장음표시 사용
31쪽
plationem rei Internae, Arcae conjunctae, Se fiducIamae spem in illo solo collocandam. Quid opus dicere hic esse Meton miam, qua signo tribuatur Nomen rei signatae, cum, vi Unitionis praesentiae Divinae gloriosae cum Arca, aeque ad Deum ipsum hoc, per loquutionem , referri possit 'Quia Arcam pro loco Habitationis sita singulari,&secretiori quasi suo conclavi, elegit Deus, idcircb ea vel se movente,vel requiescente, recte dicebatur Deus ipse seu moveri, seu quiescere ', non quod Deus moveri vel requiescere possit ; sed quatenus illud, in quo suam praesentiam gloriose manifestavit, & ad quod quaerentes colentes sese respicere voluit, movebatur vel quiescebat. Hac ratione Omnis, ab Arcae praesentia venientis virtutis, gloria Deo soli, cui etiam debetur, adscribitur. Si externa Arcae fabrica Sc machina intelligatur, aut simul sumatur, non satis tuto evitari poterit superstitio se persuasionis, de insita quadam Arcae sanctitate, vi & virtute,
a. Quia Sensus verborum hic est ; mando proficisci caepit
Area, tum Moses dicebat, hoc est, ita orabat O inrorabat Deum ;Surge, dec. Hinc scribit R. Levi ben Gerson; Commemoratur hic, quod consuetudo Mostis fuerit, ut eo tempore, quo arca proficisicebatur, ,'s 'I oraret, ut Deus exurgat, ct hinc inde dispergantur ini. mici Israelis, M. Sic cum Arca quiesceret, orabat; m' na et sDa quietem, vel, ut R. Levi ben Gerson explicat; Reduc decem , misita miluum Israelis, sin terram sic. quam promisist i Patribus ipsorum, quia jam antea illam inhabitarunt; )vel sic; Redige in myriades, misita Ipraelis, s decies sic. auctos.) Sic scribit Abarbe-nel; Dicit, Surgς DOMI N s , sicut illic; Nunc su gam, dicit Dominus, nunc exaltabo meipsum, nunc clevabo me, Esa. '3. IO. Vindicta enim de inimicis vocatur Surrectio, sicut dicitur Bbi 3 t. i . f. zap . Q n: Ν'Et quid faciam, cum surget Deus ' Et cum quiescebar arca,dicebat Moses pia in s h. e. Det Deus quietem&requiem myriadibus,&millibus Israelis, h. ab inimicis o hostibus ipsiorum. Onhelos Paraphrastes Chald us Revela re DOMINE, &c. ' P Tereric Domine, habita cum gloria tua in medio myrta-
32쪽
ny pp a erigebat Moses in Oratione manus suas ac dicebat, Surge, ε Verbum Domini,cum fortitudine roboris tui,Oc. Et cum arca qti esse bat, * n 'pi erigebat Moses inprecatione manus, dicebat: Revertere nunc, Verbum Domini,afortitudine ira tu orere rere ad nos in misericordia tua bona, benedic myriadibus, multiplic millia filiorum Ipraeelis. Sic Jonathan Uzielides ; Fuit Mosessivus inprecatione, orans, ct perem M sericordiam a Deo, dicendo: Revertere nunc, o verbum Domini, misericordia titia bona , duc populum tuum Israelis, O babitare fac gloriam Majestatis tuae inter ipsos, ac misererem Hadum domus Jacobi, millium I praelis. Jam si haec verba continent orationem,tam non possum illa ad Arcam referri,quam Angelus ille noluit a Johanne adorari, Apocal. I 2. Io. Eadem est ratio loci Val. 68. a. siquidem occasione deis ductae in Sijonis arcem Arcae sit conscriptus, dequo tamen In
t pretes non omnino consentiunt.
Psalmo ς. qui publice decantatus censetur in solenni illa pom pa, quum Arca foederis ex Cirjathjearim, vel ex domo Obed-Edom, Hierosolymam transferretur, ibi ius. legitur, S ΞΠ a Ascendit Deus cum clangore,
DOMINUS cum voce rubae. Haec verba quoque de Arca,ejus que cum jubilo & voce tubarum translatione, dicta volunt, ac proinde ei nomen 'Π S uibui. N. I. Non certum prorsus est,utrum haec verba cie Arhaci ejus trans ratione sint a Davide dicta,&intelligenda. Totus Psalmus versatur in eo, ut ejus author invitet & adhortetur omnes gentes ad Deum celebrandum, argumentis deductis, partima Dei natura & potentia,partim a beneficiis specialibus, exhibitis populo Israelitico, eos in populum suum adoptando, & inimicos ipsorum exsci lςndo, ipsisque subjiciendo; adeo ut omnia quae de Deo dicuntur tam in antecedentibus Versum hunc, quam in sequentibus,immediate ad Ipsum rese- antur. Unde tam Hebraeorum, quam Christianorum, Interpretes de Argumento ejus non prorsus inter se conveniunt. H.b perium quidam caeplicant cum do tςmpotibus Mes- . siae,
33쪽
sue, quasi scilicet hic describeretur,qualis eo tempore sit futurus ipsorum status, posteaquam Messias omnes ipsorum lcsuos hostes devicerit,regnum suum inter ipsos erexerit, eosque in pristinam gloriam restituerit; quod videlicet sint omnes
quoque caeteras gentes invitaturi & exhortaturi ad Deum Israelis amplectendum, laudandum S celebrandum. Hi exponunt g non ascendit, sed Exaltetur Deus cum clangore, DOMI Nus cum voce tuba ; vel , Exaltatus ess, nunc se. Deus cum clangore, &c. sicut dicitur Psas. c. ii. z ua zod Exaltabor in gentibus, exaltabor in terra. Et hac significatione alibi quoque hoc verbum usurpatum legitur, veluti in hoc eodem Psalmo v. ult. I, o Calde exaltatus es, Psal. 7. v.9.-,ῖ ,3 Aa Valde exaltatus es supra omnes Deos. Sic in Nai, Prov. 3I. v. a'. Multa Ilia paraverunt divitias, 123 87 hq tu autem ascendisti, h. e. exaltata es supra omnes,superas omnes. Sic apud Rabbinos frequens est in Pihel si Laudare r. hinc & frequenter Dei nomini subjungunt, immuui exaltetur, Exaltatus ed, vel . Alii explicant de eo, quando Mose ad Deum in montem Sinaj,ad accipiendam Legem,ascendente, inter alia Majestatis divinae signa, quoq; Clangor tubarum &buccinarum auditus fuit, quo Deus exaltatus, h. e. ceu magnus, OmnipotenS, dcter tibilis Deus, declaratus fuit, EXOd. I9. U. I . Sc I P.
alii de eadem quidem illa historia , sed alio sensu acci--piunt: dicunt nimirum, aut fingunt, eo tempore, quo sonus ille Buccinae audiebatur, ablatam fuisse tum Majestatem Divinam a Monte Sinaj, Scin ΙΕ Ο Tentorium conventus migrasse: & de hac Ablatione dici hic verbum υ, hoc sensu; cendit, h. e. Recessit Deus sic. sua praesentia ex monte Sinaj inrentorium conventus cum clangore o sono buccinae.) Probationem hujus rei inde petunt, qubdiai tracto sono buccinarum populo permissum fuerit montem conscendere: quia scit. tum ablata erat Majestas Divina, qua praesente non licuerit ipsis. Vi- deri possunt de his liber JHl ut in hunc Psal. Medrasci, Mechiuta, ad Exod. cap. I'., Abarbanel in Leg. sect. rua'. Picte R. Eliesaris cap. 47. - ris
34쪽
Christiani quoque Interpretes nonnihil hic discrepanti De Christi ascensione plerique hinc vaticinium petunt, sed 'cum hac disserentia ualii, ut Patres plerique, primo & tantum de Christo & ejus ascensione loqui Psaltem volunt: alii typice, sub Arcae translat me in templum,quae illam praefigurarit.
alii tamen etiam aliter. Calvinus: Porro memoria repete; dum esI, ad arcam transscribi J E H o v X, nomen: quia tumes illae xon inclisa erat Dei essentia vel majestas, m c virtus etiam alligata, non tamen inane erat praesentia Dei S mborum. Nam sicuti promistrat Deusse habitaturum in medio populi, quamdiu eam ex Legis praescripto Judaei colerent: ita rei a monstrabat, retia se illa adesse, nec stora invocari inter ipsos. Veralis tamen hoc in Gloriae manifestationem compstit, qtu tandem refusit in Christi persona, lac. V ollan gus Musicu tus, his sententiis recensitis, scribit; Nobis vero magis tue Dei Vcensust Ucensus O augmentum gloriae Dei, Exaltatio ct glari catio No minis Dei, qua facita estper Christum a Patre cur carum, quae Nominis O gloria Dei Exaltatio, per Evangelii praedicationem in toto orbe obtruvllit. Hanc intuetur Spiritus Dei. Hic ergo eatenus cum Hebraeis
consentit, qudd per τὸ ascendit intel ligat Exaltationem& glorificationem Nominis Dei. Genebrardus: silait ad terribilem tubae sonitum , in desiensu Dei in montem Sina j auditum, quando sancienda erat Lex,uel ad trebati quibus utebantur in triumphis, congregationibus popularum. Ita diversa nonnihil sunt Interpretum de hoc loco judicia-2. Quamvis hoc demus , Psalimum hunc, de Arcae inal; uni locum, seu in Tempium , deportatione esse dictum, eamque his verbis indigitati,nondum tamen necesse est,ut dicamus,Nomen Dei ad Arcam hic referti. Potest enim liac rotione quoq; explicari: ascendit, hi. e. exaltatur Deus cum clangore, DOMI Nus cum sono tubae: quia in deductione illa Arcae, non Arca, sed Deus cum Psalmis &Hymnis, tum Jubilo & sono
buccinarum, celebrabatur,ut videre est 2.Sam.6. Is.& a. Paral. s. V. i'. ubi expresse dicitur; Eranti tanquam unus clangentes 2 can rantes ore, ut ederent vocem una, laudando ct celebrando phoram, lac. Utriusque meminit Psaltes hoc loco, versu a. Prioris; omnes p puli P a dite manu, ubilate Deo in voce exaltationis: hic posterio-
35쪽
ris. Ad arcam, & occasione Arcae, haec fiebant, quia ea suit Iocus habitationis Dei, i. Reg. 8. Psal. I a. V. I . Iq. ut supra dictum, non vero Arcar ipsi. Ad laudandum Deum, in illa singulari ratione praesentem, invitantur hic gentes omnes, non Arcam, ut omnia thmantecedd. tum seqq. testantur. Arca hac notione nunquam debet separatim vel sumi, vel considerari,sne Dei majestate, illi certo modo quasi unita, sicut Ps. i 32. v. 8. dicitur, Surge in requiem rom,Tu ct Arcasortitudinis tuae. A cam Deus fieri curavit, non ut illa di vinis honoribus assiceretur, sed ut Ipse, juxta suam voluntatem,ad eam coleretur & i n- vocaretur : Incurvate vos 'I, ad sciscitam pedum ejus, ad mentem sanetitatis ejus, inquit David Psalm. 99. v. '. in quibus
raepositio , sumitur pro sicut alibi dicit; SAhetrast , 'ri Incurvabo me ad templum sanctitatis tua, ad locum scit . ubi erat Arca ) Psal. s. v. 8. & I 8. v.2. Hinc qui coram A ca stabat, dicebatur esse V 'U' Coram DOMINO, non quod Arca sic vocaretur, sed quia DOMI Nus illic se praesentem .essetestabatur. Quis dicere aut cogitare possit, haec dicente& . Mel scribentes, Arcam in mente habuisse, vel intendisse hac appellatione, ac non potius Deum ipsum ' Ex mente autem di- cuntis verba sunt accipienda. Imo si maxime in communi significatione verbum cet deindι sumatur, necdum sequitur liorc Nomina ad Arcam ne cessario referenda esse. Quia cnim Pia sentia illa Dei gratiosa , quam ad Arcam restrinxit, & et cesto ordine & modo unitam esse voluit, simul locvin mutavit ; ea ratione aeque DeuS
ipse, h. e. gloriosa illa ejus praesentia , quae Arcae unita fuit, ascendisse dici potest. Unio haec certissima causatur promiscuam istam appellationem, ut nunc Arca Dei, ceu externum . ejus symbolum, vel potius tabernaculum, Apoc. 2I. V. '. nunc Deus ipse,in Arca quasi delitescens S occultatus,compelletur. Eadem est responsio ad loci in Exod. I 6. v. 3ῖ. ct Vat. lsa. v.8. Surge D o Mi N. R in requiem tuam , Tu ct arca fortitudinis Tuae.
Compellatio haec non directa est ad Arcam, sed ad Deum,q. d.
Tu D o M i N E testaru nobis praesentiam auxilιι tui, dum arca inter
36쪽
distincte dicit, Tu ct Arca fortitudinis lita, q. d. Tu gloriosa tua praesentia, quam in dedicatione Templi,& Arcae in San uim Sanctorum illatione, exhibuisti, O arca fortitudinis tua symbolum&testimonium. Hic locus eleganter Videtur nos docere , qui ratione Deus & Arca vel inter se cohaereant, vel distinguenda snt. Ubi Arca erat, ibi Deus erat: Itaque surgente Sc proficiscente Arca, Deus dicebatur simul Surgere & Proficisci. Neque alia est ratio loci P lim. 24. Quis sanus dixerit,elo gia illa; Rex gloria, D O M i N u s fortis potens, DOMI Nus
potens in pratio, DO M I N U S exercituum, Arcae hoc in loco tributa esse ' Non Arcae illa sunt, sed Dei, vel Christi, qui A cae inter duos Cherubim peculiari cum gloria &majestate insidebat, oracula inde reddebat,& suam potentiam ostendebat. Hae, sive precationes,sive laudationes,cultuS tales sunt,qui nul. Ii creaturae,sed soli Deo competunt. Quod attinet ad locum l. Sam. q. v. I. ubi rumore ad Phil istaeos delato, de Arcae foederis in castra Israelitarum adventu, dixisse leguntur: Venit 'Π'rs Deus in castra, & porrb; Quis nos liberabit e manu ' XI ΥΠ Deorum sortium is
rum 8 hi sunt Hrκ Dii qui percusserunt seg)ptum; Responde mus,Philistaeos ibi loqui ex crasso suo sen su. Illi eni ira, & aliae similes Idololatricae gentes, rebus hujusmodi externis Divinitatem quandam inlitam esse credebant, unde de sibi imaginabantur, eam Arcae foederis quoque esse rationem, jus nornen . celebre etiam inter gentes erat. Deum Verum non agnosce
h. t, ac pcoinde nec intelligere: hoc loco poterant. Hinc de Deo, ceu plurium Deorum cultores, nunc in suagulari nu- - mero, nunc in plurali Ioquuntur. ysua cap.s. H. ii m n n equidem inon- nulli sic exponunt, Ecc Arcasorderis, Dominus totius terrae,prati voabu in Jordanem; quas haec ultima verba epitheti loco rcae per Appositionem adjicerentur: Sed est παρ-- . Hanc inter Protationem amplexus est Andreas Masus, addens in Comment. appositu me ad rem,nominat Imperator Arcam Dominum uni Perse Icrra, ut penitus omnem exanimis populi non dicam di dentiam,
37쪽
Ied horationem eliminet. Quis enim dubitat eum,m omnium rerum Dominus est, omniat habet in manu, atlgubernat ct moderatur, seipsani, quam comtioit, naturam, quami imposuit ei legem,adbrere tempus, vel inlitare, vel ι-esustendere 'Respondemus s. nullam necessitatem esse, cur ita exponantur illa veiba: possunt enim commodissime, ut ipse Massius agnoscit, aliter accipi; sic videlicet; Ecce arca foederis, Arca inquam Domini totius terra , praeit vobu in Drdanem, per ellipsin nominis lDη repetendi poli UUI; vel per ellipsin nominis r TQ sic; Ecce Arcas eru, foederis, inquam, Domini rotius terrae. Sic inclitus, &R. Salomon. In hunc sensum exponunt & Chaldarus Paraphrastes, Graeci LXX. Aquila, Symmachus, Syrus, Arabs, D. Hieronymus, & alii plerique. Hinc versu II. dicitur , ἰ Portantei Ercam Domini, Dontim inquam totius terra S eX quo satis ma- niselle patet, i IN non in casu recto, sed obliquo cile transferendum. Neq; accentus Saxephhaton voci appositus, hute expolitioni obstat, i. quia notum est hos accentus non semperdis inguere, a. quia commodissime hic incisum cum exigua te iratione facit, ut lectorem moneat, de voce alterutra eae praecedentibus, ad sentcntiae integritatem repetenda. Nihil etiam obstat Articulus Π eidem voci praefixus, 1.,quia Articulus Nominibus constructis aliquando etiam praefigitur, ut docetur, & exemplis illustratur in Thesauro Gramm . par. 2. cap. s. a. dici potest, In sequemi commatusubesse ellipsin prioris Nominis substantivi constructi, cumsplura eXempla passim occurrunt,vide Thesaur. Gramin. lib. 2.
explicari de intelligi, sic videlicet, Ecce arca fur eris, Dami
38쪽
totius terrae, praeit vobis in Jordanem, q. d. arca deris o Dominas to rius terra, ut Psal. I 32. 8.)qui praesentiam suam gloriosam in &cum ea vobis promisit, hancque pro loco habitationis suae elegit. Et sic iterum noc Epitheton no ad Arcam, sed ad Deu reseretur.
a. Sam. s. a. dc loco parallelo, I. Chron. IJ. s. volunt A cam vocari ποῦ Nomen, & p Nomen Domini exemcituum. De his locis prolixe fatis egimus in Anticritica nostrii, par. 2. cap. II. pag. 872. dc seqq. item pag. 996. de seqq. Scostendimus, quomodo illa aliter explicari possint, quo brevitatis causa Lectorem remittimus. Ex his existimamus patere, Nomen Dei, maxime Tetra
grammaton, non dici poste attribui Arcae ipsi manufactae, sed ubique commode referri posse & debere ad Deum ipsium. .Et haec ipsa quoque applicari possunt ad alia loca, in quibus videtur nomen Dei Tetragrammaton attribui Angess, veluti
esse praesentem quoad essentiam suam est in consesso: peculiariter tamen praesentiam suam gratiosam testatur, quando per Angelos apparet, vel loquitur, sub quacunque demum forma vel specie illud fiat. Quando hoc facit, Angeli non sunt nudi ejus Legati, sicut Reges & Principes hujus mundi suos habent Legatos, per quos res suas agunt, vel voluntatem suam exponunt: sed Deus ipse in formis istis revera singulari ratione praesens adest, de loquitur, quod de illis dici nequit. Hinc non tarnipuloquuntur, quam Deus in ipsis, sicut olim cum Legem suam promulgavit. Corpora illa Angelica quidem sunt vera, s non imaginaria) quamvis non Physica: voces quas edunt, etiam tales, non tamen Organis corporeis es
sorinatae; sed a Deo myzt 'ri pro certo tempore, & certo fine, creata, quo cessante, Σ illa iterum disparent &evanescunt. Hinc Scriptura de hujusmodi formis Angelicis ita loquitur,ut nunc eas describat ab eo quod in sensus incurrit, nunc ab eo quod sub illis latebat, vere tamen aderat. Hinc Genes. I 8. I. dicitur J v H o V A H app.iruisse abr.ib.imo, moXV. 2. di cuia
tur Trei viri ipsi adstitisse, tensus ergo est, Deum ias paruisse, h. c.
39쪽
testatum esse singularem quandam suam praesentiam, jus cis
trium virorum. Unde in loquitur in singulari numero, tanquam cum Deo praesente, dicens; Domine,si nunc inveni gratiam in ocula tuis, ne quaeso transeas a servo tuo; V. 4. in plurali numero, Captatur obsecroparum aqua, ct lavate pedes vestros, ct innitimini sub; respiciens ad speciem trium virorum ipsi apparentium. Sed digressio nimis prolixa foret,loca ista & alia,quae huc tr huntur, sigillatim & accuratE enucleare. Fiet id commodius alio in loco, Deo faciente, & vitam conceden e,ubi sub inc dem revocabimus nostram de Nominibus Dei dissertationem. Sussiciat hic ad nostrum propositum ostendisse, Nomen Dei Tetragrammaton solum Arcae non attribui. Et lux ulterior illis accedet ex iis, quae insta dicentur de Arcae Forma interna& spirituali, cap. IO. &c. His de Nominibus A R C A. praemissis, nunc ad R E II psitus Tractationem accedemus, & Ejus considerabimus, Camsam e cientem, Materiam, Formam, Finem , T sfecta, Subjecta ct ALjuncla.
De Causa Arca E siciente. Vuid sit Vo-m care Nomine si uis fuerit Uri
et aleel fuisse dicitur Z quibus donis
artibus Aeet aleel commendetur ἐ
CAussa EF Fici ENs Arcae Principalis est Deus ipse, qui eam facere jusit, ejusq ue Formam accurate prae cripsit, & Mosi in monte in similitudine& Visione ostendit. Mandatum hoc Dei de fabricanda
Arca exstat LXOd. is. versu Io. &seqq. Facient etiam Arcam
40쪽
cum e lignis nitim, duorum cubitorum emiserit songitudo ejus,&c. usque ad versum 23. De similitudine ejus Mosi in monte ostensa legitur ibid. V. 8. 9. Em cient mihi anctuarium, ut habitem in medio eorum: Omniano ut ego ostendam tibi similitudinem habitacuti, oes mili tudinem omnium vasorum ejus,si facietis. Et v. o. Vide autem ut facias Iuxta ilitudinem, quae tibi est se a in
Causae minias principales fuerunt, I. Moses, ceu proxeneta & mediator, per quemlioc mandatum Deus ad Draelitas detulit, Ibid. v. a. Et loquutus en DOMI NuS MMosen, duendo, Loquere
a. Bezaleel, & Oholiab, fidius Achismah ; Arcae fa-hri dc Architecti; ita tamen, ut ille, BeZaleel sic. fuerit primarius, hic ejus Adjunctus -υγρο & collega. EXOd. 37. v. I. 2. 7. Hinc illi soli alibi ejus fabridatio
adscribitur, vers. I. Fecispraeterea Metaleel Arcam e lignis Sisiim ; ad quae verba Abarbenet scribit; Arcam, pr pter dignitatem e raece entiam quam habebat prae caeteris vasis, fecit Maaleel manibus ut olus, ne accesse alterius alic t manus, ct opera. Sic Rambari. Unde dc passim aptici Hebraeos vocatur va pnN Arca BeZaleelis. Ad Setiaeelem quod attinet, describitur a Mose
ejus tum Vocatio, tum Per M. Vocatio; EXOd. 3 I. V. I. 2. Et loquutus I DOMI-
Musis Mosen, Hrendo; ,κ aea C Va ut m Inde, et wcavi nomIne Metaleelem, &c. ct replevi eum Spiritu Dei sapientia, dcc. vel in tempore praesenti; Ecce ego voco nomine Bezaleelem sitium Uri in Gur. Et cap. 3s. v. 3o. dixit Moses ad filios Israelis, Videte, et coit -- minus nomine Leetalcele dcc. ct replevit eum dcc.