장음표시 사용
371쪽
ro, inquiens, quae diximus, salti in obtinent in eo casu, quo furiosus in ipso surore deliquit, sed valent etiam, si peccaverit, Ctim adhuc salare mentis esset &postmodum furor eum invaserit. Nam durante hoc neque capitalis poena neque corporis afflictiva ipsi dictari poterit, sed disserenda est tantisper exsecutio, dum sana mens ipsi superveniat. At dicas licet, insaniam hancce tum demum impunitatem afferre. clam ipsa causam dedit delicto, crimen autem sana mente commissum omnino vindicari debere : nihilo tamen minus moribus nostris n- esse receptum, ut furiosus de delicto ante patrato saltim furoris tempore 'nam patiatur, multi
ex Ddribus ex. gr. Arid. GaIl. Lm 2.Obs IIo. n. 22 Nicia. ReUSI. Lib. I. Decis I7. n. FarinaC. para. Operi cram. uU. n. I, Matth. Stephan, in not. ad arto IN. n. . Petr. Theodor. in Colleg. cri n. Dis r. Io. G. . sit. H. Ca Z. -I T. n. a . ItaqUeconsultius censent, pecuniariam, non capitalem poenam in
ipsum statui. 8cco Imb non modo durante furore & rabie, juxta Glaeserum, sed etiam tempore intervalli, seu mente post paroxysmum redeunte, furiosi & rabidi a poena ordianaria Iiberandi mihi videntur, quia ejusmodi assectus a quacunque animi commotione feci pathemate aliisque causis facillime iterum excitari, rabidique denuo mente alienariatque corrumpi possunt. H. Quod vero hactenus de verὲ admorsis seu canis raD HUM hidi morsu laesis. diximus, idem etiam, meo quidem judi' eandum octo, ad alios applicandum eriti& primo quidem ad eos, opatra te per μ'
non equidem per mors a canis rabios, interim tamen per ejusdem. quocunque modo communicatam salivam seu mana rate venenum in se recipiunt, quod aut ocyus aut tardius prorumpens eadem, quae canis morsiis. symptomata causari,
rabiemque ipsam post aliquod tempus inducere valet; siquidem secundum Robertum Boylc de Utilitati Philosoph. exper, ment. Derorat.Iq. m.y3. Saliva canis rabidi, licet vix dimi-
372쪽
368 CAP. VII. DE Qir EsTION in sdii grani pondus exaequet, Taurum etiam niaxinnim rabie inficere, & in hominibus aeque ac brutis Symplomata tremcnda producere potest. Quam vim insed oriam jam supra multis exemplis probavimus. Si itaque, ut breviter repetamuῖ,
juxta Baldall. Tim. a M uidens lite R spons y . p. m. io ἰ seqq. a ibia rabidi lupi insultu rusticus quidam delirium, Melancholiam &Rabiem contraxit; si secundum P. Andr. Matthiol. Com-nt. in Dio cori f. Lib. s. cap. 3c fol. m. ION. duo homines spuma tantum profusi rabiem incurrerunt; si annotante c, vitelmo Fabricio Hildan. OUrv. chiri rg.Cent. I.Obsys p. m. seq. Matrona per δε-lam spumam a Canc rabido ipsius vesti communicatam inter resarciendum dentibus filum abscindens melancholiam, Hydrophobiam & tandem ipsam mortem passa est: Si. ad relat,onem Simonis SchulZii M N. C. Dec. I. M. ff. I 7. Ob I a. p. a . Puella a Saliva ex ore spumante catelli domestici in eorpore nudo hinc inde tantummodo commaculata vehementi rabie correpta est adeo, ut subsequenti die obierit: si, teste Julio Pa i mario de Morb. contag.p. rusticus rabidus jamjam moriturus per oSculum liberos suos rabie inficere ipsisque mortem accelerare potuit; sique tandem. Mulier illa apud Paulum Spindlerum obf. os. p. m. I7K demorso serviens atque Cum eo pro cibo & potu communi vase utens, mediante Saliva, rabida facta interiit; quod etiam de Themisone, Medico, judicat Petrus Andr. Matthiolus a. Uc. nnb non immerito etiam
tali Saliua seu spuma Canis rabidi, madefactae personae post commissum capitalc delictum si videlicet in ipsis ante vel post patratum facinus Rabiei signa Observentur) eodem cum vere demorsis Privilegio gaudere debent, clim pariter in his,
uti in commossis, Communicatum moti in per tempus latere dataque occasione ipsam Rabiem excitare possit. 3. 3s. Dantur etiam secundum superius aciducta exempla, casus, ubi neque per morsum, neque per Salivam aspersam, sed tantummodo per gladium aut alia ejusmodi instrumenta, quibus Canis rabidus intersectus suit, intasma hoc venenosum
373쪽
municatur, ut laesus inde pariter, ac ab animalis rabidi morsu, Hydrophobiam seu Rabiem caninam quandoque etiam post aliquot demum annos, incurrere possit, qualia exempla recensuimus v. g. ex Zacui. Lusitan. Prax. med. mbmrab. Lib. 3. Ob . Ι7. Iol. de generoso quodam Viro, qui gladio, quo ante octo annos Canem rabiosum circumfoderat, ira percitus treS Viros graviter percuiterat; qui omnes vulneribus curatis post tres annos Hydrophobiam & Rabiem passi perierunt. Aliud ex Joh, Schench. Ol vied. Lb. 71ol. m. My. de puero, qui gladium sub sponda delitescentem atque ferrugine obduetum, quo ex actis pluribus annis Canis rabidus confossus fuerat, extersurus& perpoliturus improvide sibi digito inflixerat vulnusculuna, unde Rabie percitus periit. Adhuc aliud exemplum de Phle-hotomo, quo Balneator antea partem a Cane rabido moriam scarificaverat, contagium rabiosum communicante ex Jacob. Wolff. Scrurin. Anuleior.p. m.3 a. jam supra recensuimus. Sicuti autem ejusmodi armis venenatis vulnerati post aliquot annos rabiem & mortem incurrere postant, ita etiam, si tali ra-hie, ex improviso aut data occasione, resuscitata adacti deluctum aliquod committant, a poena ordinaria liberandi mihi videntur.
g. 36. Tertio huic Classi quoque adscribendi veniunt, quiper MPmm. neque per morsum, neque per solam SaliUam, neque etiam peearma contagio insecta, sed solummodb per odorem & halitum ex Cane rabido attrainum vel admissum in Hydrophobiam seu Rabiem caninam incidisse leguntur. vid Cael. Aurelian. denistina . Lib. 3. cap.s. p. m. 2IIseq. Casp. Theόph. Bierling. Thesauri theoret.praes. Cass. Scho p . Inquit etiam Aretaeus de Sign. sciuis morb. acui. Lib. I cap. I7. si canis vel lupus aut animal aliud rabidum tantummodo in faciem, dum spiritus adducitur, in-s piraverit, in rabiem homo agitur. Rustici cujusdam, qui a solo insititu lupi rabidi absque laesione externa post annum summam Corais anxietatam, delirium & melancholiam, imo rabiem ipsam passiis est, adeb ut etiam vinctus custodiri necesi Λa a
374쪽
I . p. m. Ioda. seq. mentionem secimus.
e earnem 3. 37. Quarto etiam ex hoc Privilegio non immerith a animalis poena ordinaria immunes erunt, qui per carnes Lupi saevi- mesam oris, aut alius animalis rabidi, coetas & comestas, rabie in f, ciuntur, quale exemplum supra ex Johann. Fernet. de abdit. Remn GV. Lib. a. cap. I . pag. m.Jos. allegavi. De hominibus , qui comesta carne porci. rabidi canis morsu infestati, in rabiem versi mox mutuis se morsibus laceraverant, vid. Johann. Schench. Observat. Med. Lib. 7io m. MI. simile exemplum refert etiam Petrus Borellus Centur. I. Ob e . T. p. m. II. Omnes scilicet, qui porci a cane rabido demorsi carnem de gustaverant, rabidos effectos fuisse. Huc pertinent etiam illi, quibus venenum ejusmodi rabiosum per alios cibos communicari potest, v. g. per esum lactis vaccae, a cane ra-hido demoriae; quale exemplum, sane horrendum, in rustico quodam ejusque uxore, liberis & aliis Rabie insectis, su
mus ; cui aliud ex Johann. Ristii Pag. s.
δε isiorum f. 38. Denique in antecedentibus adhuc varia ex aliorum animalium rabidorum animalium atque volucrium morsu & ictu, post aut 'iue aliquod tempus, Hydrophobiam & Rabiem incidentium eXempla commemoravimus v. g. Rabiei ab ictu Galli gallinacei meminit Caelius Aurelianus La.p. as. De Hydropho-hia ex selis morsu ante septem hebdomadas inflicto, vid. Vitis tecturi. Cura med. μί nain. Ob. I. p. 3u. N. de Hydropho-hia post duos menses a selis morsu, vid. Eberii. Gochel Gallicisse Dec. 3. Ob s. p. m. οσδε eandem post tres septimanas annotavit Fridericus Deckher. Exercitat. practis. eap. 7. p. m.J s. q. Post sex menses. V. Anton. de Heide Ob. Ma. p. m. Do. septem aut octo menses post morsum selis, vid. Corn. Stalpari van derWiel ob Ioo. Sch. p. oo. seq. A sola scalptura felis ra
biosi in dextro pollice Juvenis post octo circiter menses pri
375쪽
mo melancholicus, dehinc hydrophobias, demumque rabi dus famis est, vid. Guilhelis. Fabrici H . Observat. chirurg. Cent. LObseruaτ. v.'ag.-IOI. De duobus pueris, qui a sele rabido in pede Unguibus dilacerati, post quatuor annos rabie vexati Ohidre, vid. Stalpari. l. a. pag. U. &C. Si itaque in ejusmodi demorsis aut ictu laesis venenum hoc instinorium per aliquot septin anas. menses& annos latitare. nihilominus tamen quocunque modo demum excitari potest. nemo
etiam ejusmodi personas in casu commissi alicujus delicti. caeteris partibus, ab hactenus allegato poenae extraordinariae beneficio excludet. f.39.Ut itaque de omnium animalium,imprimis rabidorum, mortu aut ictu judicium nostrum paucis repetamus, libenterβ-ψ concedimus, quod, si quis, qui proxime aut jamdudum ab ejusmodi animal i revera commorsus, vel Saliva seu spuma tali venenosa madefactus, vel talismodi insectis armis, aut percar nis animalium rabidorum esum, vel hactenus dicto modo Be-- sus&infectus fuit, post aliquot menses vel etiam annos, furore quodam, quamvis etiam leviori, per testes tamen fide dignos lassicienter probato, adactus delictum aliquod grave aut capitale commiserit. ob supra circa morsum Canis rabidi, ad ductas rationes poena ordinaria puniendus non sit; siquidem insuper, secundum Paul. Zacch. Uion. med. Hal. Lio. a. Ticr. IK. f. m No. Actus, ab ejusmodi infectis ce-jebrati, & quicquid tunc temporis gesserint, magis su -ctum esse decet, quam si alio quovis tempore illud ipsum praestiterint. &c. Item juxta Gottin Suev. Θησέ practis.
nov. crimnes. Saxon. Part. Q. Is. p. m. M . seq. risulariter furiosus ex delicto nec obligatur, nec poena tenetur, Clam nullam
voluntatem habeat & infanti similis sit; imo nec poena extra didinaria vect furiosus puniri potest; Interim tamen signis ext rioribus aut per testes . de actibus furorem arguentibus.
deponentes furor iste probandus est; ina in re asse tioni Medici multum tribuitur, qui ex conversatione ejus
376쪽
a r CAP. VII. DE QUAESTIONIBUscausas Sc rationes deducat; quale exemplum de suspecto blasphemante eXP. Ammaim. Prax. Vulner. lethalit. Dec.
m. 72.1ὸq modo allegavimus. o. Quodsi tamen quis tale delictum committens secundum hac cnus recensitos Casus, tan uam revera a Cane rabido ante aliquot annos cian mors 1S,vel ejuSdem Saliva comm culatus, vel armis insectis Vulneratus, vel Carne rabidi animalis pastus, a Jurisconsulto defendatur; nunquam Vcro, neque
ante neque post ejusmodi capitale delictum, in subjecto delim
quente quaedam ex superioribus rabiei sanis a prudente & cauto 1 edico aut ab adstantibus annotata tuerint; tunc talis ra-.hies, quae in momento commissi delicti a delinquente ejusque Desensore adfuisse venditatur, vix pro ucra sed potius fidia &simulata judicanda erit; siquidem eiusmodi insania seu rabies, uti jam supra monitum, non momentanea est, nec statim penitus remittit, sed plerumque ad mensem unum vel plures durat, atque post aliquod tempus seu per intervalla, certas i potentiae mentis notas aut hujusmodi symptomata post se re-l inquit, &, nisi mors praeveniat, utplurimum tempore brumali aut ineunte vero recrudescere solet. Quare, detecta verita. te, ejusmodi delinquentes, rabiem ex morsu Canis, vel aliis laesionibus simulantes, a poena ordinaria liberandi non erunt. si videlicet, delinquentem ante aliquot annos a Cane, Lupo vel alio animali rabido admorsum vel hactenus recitatis modis laesum suisse, per testes fide dignos minusque suspectos probari non posset. Praeterea etiam in delinquentium vitam. tum anteactam, an scilicet jamjam ante allegatum Canis rabibdi morsum& commissum homicidium alia quoque facinora. patrarit, tum etiam in subsequentem benὰ erit inquirendum, ejusque mores, actiones & gestos bene observandi. Quam cautelam optimς notavit Baldassar Timaeus a Muidentve in . Reyponso alleg. p. Iovis. De tarda veneni post rabidi Canis morsum operatione ubi equidem. a morsu Canis aut Lupi communicatam rabiem quaadpque per satis ipngum tempus latitan
377쪽
tem demum erumpere aut excitari, variis Autoritatibus atque
cxemplis probat; interim tamen Certum delinquentem, qui ante decem annos per rabidi Lupi insultum in delirium, me-'Iancholiam & rabiem inciderar, post commissum quoddam facinus, pro rabido aut furioso agnoscere & judicate nolebat; S primo quidem, quia tam proxime ante, quam post commis' sum delictum, nulla rabies aut delirium aut alia symptomata fuerint observata ; deinde etiam ob vitam anteactam, quia
idem delinquens, jam ante Lupi rabidi insultum diversa homicidia tum ipse commiserat, tum iisdem interfuerat. g. 41. Denique paucis adhuc ex superioribus repetendum Δ'. νι, ὸ mihi videtur, nonnullos a Cane vel alio animali rabido μι rabianaorsos nonnunqua in equidem Hydrophobiam, non autem semper rabiem pati, v. M St. ΣΙΤ Sch. 37T. Lang. Oper. Vol. II. f. Iza. v. g. Foemina quaedam a fele rabido commorsa post duos menses integros Hydrophobia corripiebatur recta tamen ratione pollens, juxta Ebcrh. Gochel. Gassitim me ilicprata Dec.J. Obff.p. m. G7. Bajulus quidam a sele rabioso morsus elapsis
sex mensibus inter alia symptomata tanto horrore 1 liquidis
corripiebatur, ut ad eorum mentionem rigeret atque valde angeretur; mens tamen constabat. v. Anton. de Heide Observ.
II. p. m. Iao. Artis saltatoriae quidam Magister a Cane rabido morsus tertia post septimana in Hydrophobiam incidit salvo tamen judicio. v. Theoph. Bonet. Sepulchret. Lib. I. SH. I.fol. m. Igo. De Juvene, a Cane rabido in labium demorso, qui post tres menses Hydrophobiam incurrebat, semper tamen rati ne praeditus permanebat, vid. Steph. Blancara. Collessi med. phys Cent.I: OU. .p. m. N. Agricola quidam secundo mense post acceptum a Cane rabido vulnus tanta corripiebatur Hydro-phobia, ut momentaneo saltem liquidorum intuitu statim angeretur quam maxime, e lecto exsiliret, brachia pedesque concuteret ac de loco in locum sine quiete moveret, spiritum non nisi cum spasmodicis colli pectorisque motibus auceret, subinde clamores &culatus ni censita interruptos, ut l/tra, Aa a 3 tum
378쪽
tum canum non tam quoad sonum vel vocem, quam quoad repetitas toties faucium & pectoris concussiones non nihil referrent. &e. Juxta haec autem nullus unquam in aegro deprehendebatur furor . quo adstantes morsu impetere aut vulnerare gestiret; quin rationis susticienter Compos in tanta angustia praecordiorum mortis horam unicii petiit, annotante Theodoro Zwinsero. M V.C. Dec. III. Av. a. Ob Io .p. II . . Et Scho pag. I o. aliud exemplum pueri hydrophobi, cui tamen. mens & sana ratio constabat, recenset. Quod autem hactenus degraduali Hydrophobiae & Rabiei, a morsu canis rabidi exortae . differentia adduximus, idem etiam circa rabiem, . a sola Saliva, halitu & armis excitatam, locum habet; Et Quamvis ab Hydrophobis, quos etiam gradu ali rationis defectu laborare supra diximus, absque sui3erveniente Rabie.
tanta delicta non adeo facile neque adeo saepe committantur; illos tamen per miasma contagiosum, mediante sola Salivae aspersione communicatum , pariter ad rabiem hactenus latitantem disponi; postque hujus eruptionem facillime facinus aliquod committere posse. negandum non est . a cujus tamen poena ordinaria cum ipsis demorsis liberandi erunt.. Hactenus de variorum animalium vecti gratia Canum. haporum. volucrium δέ ipsorum hominum rabidorum mor-sbus, indeque ortis sumptomatibus, imprimis de Hydr phobia seu Rabie canina egimus, sequitur nunc in specie ratione morsus humani
A, M, s homo hominem morsu adeo iadat, vel tale i vulnus isse, morsu. gari ut peoima inde Symplomata es ipse mora sub ea Oκ- raritatu delinquens poma ordinaria v. g. homicidiist assciendus pae m. αρ- g. l. Pro responsione ad hanc quaestionem ex supra dictis re-
λήιε δε petendum ante omnia est, morsum hominis, nostra sententia,
utplurimu in tripliciter, videlicet vel a sano, & non ira , vel ab irato, ol a rabido peragi, atque gradu iner se differre. Morsiis enim
379쪽
enim primi gradus, qui vel ab amante, vel etiam a scemina puca laborante, infligitur, secundum experientiam & adducta exempla , nihil aut parum detrimenti vel periculi insere,
nisi mordens persona sit valde morbosa, vel morsus adni dum penetrando musculorum fibras nimium dilaceret; quod ultimum tamen a persona amante vix metuendum erit. Et quamvis etiam ejusmodi morsus amorosus aliquid incommodi inducat, quia tamen nunquam animo nocendi insigiatur, vix ulla de his disceptandi, cum amor omnia perserat. ratio vel locus erit. a. Circa secundum autem morsus humani gradum, qui demorsis scilicet ab liomine irato impingitur, longh aliud ferendum irati. erit judicium, cima non modo animo nocendi fiat, sed varia & pessima Symplomata, quandoque etiam ipsam mortem causetur; siquidem , secundum Johannem Ludovicum Hannem annum. hominis irati morsus aeque venenatus est, ac alterius alicujus animalis venenati, & morsus hominis irae furorisque experiis non est venenatus uti M. N. C Detis. III. Am3- O rum. . pag. 6 - & ex mente Petri Lotichiicimment. is Pet n. Satyri GL a. pag. aQ. Hominis irati sputum adeo acre ac potens est, ut veneni quas naturam induat; Draesertim si quis ab irato mordeatur. inesse autem homini A sum,
Irato vim venenosam , vel maximam noCendi
varia testantur Symplomata ipsi personae irascenti supervonlantia; prout enim ab ira commoti spiritus in has vel iulas partes irruunt. Varia quoque edunt symptomata, dum nunc taminem & reliquos humorra, nunc solidas partes diversimiah assidkint; unde nonnulli irati, quid agant, ob disturbationem spirituum nesciunt; alii Vertiginem, trem res artuum, palpitationes eordis, Epilepsiam. Apoplexiam ει Paralysin ineurrunt; In aliis ab ira intestina flatu replentre incrusque attollitur,&oritur Colica TympanitebΕ ysipelas,
Icterus, calculus in solliculo fellis, scirrhus Epatis, dolor hypochondriacus, haemorrhUia δρώxcenta alia, imo ipsa mors
380쪽
3 6 CAP. VII. DE Huns TI Ninus Quod etiam probant Exempla, v g. wencestaus, Bolienatae Rex, ob nimium irae servorem Paralysi interiit. Et Valentinianus ob nimiam in Sarmatas indignationem sanguine prorumpente animam emavit, vid. Joh. Bicher. Hemn redidis. a. cap. 7.p.. C. ubi etiam ex Hieronymo Cardano reseri, Thomam Girardelum, Civem Bononiensem a dentis evulsione ira percitum statim febri acuta cum doloribus spinae, pectoris& laterum correptum fuisse una cum palpitatione cordis & vo haltu bilioso, quoniam sanguis illa vehementi commotione biliosam dispositionem acquisiverat, cujus portio quaedam per
stomachum ejecta est,reliqua vero,cum exitum non haberer, ipsum in paucis diebus interemit. Sic vir quidam quadrage
nario major, rixa inter eum & socium nata, siclopeti majoris tubo, in thorace circa Cordis regionem contu sub idiu percutitur, sub quintam pomeridianam. Noetu ira aestuans insomnisque mire agitans consilia. moerens sibi tantam vim illatam. Mane curarum irarumque plenus domum egressus,sub
meridiem rerum suarum satagens, in publica platea Lipothi mia corripitur, & nisi parieti nixuq a socio a)jutus fuisset, in terram ruiturus vicini aedibus excipitur; vix sedili ad ignem impositus tres praeter propter sanguinis libras vomitu reddit Erat autem sanguis glomeratus, niger. Aculentus, saporis acidi, odoris tetri, vid. Heia ab Heer Olfao.p. m. Iga. Militis
uxor vegeta ac bene colorata, Cum primo mane ad iram pertinacem adacta suisset. post prandium insultum apoplecticum, adstantibus tale quid non sperantibus incurrit, tota facie ruti lans, cui supervenientes motus Convulsivi vitiae filum penitus abruperunt. vid. Joh. Jacob. Harder. Apiar. Obf3K. Schol. p. I'. itemp. Iq. viri irae cestro vehementiori perciti atque post varia*mplomata defuncti mentionem facit. Sic Pistor Istebiensis a Concivi ad iram commotus illico cadit humi bos, ac si fulmine sit tactus, sicque in quintum usque diem mutus Permanebat demumque Vomitorio restituebatur, juxta Ambrosium Stegmannum M N. C Dec. III. M. OU. IVI. 2IS. Scru