Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

171쪽

qua titatem additionis paroxysmi su-Per.xi3. horas , est eius elongatio a puritate. Et in tertiana quidem non pura tardatur apparitio digestionis : &- non apparet in forma ostustatio , neq, extenuatio: & sortasse non eradicatur cum sudore copioso: Et fortasse nor incipit cum rigore sorti , & non est caliditas cum illa sortitudine, neq; est augmentum eius aequale : immo est quasi ipsum additur , deinde procedit, minuitur '. Et accidentia laua min

xantur m ea.

C A P. XXXV m.

Tertiaris continua.

Ognoscitur per vehementia. paroxysmorum tertianae: & pervehementia accidentium tertianae. Et apud G. quidem cum sang. putrefit,fit de hoc genere:& de eo fiet sermo post. C A P. XXXIX. Cura te niana pura. OPortet ut rememoreris illud quod dedimus tibi de radicibus in curatione febrium, desolutione ventriS,& eibo, & in omnibus capitulis: & f brica super illud. Et tu quidem nor auscultes sermonem eius, qui concedit

172쪽

in principio solutiva sortia : Z myraholanos, & his similia, nisi tum condi-- tione,& qualitate quam diximus. Im- mo oportet ut properes in primis , relenias lenitate quadam cum eis , quae . diximus illic: sicut sunt tamaritidi qualitate xl.drach. qui infundatur in aqua calida in nodes, & colentur, proi)ci tur desuper stracost, aut tereniabiri,aut aqua duorum granatorum: & sicut d coctio Iubleb cum teneniabin, & cura cibib enuncleatis , aut infusio pruno rum cum tereniabin , aut siracost, audstrupus violatus, & violat conditae. Edfortasse facit mucilago psyllij cum quibusdam syrupis , sicut est sympus

prunorum, lubricitatem, & lenificatio--Iri,aut cum decoctione leutium cum

Iubleb. Aut clysteria Ienia, sicut est . clystere cum decoctione altheae , &iuiubar, & sebesten & radice liquiritiae,& oleo violato, & succo sicle, & ba rac, secundrim modum quem scis . Erillud quando necessitas tangit ad ipsa is Rectum nanq; est ne in potu detur quod est sicut aqua hordei r neq; ei Gmile , neq; cibi, nisi natura iam lenificata: Et si ventris solutio in principio

173쪽

- in fore tertiana pura minoris sit m Iiti φ , quaili eius simile in ali)s: licet sit Cius malitia magna. Et quando est possibile , ut phlebotomes usque ad res periodos, sec. Et similiter quando times quod sit qgritudo furiosa , & facis illud , erit illud quod accidit de emrore , si accidit, minus quam aliud . Et oportet ut non moueas in die paro xysmi aliquid , nisi propter necessit tem,& non cibes nisi apud conditiones praedicitas: & no pro oces urinam cum emulsione seminum Et oportet vi s perueniat ei paroxysmus dum est f melicas , & non est in stomacho eius aliquid, immo oportet ut sumat in potu syrupum acetosum omni in ane et &post duas horas aquam hordei in die , in qua non e si paroxysmus. Et syru- pus quidem acetosus post paroxysna est tonueniens , & similiter ponere pedes in aqua tepida ad attrahendum residuum caloris. Et ego magis diligo visit in syrupo acetosio, proprie in postremis emulsio seminum frigid

rum diureticorum, ante parox minumiper tres horas , alit quatuor : Sede tu Cin potu iterum post paroxy---G q. aqua.

174쪽

aqua hordei. Et quando necessaria est subtiliatio regiminis, detur in potu sicut aqua granatorum , & aqua melonis indi,& his similia. Et gradatim

fiat eius regimen secundum modum

praedictum. Et quoties appropinquae status, subtilietur: Et in diebus primiscibetur cum hisch hordei, & pane comi nuto cum aqua frigida, aut pane sicut est, aut erraulsione panis in ea , ct cum eo quod fit ex almes, & lentibu s. Et quando cibus acetat in stomacho, non datur in potu aqua hordei , quae non est valde subtilis, & si necessarium fuerit dare ipsam in potu, confortatur Parum cum decoctiooe radicis apij. Si autem stomachus fuerit frigidor illo , & febris non magna, & non pura, ponatur parum piperis secundum consilium Hippo. Quod si signa significau

rint quod crifis est propinqua , tunc sufficiat ei aqua hordei,& aqua gran torum, & syrupus acetosus. Et fructus quidem qui diliguntur eis, sunt gran ta dulcia & muZa, & pruna matura smelon vero indus est res maximi iuu menti , cum hoc quod ipse soluit, Mprouocat, & frangit Vehementiam ca-

175쪽

ioris' & facit sudare , & fortasse non nocent i s aedestembulat J paruit &

ex oleribus cucurbita , & alcheta , dcalcheted: & lactuca. Et scias quod imtentio in eo quo cibantur patientes tertianam, aut est humectatio ut tac

tur eis in fine de extremitatibus alth

iugi , & de testiculis gallorum: & c rebellis haedoru,cu quibuS non est nisu. sea, & vitellis ovorum . Aut est infrigidatio , & humectatio simul sicut in risch hordei. Et non vi times in infri. gieatione multa, & proprie in principio , nisi inuenias inflammationem vehementem , aut timeas conuersi nem eius ad causonidem, aut ad coni,nuam . Quod si consequatur crisis, &videris digestionem in urina, & est sedimen laudabile,quod cognouisti, tunc si excusat, bene est:& si non, cura tunc

cum eo quo iuuatur natura ex prouocatione urinae , aut solutione ventriS, aut vomitu, aut fluxu sang. narium. Et non agas conita ipsam in hoc. Quod si non inuenis declinationem mam femstam, innc euacua cum solutione ven

tris. Nam de illo est stammoneae sex-t drach. i. iii tuleb: aut decoctio mra

176쪽

xobalanorum cum hamarindis , 6c testentabiri, & passulis , & radicibus , &casia fistula. , secundum quod sciuisti . Et tibi inest ut consortes eas e uin f νmoteme , & sene ,& scammonea. Ei de illis quae conueniunt etiam sunt trochisei de spodio solutivi. Et de illis est medicamen solutivum istius descriptionis. Recip. myrobalanorum strinorum en leatorum podu&drach iiij. succhati tabarχet pondus drach. m. scammonet pondus sextae drach. Lbibatur cum aqua frigida : & pust illud

remur cum prouocatione. Et si fu rint illic caliditas superflua , & inflammario maxima, cum ia in euacuaveris,

tunc non erit ei malam dare in potiraliquid de extinguentibus fortibus, de illis quae dicta sunt in regimine acutae r&. Errasse conferunt ei emplastra ex eis. Barneo vero oportet ne applox, met ni si post digestionem Post dige stionem autem, & apud declinationem est ipsum melior curatio eis, & proprie 'consuetis , quamuis error in intromitis tendo eox in balneo ante digestionem saluior sit,quam suum simile cum ali)s . oportet ut sit besaeum eorum tem

177쪽

Perumni, boni aeris , qui sit humidus , in quo sudent cum facilitate: ita ut noinflammen ur eorum corda & inu gantan cum oleo violo & rosato con- quailato cum aqua, & non prolongene in eo moram , immo egrediantur Uericiterinani iteratio esh eis cantaenientior: quam stationis prolongatim & stapud exitum infundantur in aqua te pida, stent in eae secutam quantitatem instationis. Deinde ctam egrediuntur , t minuem it eis ut bibant vinum albuni,subtile multa committione per

missum cooperiaretur in locis suis Bdabunt enim stadore vehementi et M siquid residuum fuerit , digeretu Ezpoth illud cibentur cibis infigicitanti 'bus, & hir nestiatibus, Jc oleribtis,quar mi illius mos . Et non timeas post

declinationem potare eos vinum plu-ri nium commistum Vinum enim habens caliditatem cola d mi per commistion em confert quantizati Temanetari ex eo , in resoluendo it ad, cuius

necessariae est resiblutio di & succurrit aquae penetranti cum sortitudine sua ,& permistione eius quod est in eo de incalefactione pauca : quare infrigidaqG 6 vch

178쪽

vehementer , & humecthli Et vi flatarint illic acciditia sitis, & doloris capitis, & vigiliarum, & aliorum, iam tibi

praeterijt eorum cura. Et quando posti risim remanet aliquid caloris in separabilis , tunc tibi superest ut administres syrupum acetosum csi succis diu- reticis : aut in quo decocta sunt iam Lna , & radices diureticae . Et scias quod

cupia tertianae continuae est cura tertia.

nae interpolatae: sed est decliuior ad obseruationern dispositionum digestionis , & ad infrigidandum cum syriapo acetoso facto cum semine citruli,& semine etaiuiae proprie contusis: Et post ipsuieti po duas horas datur in is potu aqua hordei: & ad subtiliationem cibi , & ad administranda clysteria lenia in principio,& ad prouocationem. & oportet ut cum facilitate procedat , & non sumant in potu de solutivis ilia principio, aut ita eo quod ei appropi quat , nisi ea, quae sunt sicut syriapus violatus & aqua fructuum , no

utantur nisi clysteribus lenibus .

179쪽

cura tertiana non purso

REs in quibus diuersificatur curia

tertianae nore purae a curatione tertianae purae sunt res in quibus cormis

municant cum eis febres stigidae, scilicet quod licentia in balneo , quae coanceditur habentibus tertianam purani absq; hoc quod expectetur digestio , dc non expectatur plurimum declinaticia nis si expectetur digestio , est in eis Glicita,vel prohibita. oniam balneum permiscet phlegma indigestum cum .' eo quod effunditur ad locum putredianis et & permiscet humorem malum cum putrido, & resoluit subtile, & f cit remanere spissum. Et quod ciba qtio omni die iterum , aut prope ciba tionem, est ex eis quae illis nocent: ii 'mo oportet ut cibentur uno die, & ali die non: Et sit in cibis eorum quod a stergat , & calefaciat parum. Et ut sideibatio in principijs aegritudinis groiasior quam sit in principi)s purae: dei de gradatim perueniat ad subtiliationem supra subtiliationem tertianae. Ee

subtiliatio eius in ea in principijs fiecum iamc ςius plusquam subtiliat

180쪽

tio minor. Et ut elysteriZetur in principio cIysteribus acutioribus. Et vi expectetur digestio plus in solution

ventris eorum forti. Et ut sI:1t in aqua hordei eorum virtutes digestitiae , MinQltitiuae : sicut est illud quo 1 diximum in eo , ta cuius stomaciam acetat aqua hordei, immo sortiores quam iaesto. Fortasse enim necesse est ut decoquantur in ea hyisopus, & origanum νει calamentiumre, & spica securadu Ἀκomplexionem : & blitis iuuatiua est mS- Et permistio aquae ciceris cun aqua hordei,& in fine eius aqua cic ris est iuuatiua eis. Et oporcoc ut con rideretur propinquitaς non purae ad Puram z & elongatio eius ab ea : & secundum illud diuersilicetur inter cura eius,et curain purae. quod si fuerit va de propinqua purae, tunc diuersifica inter eas diuersificatione paruae. Et cum videris urinas eorum grossa'tim phaebotomao Et cum phlebotorn aue

in fortasse non indigetas clysteri. Et stias quod non est rex magis iuuans. Cos, quam vomitus post cibum o Et de

uiuis in principi)s eius , quae sum