장음표시 사용
381쪽
hit etiam Johannes Nicol. Pectilinus Obser .ps . medic. Lb.I. Ob ο.p. m. I. se vidisse, quibus ad iram paulo vehementi rem nares protinus stillarent sanguine, etiam sceminas, quibus Naturalium haemorrhagia ad irae impetus saepius te recurreret. ibidem etiam addit novum & inusitatum Magiitri Equitum symptoma, qui cum saepe aliis ad quamvis excandescentiam, tum maxime in Ραlio Ratenaenu, dum cum hoste pugnaret eumque occideret, tanto sanguinis ex auribus profluvio, quod animi irati vehen inlata concitaverat, inundabatur, ut st suis post praelium agnituci ipse graviter vulneratus crederetur, donec detractae vestes illaesum corporis habitum, aures autem ab haemorrhagia sueta saucias ostenderent. Idem A tor novit etiam Apothecarium perpetub indignabundum, vel cum aliis vel secum ipso litigantem, qui tandem, post varias colicae species in Tympanitidem incidit nullis remediis superabilem. Mulier quaedam caetera sana Sc selices scelus edere solita duas horas post effusam iram foetum quatuor mensium abortiebat, cum insigni sanguinis profusione. Ex eadem causa non minus tristis sequebatur anectus in quadam matre filiam duorum mensium lactante, quae post irae effervescentiam inconsiderate filiae mammas a virore plus quam bilioso nondum liberatas porrigens paula post tabebat epileiiticam& post octo horas mortuam; referente Johanne Georgio Sommero, M. N. C. Dec. II An. a. OU. IN p. 3δ7. vid. etiam Joru Rudolph. Camerar. mmor in messicis.. Cent. Io. g. s. p. m. 7Ia. Nicol. Tule. Observ. med. Lib. a. cap. ao.p. II seq. A poplexiam ab ira in Cive quodam Dresdensi, cui nomen Neteri;
Epilepsiam in binis subjectis tamininis ipse observavi De
effectibus irae evolvatur etiamJohannis ieri Liber de Ira, Oper. p. m. F seqq. g. 3. Sicuti vero ex adductis symptomatibus irae malignitasmonMejusque in hominis excandescentis numores operatio, horum-η δω ι etsque corruptio, facile proditur, ita etiam tale venenum, ante morsu & permixta Saliva, aliis personis maximorauando-
382쪽
C Ap. VII. DE QUAESTIONIBUS que cum damno communicari posse, modo supra allegata, modo alia exempla confirmant;in quibus varia & pessimasymptomata, utpote ulcera Cacoethica, dolores extremos febres, convulsoties, bncopen, Gangraenam, Sehacetum&utationem seu resectionem demorsaepartis, imo Hydrophobiam, Maniam&ipsam mortem annotata rCperimus. e. s. Ulcere cacoethico diu affigebatur meretrix super ancham immaniter commorsa. vid. Zacui. Lusit. rax. med. admir. Lb. 3. Obfnio νη. iIes ubi etiam viri memin culpost jurgia digitus index ab altero morsu violento abscissas est, & ita ulcus venenosum totam manum Contaminavit, ut stilum ea praecisa superstes remanserit. Item bajulus hajulum humi jacentem supra genu morsu ita decerpsit & laniavit, ut commorsus, oborta Gangraena & usque ad Dubonem serpente virulentia , vitam finiret. Gangrenae cum variis periculosis symptomatibus meminit Iohannes Baptista LamZweerde Affendi . ad Iob. Sculter. A mament. Chir. Ob secv.m. 2La. item Guil. Fabric. Hild. Obsebis. Cent.I.Ob I pansg.es Obsymp. s. item Cent. . OU. IIl.m. vid. etiam Domin. Panarol. Pentec. a. Maniam &insanabile vulnus ex iracundi morsu in rustico annotavit Joh. Do laeus Encyclop. med. L.I.cap. l.m.MI. Imo Hydrophobiam,Mmniam & ipsam mortem incurrebat Juvenis, qui ira graviter per- eitus sibi ipsi indicem digitum morsu cruento vulnerarat, teste Ioli. Bapt. ScaramuZZi Aff.Erudit.LIUAn.I7oa. U.Apr. p. m. IH - g. . Quamvis etiam negandum non sit, ejusmodi sympto' mala, quae saepius hominis irati & rabidi morsum comitantur non tantum Salivae ipsiusoue malignitati per vulnus sanguini communicatae, sed intercium etiam contusioni, attritioni &morsui ipsi adscribi posse; clim secundum experientiam & judicium Ambros Par. Clarurg Db.2o.capsfm. L. talem contusionem non incidentes, sed Contundentes, utpote obtusi, mini-nah verb acuti dentes quandoque inferant, quo fit, ut in carnem subire nequeant,nisi contundendo & atterendo,gravium & obtusorum ictuum telorumque more, quibus illata vulnera con
383쪽
379tumaciora sunt, quam quae incidentibus & acutis telis inseruntur; Interim tamen ab admixta mordentis irati Saliva maligni seu venenata, bileque ac impetuosis spiritibus impraegnata,eadem symptomata & quidem longh vehementiora expectari posse, dubium non est. Sicuti enim, si quem Canis ludens a
que nec iratus nec rabidus dente vulneraverit, vulnus cito medicabile infligit; quodsi autem irato dente non adeo prosundum, ut antea, ludens vulnus inflixerit, tunc id vulnus ex ira veneni reddit particeps; ita etiam in hominibus iratis accidere solet, quippe qui si ira perciti aliquem demordent, vulnera maliSna&venenata inferunt, quae alias sine iracundia inflicta
neutiquam adeo nociva aut venenata suerint.vid.Mich. Beris.
Valentin. Pand f. med. Mai. fart. I. Sect.3. CUI7.pag. Hinc etiam juxta Michaelis Eremulieri Oper. med. Pan. II l. m. Dentes hominis ex se sunt innoxii, ut &Saliva, his tamen sae pe immedicabile aut certe periculosum infligitur vulnus, ubi ira vehemens eosdem armavit in perniciem ; Et secundum Daniel. Beckher. Microco . medic. Lib. I. cap. I. pag. m. Io.
Symξtomatum ex morsu provenientium cauta non sunt demtes, in quibus a natura nihil venenositatis inest; sunt enimosa, & quidem durissima& siccissima ad masticationem imprimis a natura nobis concessis; Experientia quoque confirmat, talia symptomata non fieri ratione ossis: quot enim mordentur, qui facillimo, nullo supervenientc accidente, negotio curantur3Videmus infantes papillas mammarum nutricum
dentibus vulnerare, unde ni nisi dolor, propter partis sensibilitatem, subsequitur: Ossa quoque alia fracta partes vulnerant, nec simile quid excitant: Adhaec quot pueri in casu fortuito dentibus vel lingvam vel labia vulnerant, facillimeque curanturi Verum alia adest circa dentes materia, sputum scilicet seu Saliva, & quidem non omnis, alsas enim morsus placam ii & sedati hominis & infantum , utpote qui sputum m ore habent, esset tam perniciosus: Ast ille morsus est periculosus, in quo sputum tantopere agitatur, ut spumae red-
384쪽
datur simile, & acrimoniam ac venenositatem quandam ob bilis, quae commovetur, ebullitionem acquirit: tale sputum quia virulentiam aliquam habet, insinuat sese vulneribus adentibus factis, & ad partes corporis circumstantes desertur; quodsi illae nervola fuerint, tunc ob venenositatem & humoris acrimoniam stimulantur, ac ad spasmum motus convulsivos essiciendum, irritantur, &c. Quantum etiam ira ad morsum malignum valeat, docet Michael Dimul terus L aio si9. non solum, inquiens, per morsum ab animalibus rabidis
reddimur nos homines rabidi, sed etiam ipse homo, aut jam rabiosus factus, aut sine Rabie, modo graviori ira sit percitus morsicando alios similiter potest reddere sere rabiosos, aut si
non Rabiem, revera laesiones malignas ac admodum periculosas infert. Iratur νωον- f. s. Si proinde, ut ad quaestionem nostram redeamus, albdens quomo- quis solo Inae orgasmo stimulatus, abaque praevio canis aut al- ρμmen' terius animalis vel etiam rabidi hominis morsu mordendo alium ita laedat, ut exinde gravia symptomata, Gangraena, Spha lus&ipsa mors, nullo auxilio, nec medico, nec Chirurgico, impedienda subsequantur, tunc sane ejusmodi persona mordens, quia non rabiei vel miasmatis venenosi, ab alio homine vel bestia rabida communicati impulsu, uti de ni orsu canis ra-hidi dictum, sed tantum assectus proprii & animi irati proxiamoque nocendi instinctu, quem tamen secundum divinam Iegem Compescere atque sedare debuisset) tale delictum, seu morsum , subsequens homicidium inevitabiliter post se trahentem, commisit, ob tale facinus, sequb ac si manu hominem interfecisset, ordinaria poena, caeteris paribus , afficienda videtur. Quam sententiam exemplo confirmat Zacutus Lusitanus de Prax. medic. arimr. Lib.3. OV. Lycio m. Ius non exCm
Iabitur, inquiens, a supplicio homo, qui morsu suo alium ho-,ninem momorderit; nam Cima duo bajuli inter se hostiliter rixarentur, horum quidam alium humi jacentem ita moriur,lusquis canino supra genu decerpsit & laniavit, ut miser
385쪽
Commorsus, oborta in parie Gangraena & usque ad Bubonem serpente virulentia, quae nullis unquam auxiliis cohiberi potuit, vitam finiverit. At mordens apprehensus, patibulo at- fixus poenam persolvit. f. 6. Attamen contra hanc per irati hominis morsum commissi Homicidii poenam ordinariam annotari atque excipi posset, primo naordentem,in ipso morsus actu nocendi equidem& vindicandi non tamen occidendi animum habuisse atque ita homicidium dolosum non intendisse. Quis enim sibi imaginabitur, eum, qui alium interficere in animum sibi induxerit. illud per morsum, non autem potius per aliud instrumentum, esse tentaturum p ut taceam paucissimis hominibus innotescere, dari exempla eorum, qui absque praecedente Canis rabidi' morsu sola ira perciti mordendo aliis mortem intulerint; hinc vix sibi aliquis hunc necandi modum eliget. Deinde sicuti
onibus lethalibus semper conditio & qualitas Instrumenti laedentis consideranda est ; ita hoc loco neque dentes neque Saliva hominis, a rabido cane antea non commorsi, ad alium interimendum sussciens videntur, si praeprimis, ratione loci, talis morsus musculosis seu carnosis & a principio nervorum remotioribus partibus fuerit inflictus. Et licet tertibili addiicto Tacuti exemplo Gangraena morsum humanum superveniens nullis auxiliis, ut loquitur Autor, cohiberi potuerit, sed mors stibsecuta sit; quaeritur tamen, an in hoc Zacuti exemplo circa curam, tam medicam, qu- chirurg,
cam omnes cautelae cum debita dilisentia & recto tempore adhibitae fuerint. Saepius enim ex ignorantia & negligentia Chirurgi aegrotos seu ejusmodi demorsos de vita pericIitari, testantur Autores. Exemplo sit Mercator, in quo post modi sum apicis in digito, quia nec rite curatus, nec ulla vitae regiminis ratio habita fuit, exortus est magnus dolor, aliaque graviora symptomata. Cum vero postea de abscissione manus barbitonsores duo, quibus curandum se commiserat, in-
386쪽
3D CAp. VII. DE QUAESTIONI Auster se conserrent, aesrotus alios Chirurgos vocari jussit. Qui,
cum ad eum pervenissent, invenerunt totam manum inflammatam & jam incipiente Gangraena correptam; dolores quoque extremi, Convulsiones, febris ardentissima, Syncope dc Inquietudines maximae aderant, ita ut non sollim de manu, sed etiam de vita periclitaretur. Cura autem ultimorum Chirurgorum hic aeger, divino favore, convaluit, ita ut non manum, imo ne digitum quidem morsum amiserit. vid. Guil. Fabr. Hild. I. OU. M. p. mst. Alia adhuc exempla vid. apud eundem Cem OU. In p. IO. Dist. Cent. I. D. p. m. II. item Paul. Spindier. Obs .in Schol. 8. 17φ Qualibetiam in adducto exemplo Zacutus annotavit, bajulos illos antea hostiliter rixatos & demorsum in terram prostratum atque laniatum fuisse. Ex quibus circumstantiis, quales in aliis ejusmodi exemplis plerumque etiam occurrere solent, lassicienter patet . utrumque scilicet laesum aeque ac laedentem furore adeo actos futue, ut ex utriusque humorum. atque spirituum motu inordinato varia & pessima symptomata, ctiam abS9ue accedente morsu, oriri potuistent. Quinto etiam fieri potest, ut in tali casu laesus seu admorsus miniis hona valctudine gaudeat, sed potius variis impuritatibus silibusque corrosivis infarctum corpus alat, quae, sive per morsum, sive pcr praecedentem & subsequentem excandescentiam magis magisque in motum rapiantur, varia in corpore, poceprimis circa partem assectam&admorsam, symptomata excitare, sicque minus malum augere possunt. vid. JOh. Bolin. de Renuntiat. Vninen Sect. I. p. m. D.seq. Gottst. IVel sch Rational. Iuer. letha dic. cap. I p. m. IasDq. & Sam. Hasen-rest . decit. Vect. Lib. 7. cap. .p. seq. ubi ex Galeno inquit: Hominum morsus aliis ulceribus admodum similes sunt, nisi, qui morsum acceperit, vitiosis humoribus abundet. aut diutius a cibo abstinuerit, aut ira correptus sit, ut universum corpus, etiam dentes bile madeant, tam igitur Sc mordensitatus, quam morsus vindicandi cupidine inflammatus ac
387쪽
incensus venenata quadam inficiuntur qualitate, &c. Quod sexto pariter de laedente judicandum, cujus massa sanguinea
variis humoribus scorbuticis, venereis, corrosi vis & contagia osis impraegnata esse potest. Si proinde ex ipsius morsu atque commixta saliva tales particulae malignae laese stu admorso communicentur, id non tam laedentis voluntati, quam in- temo ipsius humorum vitio adscribendum erit. Certo enim certius est, salivam aliam prae alia magis esse virulentam: unde etiam ejusmodi morsus prete alio morsu periculosiora generare solet symptomata ; &ex eodem principio non omnes iratorum morsus periculosa symptomata ipsamque lethalitatem inducunt; qualia exempla bina idem Zacutus i. a. recenset; vid. etiam superius allegata exempla. Septimo, quamvis etiam morsum hominis summe hali, absque praecedente morsu canis rabidi, pessima quandoque symptomata, v. g. Mania & ipsa mors, sequantur; quia tamen ejusmodi morsus non nisi a summE irato exerceri aut infligi solet, iraque cum furore pari sere passu ambulat ; Et, iuxta Virgil. aeneid. a. praecipitant firror iraque mentem. Vel secundum Palingen. Zodiac. 9.
Ira adeo mentem confundit, ut ebria bile Ferventi nequeat dignoscere, quid sit agendum.
Ideoque etiam suror, licet brevis, dicitur, &in tali furore laeduntis seu mordentis humores, alias etiam incorrupti & Ω- ni depravantur, nonne ex hoc fundament6 ejusmodi delinquens mitius tractandus & a poena ordinaria liberandus eritλctim insuper secundit m superius allegata exempla morsus humanus sine ira inflictus talia symptomata pericniosa non causetur. Cui octavd & ultimo accedit,si mordens ab admorso in principio rixarum variis injuriis lacessitus, ad iram plovocatus,vel etiam verbis ac verberibus ob redactus fuerit, ut pro
388쪽
CAp. VII. DE QUAESTIONIBUS Has tamen rationes non tam Pro exculpando reo, quam defendendo innocente apponere volui, ut omnibus circumstan. tiis probe trutinatis eo nrmior sententia ferri q ueat. ινμι ν f. 7. Gantum denique rabidi hominis morsum attinet, ex bidi homiηis hactenus dictis sufficienter patet, eundem seque ac ipsius rabi- periculosus. di Canis morsum este periculosum atque sunestum, quia ipsa Rabies juxta Johann. Coster. Theor. Si r x. Tu. I p. m. aa. 1
peculiari veneno animalis rabidi, vel secundum G. Wolisnwedet. Di p. alleg. de Hydrophob. per contagium munitate specificum homini communicatur. Et quaeso, si a Saliva Pa. rentis, per morsum canis rabie perculsi, secundum Julii Palmarii exemplum, idem morbus per osculum liberis comm nicari potuit, aut si, secundum Thomam Bartholinum, moelier per vomitum mulieris rabios e venenosum ejusque meram aspersionem vel solum halitum ita insecta suit, ut tertia die obierit, quis de contagio per morsum rabidi hominis communicando dubitabit Θ Ideoque etiam talis rabidus homo sive a Cane rabido ante aliquod temporis 'atium commodi sus, uti a reliquis delictis capitalibus. ita etiam a morsu noxio indeque dependentibus poenis excipiendus erit. Misistati g. 8. Quod autem hactenus de morsu rabidorum, seu a ea. mossuri ne rabido demorsorum diximus, idem etiam ad Maniacorum morsum erit applicandum. Sicuti enim ex morsu hominis rabidi demorsus aeque rabidus, ita quoque ex morsu maniaci laesus maniacus evadere potest ; quod docet exemplum supra ex Dolaeo allegatum, de muliere maniam Torgaviensi, quae ex Philtro Mania laborare putabatur. Haec scilicet liciorem eandem in custodiam mammatiis jussu abducentem, prope axillas mordendo, in eansm Calamitatem conjecit.
ut postero die similiter ac illa fureret. Quis itaque in tali
Phantasiae ac mentis corruptione mordentem seu delinque
tem ad poenam ordinariam condemnabit Θ
389쪽
u AESTIO III An ex praesent asprunae Pis aut circa os Infantis recens nati centum si Eribile Dina,quod fueruι iste extra rerum . vixerit, arque a matre su=ocatus fuerit,
desum queat 3 f. I. Circa hanc quaestionem ante omnia sciendum, quid . puma hau hoc loco per spumain intellectuin velimus, & unde dicta ἔma ortum trahat. Nobis scilicet spuma hoc loco eli serum illud viscosum seu Saliva, ex glandulis tam oris, quam faucium, & circa Laryngem sitis per certa ostiola certosque ductus
ad os delatum, vel cxaspera arteria Scipiis pulmonibus e cretum, atque mediante aere ad&extra os Silabia expulsum, sub forma vesicularum seu bullularum minimarum apparens atque per tempus permanens; uti sae pissime in dormientibus &aegrotantibus, imprimis epilepticisti apoplecticis, suffocatis& agonirantibus videre licet. Veteres equidem Salivam spumosam seu spumam in adultis a pituita ex Capite & Cerebro destillante per aerem rarefacta&a spirituoso oppressi pulmonis vapore derivabant; nobis tamen assentientem habemus Thomam Willisium Tride Morb. convulgid. cap.Hag. m. s7. ita scribentem: Rusmodi spuma haudquaquam a Cerebro descendit, nullus enim, per quem transeat, meatus patescit; Vertim a pulmonibus intratis ac usque latangem elevatis, unde
velut cum effervescentia quadam & ebullitione Saliva spumescit. Ilcm Laurentius Bellinus de Morb.cipit.p. m. I. q. ubi de Apoplexia agit, idem confirmat, spuma. inquiens, est quid compositum ex aere& liquido aqueo viscidiori; spuma igitur reddi non poterit, nisi liquidum ejusmodi adsit : in Α- .mplexia autem minima vis V et in partibus, &ad secretionem humorum vis illa requiritur; igitur secernitur liquidum illud, vel ratione copiae solius, vel ob debilitatem succumben..tis naturae, nempe villos ob lassitudinem cedentes. Quia vero aqveum liquidum in os deducitur vel per ostia canalium salivalium, vel per asperam arietiam ex pulmonum glandulis
390쪽
386 CAp. VII. DE QUAEsTIONI Bus minimis, vel per oesophagum ex ipsius glandulis, Ec ventriculo : respirat autem apoplecticus; igitur undecunque spumae liquidum derivetur, admisceri poterit aeri, qui respiratur, adeoque formam spumae induere, &c. Et iuxta Johann. Bolin. Colleg. pract. ΜD. Materia spumae est modo seruin ex Pulmonibus trans sudans, modo salivalis humiditas ad os deposita, & per crebriorem ac dissiciliorem respirationem in Dumam redacta. Item Nicolao Tulpio Obst . medic. Lib. I. cap. c pag. m. II. spuma spiritus seu aeris & humorum mixtio
Oritur ab ae- a. Sicuti autem omnis spuma in humoribus tam utilibus, quam eXcrementitiis, item in morbis, & operationibus pliadimacevticis, sive ab agitatione & conquassatione, sive abesservescentia & fermentatione ortum sumat, semper acrem habet intermixtum, quod bullulae interspersae evincunt; ita etiam spuma circa os vel labia cadaveris seu foetus mortui reperta, a saliva seu lympha viscida, ex glandulis supra nominatis, mediante Circulatione humorum scelus, exuidante,& ab aere, qui E pulmonibus emissis sese cum sero commiscet atque vesiculas seu bullulas, quae absque aere existere non possunt) efformat, omnino derivanda est. in Euasione g. 3. 'His de spumae origine praemissis ad quaestionem ἀώρ- , ipsam progredimur, quae quidem duobus membris constat, quorum prius de signo vitae foetus extra uterum exspuma circa os desumendo, posterius de scelus suffocatione spuma V m 4. Quod primum membrum attinet. Autores in duas imprimis sententias abire videmus, quorum pauci, &quan- ρ tum quidem mihi annotare licuit, unicus tantum spumam Urmaturi hanc circa os pro signo foetus in utero materno jamiam defuncti habuit ; scilicet Medicus ille Reichenbachensis, qui
juxta Pauli Ammanni Prax. Vulneri lethal. Deca L es. Histor. I.