Metaphysica transcendens, sive Disputationes scholasticae, super universam materiam naturalem clarâ brevitate, & magnâ claritate concinnatae, ... Authore P. Woltero Schopen, de Juliaco, ..

11쪽

M a M.tam, & finis ejus est speculari essentias rerum, & astissimarum praecipue causarum teste Sco. in prol. qq. metaph. sed Pro his uberius intelligendis sit r

pientia ρ T lco: Metaphysicam habere rationem sapientiae, ac scientiae rerum alcissimarum speCulativae. Ita Cum Aristotele Lib.

I. Metaph. Sco. 6. & passim alij Philosophi. Probatur primo qubd sit sapientia: ue aliqua facultas sit sapientia, requiruntur

conditiones istae: nimirum ut versetur circa omnia 3 ut agat de rebus ablausis, id est a sensibus remotis I ut sit certa, ct certiora perquirat ;-t sit idonea ad docendum ὁ ut nee alteri subor dinetur, nee alteri inserviat, sed velut domina propter se expetatur, ae aliis facultatibus immen impertiatur; atqui haeC omnia ConVe

Claratur e tum eX eo, quod communiter

hae conditiones requirantur; tum quia sapientis est univertatissima ceriti noscere, ac alios potius instruere, quam instrui; ex quo patet ultimam a quibusdam negari s litam requiri, ut quippe non strviat sed δε- mineturi Minor Probarur ex objecto illius

12쪽

atlastrefatae

tela philo

irat;

lius statuendo, & ex Arist. κγ. Εthi. ubi scinlicitatem ponit in speculatione stubstantiarum separatarum, aC essentiarum rerum,ac alibi variis locis constabit per hoc, quod, & qualiter haeC RCultas edocet. Confirmatur: principia Metaphysicae sunt universalissima, utpote quorum veritas eX sola terminorum apprehensione innotes Cit, V. g. impossibile est idem esse, ct non ege putum est majus sua parte, M. Probatur secundo , qu6d & rationem scientiae habeat: tum quia est per demonstrationem acquisitus habitus; tum quia potest eadem facultas quatenus per disicur sum efformatur esse sicientia,& tabalia r tione , V. g. Contemplantis altissima, sepientiae titulum servare A imo isti duo hahistus videntur esse minus & magis comminnes , ita ut omnis qui sapiens est, a potiorι sciens & ultro, non econtra. Confirm tur et apientia creata bene dubitando,benninvestigando, bene inventa est, & teste Philosopho , omnis homo seire desiderat in principio Metaph. ubi & consequenter ait, rantia ejusidem. Probatur tertid, qudd sit sipeculativa rex Arist. & Sco. ci. ac alibi; deinde finis eius insola unitas. Nec valςς, mstaph sicam

13쪽

scam transcendentem esse speculativam, non autem de Deo agentem; Contra est, quantumcunque naturaliter rerum essentiae indagantur, pura est speculatio, imo si exurgeret actus amoris in Deum vel sim, iis, hic non esset a Metaphysica nisi remo te ac per accidens, & sic omnis facultas practicaret. Confirmatur hoc, S tota Conclusio hac vel simili definitione : Meta- physica est habitus per discursum, de rebus abia fractissimis, ct universalissimis propter solam

rerum earundem veritatem acquisisus.

Obijcies I. MetaphysiCa non est aliqua facultas distincta a Logica, dc Physica, sed confisa repetitio quorumdam , V. g. principiorum Logicae, dici de omni, qua hutat eadem uni tertio &c. hinc etiam Arist. plurima de motu: cautis & alia repetit, & falsb stupponit sua principia physica, Veteres sinistre allegat , ut se caeteris praeferat; Ergo ipsa non est sapientia, sed chads verborum ad rem domesticam nihil Conserens , Polit, cam minus adiuvans , imb ingenia velut altera petra Philo2phica perdens. Respondeo Negando Antecedens, & Aristotelem summa veneratione dignum judico in his stublimibus ; dato etiam, quod ex Physica quaedais supponat nemo crediderim fructum ejus percipiet, nisi qui eam bene percipit et aliqui quidem hallucinantur,

14쪽

3iam ratione, qua pertinent, V. g. ad Logicam;

im ti huc sipeinire putent; sed neque hi sunt sa-is,n pientes Veteres Scottitae plus metaphy- νὰθ sicae incumbebant, quam ulli materiae,irm modb perfunctorie & cum taedio traditurit in ob caliginem mentiunt humanarum, quae tu hi ad veritatem sicut nycticorax ad lumen Q- iiij lis tendunt. Instabis i etiam aliae facultates agunt ea de rebus abstractis, & omnino falsum est, quod Aristoteles inquit, omnes homines appetere scire, indicans Metaphysicam , cum plurimi eam nauseent. Respondeor' ' alias facultates agere de rebus abstractis

c specificative. C reduplicative sicut M

taphysica. N. deinde illae ordinem dicunt vel ad praxim , vel saltem ad materiam physicam. Ad aliud dico: illos nauseam tes non esse homines, neC mirum , hinoi enim Diogenes quaerebat hominem Cum Q appetitu Vere rationali; alii dicunt nau- seare appetitu libero. C. nazurali. N. Instabis: sapientia agit de rebus omni hus, sed non Metaphysica; Ergo&c. 'Ohatur Minor: alias essent aliae facultates' superfluae. Respondeo Negando Minorem, S sequelam; quia illa agit de omni-

15쪽

- εcorpore ut ens est, at qua generabile, est speculationis physicae. Obijcies II. quod non sit scientia specu lativa et Metaphysicam appellat Philos phus Theologiam sed haec est praetica ;Εrgb &C. Resipondeo Distinguendo Majorem et Theologiam naturalem. C. supernaturalem. N. sic distinctaMin: N.Consequentiam. . Instabis: Theologia supernaturalis est sapientia, & tamen practica; Εrgo & nais turalis, vel Metaphysica. Respondeo Negando paritatem: prima enim est propter credere, altera propter sipeculari. Neo dicas, etiam eX cognitione Dei naturali sequi actus amoris; iam dixi indirecte & impertinenter ad Metaphysicam. Si repliaees : supernaturalis directe inclinat ad Gmorem; diCo qu5d ad actum amoristib

rum, naturalis vero ad summum appetitu innato, qui non est praxis, quia non natus elici confiormiter rationi reciae.

Instabis : Licet Metaphysica non sit propter OpuS, neC tamen est propter se,psam, sed propter alias sicientias, quodpr elicis convenit; Ergo &c. Respondeo Distinguendo Antecedens: illa est propter alias tanquam medium ordinatum ad illas N. tanquam facultas nobilior & stuperior. Ccita SCO. in . d. 4 . q. a. insinuat. Si di-

16쪽

Cas,l. c. inquit cum Arist. qudd stelicitas hominis constitat in tali speculatione; ENgo ordinatur per se , & proprie ad opus morale. Respondeo esse quoque foeticitatem theoreticam.

i Instabis : vel est nobilius, esse practicum habitum, vel speculativum, quidquid dicitur erit contra; Ergb &c. Probatur Minor : si primum, Metaphysica erit ignobilior Medica, & similibus facultatibus, quomodo ergo gloriabitur nomine sapientiae r Si secundum, ipsa antecellet supernaturalem Theologiam. Respondeo: speculari in naturalibus praecedere, supernaturalis Theologia tamen nobilior est ex parte finis, quia ordinatur ad Deo fruendum, & clare videndum.

QUAESTIO II. Metaphysicast una simplex

qualitas Θ co: Metaphysica est una simplex qualitas. Ita S. ThomaS I. a. q. P . art. q. contra Scotistas Auibus RR. permiscue adhaerent. Sensus quaestionis est iste, quando per primam demonstrationem genitus vel acquisitus est habitus sicientificus, an per stubsequentes demonstrationes generetur novus habitus, vel non ξ ubi dico, acquiri quidem novum habitum secunia B a dum

17쪽

dum quid, id est priorem intendi, ac Partes homogeneas accipere Decie autem Cruse eundem habitum , aC proinde qualita tem unam simplicem : eadem resolutio

aliis scientiis potest applicari: loquor a tem de Metaphystica transcendente in alio sensu de intensione. . Probatur: habitus sub una ratione fodi mali attingens omnia objecta sua, est una simplex qualitas, sed habitus Metaphysiaeae transicendentis attingit Omnia oblecta sua sub una ratione formali; Ergo &c. M ox patet inductione de habitu fidei, de unit te potentiae visivae sub eode lumine varios colores attingens. Minor Probatumquia Metaphysica considerad omnia sub ratione Confirmatur e numero quidem dive sum habitum admitto, sed hic simpliciter novus dici nequit, nec specie diversus eise potest,cum supponam idem motivum fodi male; Eri&ς. a Resipondet Meurisse, & negando, quod in omnibus fidelibus sit.una specie fides, uuantumvis medium sit unicum. Contra: unitaS generica, Vel alia fidei potest esse infidelibus, & infidelibus, fide hamana&di vina. Unde ad minus hanc Doctoris Angelici opinionem probabilem credo. Resipondet Virtualiter conclusion. &

18쪽

- - sL. R. s. Prcem. generica remota. C. prox, ma N.-inquit Metaphysicam transce nentem , uti & omnem aliam scientiam doliaem esse unam per se unitate generica actuali proxima. Contra: alijPOncius, Foriseca fatentur esse unam specie fidem, Resa unum motivum, imo & illi & Sco. i telligunt non esse simplicem qualitatem, quatenus agit de rationibus in particulari λrmaliter diversis deinde una fides sabvat, an minori unitate quam specifica ξ. Obi; cies I. prin ta & actus metaphys, ei sunt specie diversa, sed haec generant similem habitum ; Eri&c. Respondeo Distinguendo Majorem: actus Metaph

scae transcendentis. N. Majorem, in qu cunque latitudine transeat Major & Minor ; porro transcendens omnia sub ratione tertii status speculatur.

Instabis et quomodocunque ipsa sumatur, habet oblecta, actus, & principia sipe cie diversa , quia considerat quidditates generales, & particulares; Ergo est his, . tus specie diversus. Respondeo Negan- do Antecedens; Probationem Distinguor sub ratione motiva generali. C. sub rationibus Brmalibus diversis. N. Probatio-

. Instabis: etiamsi sub uno motiso genefico sipeculetur omnia, ex hoc non infe

19쪽

vir unitas specifica, sed generica, quSco. & Hi conCedunt; deinde adhuc fu cessive a uiritur , & versatur circa alia objecta. Respondeo : me non dicCre , quod tantum generice, sed generaliter suis ratione entis in tertio statu, ac omni vpassionum sub hoc itatu meditetur; hinoeli circa idem obiectum sormale, diveria materialia ; siccessio portendit habitum

saltem numero diversum, quem concedo.

Instabis: ubi sunt diversae dissicultates, ibi sunt diversa objecta formalia, sed tales plurimae occurrunt in Metapnysica dam de ente, iam de modis,iam distincti thus&c Resipondeo Distinguendo Majorem: si illae dissicultates non dicant ordinem ad eumdem finem. C. si secus. N. Majorem; sic distincta Minore. N. illatum ; nam & in Logica, licet divisio patiatur aliam dissi cultatem, quam definitio, finis tamen docentis est forma syllogistiea; Metaphysicae vero sapienti e tertius status, & huiuS pe

ceptio passiva. a at

Instabis: saltem non quaelibet stientia totalis erit unus simplex habitus , cum nim tot conclusiones fiant, quomodo &qualis unitas resultareti Respondeo Negando Antecedens: nam si sub alio & alio

formali fine habitus agat, specie distincta facultas resultat , prout de metalhysica illi

20쪽

mimitata, ac divina dici posset; imb hoe Patet ex diversitate facultatum subalte

Obificies II. siMetaphysica et alia sciemtia totalis foret simplex qualitas, qui unam Co Clusionem sciret, habitualiter sciret omnes, hOC non, ut patet experientia ait Poncius : Ergo Sc. Respondeo Distimguendo Majorem: si esset una & unitate specifici, & unitate gradus. C. si intensive multiplex. N. Majorem; & retorqueo, calor ut unus, & sex gradus advenientes secundum PonCium, I alios Scotistas Mneuna simplex qualitas ; Ergo qui potest

multum Calefieri a calore ut sex, etiam ab

uno ξ imo posset dici quod siciret omnes quoad rationem formalem sub qua C. materialiter. N. deinde dixi in Logica nullum bene aliquid scire , nisi & constitutiva &proxime distinctiva perfiecte sciat. Quaeri hic solet, an Metaphysica sit nobilior aliis Z & an sit subordinata & suboradinans Z Dico quoad formam dependere. a Dialectica; caeterum nihil in rigore de subordinatione admitti debet, nam principia aliarum remota sunt conclusiones Metaphysicae, quae omni scientiae praestat, quae non aeque sapientia, v4supernatur