Responsiones aliquorum casuum moralium spectantium praecipue ad personas regulares, ac etiam seculares. Datæ à fr. Laurentio de Portel, ordinis P.N. Francisci de Obseruantia, prouinciæ Algarbiorum in Portugallia ..

21쪽

possidere. Quaeritur an Petrux obt2nta secreto absci- Iutione,dispcnsationc, l fiet bilitatione praedictorum impedimen orum , possit secara co asciCntia manere, Zc pollide C i tid Octicium, vel beneficium nullitercoliatum, 'olque eo quo a pro Arct nouam cΩllationem ossicii, vel beneficij a potente icti l conferre: an vero deberi nouam collationem procul. re post ablatum impedimentum Z Qui calus saepe solet euenire. x Duae sunt opiniones. Prima e it Nauarri in sau. cap.

' Les j lib. 1 de nisi. cap. 3 ψ. rbio 2 2. H m. 2. II 9. Maliorum, qui dicunt talem pollodorem ossicii, vel beneficii, abi iro illo impedimento secreto per dispensationem dcc.indigere noua impetratione Oilicii vel be-Lescii sae a vero collatore, alias non mala Cre securam in conscientia. Probant primo quia CanonPs abso late reddunt irritam talem collationem, vel electioncm cum tali impedimento nec meminerunt acceptationis ita istae ab isto postquam suit absolutus, vel dyspcia lati M. Secundo. Electi, vel prouis vel praesentati in excammunicatione , vel alio impedimento facile pollent differre acceptationem . Se interim curarc ici obsolui, & ita nihil illis tale impedimentum obcllet,

quod idetur contra mente Canonum. TCrtio. Quando contractus vel consensus alicuius est: irritus ob impedimentum occultum alterius partis, non satis est

rolli illud impedimentum , sed opus est nouo conscia su alterius, ut p.rtet in contractu matrimonii rergo similiter hie opus cst nouo consensu electorum , VClcollatoris, quo confirmetur prior actus, aut veluti in eo persistere. x Secunda opinio est Speculatoris, Innocent. Hostiens Ioan.Andr, Ancharran. S piae, Calderin. Milis, Felini,

22쪽

pelini,& aliorum, quos citat,ac sequitur Sanche Z lib. S. eMati . di l .7. num. l a. Hi omnes dicunt, quod sublato impedimento per absolutionem, dispensationem, vel habilitationem superuenientem, si taliter impeditus, & iam dispensatus in secreto,denub acceptat in secreto osticium, vel beneficium , prageritara collationem, vel electionem conualescere, & tribuere ius validum in foro conscientiae, ita ut non sit 142- celsaria noua collatio ossicij, vel benefici j. Huius opinionis doctores dicunt necessarias esse sequentes conditiones ut hoc verum sit. Prima ve impedimentum sit occultui alioqui actus nullum haberet colorem, sed cllet plane irritus in foro externo. Secunda, ut id in

nullius cedat praeiudicium: si enim duo electi essent, praeserendus olliet qui caret impedimento, quia hic solus absolute ius habet.Tertia, ut si sciens suum impedimentum, acceptaret collationem beneficij, non solum impetret dispensationem illius prioris impedimenti , sed etiam illius quod incurrit per talem acceptationem: Ita enim acceptando incurrit vitium intru-tionis, per quod fit inhabilis ad idem beneficium finon ad alia ; unde etiam eget dispensitione nutus impedimenti, qua obtenta poterit beneficium retinere.

Haec sententia sic explicata, & modificata, probari potest. Nam clechio illa suit valida ex parte eligentium, vel .collatoris beneficii, vel praetentatoris ut iupponitur) sed solum requiritur eapacitas in electo: zrgo ubi primum fuerit famis capax per sublationem impedimenti ; ex vi ptioris actus ius acquiret: sicutit m qui S acceptat in excommunicatione collationem

ibi faeham ante excommunicationem, sublato illom PQ limento ius acqturit absolutum ex vi illius acce tationis. Secundo, quia electores in priori voluntate

23쪽

manere censentur, cum illam non reuocauerint : ergo

vis electionis manet, ac proinde pote Ur d aut acceptare sablato impedimento. Tertio pio , Atur a limili exemplo efficaci : Nam is cuius pret eis: uit irrita Propter aliquod impedimendum, ut ob desectum aetatis, vel quia annus nouitiatus non fuit integer, vel quia non consentit interius in emisi i ,ne voto tam i, iste talis sublato impedimento por est: manere in Religione, Scratificare suam professionem absque noua admissione Pr λti,ut communiter tenent Ductores: ergo similiter in nostro casu sui ficit, ut impedimento subi ito, acceptet apud se collationem , vel electionem praeteritam. Eandem sententiam tenet HenriqueZiom. e .lib.da

3 Ex his duabus opinionibus prima est securior, ut vides:& probatur rationibus esticacioribus, & proinde in praxi,si commode fieri possit,consulenda. Secunda vero opinio fulcitur pluribus, Sc grauioribus doctoribus , dc sussicientibus rationibus ita ut condem nandus nIn sit, qui illam sequi voluerit, maxime in casu magnae difficultatis, quando vidclicet difficillime impetrabitur noua collatio beneficii nulli ter obtenti, Sc illius renunciatio cedet in notabilem infamiam possidentis: Tunc enim potest quicumque sequi opinionem minus probabilem, ut optime tradit Sanchea IJ, r. de ADtrim. di 'ut. S. ex Soto& Nauar. dicentibus quod periculum graue facit ut formido prae puderet opinioni. Imo maius est quod tradit idem Sanchez lib. . de Matrim disp. 3 . num. 3 8. Videlicet, posse excommunicatum , vel irregularem occultum acceptare beneficium , si non possit illud renunciare absque magna infamia, & acceptet illud cum animo ebtinendi dispensationem,uel cum animo renunciandi cum

24쪽

di eum poterit absque infamia: quia videlicet in his

omnibus praeualet praeceptum maius naturale de honore proprio tuendo, quam Prieceptum positiuum Eccletiae prohibentis hunc sic impeditum acce are. Ad primum argumentum prioris opinionis, conineesso antecedente neganda est consequentia: quamuis enim canones damnent, annullent collationem factam teti iter impedito, id intelligendum est pro tunci durante impedimento: Secus si ablato impedimento duret eadem intentio collatoris,vel electorum, prove praesumitur durare: nec opus fuit ut Canones menti nem facerent acceptationis facta a beneficiario post ablatum impedimentum, quia leges non semper omnia necessaria exprimunt, satis est quod innuant,& ex ipsa lege colligatur. Colligitur autem ex benigna Ecclesia quod impeditus aliquo impedimento ex supradict ablato impedimento, retineat secure suum oss. eiuna,vel beneficium a superiore collatum, & non re uocatum. Nec deest exemplum aliquale rem confirmans. Nam videmus sacramentum baptismi recein ptum cum 2bice, Sc sacramentum poenitentiae inso me, cum in sua collatione non sint sertita effectum Propter impedimentum peccati,ablato hoc impedi mento postea per absolutionem sortiri effectum gratiae postquam iam non extitit Arma sacramenti, nisi moraliter, ut communiter tradunt Doctores. Eoden modo in re minori,dispensatione scilicci, si dispens tio superuenit sublato impedimento,collatio praeteri ta adlauc moraliter exiliens sortietur suum effectum licet illum sortita non fuerit cum primo data fuit pro- pter impedimentum, & in dispositionem recipientis O cium, vel beneficium. Ad secudum concedendum est totum, ac dicendum non else hoc contra mentem

25쪽

Canonum, ut patet ex dictis proxime ad solutionem primi. Sic enim prauumendum est benigna Ecclesia vivelit sublato impedimento, collationem ossicii praeteritam conualescere, cum collatio illa prima duret adhuc moraliter, noc sit reuocata a collatore ossicij, vel beneficij. Ad tertium concella Ma.dicendum est ad Minorem, non in omni contractu nullo ob defectum consensus alicuius partis esse necessarium pro reuali datione illius nouum consenium alterius partis: patet in exemplo pro sessionis supra posito. Nam professio est contractus inter prosellum & Religionem, ut docet communis opinio: dc tamen quando professio fuit nulla ex eo quod profitens non consensit in professione, ut haec proscisio nulla revalidetur, susticit sol una ut postea profestus interius consentiat,& non requiriatur nouus consensus Religionis, ut omnes fatentur. Imo squod maius est in matrimonio, quod Est clare contractus,si alter coniux in contractu ipsius non con sensit interius,vel ob metum, vel quid simile,ob cuius desectum matrimonij contractus fuit nullus, ut hoc tale matrimonium reualidetur non reqUiritur quod . denuo consentiat ille coniux qui iam vere in initio consensit, sed susticit ut consentiat, & acceptet denuo ille qui prius non consensit, ut optime fui e, & docte

tra quindecim Doctores : quod sucit satis pro hac lententia, & facile applicatur ad solutionem huius tertij

argumenti.

Adhuc pro consolatione ,& remedio istorum ac-- ceptantium ossicia, vel beneficia cum impedimento annullativo,noto primo cum Henri l cit.bb. I Iq. illum teneri quam citius fieri possit procurare remem dium dispentationis, & reualidationis, alias peccabit M.

26쪽

h I. Sc incurret alias poenas: interim vero dum procurae diligentec remedium, si ex renunciatione illius Q icij incurret magnum scandalum,& infamiam, non tene-buyrcius iciare ob causam supradictam de praeceptor udali teruandae famae. Si autem absque hi si e fa-TVc positi tenetur renunciare. Pro quo adhuc videri Cotot Sancti. t.lib .demur . disp. V . ninn. 38. Vbi

T i cidum ad hoc intentum inseruientem.

Noto siccundo,in hac materia, quod in Religioni- γ ris maxime Franciscana , in capitulis ubi solciat feriectiones praeses capituli proxime ante elech oncm 1 3let absoluere,& dispensare,de habilitate omnes electores ibi eligcntes, ut illorum sufitagia valida ibi sint. Et pro ista consuetudine aduerto prim', Quod ii aliquis i storum electorum in illo capitulo fue iit electu a ad aliquod ossicium,& antea habebat aliquod imprcibmcntum excommunicationis, irregularitatis , vel iu-liabilitatis,tale impedimentum ius ficienter manet si=blatum per illam absolutionem , & dispensationem generalem, ita ut nulla postea dispensatione indigeat. Probatur claro exemplo Episcopi quando confert ordines , qui ante collationem ordinum absoluit , ac dispensat in communi omnes ibi existentes,& aufert ab illis omne impedimcntum imp iens receptionem iustam illius Sacra meti. Et haec absolutio data in communi, S generalis dispensatio liberat omnes ibi praesentes ab omni impedimento occulto, ut tenet Nauata consilio 49.de mcnt.excom. pu. I 2.vers. ad secundum,' D Zerola in praxi, trie a. ver. ος o 3. secundo solet Episcopus , or . ubi citat cap. solite de Maidn. oe obed. A auerto secundo quod tu a ab Glutio, vel dispensatio generalis data a praeside capituli non prodest absentia bas e Atra capitulum. Nam pixes capituli, utitur his

27쪽

verbis: Uoluo vos, disipens vobiscum circ. quibus verbis alloquitur solum praesentes. Unde siqui postea elis Suntur absentes in goardianos , vel similia officia, Ahabent aliquod impedimentum occultum annullativum electionis , ae iste sic impeditus acceptat officium , dobet quaerere , & procurare remedium iuxta regulas suprapositas. Neque enim praeses electionis, dicens, facta electione absentis, ego confirmo istam electionem ; per hanc confirmatiouem dispensat in impedimento occulto electi absentis, sed supponit illum esse vere habilem pro dicto officio obtinendo: Scelectum confirmare , non cst illum dispensare : sunt enim valde diuersa confirmare,& dispensare.

CASUS II.

An disten ans cum aliquo simper debeat iniungere aliquod onur, v sfarnitentiam dissensio. V Idi ego iam Resigiosum doctum satis amictum, eo quod multo tempore usus fuerit certa dispensatione , & dubitabat an Praelatus dispensans imposuerit sibi condignam poen tentram, vel satisfactionem pro onere ablato. Videtur enim de necessitate dispelisationis, ut Praelatus,siue confestor dispensans in quavis re , imponat dispensa eo debitam,& condignam poenitantiam, vel onus aliquod pro onere ablato. Videtur hoc probari. primδ in materia obseruatio-rvs diei susti: nani p. Ircer de fer3s, concedit Papa Vedispensetur cum plicatoribus ad capiendos pisces Alc-

cias

28쪽

vias in die sesto cum hoc onere,ut post capturam dent aliquam eleemosinam Ecclesiis & pauperibus. Et se cundo Panormit. ad idem capistat deferi s. m. . dicit virtute eiusdem capitis imponi posse onus alicuius eleemosinae dispensato ad non ieiunandum. Et ita compemi. fendicantium veri officium diuinum primori. 9. Leo X. concedit ut praelatus Minorum possie dispensare cum fratre infirmo ne recitet horas canonicas, iniungendo tamen illi aliquod onus leue , quod sibi videbitur.Ecce in materia diei festi,ieiunij, & ossi-cij diuini iubetur dispensans imponere dispensato ali quod onus condignum Denique in litteris summi paenitentiari, Romani directis ad Doctorem Theologu, vel Canonistam pro dispensandis in voto Religionis, castitatis, & pro matrimonio nullo, & pro irregularibus dispensandis, ac similibus de quo late Sanchen lib. 8.de Matridit M. 333.)post commissionem ldisponsandum monet summ. paenitentiarius, vidis. pensato imponatur condigna poenitentia, ut ieiunij,S Obligationis confestionis sacramentalis certis mens

bus, idque perpetuo, vel aliorum similium operum Poenitentiis pro ut qualitas negotii postulauerit. Videtur ergo quod semper pretelatus di ipensans,vel confes,sor debeat dispensato aliquam imponere poenitentiam

condignam. I Pro parte vero contraria, quod scilicet non semper dispensans debeat iniungere poenitentiam, facit, quod commutatio voti v. g. &dispensatio voti disi runt valde: nam commutatio non tollit onus voti,sed mutat illud in aliud onus fauorabilius, & proinde ii iungitur aliud opus : at dispensatio tum in voto, tum in quo uis alio praecepto tollit omnino obligationem praecepti, ita ut amplius non obliget, ut tradunt com-

29쪽

muniter Doctores, maxime AZortom. J Iib. . . . ΙΙ.& patet ex distinitione dii pensationis ab omnibus

recepta, quae est haec uxta SuareZ tom. ie IV. lib. 6. ci p. I O. . 7. est legis humanae relaxatio. Alij addunt quod sit relaxatio iuris communis D fha cum causis cognitione,ab habente potestatem dispensandi. Unde cum in dii initione non ponatur quod debeat fieri cum ii

iunctione poenitentiae,non Est de ratione,ac obligatione dispensationis, ut fiat 1emper cum iniunctione poU- nitentiae. Praeterea quod detur aliquando dispens aio valida in irregularitate etiam contracta ob culpam, nulla imposita poenitentia, patet ex sine casus praece dentis, ubi diximus ex Nauarr. & Zcroti Episcopiunabsoluentem, vel dispensantem in communi cum o Ainandis , vere illos absoluere, ac dispensare in omnibus irregularitatibus occultis , si quas habcnt: & tamen Episcopus nullam imponit poenitentiam dispen satis. Quod idem clarius docet Nauar. p. 2 s. , seyu. . m . I S. circa Religiosos dicens, quod si pranatus illorum in visitationibus, Ec in capitulis absoluat, ac dispenset cum omnibus in communi, manent omnes di i pensati etiam ab irregularitate tunc oblita, ita ut non

indigeant pol tua ulla dispensitione tamen praelati hic dispent tus in visitationibas generaliter nullam imponunt poenitentiam di spensatis etiam pro irregularitate: ac proinde non videtur obligari dispessans

pranatus , vel confestor 1emper imponere poenitentiam dispensatis. Ecce pro utraque parte vides authoi ilatcs, & rationes ad probandum,else, ac non esic DC

cessarium, ut dispensuas imponat paenitentiam aliquam dispensato. Ego hoc dubium apud nullum Do chorem interminis decisum inueni. Pro meo tamen tenui iud cio, ad illivo retolutionem noto sequentia. a Primio

30쪽

a Primo noto, quod si superior in particulari casu committit alicui ut dispenset seruata certa forma, quam assignat, dispensans tenetur seruare illam sormam, alias nihil faciet,ut omnes Doctores dicut, quia non seruata sorma actus, vel mandati totum corruit.

Vnde si committens dispensationem dicit, quod dispensans ini ungat certam particularem pinnitentiam, illa assignata debet imponi. Si vero dicat solum in gωnere quod imponat illi poenitentiam: tunc dispensans aliquam debet imponere quam iudicauerit sufficientem arbitrio prudentis viri,ac dispensatoris Dei. Si vero committens dispensationem non exprimit ut dispensans imponat poenitentiam, quo pacto multa priuilegia conceda Religiosis a Summo Pontifice solum dicunt in communi,& concedunt quod possint in tali, vel tali materia dispensare cum Religiosis,uel saecularibus,tunc maior est disticultas, cuius re iurio petenda est ex materia circa quam dispensatur.3 Sit ergo prima conclusio. Quado ex parte petenti, dispensationem datur morbus, vel impotentia natura lis implendi praeceptum, vel res in qua dispensatur non est poena aliqua contracta ex aliquo delicto, non tenetur dispensaus imponere aliquam poenitentiam dispensato. Haec satis colligitur ex dictis a SuareZ ιιm. de segιbus lib. 6. cap. I 8 num. i q. ubi ait quod quando iumateria dispensitionis datur talis causa,vel necessitis, quae excuset a seruando praecepto, tunc non tam proprie dicet ar praelatus dispensare,quam interpretari legem, seu dicere,ibi legem non obligare:vnde sequiuiribi non debere imponere poenitentiam, cum tam clara detur caula dispensandi, & dispensatio tollat omnino obligationem legis. Probatur primo ex dicto cummuni secessitas, non habet legem .ut habetur con-