장음표시 사용
11쪽
entesimus annus ipse est, cum vir eximius, i colaus Helnsius Velleium Paterculum, animadVer clonibus suis expolitum, uni ex maioribus Vestris, Caspari agello, rimari reipublicae Baimae ad ministro, dedicare Quae res mihi circumspicienti,
cui novam eiusdem scriptoris editionem donarem, gentem Vestram, ut Vetustate et amplitudine splen didissimis parem, sic insito quodam literarum amo re PleriSque Superiorem, in animum Mocare Oluisset. Verum nihil attinet, dedicandi caussas, quae in Promtu sunt, tam alte repetere. Etenim, quae magna felicitatis meae ars est, a multis inde annis talem necessitudinem cum familia Vestra con Stitutam habeo, ut nemo me agellani nominis sit ObServantior, nemo agellis in volunt te Semel erga me SUScepta constantior. Cuius coniunctionis inlitum ortum Si tum, cum arens Vester meam in disci plinam tradebatur. Atque hic animum meum tentari sentio, ut in illius viri Iaudes digrediar, quo neminem omni Iaude digniorem cognoxi, quem b
12쪽
raras animi ingeniique dotes incredibili quodam amore dilexi, quo denique disciplinae meae alumnovere mihi visus Sum Posse gloriari. Sed nolim vulnus, quod ViX OnSanuit, Virtutibus eius commemorandis refricare, aut i Crimas, quae Vix exaruerunt, alieno tempore renovare. Illud unum dixisse satis
sit, ut Vos, Obilissimi Adolescentes, quali Vobis pater imitandus sit, mature intelligatis, me tametsi
Per vitae ratione Sexcentos iuvenes ad humanitatem Ormarim, nunquam tamen felicius, et omnibus numeri Perfectius, quam arens Vester nactu erat, ingenium tractasse, neque adeo de ullo discipulorum meorum SPem ConcepiSSe maiorem. Itaque ex
talibus sui documentis iam tum augurabar, in eo reipublicae Batavae aut ittios, aut lingelandos, aut his similes, redditum iri. Neque hoc augurium nos fefellisset, nisi Deo visum esset, hoc tale ingenium Patriae tantum ostendere. Sed ut ad ea, quae rem Propius attingant, Progrediar, solebat Parens Vester, etiam Cum ad Summos honores Per VeniSSet, Saepe multumque de Graecis et Latinis literis mecum agere, et de Obscuris vitiatiSV Veterum Scriptorum Ιocis, ex quibus ipse expedire se non OSSet, meam requirere Sententiam. Hoc idem fecit in Velleio Paterculo, cuius acumine in ingeniis moribusque notandis vehementer delectabatur. Quem cum ego Pauli accuratius legere coepissem, ut talis et viri et amici dubitationibus, si Possem, satisfacerem, blandiente, ut fit, SucceSSu, OVae editionis adornandae natum est consilium. Quae
cum ita sint, quos otius in fronte huius editionis alloquar, quam Vos, Adolescentes gregii, quο-rum ater mihi Vellei edendi caussam raebuit paut quibus potius hoc munusculum deferam, quam Vobis, in quo omnem, quo quondam Patrem Om'PIUXu Sum, rumorem transfudi meque hunc talem
13쪽
inaum emere adversus Vos suscepi. Etenim pro amicitia it usu, qui mihi vobiscum intercedit, ex proxim cognovi cingenii Vestri vim et praestan
tiam, quae non ea Solum artes, quibus adolescentia impertiri solet, ' celeriter arripiat Sed abstrusio res etiam, ac talis aetatis captum Superantes et
cupide appetat, et facile assequatur Quid dicam de Singulari literarum amore, quo Vos cita incensi ti8 ut Saepe tempus, quod animo remittendo et corpori tuendo dari solet. invitis illis qui ado Iescentiam Vestram aegunt, in bonorum librorum lectione collocetis. In quo nihil degenerati a gen iis agellanae indole am cum tot gentile. Ve Stri Summis, quos respublica habet. functi sint honoribus, nemo tamen huc escendit natalium praesidio fretus, sed .mnes haec sibi ornamenta acer rim, bonarum rartium studio,' et nunquam remiSSO
labore pepererunt. Iam in tanta Vestra intelligendi celeritate, cum lari iis cendi assiduitate coniuncta, qui est,' qui miretur. Vos, qua aetate illi diter rum initiis imbuuntur ex gradum ad Academiam nostram facere ' Equidem mihi pulchrum idi gloriosum luco, ος ab avo Vestro, Summae trudentiae et doctrinae Viro, quem igω totum tribus Horatii verbis,' mitis sapienti, Laeli, , describere
Soleo, meae, lotissimum esses di8ciplinae commen datos; credo, quod ex sermonibus nostris PerSPe Xerat, meos te studiorum ratione sensus mirifice congruere cum suis. De eius igitur sententia, oe
rissime iudicantis, maximam humanioribus . cliteris vim inesse id cingenium humanum conformandum, biennium uotum in Graecis Latinisque scriptoribus
legendis. in antiquitatis veterum annalium me moria replicanda consumetis, assumtis is Mathesi et
Philosophia partibus iis, quarum utilitas in vita civili maxime cernatur Tum his fundamentis duris
14쪽
Romani scientiam, non nudam Istam et deiunam, sed multarum artium comitatu circumfusam SuPerstruetis Tandem plenior iudicandi maturitas Venerit, ad gravissimas quaestiones de Legibus Ν furae et . Variorum Populorum progressi. Academ corum iudiorum curriculum decurretis. Ex hac severa, et iam inde a Scaligeranis et Groiianis temporibus ducta disciplina immoriales illi viri, quos Belgium Foederatum iure opponit aliis nationibus,
prodierunt Quae ' si ierturbata aut eversa fuerit Per DVatores, quorum interest discipulos a liter rum cultu rudes habere,. quo facilius eos in admiratione ui teneant, magnopere verendum est, ne in hominum, Vere doctorum docum succedant barbari et subtiliter Ioquaces circulatores. Sed meliora mi nari licet, cum Vos, Iuvenes rastantissimi tam Paratos Videam ad antiquam illam viam, quae Solaad excellentem eruditionem Mucit, inlacriter ingrediendam, iv ad ' Optimam illam disciplinam, quae Vobis in avit Paternoque exemplo est COIIStanter Persequendam. In οὐ igitur tanquam , eximiam
Spem Patriae succrescentem, omnium Ora OnVerSa
gunt, in Vos ublica exspectatio erectas in Vestra denique indole excolenda Leidensis Academia sperat se omnibus, quid recta institutione effici possit, lanissime ostensuram. Valete. Dabam meidae a. d.
15쪽
Quod a veterum scriptorum editoribus, qui iiii-Cam rationem Sequantur, iure ostulatur, ut in prae fatione accuratam Codicum et ditionum, quarum in lectionum iudicio sit auctoritas, historiam On- texant, id nobis in summa faciendi voluntate facere non licet. Est enim unus tantum huius scriptoris CodeX, una, quae auctoritatem habeat, ditio. Unicus ille, et ne integer quidem Stus, qui Velleium ConserVaVit, Sub renascentium literarum tempus, in coenobio urbacensi repertus est; ex quo Summa
diligentia et ari fide e Beatum Rhenanum, felicem bonis libris Proferendis virum, expressa ditio prodiit Basileae apud Io. Frobentum 1520 fol. De Codice ita scribit Rhenanus: Non Satis erat, vetustatem utilissimum opus initio Suo truncaSSE, nisi sine etiam suo mutilaretur ut nihil dicam de vitiis, quibus in medio foedissime deformatum CSt. - neu cocleae et unicus Uat, et mendosi Simus Ausim iurare, eum, qui illum descripserat, ne erbum quidem intellexisse adeo omnia erant confusa absque ullis punctis aut distinctio-
16쪽
nibus etc. In tanta igitur mendorum multitudine cum facile aliquid Rhenani, quamVis in membra ni legendis exercitatos, oculos fefellisset, Io. At berius urerius recentem a rei Velleium iterum ad eundem Codicem, qui adhuc penes robentum esset, exegit, et discrepantes lectiones, quas eno iasset, Rhenani editioni subiecit, tanta religione hac in re versatus, ut singulas syllabas minuta et anxia diligentia ad calculos vocaret ' Quo ni gis miror, quid in mentem venerit Gruter ad Vellei. ΙΙ. 49. et S. fraudis nescio cuius Suspicionem
Mominis inquit Beatus Rhenanus in epistola ad G Spalatinum, pridie divi Gregorii 1520. scripta inmanipes Epist. in
gularium, ab echelio ed. Iuviae 1695. . se me superioribus annis a Te litteras accepisse, quibus poscebas, ut Vellaeior gmentum, a me tum recens inventum, Wittenbergam mitterem in Bibliotheca Principis ui reponendum. Iis sane non ob aliam causam respondere distuli, quam quod cottidie habebam in animo, Vellaeum publicare, nec vacuas tantum ad Te destinare litteras, sed et Autorem ipsum Willenbergam mittere. Enim ver cum in hoc essem totus, ab amico mihi quodam nunciatum est, in Bibliotheca Galeacii, Comitis ediolanensis, integrum Exstare Vel Iaeum, merula quondam cum multis alii Veterum monumentis repertum. Quis tum me Iaetior, optime palatine Habere me putabam , qui mihi tantum indicatus erat. Decre eram mox MedioIanum advolare. Sed quoniam id non licuit, itteris rem agere coepi. Caeterum nihil esseci, ut ab indice illo plane mihi putem
verba data Proinde ne Tuam modo praestantiam , sed et studioso rum omnium spem diutius vana pollicitatione morarer, emisi nuper Vellaeum utcunque castigatum. In quo multum falsus sum, quod exemplar fidelissimo descriptum arbitrabar, cum Postrema, sed nimiam sera collatio Librarii oscitantiam arguat. Nimium Praeterea confidebam iis, qui formulis castigandis praesunt in in- Cina xobeniana. Quos saepe monui, ut Vetus Xemplar non mi nus, unm exemplum inspicerent. Verum illi non obtemperarunt, magis curantes, ut quam primum labore defungerentur, quam ut liber bene haberet. Itaque meus ammetuensis Volumen typis aecu- sum denu cum Metusto contulit plus, quam diligenter, cuius labor est emendationum terni operi adiectus. Porro Principi Tu Vellaeum idcirco consecravi, quod videam, huic uni re cta studia eramque pietatem cordi esse. Haec Rhenanus, re
ferent Barditio in Seebodii bibl. crit rei scholast. a. 1820. VIII pag. 668 seq. f. Suebod in eod. libro fascic. n. a. 1819. Pag. 24. u.
17쪽
iacere quanquam reperti sunt, qui huius iudicii
levitatem temere equerentur, Burmannus ad Veli.
II. 22. et in raef. et Fabricius in Bibl. at T. II. Pag. 18. Equidem saepe Optavi, ut mihi ο- dicis iterum inspiciendi facultas contingeret, non quod me multa, quae Rhenani et ureri diligenitam fugissent, inventurum sperabam, Sed quo Certius hominum de literis bene meritorum fides con firmaretur. Quin etiam amicis quibusdam Alsatis negotium dedi, ut, si Codex urbacensis adhuc Superesset, Studiose inquirerent. Sed nullum inventum esse nuntiarunt, sive iam olim mala manu abla tu Sit, quoniam nec Μοntsauconius, Odices ur-hacenses recensens, Bibl. Bibliothec. T. II pag. IIz5. ullam eius mentionem fecit, siVe nuper ad modum perierit in monachorum e sede urba censi in Gebenwilarensem migratione, de qua Ndendus Gerberius tin Alemann pag. 366. Nec alius dum praeter hunc Stus repertus est, niSi quod Labbeus Bibl. Nov. SS. ag IGz. ex nescio
qua bibliotheca memorat Vellei Putorculi Librum
priorem integrum. Cuius rei fides sit penes auctorem. Sic urbacensi Codice oculis nostris sub tracto, relinquebatur, ut Rhenani et urerii non dubia fide staremus. Quorum etiam Notas, Singulis paginis veteris scripturae teStimonium exhibentes, sub textum revocavimus, aliorum interpretum anno tationibus ad libri calcem reiectis. Hactenus de Editione Rhenani, non solum principe reliquarum omnium, Sed una etiam propter fidem et integrita tem digna, cui nomen editionis tribuatur. Cum autem in hac editione innumerabiles loci, qui Or- rectione indigerent, Superessent, ut quisque mox ad Velleium edendum accessit, ita eius teXtum ro
18쪽
rum editiones, etsi nullum suffragii ius habentes, tamen idcirco inspiciendae sunt, ut, quid quisque correctorum Vellei vel profuerit, vel obfuerit, o gnoscatur. Primus, quantum indagare potuimus, in Velleio aliquid mutare instituit Iunia, a nemine Superiorum interpretum adhibitus, cuius cura Velleius accessit Iustino et epoti, Florentiae 1525. S. Huic succossit ichae Vascosanus, Velleium addens Appiani Alexandrini versioni Latinae, Paris. 1538 fol. cuius item nulla ratio habita est ab interpretibus Velleii. Horum coniecturas diligenter commemoravimus, sicut alii ante nos fecerant in Bonhominaeo
et Gryphio, qui et ipsi nonnihil in Vellei nova
runt. Sed hi Omnes priscam lectionem arce et Odeste tentarunt. Mox exortus est, qui tot ac tantis Ρrimae editionis salebris Offensus, insigni temeritate, Prope novum et a Rhenaniano diversum Velleium Protruderet, ac nihil moratus corruptae lectionis e
stigia, id quod ab omnibus intelligi posset, an
dum existimaret. Quae Vellei editi subiecta est Scriptoribus Historiae Augustae, ante Erasmi cura oditis, et mox repetitis Basileae, apud Frobentum, a. 1546. Ol. non a. 15 2. ut bis per errorem Scrμhit G. Vossius ad Veli ΙΙ. 3. et z5. Burmann caussam praebens editioni8, quae nulla SSet, quaerendae. Titulus hic est: Vitae Caesarum, quarum Scripto
res hi Q vetonius ranquillus, clius par Iianus etc. Annotationes . Erasmi Not et Bapt. Egnati in ita Caes. ccesserunt in hac editione Vellei Paterculi libri L ab innumeris denuo en dicati erroribus Basiloae apud Froben 16 6. Quena titulum e festinationem legentes ossius et Burmannus, quod de Scriptoribus, A. ab Erasino castigatis dicitur, etiam ad Velleium, qui post accessit, traxerunt. Enimvero Erasmum ignoret ποr-
19쪽
iet, qui talem ei recensionem tribuat. Quis enim minus coniectandi libidini indulsit, aut quis antiqua monimenta tractavit religiosius Puteanus ad ΙΙ. 25. inter Vellei corruptores nominat Heleanum quendam, mihi incognitum quod depravavit Heleanus, si quisquis alius posterioribus editionibus manum ti ODit. Sed quicunque Basileensi illi editioni prae
fuit, ' fatearis necesse est, acutum et Perdoctum hominem fuisse, in quo nihil, nisi effrenatam, de qua diximus, audaciam reprehendas. Cuni igitur haeceditio, si minus Vellei manum, at certe quod in telligi posset, exhiberet, quis miretur, eam R O-ctis indoctisque cupide arreptam esse, Rhenanianam autem, tot ulceribus catentem, Prorsus neglectam pΙmmo, quod magis mirere, sequentes Velleii di tores, etiam qui Critici dici haberique vellent, hanc adulterinam rae sincera Rhenani XpreSSerunt. a etat quidem Burmannus, Se Velleium ad rimam Rhenani editionem exegisse. Sed res non apparet. Ipse quoque Basileensem inierpolationem terisque locis secutus est, satis habens, primae editionis 1ectiones, quae in textu on debebant, in notis com memorasse. Quo magis neceSSarium duXi, Verum et germanum Velleium, qualis in Rhenani editione prodiit, tandem aliquando reducere. Quanquam e reor, ne mihi interdum irascantur ariis criticae ex pertes, qui Vellei textum multis locis mendosiorem, quam erat in Burmanniana et aliis editionibus, de derim. Sed sic facere Editorem conveniebat, qui non hominum eruditorum 'Omnia dare vellet, sed
' Sigismundum Gesenium hanc oditionem curavisse suspicatur Veesenmeyerus in libro, qui inscribitur eue Litterar Anzeiger, R. 1806. o. Ι. pag. 7. s. arvilius in lib. supra pag. XII. citato. R.
20쪽
prima editione, quae ad unius Codicis exemplum
formata esset, Per omnia Sequenda, Summam lectionis Veritatem quaerere statuisset. se orthographiam quidem, quamvis Saepe Vitiosam, mutare auSu Sum,
recte, ut opinor, iudicans, in scriptore, qui ex uno tantum Codice rodiisset, nullam religionem POSSenimiam videri. Nec tamen ita me rimae editioni quasi in servitutem addixi, ut emendationibus sive aliorum, Sive meis, iam liquidis et certis, ut qui dubitet, stuporis notam subeat, locum in textu denegarem. Tum autem diligenter vetus Iectio indicata est, ut, qui OVam minus probet, ingenio suo fruatur. Quoniam Vero de Iunia, Vascosano, et Editore Basileensi dicere incepimus, non alienum videtur, de reliquis etiam, qui in Velleio recen senil elaborarint, iudicium nostrum interponere. In his alii nullum fere operae prelium fecerunt, ut Scheghius, opina, Gruterus, Oeclerus. Quorum Postremum, Si mei res arbitrii fuisset, hac editione
Prorsus excluSissem, quod dudum explosa est a Viris doctis, inprimis a I. Ernest in ulcherrima praefatione ad Tacitum pag. 49. eorum stultitia, qui Historicos Politica ratione interpretentur. Alii de Velleio praeclare meriti sunt, ut Acidalius, Puteanus, ipsius, ossius, Heinsius Acidalianum nomen gravi invidia laborat, Praesertim apud eos, qui nihil in Veterum libris emendandis ingenio, omnia Storum auctoritati, tribui velint. Neque ego negaverim, Acidalium, iuventutis aestu ablatum, multa in notis ad Velleium, quorum ipsum Postea Oenituerit, effudisse. Sed idem tot tam de sperata Vellei vulnera tanta felicitate sanavit, ut
facile appareat, eum, i ad maturitatem pervenire Potuisset, maiorem reprehensoribus suis Criticum