. Tussis 1lernutatio, vectio in rheda, praecipua sunt, a quibus haec ruptura exspectari poterit. I. Ulcus abstergere, consolidare : Ubi post haec facta pus in urina apparet. certi sumUs, vomicam renalem ruptam esse, & ex varia conditione puris judicare possumus de

conditione ulceris renatis. Si enim laeve, album, aequabile fuerit, spes multa curae nascitur; & contra, eo pejus praesagium habetur. quo magis ab his dotibus recesserit pus exererum. Interim tamen hoc notandum est, pri

529쪽

mum pus post vomicam renalem ruptam prodiens raro esse optimae notae, imprimis si diu. tius vomica elatisa manserit ; sere semper enim foetidum est, & quandoque sanguinolentum : Verum sequentibus diebus solet puris copia minui, &. illud fieri laudabiliu , dum

emendatur ulcerosi succi superficies, tuncque bonum eventum sperare licet. Indicatio tune est, abstergere laniter, mundare Iocum ulcerosum, & dein consolidare. Verum caveri nequit, ne urina continuo ulcus renale abluat; adeoque potu copios . blande simul detergente, urinae aerimonia mitiganda est. Serum lastis imprimis illo tempore , quo armenta laetis fruuntur p'scuis, potatum larga copia dat summum remedium,& solum fere sufficit , cum graminis omnem vim in se habeat; imo optime depuratum serum lactis subviridis coloris est, ac si dilii tus succus foret graminis; cujus vires insignes laudavit Trallionus ab in curatione ulce. ris renglis. Commendavit praeterea & lachi, asinini potum; magnopere a laetis potu levari hoc morbo laborantes pariter affirmavit. Aegineta M. Lac cum melle post puris eruptionem, primo assininum aut equinum, quae ad ulcera repurgauda conducunt; postea emen

530쪽

dato ulcere bubulum commendat c), ut ' simul aegrunt magis nutriat. Deinde addit sequentia : Amplius autew omne lac , recens mulctum, calidum proebendum est. anima. Ita domum, ubi Orger Heumbit, perducta: hoe aliorum internorum ulcerorum opti num est pharma'ιm, gravi puri maxime amicum , ου corpus probe nutrit. De lactis autem egregio usu in ulcere pulmo ais alitea dictum fuit.

Eidem seopo & serviunt aquas mhdi ate, imprimis illa, quae loco ferri soluti parcam copiam salis blandi & detergentis continente quales sunt aquae selteranae , & his similes: quarum usus , imprimis si aequa lactis copia

addatur, adeo probatur communi medicorum consensu in suppuratis viseeribus curandis. Cum antem in ulceribus externis detergendis & consolidandis balsamica adeo laudaverint celebres chirurgi, cogitaverunt & medici de illis exhibendis ad curationem ulcerum interis norum, & imprimis renalium: quia observa. baut, illa peculiari sua indole in vias urinae