장음표시 사용
2쪽
ti Enchiridion, Hieronymo Vuol
quo Epictetra risiri fundamenta iaciunturi
R R 1 A N v s vitam dc obitum E A =ianim 'picteti prolixis libris est persecu iptorum 'tus. Vnde cognosci potest,qui vix cuctor, qua ille fuerit. Idem Arrianusta hunc Epicteti no- libellum, quod Enchiridion in mina circώ- scribitur, composuit, d lecti :ς seruntur. Epicteti disputationibus plui
sophiae locis maxime necessariis, dc animos vehementi issime permoventibus: ut ipse testatur in epistola ad Masgalenum, cui Opus ipsum dedicauit, vici amicissimo suo, & maximo Epicteti admiratori. Finis autem libelli est modo sint qui obtemperent, Enchiridi quique his cognoscendis non contenti, praeceptis sevo . ipsis assiciantur: eoque cum infixerint animis, vita quoque & moribus exprimant) animum nostrum in eam asserere libertate, in qua a parente & auctore Deo productus fuit: ut neque formidet quicquam, neque ulla re doleat, neque ulli deterioli naturaeseruiat. Enchiridion porro inscribitur,quod ut pu-
io militibus,ita hic libellus iis qui recte vivere stuent, Paratus atque in promtu perpetuo esse debeat. Genus orationis est neruosum 5c acre, ut qui o- Epimii δε- mnino mortui non sunt,eo veluti stimulo quodam Etto. Pungantur,& suas affectiones tum intelligant, tum ad cas corrigendas excitentur, alii plus alii minus. A a
3쪽
Qui vero his disputationibus non assicitur: is nons bi a do nili apud inferorum tribunalia corrigetur. Omnis ctrinam, autem doctrina haec, Nathirae humanae tandamendamὸntum: xo innuitur, quae posita sit in ratione dc mente qu
Corfines se que corpore ita Vt artifex instrumento quopiam v- ins umen. x xur Quam causa coniugium Sc procreationem tum animi. liberum, cKterarumque rerum expetendarum fructum homini concedit. Sic tamen , ut mentis vim dc a corpore dc a brutis affectibus ubique inuictam praestare, eorumque usum ad suum bonum reserre iubeat. Externarum igitur rerum, quae in bonis habentur, quaeque cum vero bono contentire possunt.
, fructum, vici xi, concedit, sed moderatum. Quae '' . ' ' vero ab illo dissentiunt. ea plane reiicienda esse monet. Illud autem in his disputationibus mireris, quod eos qui obtemperant, dc praecepta in Vita o
seritant, selices cic beatos e sciunt, nec tamen neces o se habent remunerationem virtutis post obitum
Animorum polliceri,quamuis&h comnino secutura sit Quod immortali enim corpore, brutisque affectibus pro instrumen--ι. tis Vtitur: id ea procul dubio natura est. quae ab illis separetur, de post eorum permaneat interitum. ea nimirum persectione praeditum , quae sit naturae
suae consentanea. Et ut animam Vna cum corpore
interire statuas: tamen qui praecepta haec obseruat, is persectionem suam consecutus, suoque perfruens bono, vere felix est dc beatus: sicut de corpus humanum naturalem suam perfectionem consecutum,
suo bono potitur, iace quicquam praeterea deside praeotib- rax, Dicto concisa est, dc sententiosa, qualis praece num consim . lxionum quaS - ας Pythagorei dicut, esse con-
sueuit. Atque etiam certo quodam ordine hae consentiunt, dc inter sese ubique se cohaerent, ut lori-gius progressis apparebit. Quamuis enim capita distincta sint: ad unam tamen artem omnia Vita humanae correctricem reseruntur, de ad unum finem sermones tendunt, ut rationis particeps animus ad suae dignitatis conseruationem dc suarum actionum naturalem usum excitetur. Etsi autem oratio
4쪽
eratio clara est: nihil tamen sortasse nocuerit, eam Comment pro virili explicare. Nam &ipse scriptor ea magis riiscum. assicietur, eiusque veritatem rectius perspiciet: dc studiosis disputationibus huiusmodi minus a Tietis, haec interpretatio indicis loco erat, eosque Vcluti manu ducet. Illud vero quod dixi.in primis decla- Quatuorvirandum est,cu quo homine sermones isti habean- ragenera. tur, 3c ad cuius humanae vitae virtutem perducant eum qui obtemperarit. Neque igitur ad eum perti- α. ο κ v nent, qui repurgare vitam suam studet is enim, quantum licet,a corpore corporisque affectionibus refugi t,&veluti totus in seipso vertitur) multoque minus ad eum,qui contemplationi rerum est deditus. is enim vita rationi consentanea non contemtus, quantus quantus est, Deorum esse collega studet. Sed illis conueniunt, qui vitam rationi consen- γ. οπιδαύμαtaneam consectantes, corpore pro instrumento v-tuntur: quique nec corpus animi, neque animum taWφω. corporis esse partem, neque hominem duabus constare partibus animo&corpore,censent. Talis enim δ'. ο πλυς
est vulgaris homo, demersus in materiae sordibus, ta λωπ . ab eaque oppressus, nihilo magis rationis particeps animal quam brutum,ac verbo potius homo quam re ipsa. Qui autem verus homo esse studet, &nobi- Verihomnlitatem suam recuperare cupit, quam Deus, magna vis oscium. cum excellentia reliquorum animalium,ipsi donauit: is in eo elaborat . ut in vivendi ratione suum animum, prout eius natura capax rationis fert, ita sequatur, ut corpori mens imperet, dc super id sese efferat: eoque non ut cohaexente parte, sed pro instrumento utatur. Huic enim dc doctrina morum,& gubernandae tam Reipublicae quam familiae ra- tio potissimum traditur: ad quas res hae disputationes pertinent. Verum autem hominem eum esse, Corpus ani- cuius natura in animo rationis capaci consistat, in mi esse imprimis ostendit Platonis Socrates, cum Alcibiade 'umetum, suo disputans: qui hoc argumentum tractaturus autoritate docet, qua vitae ratione,quibus actionibus, i j qui si- Socratubi paruerint,talem hominem perficere queant. Vt probatur.
5쪽
bro, corpi smalleo comparatur.' hae radundare videm
perium, in- frumentis ruitium. enim corpus naturalibus motionibus intendendis exercetur &.coi iobora fur: ita etiam animus, per naturales actiones naturam suam ad habitum naturae congruentem percilicit. Sed nihil sortassis horum sermonum explicationi obstat, ac potius necessarium est, id quod Epictetus pro concelso sumst: hominem vete esse an inuam rationis capacem, qui corpore ut instrumento quodam utatur: antequam singulas partes explicemus, in primis declarare ac demonstrare. Epictetus enim tali homini conuenientibus & propriis actionibus ob oculos positis, hortatur&exstimulat sectatores suos ad eas cognoscendas di exsequendas,ut quod diximus naturam nostram perficiamus. Caeterum eum esse Verum hominem, non demonstrat: sed pro concesso, ut dictum estium it Socrates igitur exemplis rerum in oculos incurrentium usus, hominem ut scalpeIIo,ita manu etiam ad opus uti: deinde illo adiuncto,alium csie vientem, & aliud id quo is utatur ut instrumento: colligit, hominem esse, qui corpore pro instrumento utatur. Vti autem corpore pro instrumento cum in artibus, tum aliis actionibus,
non aliud nisi animum ratione praeditum ' qui corpore pro instrumeto utatur J Deinde ex his concludit: id quod corpore utatur, omnino imperare ei quo utatur: idque hac diuisione proponit, nominem necessario vel animum esse, vel corpus, vel v-trumque. Quod si homo corpori imperet, ipsum vero corpus sibi non imperet: hominem corpus non esse, constare: ac ne utrumque quidem simul, . eadem de causa. nam si homo est, inquit, corpori qui imperet,corpus autem sibi ipsum non imperet: nullo modo utrumque simul imperabit. Denique si corpus per sese immobile ac mortuum est,animus vero est qui moueat: & quoniam in artibus vid
mus artificem esse qui moueat, instrumenta Vero artis quae moueantur: perspicuum est, instrumenti vice esse corpus, animi respectu. Is igitur est homo:& qui hominem curare voluerit, animum curet ori
6쪽
IN nostra potestate ea esse dicit, quae nec ab alio In nostra
habemus nec ab ullo alio impediri possunt: cu- potestateiusmodi sunt, motus animorum, qui intrinsecus esse. suopte iudicio & arbitratu cientur, Volunt . enim ἡ λδεαι imextrinsecus moueri non potest. Ouamuis enim id I
quod expetitur, extrinsecusnt: ipse tamen motus iis .n ad illud. intrinsecus est: veluti, hoc illo ve modo, sentire de rebus, ut diuitias, aut mortem, aut aliud eius generis, vel bonum, vel malum, vel neutrum esse. Cum igitur sic aut aliter quapiam de re sentimus,siue nostra sponte, siue edocti ab aliis: non picas de psittacos imitabimur, qui id quod docentur garriunt nec intelligunt quid dicant. Neque enim ut psittacus dicit,se conditum bibiturum: ita&nos dicimus, haec opinio atque persuasio noster motus est,aliquando extrinsecus excitatus, dc prouocatus ab aliquo docente,' non tamen ab eodem insertuM ut una complectar orbo, qualibet nosra
7쪽
Sic alicuius rei appetitio intrinsecus dc ipsa oritur,
etsi res quae appetitur,extrinsecus est. Vt enim arpetitioni occasonem illa praebeat,ipsa tamen appotitio tota est intrinsecus. Neque enim ut ii, qui per impulsionem alieno mouentur motu, extrinseeus
suam motionem habent,ita hic quoque sit: sed potius ut in iis,qui suis viribus excitantur. Talis est Ecappetitio. cum sit animi velut extensio quaedam ad
id quod appetitur, dc declinario appetitioni contra-i . , xia,quae est aversio dc fuga ab eo quod declinatur.
Constat autem opinionem, quae est cognitio quae- ριξις ἡ μηλ dani a ratione gubernata, digna homine, anteced x υκ η re Quaecum in eorum aliquo versatur, quod nobis - λ- ρ' bonum malumve est, aut esse videtur: omnino μηη- ζ' propensio aut auersio commouetur, appetitio χ- 'IU quitur. Prius enim quam appetas rem desideratam,& amplectaris, aut eam quam declines, quae est rei desideratae contraxia,auerseris: animo propendeas aut abhorreas oportet. Ac Stoici quidem a P petitionem dcaueriationem, tum desiderio, tum declinationi praeponebant iis animorum motibus, Dactev qui desiderium dc declinationem praecederent,con-Him - sideratis. Caeterum brutae appetitiones irae dc cupi- pene corpo- datatis, contiguae corporibus, dc vita quaedam cor-rnmorta, porum,adeo Vt ex eorum temperie quasi effloresce- non plane re videantur: multum habent alieni motus, nec
sunt in ρο- plane sui iuris sunt: neque proprie in eorum qui resala ho- aliquid desiderant ,potestate sunt, quamuis intrin- minis. secus dc ipsae cieantur. Atque etiam ipse particeps Animsuror rationis animus, cum si se corpori dediderit, oc brupori vel ser- tis corporeisque motibus : veluti neruis quibus-Mire velim- dam trahitur atque impellitur, neque iam motus perare po- suos habet ita ex peditos & solutos. Cum vero idemi A sic agit,ut eius naturali actioni conuenit: tum libere dc tua sponte, intrinsecus a semetipso cietur. Aeta tali animo, quidnam in nostra potestate sit, citra
controuersiam cernitur. Quod ut accuratius cognoscatur, quid nam dc quibus in rebus sit, utque radicem hominibus id esse ac principium bene be teque
8쪽
teque aut contra vivendi intelligatur, rem paulo altius repetamus. Omnium rerum sons & princi- Demonsopium est bonum. Quod enim ab omnibus appeti mnis boni, tur, dc ad quod omnia reseruntur: id omnium re-xum est di principium dc finis, Ic id quod bonum est, i is bonitarε omnia producit, tam media quam prima & postre- suam non exrna. Verum prima quidem, sibique contigua, simi- setiuo ccm-Ita sibi ipsi producit, una bonitas multas bonitates, mDHic t. dc una simplicitas atque unitas liceat enim nisi is declarandae rei causa & hisce & aliis id genus uti vo cabuliso quae omnes alias superat,multas unita e , Vnumque principium multa principia. Idem cnim 'ηρ 'est unum, principium. bonum.& Deus. Deus enim x nitin, priu- princeps est &causis rerum omnium. primum au cipium f. tem etiam simplicissimum esse necesse est. Nam niim Uera . quicquid compositum est, utcunque compositum sit & multiplicatum,id est uno postcrius, estq; multitudo: & ea quae bona non sunt, bonum appetunt,
ut se ipsis excellentius, quodque ipsum principium
non est, omnino a principio ortum est. id principium vires habere summas atque uniuersas necesse est. Amplitudo autem virium de quasi abundantia in eo sta est, ut cum omnia producata seipso: similia producat prius quam dissimilia. Quapropter multa principia unum principium, multas simplicitates, multas bonitates continenter a se ipso pro ducit. Res enim omnes cum inter sese dissexant,su' Vniu est, in
isque differentiis compleantur, ad unum singulae quo, ct ex suum principium reductitur. Veluti, pulcxa omnia, quo, o per quaecunque & ubicunque sunt, siue in corpoxibus quEomia.
sue in animis, a d. v num reducuntur pulcritudinis sontem: sic etiam moderata, sic vera omnia, itemq;
principia omnia, cum primo principio cohaerent, quatenus principia di fontes & bonitates sunt,cum ea qua decet diminutione & proportione. Quam autem rationem habet unum illud principium ad res omnes, eandem habet unumquodque principi- .um ad eam multitudinem quae sub ipsu. propri tate continetur. Neque enim aliter fieri poterat,
9쪽
quin unaquaeque multitudo, disci imine aliquo separata, ad suum illud principium contenderet, a quo omnibus una&eadem forma affulgeret. Omne enim multitudinem unum antecedit,&omnis quet in multis rebus est proprietas, ab uno ad multa posexigitur. Omnia igitur singularia principia in toto consistunt. ab eoq; cientur, non ratione interualli, neq; loci: sed ut in toto partes,& ut in uno multitudo,& in unitate numerus. Illud enim est omnia, ante omnia: & in uno principio multa principia multiplicantur, Cc in una bonitate multae bonitates sunt collocate. Atque illud non est principium.& unumquodq, reliquorum, aliud pulcri,aliud veritatis, aliud congruentiae, aut alterius alicuius rei,
sed simpliciter eoru quae sunt principium, sed principium principiorum . Oportet enim principii proprietatem non a multitudine incipere, sed in unam Beati spiria unitatem colligi principium principiorum. Ac pri-rso immu- ma illa quae a primo bono producuntur, quia cum tabiles. hoc cohaerent: a bonitate non recesserunt,cum immobilia & immutabilia sint, & in eadem semper beatitate collocata, non indiga boni: quia per se
Animi par. bonitates sunt. Caetera vero omnia, ab uno bonoticipes boni- & multis bonitatibus producta,cum remota sint ablatis. eo ut per se bona sint, de immobiliter in essentia diuinae bonitatis collocata: participatione habent Extrema, bonum. Verum extrema, & quae aliunde mouen- hoc est, cor- tur,veluti corpora, sicut & essentiam & motum ali-pora cientur unde habent, nec ipsa cohibere sese possiunt: propte-oliunde. rea quod diuisonem admittunt, & instabilia sunt. nec tota per totum sibi ipsis ita consentiunt, ut v- Animi per numquodque totusui totius sit causa: nec sese m sese mouen- uete possiunt,quia per sese mortua sunt & expertiatur, o, eo, spiritus: ita di bonum suum exti insecus habet. M pora nouet. dia vero infra naturam immobilem, quae semper sui si utilis est,eodemque modo e habet, subsistentia, sed exti cimis quae aliunde mouentur praestantiora: m uentur illa quide, sed a semetipsis mouentur,ec non extrinsecus ab aliis quibuidam, ut corpora. Huiuia
10쪽
modi sunt animi, qui & seipsos de corpora mouent:
eoque corpora, quae intrinsecus mouentur, animata d icimus: quq vero extrinsecus tantum, inanima, cum sicilicet animus. qui a seipso mouetur, et ramcorpora mouet. Qui si corpus ita moueret, ut ipse iubalio quopiam extrinsecus moueretur: ipsum corpus ab eo proprie moueretur, quod animum moueret.
Ea igitur natura quae a seipsa cietur, ut inferior im- Medii annmobili, quaeque participatione bona redditur,mo- mi bonum uetur illa quidem ad bonum: sed a se ipsa mouctur, apperunt. .ci non ab alio: illud quedc desiderat & vehementer appetit, eiusque propitae motiones sunt hae : solici tudo, appetitio, desideriu&delectus, quae a Graecis
pes quidem animi, ut ab iis quae per sese bona sunt continenter producti, etsi nonnihil illis inferiores, quia bonitates non sunt, sed bonum appe unt: ta- ' γ' men ut illi cognati, arctissime dc in diuulse illud ap- pexunt, di Voluntatem α ρεσι, in uniformiter ad φρ' --φη illud intentam habent, nunquam ad deterius declinantes. Quod si capiendi consilii deliberatio sie
enim in tim hic vertere liceat alia aliis anteponit, dc aut e duobus alterum , aut unum aliquid e pluribus amplectitur: nulla fortassis in hosce animos cadit deliberatio, ni quis ipsam eo συπιζιαν Vocet,quod prima bona amplectatur. Animi vero Humani amhominum, quorum illa ratio est ut ea coniungant, nimi, cor πια inter sese quasi deuinciant, quae perpetuo supra ru a uicti perpetuoque infra manent, ea praediti natura, ut desideriis, di ad haec & ad illa se conuertant: si ad superna libertatem illa toti inclinarint,simplices habebut&aduersatio
carentes appetitiones suas , suumque delcctum. tunt. Cum vero ad superna conuerti nequeunt, eo quod etiam secundum conuersionem ad inseriora agere volunt, quae dc ipsa ideo eis insita est,ut animentci moueant ea corpora quae per sese dc inanima sunt, de aliunde ciciatur: utque gubernent ea, quo rum illa ratio est ut alieno motu aliquid boni consequantur,quique suo motu ea mouent quae atrum