Auicennae Quarti libri canonis fen prima de febribus

201쪽

Smach. Et sisit aliquid eorum constrictio cuius timeatur, frangatur cum si-racoth& prunis : & cum cibo qui fit de cucurbita , & cum cibo qui iit ex succo limonum, vel ex acetositate citri, , vel aranclarum .Et eius fructus sint pira de sceni , & granata , & mala de sceni . Et eius olera sint alchetha L cucumer anguinalis, & cucurbitati & l f aikehe-thed & endiuia, & portulaca, & herisba dicta acetosa , & coriandrumi, ω quae sunt eis similia. Et si accidat dolor capitis aut pulsus cordis, Eut vigiliae, aut profunditas somni , aut fluxus sanguinis narium superflaus, destruens: Virtutem, & alia de accidentibus difficilibus: ctra cum eis, que docuimuia te in loco suo .. li. i

SCiuisti quod i febris putrediniς

phlegmatis quandoq; est paroxyGmalis &quantaq; est inseparabilis tre sciuisti causam in hoc .. Et sunt ei horae, sicut reliquis febribus, & minor horarum siti principii secundum plurimmum est xviij. dierum . & eius erad catio in pluribus est inter xl. di hc. dies

202쪽

st saluior earum est illa , quae est muri. dorum teporum, & praecipue illa, quae eli multi sudoris : significat enim sub

tilitatem materiei, & paucitatem eiu λ& raritatem corporis : Longior ergo partium huius aegritudinis est augm tum e quamuis eius declinatio iterumst longior declinatione tertianae Pl

rimuin.Et phlegma quident putridum quandoq; est vitreum : quandoq; est acetosum : & quandoq; est dulce ρει quandoq; est salsum: & tu iam sciuisti qimmodo ex salso fineausolvi Et plurimu quidem accidit febris leg- Darica humidis, & ociose viventibus , & senibiis , & infantibus' Padlant L

hns nauseatiuam satietatem i, :ωelior

citantibus,& balneantibus se supent pletionem,& habentibus eructuationem acetosam, & habentibus repleti hemi patientibus descensum cata rhi aditomachum , qui putrefit in eo. Et parum quidem euacuatur a Desione in ore stomachi. Et scias quod cur omni febre cuni qua est frigus , conflaringitur putas, di minoratur- .

203쪽

C A P. XLVIII. . signa phlegmaticae periodica.

IN illa quide in qua causa est phleg

ma vitreum , aut acetosum , frigus multiplicatur valde. Et rigor in vitreo est vehementior. At frigus non incupit in ea subito, immo paulatim in e tremitatibus : deinde perueniunt ad hoc ut fiant sicut nix,quae non calefiune nisi eum difficultate, neq; caleuuat si bito,neq;secundum gradationem continuam et immo paulatim cum reditu frigoris:& fortasse commiscetur frigori eius in principio horripilatio. Fit ergo frigus propter illud , quod nos putruit et S. horripilatio propter illud quod iam putruit: Et maius frigus eius , & ipsius rigor sunt in periodis

status. Et haec quidem febris non est ex materia,quae faciat punctionem, ita ut sit causa rigoris secundum viam expulsionis. - putredo nanq; eius est pu tredo rei lenis: Et incipit cum grauit te , M profunditate somni. Et multo ties incipit in paroxysmia primis sine rigore, immo postponitur usq;ad tempus: & fortasse erit frigus , & non erie

204쪽

.wpi , o quandoq; non fit Et ita haci quidem aegritudine imultificatur θα-

pis propter debilitate m. OriS stoma-ςhi , & casum appetitus , & priuati

nem. alistimbre : que est praeparans, materiam nutrimenti, & virtutis. Illam Vero ., quae est ex phlegmate falso , andi recedit horripilatio , tu non sit vehemens frigus, eius . Illam autCm; qua

est ex phlegmate dulci raro antecedit in principio usq; ad plurimos paroxysemos horripilatio , neq; frigus ncq; ri gor . Et plurima , quidem periodi febris phlegmatis incipiunt cum. synco-Pi: Etiam apparet in ea lita prinCipi)S

calor vehementior: & in postremis;m noratur illud . Et videtur ut sit causa , in hoc ,. quoniam putredo, antecedic

Prius ad magis dulce,& magis salsum& magis subtile, deinde ad grositus frigidius . . Et tactus caliditatis eius inprimis est debilis, & vaporosus, dein

de cum prolongatur positio manus su-Ped membrum sentit manusi acuit tem,& mordicationem Veruntameniuota est similis , neq;. aeq ualis in omnibus super quar cadit manus di immo est

diuersa a quoniam inuenit in loco Vno, ad ,

205쪽

adustionem, & in loco alio lenitatem f& est quasi caliditas coletur postrem

cribellatam : quoniam phlegma viscosum est quare diuersificatur eius passio & eius subtiliatio a caliditate : sicut accidit in reliquis viscosis cum ebulliunt : ipsa enim disrumpuntur, seu vesicamur in quibusdam locis , &nonia disrumpuntur , seu non vesicantur ialocis ali)s . Et qualiscunq; sit caliditas eius secundum plurimum minor est, quam ut inflammet , &angustiam faciat , dc magnificet desiderium aeris frigidi: & aquae frigidar,neq; huiusmodi caliditas declinat ad discooperturas de inquietudinem, & magnificationem anhelitus, &exuviationem . Et mul toties quidem accidit caliditati eius ullstet ad quantitatem horae uniuS, aut duarum horarum , quare existimatur quod ipsa iam peruenit ad statum,cum ipsae adhuc isit in augmento : videbigenim eam iam incipere augmentari et M similiter sunt ei in declinatione stationes. Et febres quidem phlegmatis sunt multae humorositatis, vel roritatis in cure propter multitudinem humiditatis, & vaporis sui,pauci sudoris pro

206쪽

stet viscositatem humorii. Et cum sudare facit est res non exuberans. Edde prioribus significationibus eius est paucitas sudoris ,, & priuatis eius . . Ensitis quidem minoratur in. febribus Phlegmatis nisi propter caulam is sedinis , aut causam vehementiae putredinis eius : & cum hoc est minor, quam sitis quae est in alijs. Et inflatio, Iaterum multiplicatur in eis . Et quandoq; accidit cuti lateris , ut subtilietur Eum tensione . Color autem patie cum phlegmatis febrem est decimis, 'ad viriditatem ,& citrinitatem, currantes in albedinem r ita ut sit illud qu od aggregatum est sicut color plutii in statu etiam . Et ram quidem Tubet color in eo, cuius rubedo sit ru- hedo in statibus reliquarum febrium is Pulsus vero eius est pulsus partius iubmersus, debilis, rarus: in primis, deii de fit frequens in fine . Et frequenti quidem eius , & eius paruitas velim mentior est quam frequentia quarta

hementia frequentiae eius est propter vehementiam paruitnis ipsius: verum

207쪽

quandoq; est tardior eo: aut similis ei in primis: et est vehementis diuersit iis, cum priuatione ordinis: Et parui, et debiles ex eis sunt in diuersitate eius plus: Et significationes quidem . pulsus super eam sunt de certioribus G- gnificationibus. Urina autem eius inprimis quidem est alba , subtilis propter multitudinem oppilationum , et frigoris : deinde fit rubea propter P

tredinem , et conturbatur propter malitiam digestionis : ct quandoq; ait ratur in ea dispositio hora post horam. Et quando remanet ex materia grossa, et resoluitur putridum,et redierint oppilationes dealbabitur urina , deinde aquando putrefit res plurima post illud, et expellitur , et aperiuntur Oppilatio . nes rubet Usquequo redeat ad oppil tiones , quod oppilet eas vice alia de illo codem humore. Eius vero egestio est lenis , subtilis, phlegmatica. Et decis , quae significant quod febris est phlegmatica est ut sit paroxysmus eius xviij. horis,& dimissio eius. i. h xis r & non est dimissio munda , qu niam materia cum grossitudine , re viscositate est multa. Et significant ip-

208쪽

sam aetas, & consuetudo & tempus , dc 'regio, di cibi, & aduentus causarum antecedentium ex satietate nauseartuar& significant ipsam forma praedicta ex colore faciei , & inflatione eius, & lenitas laetus:& debilitas oris stomachi&casus appetitus : Et qua doq; m gnificatur in ea spleti,& antecedit eam eructitatio, a tota in pluribus. horis. est jeS.. CA P. X LO ΙΙΙ.Signa phlegmaetica inseparabi lis , est illa, qua nominutur latica .

SVnt sim; reliqua signa febris phleg

maticae preter eradicationem: ecquod similatur eradicationi A. Et i

cipiunt cum rigore & frigore & hos ripilatione , & est res magis similis vecticy , & est illic repor in sex limris ,. & simile ei sufrae illum qui fit inci Periodica, quoniam periodica etiam c

Febres, quaesunt secundum plurimum de igenere phlegmaticarum, oes t quam eoq;ex cholera:O nonsunt ex eis, quastunt eae melancholi appropriatae cum nominibus, oe iudici s.. Ha

209쪽

quae ambae sunt de summa febriuin quibus diuersificantur loca caloris,& frigoris intus, & exterius, propter diuersitate, et locu eius,quod putrefit,& quod non putrefit. Et ipsae sunt trex diuisiones,&. sunt febris a Ppropriata 'nomine syncopalis humorosa,& febris syncopalis minuta, & febris diurna,&nocturna.

C A P. LI: . Febris in qua occultatur frigus, O an ret in ea calor, est epialos is

TYAEc febris fit ex phlegmate v XI treo, comprehenso in occulto & prosundo , quod infrigidat locum ubi est . Verum ipsi accidit iam putredo quare spargitur ex ea vapor eius quod putrefit,& dispartitur, inflammat in exterioribus: & illud quod non est putrefactum infrigidat in interior,hus.. Et eius quidem frigus non fui apparens in huiusmodi tempore, quoniam fuit quietum, consuetum, Pp titur ab eo id quod occurritet: cum ergo incipit ineo putredo , mouetur ν& spargitur sparsione quadam, qua

210쪽

vis non perueniat ad hoc , Ut comm uicet toti corpori. C A P. L IM

S lana eius sunt eade, quae praedicita sunt. Et quod eius urina est frigida, cruda, minoris caliditatis, quam Vrina aliam sui generis. Et pulsuseius est rarus tardus : Et ipsa secundum plurimuadditur omni die . Verum propter grossitudinem materia: suae conuertiti xur quandoq; in quartanam,& terti nam : quoniam huiusmodi materia in corpore est pauca & paruae putrefactionis, accidens raro, & paucitas eius est ex causis elongationis periodi. &hoc non extrahit eam ab hoc quin sit Phlegmatica, quoniam ipsa est phlein matica propterea quod putredo eius cst putredo phlegmatis , non propterea quod paro*ysmus redeat omni die Spatium vero paro smi , eius est aquatuor horis usq; ad xxiiij. horas, δι secundum plurimum consumitur ante illud: quoniam haec materia non est

guin illa multitudine .