장음표시 사용
31쪽
Regula visa iudicandi. Luxuria ct
Postquam monuit, eum qui suis potiri bonis,& propriam sibi felicitatem comparare velit, non
distrahi oportere rebus externis, cum iis etiam qui sua curant,visa quaedam occurrant, quibus impulit aut rem aliquam externam appetant, aut ea declinent quae alieni iuris sunt: docet, quemadmodum his utendum sit, ne ea nobis noceant. Asperavero visa appellat appetitiones re auersationes rerum externarum,ut quae brutae sint di vaecordes,quaeque immoderatis & perturbatis commotionibus vere
exasperent vitam. Quod autem in iis quae sequuntur apertius monet, ne statim sequamur quod uis visum, siue appetens siue declinans : idem nunc quoque dicit, statim ei ubi commotum fuerit, esse resistendum, eiusque impetum inhibendum, cogitando, visum id esse. Visa porro modo res veras, Vereque utiles sciucundas repraesentant, modo inania simulacra ceu somnia comminiscuntur. Hac ipsi igitur cogitatione visi contentio laxatur, cum statim opponimus, rem non esse talem, qualis esse videatur: nec rationis iudicium impedit, quod iudicium .cum primum visit tempestas remiserit,asperiatate imminuta, ad rem illam cossiderandam monet esse adhibendum. Regulae autem vita iudicandi sunt multae, quae sumuntur aut a natura visorum et an scilicet ad animi, corporis, fortunaeue bona pertineant Z item, ad utilitatemne, an ad voluptatem
referantur 3 fieri ne possint,an secus 3 aut a Dei cum primis & prudentium hominum auctoritate, aliquid probantium aut improbantium, magni faci- entium aut negligentium. Quicquid enim Deo dc cordatis hominibus probatur : in eo utique est suae salutis studioso elaborandum. Nemo autem
adeo est aut ames, aut suarum cupiditatum amans, ut existimet luxuriam aut iniuriam placere Deo. Cum autem multae sint regulae, quibus visorum discrimina diiudicentur: una est hominum,quatenus bona ines
32쪽
homines sunt, propria, qua nobis communiter in omnibus est utendum: illam dico, quae pendet a diuisione rerum nostrarum & alienarum. Nam si vi sum rei quae nobis offertur, siue appetendae, siue declinandae, non in nostra potestate est, rectum est intelligere, & statim dicere eam nihil ad nos attinere. Nam cum nostri arbitrii non sit, neque bonum neq; L 4 rim . malum nostrum esse potest, ob libertatem volun . v..unt ricitatis, quae propria est naturae humanae praerogativa. Omnino enim cum talis natura in natura rerum exstitisset: aliter fieri non potuit, quin penes ipsam& bonum eius & malum esset.
APpetitionis eum em esse memento, ut id quod
appetis, consequare: auersationis, ne in id incidas, quod declines. is porro quem appetitio frustratur, infortunatus homo eii: qui vero in id incidit, quod auersatur, calamitosus. Dapsi solum auersere, qua natura rerum tua potesati siubiectarum repugnant: in eorum qua auersaris nihil incides. Aisimorbum auersaris, aut mortem, aut inopiam: calamitatem subibis. Auersationem igitur ab iis rebis amouebis omnibin, qua in nobis sita non fiunt: appetitionem autem hoc tempore prorsus auferto Nam siea qua nostri arbitrii non sunt, concupicris: frustrari necesse erit. EA vero qua nobis parent,quatenu honesepossint e peti, nondum es assecuti s. Sed eo tantum motu animi mittor, quo vel ad eas res accedas, mel ab iisdem rece- .: verum leuiter,ct cum exceptione, ct remisso.
Hoc quoque cum eo quod antecessit,cohaeret: quo demonstrat, ea quae appetenda videantur, face - .re nos Votorum compotes di beatos, adhibita regula rerum quae nostri aut alieni iuris sunt. Sin minus: voti impotes & calamitosos Ac primum explicat, qaosna in voti compotes & sortunatos di-
33쪽
camus,quos infortunatos & calamitosos. Item declinationis promissum S: finem esse, non incidere in id quod declinet: idque fortunatum esse. Sicut in sol tu natum, id quod desideres non consequi, propterea quod consecutus non sis. Calamitosum vero, fortunato contrarium, est incidere in id quod fugiis as. Nam assecutus quidem es aliquid, sed malum es assecutus His probe distinctis, iubiicit ordine: si ea sela declines, quae repugnent eorum naturae qua in tua potestate sunt, cuiusmodi est intemperantia, iniuria, & id genus alia, quae vitare tui arbitrii sit, fore ut in nihil eorum incidas. Itaque neque calamitosus unquam eris. Morbum autem, aut pauper talem, aut aliquid aliud quod nostri arbitrii non est, si declines, quia penes te non sit ista effugere enecesse esse, te aliquando in ea incidere & infelicem fieri Eodemque modo si ea desideres, quae tui arbitrii non sunt: necesse eue saepe frustrari, non potitum eo quod desideres. Si vero appetitio dc declinatio in iis versetur quae in nobis sita sint: nunquas rustratum iri nos, nunquam calamitatem subituros, sed semper sortunatos fore, votorumque compotes. Oratio porro sic inter sese cohaeret. Qui in rebus in nostra potestate non sitis, appetitionem di declinationem collocat: is & rebus desideratis saepe frustratur, &in eas incidit quas declinat, pro misibi iis pxς ς 'uod ea in aliorum potestate sunt. Talem 1ὸν is οὐχ dux in infortunatum, calamitosum, aetum nosiim, uni a Gadi infelicem esse constat. Vide autem quam Socrati-bium o Au ς' ad captum auditorum accommo. νukam daxa , qua appetitiones nostrae ad res meliores αGandid hau pulcriores traducuntur. Nam omnes, tam mali
ei dist. χὸ ἡ 'R-m boni, selicitatem in eo collocant, si & optatis p pisus a is i s uantur, & ea quae oderunt effugiant. In eo sunt ij abb puxem di illarunt, quod viri boni vera oc syncera bona, atri illis na/xque commoda expetunt, & vera mala atque diu.- . . incommoda auersantur. Nam ratio est,quae in eis mota E G. indicet, & brutae appetitiones eorum assuefactae
34쪽
quae ratio probarit. Vulgus autem hominum, quod di rationem neglectam habet,& brutas appetitiones ob continentem motum exercitatas, Voluptate res appetendas metitur, non utilitate 5c in
voluptates incidit saepe molestiis non adeo dissimiles. Ac ne voluptates quidem illae proprie sunt, sed Velut umbrae quaedam voluptatum dc simulacra. Omnes tamen, ut dixi, felicitatem dc successiis in adeptione desideratarum rerum ponunt, & in e uiatatione fugiendarum. Praeceptio igitur haec etiam improbis demonstrat, si neque appetendo frustrari, neque declinando impingere velint: ut in rebus quae nostri arbitrii sunt, utilia desideria, & noxias aversationes collocent. Nam si ea quae nobis non parent, desiderarint aut declinarint, & frustraricos necesse erit, & subire calamitatem: quod Mipsi fugiendum esse censeant. Aufer igitur declinationem ab omnibus iis quae in nobis sita non sunt, & in ea transfer, quae eorum naturae quae in nobis sita sunt, repugnant. Nam morbum quidem aut paupertatem si declines, quia non plane penes nos est effugere talia celsi enim facultatem quandam habemus. quae ad ea effugienda nonnunquam aliquid confert: tamen ea neque semper valet, nec fatis virium habet in ideo necesse erit nos calamitatem subire , incidentes in ea quae declinamus. Sin Epicteto paruerimus declinationem in ea transferemus , quae eorum naturae quae nostri arbitrii sunt repugnant, ut declinemus falsas de rebus opianiones, dc ea quae vitam naturae ac rationi consentaneam impediunt: quia penes nos est,effugere talia. Quare sola declinatione egemus,quae penes nos est. Sed haec perspicua sunt. Quomodo autem iubex p/ritis omnem appetitum in praesentia tolli i Nam appexi' tironum potus rerum quae nostri arbitrii non sunt, sublatio, fleuis .
euidentem habet utilitatem: quia eas no consecuti, Votorum impotes erimus,& moleste vivemus:& ut aliquando cas consequamur, neque utile nobis, neque proprium bonum consequemur. Caeterum auctor
35쪽
noster secus : bono tum quae in nostra potestate sta. sunt appetitione quamobrem interdicit 3 Quia, inquit, quatenus haec recte appetantur, nondum didi-
Vide An- Quis vero bono potiatur, nisi id appetat inor lio 4. Quod si bonum nostru in non in actionibus, sed in
appetitionibus & declinationibus naturae consentaneis situm cst, qua ratione hortatur, ut in praesentia
plane tollamus appetitum Z Fieri qui potest, ut homo sine appetitionibus vivati Praeterea pugnate videtur hoc cum eo, quod paulo ante dictum est.
cum diceret: In tantarum igitur appetitione rei im. memento te non mediocriter incitatum aggredi eas oportere. Neque enim de motu corporis loquebatur, sed de cupiditate & appetitione. Iam quos pacto rem prosequi possumus, sine appetitione 3Nam prius quam rem prosequamur, eam appetamus necesse est. Quid vcro si ad tyrones & nouitios disti pulos haec verba peltinent, quibus appetereminime tutum est, priusquam didicerint quae sint appetenda: sed prosequi rem dc ab ea abhorrere satis est, pro ea propensione, quae appetitionem dc Abbis i . dςς inationem antecedit. Neque omnem fortassis isti ibh. appetitum rerum in nobis sitarum tollit, ut dicere
. . videtur, quamuis disti pulos alloquens: sed appeti Gratiae xv Venementiam improbat, ut & auersationis, quam permittit. Nam prosequi rem, &abhorrere a releuiter&remisse iubet. Constat autem nos prosequi rem,ubi desiderauerimus: abhorrere a re, declinando. Nam propensionem antecedit appetitio, auersionem declinatio. Et cum prius diceret:.In
tantarum appetitione rerum memento, non mediocriter incitatum eas aggredi Oportere: non Vehementem appetitum suasit, sed ea quae ipse ordii ne subiungit, quaedam prorsus esse relinquenda, Moditi. 3 clxi. dam in aliud tempus differenda. Recte cau et puluer=i igitur, ii qui erudiuntur, vehementi propen si Oma virturi nς auersione, appetitione item & declinatione. prae alacritate modum excedendo, & quasi septa transiliendo,uires enervent. Hoc enim in plerisque
36쪽
dc animi vigorem hebetat, dc corpora ante tempus consumit. Ac multis hoc iam accidit,qui importuna & immodica alacritate sunt exercitationem aggressi. Nam paucae tum corporum tum ingeniorum
naturae fiunt, quae subito a deterioribus ad meliora transire Mossint. Id quod Diogeni, Crateti, Zenoni, dc similibus contigit. Plerique autem di labi paula- Lent est tim, & erigi paulatim solemus, tam animis quam nandum. corporibus. Via enim media constantior & tutior animi vim & alacritatem cohibet, tuetur,paulatim que auget. Quare propendere&abhorrere leuiter diremisse ut bet, ὐml α ρό ς: hoc est, sic, ut nonnihil laxetur, ερ non ad summum extendatur appetitus & declinatio propensio & auersio. rNam qui a petulanti vita ad frugalitatem traducitur: non. statim ad summam tenuitatem dc ieiunium prosilire debet, sed paulatim a priore victu subducere
sese: & ut A ureorum carminum auctor monet,
Cedendo molire fugam, ne talia vincant. In cognitione quoque ii qui erudiuntur,visa non statim pro decretis amplecti debent: ut si mutanda usit forte sententia, non grauate id faciant. At vero si utrisque lini iter Sc remisse assici studiosis prodesti ' cur declinationem in ca quae naturae eorum, quae in 'nostra potestate sita sunt, repugnant, transferri iubet 8 Appetitum vero in hoc tempore prorsus tolli ZEo ne, quod ij qui a praua consuetudine ad melio- Repurgam rem vitae rationem transire incipiunt, primum euo' din prius , mere debent malae vitae venenum & dum demum nimus, qua bonae vitae cibis ali. Nam quod Hippocrates de ina' alendus. puris corporibus ait, quo magis alantur, eo magis ea laedi: id de animis multo magis est verum. Nam prius inhaerens improbitas bona oblata corrumpit dc auersat ur, alias ut molesta, alias ut noxia, alias ut inutilia dc supra vires. Simulque augetur, ut iudicio cotemnere meliora videri velit,& fit insanabilis: videnique meliores rationes & actiones, etsi facile posset, non admittat. Peinde ac si quis in morbo regio mel amarum ratus, post etiam id gustare re-
37쪽
8 cuset. Itaque ordo postulat, ut recta disciplina
ped. ιὸγια δxζm S libertatem praeparat, ut suavem agant vi. tam, quam omne animal natura cu in primis consectatur. Et si autem vacuitatem a perturbationibus omnibus appetere praeclarum est, dc vitam naturae ac rationi consentaneam: incipientibus tamen satis sit, moderari perturbationes, dccadere interdum atque resurgere. Tales igitur,ea quae recte appetuntur consequi nequeunt. Hoc enim verba volunt: Nondum es consecutus. Si ea desideraris, quae supra vires tuas sunt i & dolere te & frustrari necesse erit, interdum etiam remollescere dc animum despondere. Nam qui maiora suis viribus desiderant: hi mod is omnibus sibi apta contemnunt, eaque comparatione maiorum respuunt. Neque vero magnis ante parua potiri licet: neque ante ea quae comm derata nobis sunt, ad maiora penetrare.
SInguim res qua vel delectant, vel usui seruiunt, vel diliguntur, memento considerare cuium ori sint rexorsita a minutissimis. Si ollam abim, te ossam agitare : ea confracta, non perturbaberis. Si filiolum aut Oreulam diligis te hominem diligere: eo enim mortuo,nonperturbaberis.
Postquam ea diuisit quae in nostra potestate sunt, aut non sunt, quorum illa propria , haec aliena putanda: dc quo pacto tractanda sint, edocuit: declinanda scilicet repugnantia naturae, appetitionem vero in hoc tempore cohibendam, ob eas fortasse causas quas dixi: nunc cum iis etiam quae in potestate nostra non sunt, siepe utendum sit, quomodo ea,quamuis aliena, sine tumultu de molestia
tractanda sint,docet: trifariam partitus ea quae in nostra
38쪽
nostra potestate non sita sunt. In ea quae nuda vo luptatem praebent absque utilitate. talia enim sunt, quae oblenant animum. In res utiles& fructuosas r&inea quae ob necessitudinem &assectionem diliguntur, etsi neque utilia neque fructuosia sunt. Nam haec tria, voluptas, utilitas ct naturae necessaria ca- ritas mortalibus difficultatibus affigunt animum. Delectantur autem alii aliis, nonnulli tragoediis dc i, Iuc- comediis: nonnulli pugilum certaminibus,aut ludis Circensibus rebus es milibus: . alii saltatoribus, praestigiatoribus, mimis, ridiculis: alii spectaculis iucundis: hisque vel naturalibus,ut qui pauonum&auicularum elegantiam, pratorumve viriditate, aut nemorum amoenitatem admirantur: vel artificiosis, ut qui picturis, statuis, aedificiis, aut aliarum artrum pulctitudine obstupescunt Sunt&qui aurium dediti voluptatibus, pulcris vocibus &Musico' i irum instrumentorum sonis capiantur: &veroma
torem ii voluptatem capiunt, qui historiis sabulosis narrationibus id quod a puero nobis insitum est deliniri solent. Sunt & res utiles ac necessariae non Unius generis. Quaedam enim sunt animis utilia : ut magistri, boni sodales, libri eruditi,& si- a. Vtilia Smilia Quaedam corporibus: ut cibi vestes,exerci necessaria. tationes Alia sunt rerum externarum: ut principatus, praedia, pecunia, di id genus alia. Cara vero 3. Cara sunt ob naturalem coniunctione, etsi nullum praebeant v sum: liberi,uxores,cognati, civis. Horum igitur omnium, inquit,recordare.& in promtu habeto naturam qualis ea sit: nempe mortalis, erepta facilis, non arbitrii nostri. Nam perpetua naturae Vis messit borum recordatio ereptionis eorum est meditatio: tionis secο- quae ubi assueueris, te, cum illa inciderit, perturbari futurinis. non sinet: sicut re alia consueta, quantumuis grauia, oc coiporibus Nanimis tolerabilia fiunt. Re . . . - .cte autem & hic & in iis quae sequuntur monet, a in st ' VM paruis, atque adeo minimis esse incipiendum, ne, kς mm Vt prouerbio dicitur, figlinam a dolio auspicemur. ρς με Πρμ'
Nam qui maiora initio suscipit, lacile succumbit, ψ Uς vi
39쪽
flustratur, fractis viribus fit imbecillior, desperat. Qui vero a mini tris incipit, semel utiq; fit aliquanto robustior. fidentior dc melior quam ante suit: uti iam di paria facile supciet, di paulo maiora tutius sev sm pro aegrediatur. Nam qui eodem die quatcr edere con ua coris Metu sueuit. si totii ieiunare dic in statim conatus fuerit: corrigora di corpus mutatione subita turbabit, &ipse aerumnose mole sicque vivet. itaque talis progressio di periculosa dc inconstans esse conticuit . bin a qua sesenario ad ternarium descenderit, eique assueuerit: facile assuescet bis, &inutio sacilius, atq; etiam iutius d constantius in mel tantum edere consuescet, Eadem est eorum quoque ratio quae propter x sum
diliguntur, si quis in paruis& parui momenti rebus assueuerit naturam eorum in promtu habere,
quamque facile possint eripi cogitare. Cuiusmodi est olla, ob usum cata, eam esse fragilem. Quid vero est olla vilius Θ Ita paulatim progrediendo, & Vires acquirendo, tandem etiam inter olculandum
filium, non verbo rantum dicere, aut animo sibi fingere, sed per omnem aetatem ita sentire poterit, se hominem osculari ,rem fragilem & caducam. Ita si nostraco' vero sentiens ita consuefactus: si is ereptus fuerit. stanter teΠ non pertilibabitur. Obseruabis autem, Ut prudenserim s. alle' &aitificio a sit tractatio rerum: utque ijs, quo umn 4 eii im' potestas in nobis sita non est, per ea quae penea nos pcra sint quasi nostri arbitrii essent, sit usus. Nam arbitrii nostri non est, ne filius moriatur. Sed naturam eius in promtu habere, eoque cogitare, mori cum posse non minus quam vivere: non perturbari eo mortuo, &sic assectos esse, quasi mortuus non esset:
illud, ne is moriatur; quod in nobis situm non est, essicit,ut in nobis situm sit. Talis enim dicere potest 3 Mihi vero filius non est mortuus: aut, quod
verius est, ut mortuus sit, ego animo ita sum tran Voluptiis quillo quas mortuus non esset. Recte autem re-cθntemnen- rum utilium & cararum exempla posuit : tan- . tum non digito demonstrans, eos qui omninopxogxedi coepissent, plane aspernariosortere illa,
40쪽
Pim aliquod aggressurim: ipse tibisubiicito, cuiusmodisit illud opus. Si lauatum abieris, ea tibi qua in balneo fiunt, proponito : alios perfundi, alios Deo pelli, alios conuiciari,alios furari. Sic tutius rem aggradieris se Vse tibi dixeris: Et satim lavabo, ct in si tutum meum natura congruens conservabo. Idem hoc in quovis negotio faciendum. Sic enim squid impedimento lauationi tua fuerit: in promtu erit: Equidem non hoc solum volui sed se institutum meum natura consentaneum tueri. Neque vero tueboris ea quasiunt, ure tulero.
Postquam docuit, quomodo in rebus extra nos Actionibus positis, quibus studemus,ut sunt,iucundae,Vtiles& nostris Forcarae, assecti esse debeamus: nunc qxia praeparatio iunaspein nostris actionibus adhibenda sit, pra cipit, qu dominatur. rum euentibus casus & fortuna saepe dominantur. Esse igitur harum quoque naturam praemeditandam: & cogitandum, qualia una incidere soleant, posse illa tibi quoque euenire : ut si quid grauius acciderit animo non sit nouum. Creterum si res ne- Ira nee6μ- cessaria non erit,xam ne succipiet quidem Nam C ' Viis oecupatito maior & hoc unum e suis erratis fuisse dicebat, onibu/θρὸν quod aliquando nauigasset, cui iter erra confice mis=ntani. re potuisset. Vt autem nihil orauius accidat, si tamen ea negotii natura sit ut sequi possit c soleat: tam suscipere id cum necesse non est, quam cum tu- tiore via insistere liceret, periculosiorem ingredi, quod& eam incolumes multi conficiant, pecca- Neces artatum erit. bi vero necessitas urgeat omnino, ut aut for iter es in insulam nauigandum sit, aut ex insula: ut patri gredien , Mamico ferendae suppetiae, ut pugnandum propa - Θομφη tW tria: ipsum quidem opus resormidandum non est, βnceps Aquo