장음표시 사용
221쪽
ris T P I s T O L A R U MAgricolae prisci, lactes , parvoque brati Condita post humenta, levantes tempore telis Corpus, & ipsum animum spe finis dura serente ;Cum sociis operum, & pueris, & coniuge ncla Tellurem porco, Silvanum lacte piabant , Floribus, & vino Genium memorem brevis sescennina per hunc inventa licentia morem versibus alternis opprobria rustica iudit:
Libinasque recurrenteis accepta per annos
Lusit amabiliter : donec jam saevus apertam In rabiem verti Cepit lacus , & per honestas Ire domo, impune minax. doluere cruento Dente lacessiti, lait intactis quoque cura, Conditione super communi .. quin etiam lex , Paenaq;lata,malo,quae nollet carmine quemciuam Describi, vertere modum , formidine iustis Ad benedicendum, delectandumque redacti . Graecia capta ferum victorem cepit , & arteis
Intulit agresti Latio e sic horridus ille
Dduxit numerus Saturnius, & grave virus Munditiae pepulere, sed in longum tamen aevum Manserunt, hodi ue manent vestigia ruris. Serus enim Graecis admovit acumina chartis. Et post Punica bella quietus, quaerere coepit,
Quid Sophocles , & Thespis , & AschFlus
utile fertent- ψTentavit quoque rem si digne vertere possit: Et placuit sibi , natura sublimis , & acer . Nam spirat tragicum satis, & feliciter audet: Sed turpem putat in scriptis, metuitque lituram.
Creditur, ex medio quia res arceuit, habere Sudoris minimum i sed habet comoedia tanto Plus oneris, quanto veniae minus. aspice, Plautus o pacto parteis tutetur amantis ephebi,
Ut Patris attenti, lenonis ut insidiosi: f Utus sit Dorsennus edacibus in parastis rQuam non adstricto Percurrat Pulpita sicco .
222쪽
L I B E R I I. agi Gestilentiri n simu in loculos demittes e , post hoc Securus, cadat, an recto stet sabula talo Quem tittit ad scenam ventose gloria curru , Exanimat lentus Sectator, sedulus inflat. Sic leve,sic parvui est, animum quod laudis avarusubruit, aut reficit, valeat res ludrica, si me
Palma negata macrum, donata reducit opimum Saepe etiam audacem fugat hoc, terretq, Poetam: od numero plures, virtute,& honore minores, Indocti, stolidique, & depugnare Parati, Si discordet eques, media inter carmina Poscutit Aut ursum, aut pugiles, his na plebecula gaudet . veru equitis quoq,jam migravit ab aure voluptato limis, ad incertos oculos, & gaudia vana. Diuor, aut Plureis aulaea premuntur in hora , Dum fugiunt equitum turmae,peditumq, caterv , Mox trahitur manibus regum fortuna retorti. . . Esseda festinant, pilenta , petorrita, naves Captivum portatur ebur, captiva Corinthui Si foret in terris, rideret Democritus, seu Diversum confusa genus Pantheta camelo, Sive elephas albus vulgi converteret ora: Spectaret populum ludis attentius ipsis, Ut sibi praebentem mimo Setctacula Plura . Scriptores autem narrare putaret asello Fabellam surdo. nam quae pervincere voces Evaluere senum, reserunt quem nostra theatra Garganum mugire putes nemus aut mare Tuscu, Tanto cum strepitu ludi spectantur, & arteta Divitiaeque peregrinae, quibus oblitus actor Cum stetit in scena concurrit dextera laevae .
Dixit adhuc aliquid p nil sane. quid placet ergo
Lana Tarentino violas imitata veneno.
Ac ne tarte putes me, quae facere ipse recusem, Cum recte tractant alii, laudare maligne :Ille per extentum funem mihi posse videm Ire Poeta, meum qui pectus inaniter an sit,
223쪽
rid F P I s T O L A R U MIrritat, mutiet, lalsis terroribus implet, c nis. Ut magus,&modo me Thebis,modo por,it Athe- verum age & his, qui se lectori credere malunt, ham spe atoris fastidia ferre superbi, Curam redde brevem,si mnnusApolline dignum vis complere libris, & vatibus addere calcar, Ut studio majore petant Helicona virentem . Multa quidem nobis facimus mala sepe poetae: Ut vineta egomet credam mea)cum tibi librum Sollicito damus, aut sere et cum laedimur, unum Si quis amicorii est ausus reprehendere versum: Cum loca jam recitata revolvimus irrevocati e Cum lamentamur, non apparere labores Nostros, & tenui deducta poemata filo:
Clim sperannis eo rem venturam, ut simul atque Carmina rescieris nos fingere, commodus ultro Arcessas, & cgere vetes, dc scribere cogas: Sed tamen est operae pretium cognoscere, quale is
Adituos habeat belli spectata, domique
Virtus, indigno non committenda Poetae. 'Gratus Alexandro regi Magno suit ilIeChoerilus, incultis qui versibus, & male natis Rettulit acceptos, regiae numisma , Philippos. Sed veluti tractata notam, labemque remittunt Atramenta, fere scriptores carmine faedo Splendida facta linunt: idem rex ille, poema Qui tam ridiculum, tam care prodIguS emit, Edicto vetuit, ne quis se, praeter Apellem , Pingeret, aut alius Lysippo duceret aera Fcrtis Alexandri vultum simulantia, quod si Judicium subtile videndis artibus illud Ad libros, & ad haec Musarum dona vocares ,
Boeottim in crasso jurares aere natum.
At neque dedecorant tua de se judicia, atque Munera, quae multa dantis cum laude tulerunt i Dilecti tibi Virgilius, variusque Foetae. Nec magis expressi a ultus Ier orea signa,
224쪽
per vatis opus mores, animique virorum Clarorum apparent: nec Sermones ego mallem Repentes per humu, quam res componere gesta
TerrarumMe situs , & flumina dicere, &arceia Montibus impositas, & Barbara regna, tuisque Auspiciis totum consectii duella per orbem. Claustraque custodem pacis cohibentia Ianum, Et formidatam Parthis te principe Romam rSi,quantia cuperem, possem quoq, sed neq; parvii
Carinen majestas recipit tua: nec meus audet Rem tentare pudor, quam vires ferre recusetit: Sedulitas autem, stulte quem diligit , urget. Praecipue cum se numeris commendat, &arte et
Discit enim citius, meminitque libentius illud. Quod quis deridet,qua quod probat,& veneratiardi is moror officium, quod me gravat ac ness,ficto In pejus vultu proponi cereus usquam, Nec prave factis decorari versibus opto: m rubeam pingui donatus munere, & una
Cum scriptore meo, capsa porrectus aperta Deserar in vicum vendentem thus, de odoret ,
Et piper, & quidquid chartis amicitur ineptir.
Lore, bono, claroque fidelis amice Neron ,
Si quis serte velit puerum tibi vendere, na. uTibure, vel Gabiis: & tecum sic agat: hic &Candidus, & talos a vertice pulcher ad imos, Fiet, eritque tuus nummorum millibus octo, verna ministeriis ad nutus aptus herileis: Litterulis Graecis imbutus, idoneus articuilibet, argilla quidvis imitaberis uda. Quin etiam canet indoctum, sed dulce bibenti. Multa fidem promissa levant, ubi plenius aeqLO
Laudat vehaleis qui vult extrudere merces . Res urget me nulla, meo sum Pauper in aere. Nemo hoc magonii faceret tibi, non temere a men i Qui-
225쪽
In scolis latuit metuens pendentis habenae . Des nummos , excepta nihil te si iuga laedat. Ille serat pretium poenae securus, opinor,
Prudens emisti vitiosum: dicta tibi est lex . Insequeris tamen hunc, & lite moraris iniqua a Dixi me pigrum proficiscenti tibi: dixi
Talibus ossiciis prope mancum: ne mea sevus Jurgares, ad te quod ' pistola nulla veniret. Quid tum profeci, mecum facientia iura Si tamen attentas quereris super hoc etiam,quod Expectata tibi non mittam carmida mendax
Luculli miles c*llecta viatica multistrumnis . lissus dum noctu stertit, ad assem Perdiderat : post hoc vehemens lupas , dc
Iratus pariter, jejunis deutibus acer, Piaesidium reMle loco dejecit, ut ajunt,
summe munSto, & multarum divite rerum .
clarus ob id factum, donis ornatur hostestis, Accipit, & bis dena super sestertia nummum.1 orte sub hoc tempus castel lum evertere pretior Nescio, quod cupiens, hortari c*pit eumdein verbis, quae timidpquoque si ni addere metem I bone , m o virtus tui te vocat: i pede Husto, serandia laturus meritorum Praemia, quid stas ros ille catus, quamlumvis rusticus, ibit, ibit eo, quovis, qui Zonam perdidit, inquit Betomae nutriri mihi contigit, atque doceri, iratus Grajis quantum nocuisset Achilles. Adjecere bonae paulo plus artis Athenae :scilicet ut possem curvo dignoscere resiciam, Atque inter silvas Aca mi quaerere ver m i Dura sed amovere loco ine tempora grato: Civilisque rudem belli tulit aestus in arnia, Caesaris Augusti non responsera lacertis.
unde simul primum me dimisere Philip ,
226쪽
Decisis humilem pennis, invii que Paterni Et laris, & fundi: paupertas impulit audax ut versiis sacerem, sed, od non desit,hab moenichae poterunt unquam istis expurgare cicutae, Ni melius dormire purem, quam scribere versuspSingula de nobis anni praedantur euntes. Eripuere jocos, Venerem, convivia. ludum: Tendunt extorquere poemata , quid faciam vis 3
Denique non omnes eadem mirantur,amantque:
Carmine tu gaudes: hic delectatur jambis: Ille Bioneis sermonibus, & sale niam. Tres mihi convivae prope dissentire videntur ;Poscentes vario multum diversa palam. Quid de quid non de renuis tu,quod jubet alter. Quod petis id sane est invisum,acidumqti duo sPraeter cetera , Romae me ne poemata censea
Scribere posse, inter tot curas, totque labores pHic sponsum vocat, hic auditum scripta, relictis Omnibus officiis . cubat hic in colle inirini,
Hic extremo in Aventino, visendus uterque . Intervalla vides humane commoda . Verum
Plures sunt plateae, nihil ut meditantibus obstet Festinat calidus mulis, garulisque redemptori Torquet nuc lapide, nunc ingens m*chim tignu et Tristia robustis luctantur funera plaultris: Hae rabiosa fugit canis, hac lotulenta rust sus.1 nune, & versus tecum meditare c-noros. Scriptorrum chorus omnis amat nemus,&fugit urbes Rite cliens Bacchi somno gaudentis, & umbra. Tu me inter strepitus nocturnos, atque diurnos Vis canere, & contracta sequi vestiuia vatum
Ingenium sibi quod vacuas defuimpsit Athenas, Et studiis annos septem dedit, insenuitque . Libris, & curis statua taciturnius exit Plerumq; & risu populum quatit. heic ego rerum Fluctibys in mediis, & tempestatibus urbis, Verba lyrae motura sonum eonnectere digner ,
227쪽
Frater erat Romae conssilii rhetor: ut alter Alterius sermone meros audiret honores:
Gracchus ut hic illi foret, huic ut Mucius ille eQui minus argutos vexat suror iste poetas ;Carmina compono hic elegos, mirabile visu. Celatumque novem Musis opus, aspice Primum. Quanto cum fastu, quanto tali limine circum- Spectemus vacuam Romanis vatibus aedem .
Mox etiam, si serte vacas, sinuere, & procul audi Quid ferat, & quare tibi nectat uterque coronam, Caedimur, & totidem plagis consumimus hoste , Lento Samnites ad lumina prima duello.
Disced' Alcaeus puncto illius, ille meo quisὶ Quis nisi Callimachus p si plus adpostere visus,
Fit Mimnermus, & optivo cognomine crescit: Multa sero, ut placem genus irrit bile vatum,
Cum seribo, & supplex populi sesagia capto,
Idem finitis studiis, & mente recepta, obturem patulas impune legentibus aures. Ridentur. mala qui componunt carmina: verum Gaudent icribentes s & se venerantur, & ultro,
Si taceas, laudant, quidquid scripsere beati At qui legitimum cupiet fecis e Poema,
Cum tabulis animum censeris sumet honesti, Audebit,quaecum;parum splendoris habebunt, Et sine pondere erunt,& honore indigna serentur Verba movere loco, quamvis invita recedant, Et versentur adhuc intra penetralia Vestae, Obscurata diu populo, bonus eruet, atque Proseret in lucem speciosa vocabula rerum: Quae priscis memorata C*tonibus,atq,Cethegis,mnc situs informis premit, & deserta vetustas, Adsciscet nova, quae genitor produxerit usus, vehemens,& liquidus puroque simillimus amni.
Fundet opep, Latiumque beabit divite lingua .
228쪽
Luxuriantia compescet: nimis aspera sano Laevabit cultu: virtute carentia tolleti
Ludentis speciem dabit, & torquebitur: ut qui
Nunc Satyrum, agrestem Cyclopa movetur. Praetulerim scriptor delirus, inerique videri, Dum mea delectent mala me, vel deniq; saltant, Quam sapere,&ringi. t uit haud ignobilis Arg g, Qui se credebat miros audire tragoe dos, In vacuo laetus sessor, Plautorque theatro. Cetera, qui vitae servaret munia recto More, bonus sane vicinus, amabilis hospes , Comis in uxorem, posset qui ignoscere servis, Et signo laeso non insanire lagenae: Posset qui rupem, & puteum vitare patentem , Hic ubi cognatorum opibus, curisque refectus, Expulit elleboro morbum, bilemque meraco , Et redit ad sese. Pol me occidistis amici, Non servastis, ait, cui sic extorta voluptas , Et demptus per vim mentis gratissimus error. Nimirum sapere est abiectis utile nugis, Et tempestivum pueris concedere ludum. Ac non verba sequi fidibus modulanda Latinis, Sed verte numerosque, modosque ediscere vitae Quocirca mecu loquor haec, tacitusque recordor:
Si tibi nulla sitim finiret copia lymphae,
Narrares medicis, quod, quanto plura parasti , Tanto plura cupis, nulline laterier audes Si vulnus tibi, monstrata radice, vel herba Proficiente nihil curarier. audieras, cui Rem Di donarent, illi decedere Pravam Stultitiam et & cum sis nihilo sapientior, ex quo Plenior es, tamen uteris monitoribus isdem At si divitiae prudentem reddere Possent, Si cupidit, timidumque minus te: nempe ruberes Viveret in terris te si quis avarior uno.
229쪽
Si proprium est, quod quis libra mercatur, &Quaedam, si credis consultis , mancipat usus:
i te pascit ager, tuus est , & villicus orbi
Cum segetes occat. tibi mox frumenta datUTUS, Te dominum sentit . das nummos: accipismam, Pullos, ova, cadum temeti . nempe modo isto raulatim mercaris agrum , sertasse trecentis, Aut etiam sepra, nummorum millibus emptum. Quid refert, vivas numerato nuper, an olim
Emptor Aricini quondam , Veientis & arvi , i mptum cynat olus, quamvis aliter putat:emptis Sub noctem gelidam lignis calefactat alienum Sed vocat usque suum, qua populus adsita certis Limitibus vicina refugit jurgia, tamquam
Si proprium quidqua puncto quod mobilis horq.
Nuc Prece, nuc pretio, nuc vi,nunc sorte suprem Permutet dominos, & cedat in altera iura. Sic quia perpetuus nulli datur usias, & haeres H redem alterius velut unda iupervenit undani;
id vici prosunt, aut horrea 3 quidve Calabris Saltibus adjecti Lucani , si metit Orcus
Grandia cum parvis, non exorabilis auro pGemas, marmor, ebur, Tyrrhena sigilla, tabellas Argentum, vesteis, intulo murice tinctas, Sunt qui non habeant. est, qui non curat tabere. Cur alter fratrum cellare, & ludere. & ungi Praeserat Herodis ira metis pinguibus: alter Dives, di importuniis ad umbram lucis ab ortu Silvestrem flammis , & serro mitiget agrum: Scit Genius, natale comes qui temperat astrum, Naturae 'rieus humanae , mortalis in unumquodque caput , vultu mutabilis, albus,&ater. Utar, & ex modico, quantum res postet, acetaeo Tollam; nec metuam, quid de me rudiari haeres, od non plura datis invenerit, & tamen idem Scire volam, quantum simplex, hilarisque nepoti Dacrepet, & quantum ciscordet Parcus avaro.
230쪽
Distat entiri pargas tua prodigusan neque supta Invitus facias: neque Plura parare labores. Ac potius , puer ut festis Quinquatribus, olim Exiguo, gratoque stuaris tempore raptim. Pauperies immunda domus procul absit,ego,inruNave ferar magna, an p/rva, serar unus, & idem. Non agimus tumidis velis Aquilone secundo: Non tamen adversis aetatem ducimus Austris, :Viribus, ingenio , specie, virtute , loco, e , Extremi primorum, extremis usque priores Non es avarus: abi, quid cetera iam simul isto. Cum vitio fugere 3 caret tibi pectus inani .Ambitione 3 caret mortis semidine, & ira Somnia, terrores magicos, miracula, sagas, Nocturnos Lemures,Portentaque Thessala rides Nataleis grate numeras 3 ignoscis amicis
Lenior, di melior sis accedente senecta. Quid te exempta iuvat spinis de pluribus una p.Vavere si recte nescis, decede peritis. Lusisti satis: edisti satis, atque bibisti: Tempus abire tibi est: nepotum largius aequo Rideat, & pulset lasciva decretius artas.
HUmano capiti cervicem pictor equinam Junggre si velit,& varias inducere Numas, Undique mi latis membris , ut turpiter atrimi Desinae in piscem mulier formosa superne Epectatum admissi risinu teneatis amici