Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

191쪽

scimus an in ea siti putredo , an non: nam plurimae res putrefiunt , &sepa,

ratur ex eis subtile, & spissum: & non est in spisso , neq; in subtili putredo: quoniam non est necessarium ut sit putridum id , quod generatur a putridor fit enim ex putredine quod non est putridum . Et s1 generatio eius a putredine saceret putredinem eius necessariam , Oporteret ut spissum cinerulen . tum iterum esset putridum: esset ergo

illic febris melancholica iterum : hoc ergo est illud , quod facit esse necessanritam expositio eius, quod primo intellectum est. Quod vero intelligitur secundo est mendacium purum , quo niam putredo est via in corruptionem: Et putredo quidem no habet lepus. Et conuersio sanguinis in choleram non iis fit nisi in tempore. Immo putredo quidem est corruptio accideus sanguinidum est sanguis: sicut accidit phlegmati , dum est phlegma: & non fit cholera, neq; melancholia , nisi convcrtatur post illud cum complemento putredimi S. Verum veritas sana est sermo Hippo. quod ex sanguinis putred ite seneratur febris. Dicamus crgo mmc H quod

192쪽

quod febris sanguinis est febris putre.' dinis, & febris calefactionis , & ebullitionis , quam nominauit Hipp. synochum conclusum non alias. Et plurimum ebullitionis eius est ex oppilatione suffocante caliditatem. Et qua doq; sit a causis alijs , quae Vehementes fiunt supra vehementiam febris ephi- merae Et quandoq; nominantur inflammatiuae , vel incensiuae fortes : Et

est de summa febrium , quae sunt inter febres putredinis, & febres ephimeras: quae differunt a febribus ephitieris νPropterea quod calefactum primum in ea est humor e & differt u febribus

putredinis , quoniam non est ei putre. do: Et est febris acuta, non febris ephi- mera , neq; sebris hectica, neq; febris putredinis. Et multoties quidem permutatur ad febrem putredinis , aut fe- έbrem hecticam. Et multoties quidem facit eam currere . Gal. cursu febrium

diei. Et videtur Gai. quod febris sati. guinis non componitur cum reliquis febribus , quoniam putredo in sangui' ne est communis omni humori r & in hoc est contradictio quibusdam intentionibus suis , in quo non est necesse pre

193쪽

prolongare sermonem , quoniam non' iuuatur c r eo medicus . Et causa

quidem huius febris est repletio, & oppilatio , & plurimum eius est ex exercitio proprie non consueto : &dimis. euacuationis, deinde usus exerciti, laboriosi. Et quandoq; facit putred, nem in eo multa aquositas sanguinis ex commestione fructuum aquosoru , quare conuertitur ad putredinem : &multitudo humoris crudi in eo est pro pinqua, quare praeparat ipsum ad putredinem : sicut qui generatur ex ali

milibus. Et haec quidem febris est continua, quae non tepescit propter communitatem materiei, & eius adhaerentiam usq; ad crisim, aut mortem. Et eius species sunt tres, quarum saluior est paracmasticus incipiens cum dissi cultate , deinde non cessat diminui, quoniam resolutio in eo est maior qua putrefactio. Deinde est homotenus :& fortasse similatur septem diebus. Et nequior eorum est ac masticus , quoniam resolutio in eo est minor quam putrefactio, & eius crisis est usq; ad se-- Ptimum secundum plurimum. Et eius

194쪽

consumptio est cum euacuatione , aut sensata , aut in sensata. Et quandoq; permutatur ad causonidem, S ad stir-stia r & quandoq; permutatur cum In- frigidatione plurima ad lethargiam: de quandoq; permutatur ad Variolas , &iri orbillum: Et quandoq; accidit tria ea ventositas , & inflatio ventris , ex qua prouenit sicut vox tympani, & nodeponit eam ventris solutio cum inquietudine . Et quando solutio ventris non valet , deinde egreditur asas viridis lata proprie, est de signis mortis. C A P. XXXXV.

SIgna febris sanguineae sunt adhaeiarentia febris: Et rubedo faciei, Moculorum. Et inflatio venarum , ω temporum.Et repletio completa absq; rigore. Et non est sudor nasi apud crita sitn: Et multoties associatur ei pruritus in naso, & in loco ventosato , vel ubi iam positae fuerint ventoste: Et constrictio in anhelitu et Et multoties accidit eis profunditas somni, & difficultas sermonis, & est malum . Et similiter apostem a gutturis, & duarum amygis calarum , & vriae: Et cursus lachrim

195쪽

- ru. Et caliditas eius est plurima,humi-d vaporeta, similis caliditati balnei , c non sicca , sicut in causonide: Et pulsus eius est magnus, lenis, fortis, ple-- nuS , Velox, frequens, valde , diuersus, non plurimae diuersitatis , & est minoris diuersitatis. , & velocitatis quam in - Causonide in tertiana. Et non est caliditas eius in termino causonidis , &; tertianae fortis. Et illius quae ex ea esta putredine caliditas , & aecidentia - sunt vehementiora,& cura eius est dif-- ficilior , & magis similis cum causon . de . At vero subtilitas sang. & grossi--tudo cognoscuntur propter illud quod egreditur de eo. Et synocha feruida est Tres magis similis in principio sui febri

ephimerae te verum caliditas eius est paruae mordicationis , & laesionis : &inuenit ex ea inflammationem, & dyLPnceam, & est plurimum impressionis eius prope cor. Putrida vero est aequalis , & similis aequali secundum pluruimum . Signa autem permutationis eius sunt cuiusq; eorum ad quod permutatur, ut praefocationis , &aposte matum gutturis, & duarum amygd

Iarum de tu iam sciuisti ea . Et signari a varis'

196쪽

variolarum scies :& signa sirsen, & dolori s capitis, & permistionis mentis , di aliorum iam sciuisti . Signa vero longitudinis eius , sicut iam sciuisti, sunt ex postpositione signorum digestionis, & tornatilitate faciei,& diue sitate dispositionis eius in spatio suo ex additione, & statione,& diminutione, ita ut sit quasi ipsa sit tepida. Illud enim significat, quod sang. est plenus

humore crudo . Spatium vero crisis

eius significat apparitio signorum digestionis: quae si tardatur usq; post te tium , & quartum, non fit crisis in s primo: sit multoties quidem fit crisis.

eius in quarto. c A P. xx XYUT.

Cura febrissanguinis altItentio in curatione febris sanguinis est evacuatio plurimae usq; ad Oncopim .. Et ingrossatio substantiae sanguinis,clis est subtilis valde, aquosus , aut cholericus . Et infrigidatio eius , & mundificatio , &subtiliatio ipsiusti fuerit grossiis : Sc iam sumps sit aeger priusi genera tua sanguinis grossi, & generativa humoris crudi. Et digestio materiei facientis febrem , ω

197쪽

eius resolutio Euacuatio autem nore est aliqua sicut phlebotomia ex manu, in quacunq, hora accidat: & non expectatur crisis , neq; digestio , nisi sit

xepletio nauseatiua : tunc enim caue

eam , & time ipsam. Quod si febris

Perseuerauerit,tunc phlebotoma:& nocesses phlebotomare , donec aeger ap Propinquat syncopi , aut cadat in syncopim , si corpus fuerit forte : syncopis nanq; infrigidat complexionem fortem. Et scias quod phlebotomia,& sumere in potu aquam frigidam quandoq; excusant a regimine alio. Et Partitio quidem in ea esst melior, si non fuerit quod necessariam facit festinationem : nam sortasse erit in ea , quae es: infra appropinquationem syncOpis lassicientia , vel ultimatio in curatione .. Et fortasse sequetur phlebotomiam vltimam statim fluxus ventris cholericus , & sudor , quem oportet omni hora abstergere, ita quod abstersio successive fiat, vel absteti16 continue succedat sudori, fortasse enim saluabiturcum eo .. Et succuratur ei quod ac

198쪽

176 LIBER II.

tinuetur lenificatio naturae cum illis 'quae sciuntur de illis , qine sunt sicut aqua duorum granatorum, scilicet dul-- Cis, & muxi usq; ad terminum, & sir cost, & tamarindi, & collyria leuia, de quibus diximus. Et quandoq; est necessarium apud digestionem euacuare cum eis , quae sunt sicut myrabol ani,& fumus terrae, S. casia fistula , et

his similia de illis , quae sciuisti. mod.si dispositio no tolerat phlebotomiam

in manu , phlebotometur vena , qua est inter duo cornua frontis, aut pona tur ventosae. Si autem non praepara tur aliquid eorum, et hoc propter ac

cidens quod prohibet , tunc fac solutionem ventris secundum modum,qui est in causonide .Et infrigidatio sit cum eiS , quae aperiunt , et incidunt, et sedant ebullitionem. Et si acciderit ex phlebotomia syncopis , ciba eum p ne , et aqua acrests . Quod si accidat fluxus sang. narium per se, non abscindatur, nisi cum appropinquauerit syΠ- .copis . Sanguinis vero mgrostatio fiat cum eis,quae sunt sicut rob iuiubarum: et est , ut decoquantur. c. iuiubae cum lib. y. aquae , donec remaneat tertia, et

199쪽

et iussissetvr cum succharo; et quanto plus minoratur succharum , tanto est melius. Et lentes iterum proprie praeparatae cum aceto acetoso forti sunt huius generis. Et caue ne des in poturo b iuiubarum , aut corpuS lentium materia existente grossa. EiuS vero in frigidatio fit cum eis , quae sunt sicut aqua lentium infrigidata .r & aqua larctucae in frigidata : & sumere in potuaquam frigidam , si non fuerit quod prohibeat: & fortasse sumitur in potudo nec tremere faciat , & in frigidet vehementer, forsitan enim sanat eum. Ecquandoq; permutatur febris ad phlegmaticam , & curatur cum trochiscis de rosis, & similibus . Et haec quidem

cura esst quorundam antiquorum '. N lecuti sunt eam quidam modernorum. Dare autem in potu aquam hordei est curatio conferens ei, sed cum lenitat e naturae . Et melior horarum ad hoc

est hora vehementis ebullitionis , &angustiae , & inflammationis , & Dc-quentiae scalachan . Et scias quod esse contentus in frigidatione , & dimittere phlebotomiam , & ventris solutioncm addit in oppilatione, &coarctam

200쪽

Eone et quare additurputre 9,& calid-tas in secunda dispositione. Mundimeatio autem fiat cum eis, quae soluum choleram secundum diuersitatem exigentis virtutis , & debilitatis, cum digerentibus humorem crudum, ,

quoniam sortasse ipsa est causa in putrefactione sanguinis. Et in fine eius da ei in potu , quae sunt sicut trochiscide camphora , &trochisci de spodio: Et isti etiam trochisci sunt boni .Recip. spodij drach. iit. seminis portulacae

drach. v. seminis cucumeris drach. iii J.. seminis cucurbitae drach. vi gummi,M dragaganthi , dc amyli omnium ana drach.iii .succi liqui ς ponduS drach .vij fiant ex eis trochisci. Descriptio alia , & proprie apud debilitate hepatis.Recip.rosae rudrach. ii). succi berbe xis drach.i3.seminis cucumeris,& melonis,&falchetaJi.cucumeris anguinalis,,

sint illi qui nut ex iutubis,& illi qui futex lentibus cum aceto, & granatis, do