장음표시 사용
11쪽
per mediocritatem meam eruere mihi licuit, studio,b collegi. N uaria pars tribuitur Historiae MANNAE, quam Moses describit Exodi cap. I 6. Cum nempe populus Isiaeliticus in deserto oberraret, & de penuria ciborum, qua mox fame dura sint enecandi, magno cum murmure adversus Deum & Mosen, importune quererentur, statim per Mosen in crastinum diem Panem de coelo se ipsis depluiturum promisit, &reipsa praestitit Deus, quod MANNAE vocabulo ab ipsis insignia tum fuit. Historia memorabilis & insignis, in qua multa miraculosa, mystica, & consideratione digna occurrunt, tum de ejus descensu, & colligendi rati ne; tum de portione ejus in Urna jussu Dei, in perpetuam rei gestae memoriam, asservata, quae singula recensere longum foret. . minta continet Explicationem Historiae P κ-T R AE IN DESERTO, quando Deus Israelitis,cum Siti in deserto conflictantibus, E dura & sicca petra, fontem miraculose elicuit, qui Aquas illis copiose suppeditavit, eosque per totum desertum est sequutus di Aomitatus; primo quidem cum castrametarentur in Raphidim, quae historia extat EXOd cap. LP.R V. 1. ad 8. subinde cum hic nonnihil exaresceret, renoVato beneficio, in Larisu, de quo Numer. cap. 2O. Et
quia Tertii quoque Putei miraculosi mentio fieri via
detur Numen cap. 2I. v. I 6. II, 18- de hoc quoque nonnulla subjunguntur. -
Sexta dicata est Historiae SERPENTIs AENEI, jussu Dei a Mose in deserto erecti, quae extat Numeri
cap. 2 I. V. 4. s. s. . 8.s. Cum enim ex longis itinerum per desertum ambagibus taedium conciperent, atque
12쪽
DEDICATORI A.& Mosen voces erumperent, Deus ira commotus, venenatos serpentes in eos emisit, quorum morsibus
lethi seris magna pars populi misere periit. Cum vero peccatum suum agnoscerent, faterentur, & apud Mosen deprecarentur, Deus, Mosis precibus victus, hoc salutis Remedium ostendit, Serpentem aeneum jussit eum facere, & eundem in publico & eminenti loco populo aspiciendum proponere & erigere, cum addita hac promissione, fore ut Omnes morsi per ejus aspectum sanentur. Quae omnia dicta facta fuEre. Haec sunt summa fere rerum Capita hoc libro pertractata, quae hoc commune inter se habent,quod omnes ista: Res, TYPI fuerint illus Tes & memorabiles CRRIsTI, ceu futuri & Venturrium temporis Messiae, & beneficiorum ejus, magna ex parte Novi Testamenti, Christ i& Apostolorum ejus testimoniis comprobati. Ratio tractandi est, quod praecipue mihi curae fuerit, ut Textus Scriptura: Sacrae accurate enucleetur, & ea, quae vel difficultatem, vel dubium& scrupulum aliquem habent vel habere possitnt, quaeque ab Interpretibus vel parcius tacta, vel prorsus intacta videbantur, ulterius illustrentur, Sc curiosiciuribus quoque rerum Sacrarum scrutatoribus aliqua ex parte satisfaciam. Feci illud potissimum ex Hebraeis tum Veteribus, tum Recentioribus, quorum scrinia, quotquot mea mihi Bibliotheca suggerere
potuit, & quoad per vires ingenii licuit,in hunc finem aliqua cum diligentia excussi, & ex illis qua cunque
huc pertinere, vel facere videbantur, erui, &suis locis produxi & explicavi. Haec enim a me & Profectionis ratione exspectantur, & a Sacrae Philologiae studiosis flagitantur, quibus hac vice gratificari volui. Hunc meum qualem qualem ingenii foetum, curi b i
13쪽
sub Vestro, PROOER Es Nobiliss. Amplisi. Specta-ctissimi, Is ustri Patrocinio prodire voluerim, ejus in stituti ratio non anxid milii quaerenda, vel elonginquo petenda. Possem hic allegare spectatam Vestram erga Deum & ejus Verbum Pietatem; syncerum in Vero Dei cultu conservando & promovendo Zelum; munificam in Bonis literis ac disciplinis, harumque seminariis Academia & Scholis, paterne fovendis beneficentiam ; erga Exules & amictos liberalitatem, laudatam in Reipublicae administratione prudentiam , & alia, quibus Reipublicae Vetate splendorem, famam & autoritatem conciliatis. Amplissima suppeterent Argumenta, si Vestras,Qui nunc ad Clavum
sedetis,Quosq; nominatim compellandos censui, laudes celebrare & huc accensere velle.Quae Tua extent, Magnifice D. CON S u L WET STE INI, in Rempublicam nostram, a multis retro annis, perdifficillima ejus tempora, tua Virtute, sudore& labore parta, innumera praeclara merita , nemo, nisi qui res nostras Omnes, ignorare potest. Qui, ut alia omnia taceam, gravissima, pro communis Patriae libertate asserenda, aque gemina, totius Foederis Helvetici nomine, Legatione functus; primo quidem ad augustum illum,& Omnium seculorum memoria celebrandum cunctorum S. R. Imperii Statuum, & Regum quoque Εxterorum, conventum Monasterii & Osinabrugi, pro Pace Germanica reducenda, habitum; post etiam ad D. Imperatorem ipsum; quae tua sit in rebus arduis gerendis deX teritas, prudentia, magnanimitas, fides, Re feliciter & ex voto utrobique confecta, luculenter ostendisti Vos itidem D. FALcRNERE&D. RIPPELI, TRI Bu NI SPECTATISSIMI,
avitam ambo Majorum vestrorum, qui jam dudum
14쪽
DEDICATORIA. Senatoria & Tribunitia dignitate conspicuos, & Annalibus nostris vel laudatos vel laudandos Viros huic Urbi dederunt,Gloriam,Vestris virtutibus, meritis, &indefessis pro Bono Publico,.susceptis curis & laboribus, non solum magna cum laude vobis vindicastis, sed & quotidie novis accessionibus augetis,
Haec, inquam, & quae his similia,speciose possem in hoc praeloquio meo instituto praetexere, nisi talia
essent, quae ut omnes In Vestri cultum & veneratio nem merito invitant, ita etiam a quovis occuripos
sunt. Abunde satis causarum habeo, si ea duntaxat in censum voco, quae in me & meos peculiaria extant inctedibilia vestra beneficia, quaeque hunc muhi Cultum non suaserunt tantum , sed extorserunt. Septuagesimus primus jam praeterlapsus est annus, ex bruo Pater meus b. m. natione vestphalus, primo pe-em ex Academiis Germaniae in hanc nostram Urbem & Academiam intulit, studii Theologici prosequendi gratia, Anno superioris saeculi is 88. Intulisse virgulae Divinae ductu, & occulta quadam atque autiori vi, eventus brevi docuit. Quamvis enim novus& recens esset in hac urbe hospes, juvenis, ignotus,
amicis destitutus, mirabili tamen Dei providentia factum est, ut, cum eo tempore Cathedra Hebraica Prolatare viduata esset, & alium desideraret, ipse, praeter omnem suam spem & exspectationem, Pr cerum Academicorum consilio & votis quod ab alia
quo in Hebraicis literis profectu & midio nonnullis innotuisset ad specimina quaeda publica habenda ; &mox, cum illa placere nr, ad vicariam Prosessionis HGbraeae. eram praestandam, e studiosorum subselliis eveheretur, &quasi h innem in lucem protrahere-
15쪽
tur. In hoc munere humili obsequio suscipiendo,ctam
ille sitiam erga Academiam observantiam , in eXC- quendo industriam, dexteritatem & fidem, in secundum annum probasset, & spem de se ulteriorem concitasset; exsuccenturiato in Ordinariorum Professorun umerum rite electus Sc ascitus, atq; ab Amplissimoi Iagistratu gratiose confirmatus fuit Anno i s 9o. Ab eo tempore ut ille a sua parte Spartam, Dei solius munerein Superiorum beneficio nactam, omnibus viribus per totam vitam eXornare, DiVina juvante gratia , est annisus: ita vicissim Amplissimi Magistratus perpetuum favorem & benevolentiam semper est expertus, qua etiam factum, ut honesto annui Salarii
augmento cum munerare & ornare Voluerint. Largum hunc Vestrarum gratiarum & favorum rivum, Patre fato ante triginta hos annos functo, non cla
sistis,vel exarescere passi estis,sed continuo, imo uberiore fluxu, in Filium derivastis, me, qui honestum tunc in Urbis vestrae Ministerio locum occupabam, non solum in ejus locum,& iisdem conditionibus, Vocando; sed deinceps etiam, quando, pio non minusquam laudatistimo consilio, novam Professionem Theologicam instituere decrevistis, eam, Hebraicae meae Prosessioni superadditam, singulari & haud vulgari cum favoris & benevolentiae testificatione, mihi,
Praeter omne meum meritum, conferendo & demandando. Haec utique, praeter alia innumera privata in nos vestrae benevolentiae documenta, nec silentio dissimulari vel oblivione nobiscum sepeliri,
nec ingenua confestione desti tui, nec sine gratitudinis debitae Testimonio praetermitti a nobis debuerunt. Ut aliquod ejus Monumentum etiam ad posteritatis memoriam extare illud in Exercitationum harum sacra-
16쪽
DEDICATORIA.rum, Vestris Amplitudinibus consecratarum vestrubulo, ceu publicam Tabulam, erigere & statuere hac vice venerabundus volui. Id si pro vestra Authoritate & meritis exiguum nimis videatur fortassis, pondus & pretium addet Argumentum, quod maximum,e Dei quippe verbo petitum, & Affectus , qui syncerus & Vobis devotissimus: si hςc Inscriptio loco
Tabulae tum Confessoriae, qua quantum Vobis debeam, palam testatum faciam & profitear ; tum Obligatoriae, qua me ad omnia mea studia inposterum quoque, quamdiu Deus mihi vires, valetudinem &vitam concedet, bono publico, ad Academiae prir- sertim vestrae &Ecclesiarum usum, consecranda, bona fide obstringam.
Hoc, nec alio, animo atque affectu, oblatum v
bis hoc quicquid est, & quantumcunque est, literarii
muneris, ut aequi bonique consulatis, &sereno vultu& animo a me accipiatis, mihique & meis, meis studiis & honestis conatibus omnibus, ut hactenus, ita proporro clementer favere pergatis, qua possum &decet animi submissione observanter contendo. Sic Deus Vos, PATRΕs PATRIAE, qui S c ii r ΑΤ Ε R R A nostrae estis, scuto suo fortiter protegat, consilia sapienter regat, actiones potenter fortune si mala cuncta a vestra curia , aris & tectis clementer avertat, bonis animi & corporis paterne cumulet, Pacem deniq; almam, quam unice quaeritis,Vestrae urbi, terrae & regioni conservet, & a Vobis, ac per Vos, ad posteros &seros usq; nepotes propaget,per & propter Dominum Jesum Christum, ceu unicum nostrum
Mediatorem l Ament Ε Muiso meo Idib. Augusti, ANNO a nato CHRISTO M DC LIX.
17쪽
S. Romani Imperii VICARII. AROLI LUDOVICI, Dei gratia,
Comitis Palatini,S.R. I. Archi thesaurarii)ὶ &Electoris,ejusdemque in partibus Rhe-' ni, Sueviae, & Juris Franconici, Provis tris&. Vicarii, Ducis Bavariae, Privilegio cautum est,ne quis ea, seu Propria, seu P terna opera, quae JOHANNES B n x--- TORPIus Filius, S. Theologiae&Lin- re Hebraeae in Academi Basileensi Prosessor,sitis Sumptibus, vel de novo editurus, vel suo studio Sc labore recensita, loc pietata, aucta, notis illustrata, Vel quacunque ratione emen data, recusurus est ; ullo modo, si ve collectim, sive divisim, intra spatium viginti annorum, a prima editionis die cujusque Operis computandorum, in S. Rom. Imp. imitari , interpolare, tranSsormare vel recudere , aut alii recudenda dare, vel etiam alibi impressa vendere,distrahere,clam palam,citra praedicti J o H AN N I s B v x T o R F II , vel Haeredum ipsius, & jus vel causam ab co habentium, voluntatem & consensium specialem, praesumat, sub poena amissionis Librorum: illorum, demulcta Decem marcarum auri, partim fisco Imperiali, fraudis vindici, partim dicto Impetranti, pendenda; prout latius in
Originali habetur, Dato Heidelbergae, XII. die Novembris, Anno M DC LVII.
18쪽
De Aa c A A Foederis Nominibus; sisSA I Nomen, primis Tetragram maton 'n' ei in Scriptura attribuatur ZX praecipuis Reipublicae Iudaicae
' decoribus, quibus ea a Deo ornatari fuit, ARCAM esse Foe DERIS, nemo, Sacrarum literarum uel m diocri cognitione imbutu ignorare potest. Non quod ea vel ex praeis tatam ' stantissimis Cedrorum lignis esset constructa, vel Auro intus & extus obducta, vel Artificio singulari, Begaleelis ingeniosissimi manu, ef formata; sed propter adjunctam certissimam Graistiota Dei Presentiae cum ea Conjunctionem, non tantum Promissionibus ante ejus structuram , sed postmodum etiam Reipsa sepe miraculosε prorsus declaratam. Unde factum, ut non tantum inter
19쪽
Israelitas, sed & inter Gentiles,& Arca, & Deus Israelis illi inhabitans, celebritatem & venerationem ma
Vandatum de Arca exstruenda habetur Exodi cap 2 s. a v. I o. usque ad V. 2 3. Vocatu Bezaleelis, Ibid. cap. 3I. & 3 Fabricatio ipse, Ibid. cap. 37. a V. I. ad Io.ILatio ejusdem in Tabernaculum, cap-- . V. ZO. 2 I. In Templum postmodum a Salomone exstructum, I. RES.
Εjus Tractationem Historico heologicam hac vice suscepturi, ut methodica illa sit, dc omnia de ea dicenda ad suum quaeque accurate locum referantur, pran is quaedam de ejus Nominibus praemittemus: deinde Realem ejus considerationem, secundum Causin, Vecta, Stilecta se Adjuncta, quod Deo Gloriosum,&Ecclesiae sit salutare, aggrediCmur. Ad Nomenclaturam quod attinetivaria ea est in Sacris Literis. est Arca vel Caerit, sic.ad aliquid continendum & asservandum: sicut & pheretrum,in quo ossa Josephi recondebantur, vocatur P ti, Genes so. v. 2 6. R. Bechaj in Legem, fol. Io I. col. 3. scribit, o aederivari ab nis Lucere, unde & r vi Lux, Undi zπ,ν
Integre & plene vocatur a ridis Arcasu eris
nomini; quia in ea Tabulae foederis seu Legis Divinae 3 asservabantur ; & quandoque m an im Arca faederis. Tyn Arca Te monti, divinae sic. erga homines voluntatis. Te imonii, h. c. Legis Divinat, duabus tabulis contentae, quae frequenter in Sacris Literis T , onium appellatur, ut vel ex Psal. II s. est videre. Et absolute In g Testimonium, Exod. I 6. 34. Et posuit
20쪽
h. E. 46him Α ea testimonii,per ellipsin priori Nomi
nis substantivi constructi. v p N Arca DOMI Ni, zm Nn lim*r orca Dei, i κ'm: ' η Arca Dei Isia quod symbolum esset prae . sentiae & gratiae Dei, & ejus quasi domicilium. ip pnae Arca fortitudinis DOMINI, 2. Chron. 6. V. 4 I. Psal. 78.6 I. & IOs. 4. & I 2. 8. quod per eam Deus fortitudinem & potentiam suam exereret, in bello. Paraphrastes Chaldaeus in loco posteriore per Fortitu nem miciligit Legem, reddens, m δ p Xa nae de Tu cr Arca,in qua eis Lex tua. Et inde per elli psin prioris Nominis Substantivi, 7P Robur, Fortitudo Do
unpri pIM Arca Sanctitatis, 2. Paral, 3 s. Pn I ad Gloria D inc& absolute, I aan Gori quod peream, & cum ea, Deus gloriam tuam manifestaret: b. vel, quod in Arca habitarit Gloria, i. e. Deus gloriosus. Hinc I. Sam . . IE. arca a Philistasis capta, uxor Pineae, vocavit nomen pueri sui re, dicens, Translata est Gloria ab Israele, quia ca ta erat Arca Dei. Sic sumitur a quibusdam Psal. 63. 3. Sic intelligeri dum quod Apostolus ait ad Rom. 9. . rauorum M . . . ilitarum Q. eis Adoptio, GV ἡ Ηοξοι & Gloria. p Sanctitas, Numeror. 4. V. 2 o. Ne in rediantur ... - ut evideant, u pri PN p,a quando operiem sinctitatem, 'o moriantur, h. e. Arcam, at Hebraei omnes explicant,
Pecytum pri l* ε sanctitate coram oraculo, h. e. CX a ca. Sic enim pro eo habetur in loco parallelo 2. Pa- rati p. s. s. p Nn la ex Arca. pn v p Sanctuas noritatum, h. e. Res sanctis i.