장음표시 사용
231쪽
Credite Pisones, isti tabulae fore librum
Perlimilem , cujus , velut aegri somnia , MUTFingentur species, ut nec pes, nec caput tant Reddatur formae. Pictoribus , atque poetis idlibet audendi semper fuit aequa potestas. Scimus, & hac venia petimusq;damusq;vicissim: Scd non ut placidis coeant immitia, non ut Serpentes avibus geminentur, tigribus agni. Inceptis gravibus plerumque, & magna professis Purpureus, late qui splendeat, unus, & alter Assuitur pannus, cum lucus, & ara Dianae, Et properantis aquae per amoenos ambitus agroS , Aut flumen Rhenu,aut pluvius describitur arcus. Sed nunc non erat his locus: & fortasse cupressu, Scis simulare . quid hoc, si stactis enatat expes Navibus, aere dato, qui pingitur amphora coepit
Institui, currente rota cur urceus exit pDenique sit,quod vis, simplex dumtaxat, & Unu. Maxima pars vatu, pater, & juvenes patre digni , Decipimur specie recti: brevis esse laboro, Obscurus fio. sectantem levia, nervi Deficiunt, animique: professus grandia, turget: Serpit humi tutus nimium, timidusque procellae Di variare cupit rem prodigialiter unam, Delphinum silvis appingit, nuctibus aprum, In vitium ducit culpae fuga, si caret arte .uEmilium circa ludum faber imus , & ungeis Exprimet, & molleis imitabitur aere capillos ,
Infelix operis summa, quia Ponere totum Nesciet. hunc ego me,si quid componere curem, Non magis esse velim, quam pravo vivere naso, Spectandum nigris oculis, nigroque capillo. Sumite materiam vestris, qui scribitis, aequam viribus, & versate diu, quid serr recusent , Quid valeant humeri . cui lecta temer erit reri Nec facundia deseret hunc, nec lucidus ordo. ordinis haec virtus erit, & Venus,aut ego talosi,
232쪽
Ut iam 'nunc dicat , iam nunc debentia dici
Pleraque differat, & praesens in tempus omittat, Hoc amet, hoc spernat Promissi carminis auctor, In verbis etiam tenuis, cautusque ferendis.
Dixeris egregie, notum si callida verbum Iceddiderit junctura novum. si sorte necesse est Indiciis monstrare recentibus abdita rerum, Fingere cincturis non exaudita Cethegis. Continget, dabiturque licentia sumpta pudenter
Et nova fictaque nuper habebunt rba fidem, si
Greco fonte cadant, parce detorta. quid autem Caecilio, Plautoque dabit Romanus , ademptum Virgilio, Varioque ego cur acquirere pauca Si possum, invideor cum lingua Catonis,& Enni Sermonem patrium ditaverit, & nova rerum
Nomina protulerit 3 licuit, semperque licebit
Signatum praesente nota producere nomen. Ut silvae mitis pronos mutantur in annos, Prima cadunt, ita verborum vetus interit aetas, Et iuvenum ritu florent modo nata, vigentque . Debemur morti nos, nostraque, sive receptus, Terra Neptunus, classeis Aquilonibus arcet.
Regis opus, sterilisve diu palus, aptaque remis
Vicinas urbeis alit, & grave sentit aratrum: Seu cursum mutavit iniquum frugibus amnis, Doctus iter melius. Mortalia secta peribunt , Nedum sermonum stet honos, & gratia vivax. Multa renaseentur , quae jam cecidere, cadentque nunc sunt in honore, vocabula, si volet ussis Ge penes arbitriu est,& jus, & norma loquendi. Res gestae regumque, ducumque, &tristia bella, Quo scribi possent numero,monstravit Homerus. Versibus impariter junctis querimonia primum. Post etiam inclusa est voti sententia compos . Quis tamen exiguos elegos emiserit auctor,
Grammatici certant, & adhuc sise judice lis est . Archilochum proprio rabies armavit iambo.
233쪽
nunc succi cepere pedem, grande ue cothurni, Alternis aptum sermonibus, & Populareis
Vincentem strepitus , & natum rebus agendis. Musa dedit fidibus Divos, puerosque Deoruna, Et pugilem victorem,& equum certamine primul t juvenum curas, & libera vina referre. Descriptas servare vices, operumque colores , Cur ego , si nequeo, ignoroque, poeta salutor κCur nescire, Prudens prave, quam discere malo 3 versibus exponi tragicis res comica non vult. Indignatur item privatis, ac prope socco . Dignis carminibus narrari coena Thyestae. Singula quaeque locum teneant sertita decenter. Interdum tamen & vocem comoedia tollit
Iratusque Chremes tumido deluigat ore: Et tragicus plerumque dolet sermone pedestri Telephus, & Peleus, cum pauper, re exul. uterqi Projicit ampullas, & sesquipedalia verba, Si curat cor spectantis tetigisse querela Humani vultus. Si vis medere, dolendum est Primum ipsi tibi: tuoc tua me insortunia laedent. Telephe, vel Peleu, male si mandata loqueris, Aut dormitabo, aut ridebo . Tristia moestum vultum verba decent: iratum, plena minarum: Ludentem, lasciva: severum, seria ditis. Format enim natura prius nos intus ad omnem Fortunarum habitum: juvat,aut impellit ad iram Aut ad humum moerore gravi deducit, & angit: P ectri animi motus interprete lingua . . Si dicentis erunt sertunis sisona dicta, Romani tollent equites, peditesque cachinum. Intererit multum, Davume loquatur, an heros: Iaturusiae senex, an adhuc florerite juventa Fervidus--ror Potens , an sedula-Non satis est pulchra esle poemata: dulcia simio, Et quocumque volent,dnimum auditoris agunto, Ut ridentibus arrident, ita flentibus adsunt
234쪽
Colchus,an Assyrius: Thebis nutritus, an Argis Aut tamam sequere, aut sibi convenientia finge Scriptor, honoratum si sorte reponis Achillem et Impiger, iracundus, inexorabilis, acer: ura neget sibi nata. nihil non arroget armis
Sit Medea serox, invictaque, flevitis Ino, Perfidus Ixion, Io vaga, tristis Orestes. Si quod inexpertum starnae committis, & audes
Personam sermare novam servetur ad imum
Quat is ab incepto processerit , & sibi conitet . Dissicile est proprie communia dicere tuque Rectius Iliacum carmen deducis in actus, Quam si proserres ignota, indictaque primus. Publica materies privati viris erit, bNec circa vilem, patulumque moraberis orbem , Nec verbum verbo curabis reddere fidus Interpres: nec desilies imitator in armam Unde pede proserre pudor 'etet, aut oper1S lex, Nec sic incipiens, ut striptor cyclicus ollim . Fortunam Priami cantabo, & mbile bellum . Quid dignum tanto seret hic promissor hiatu pygrturient montes: nascetur ridiculus mus.
Quanto rectius hic, qui nil molitur inepte lDic mihi Muse virit, captae post tempora Trosae, Qui mores hominum multorum vidit , dcumeis. Non sumum ex sulgore, sed ex sumo dare lucem Cogitat, ut speciosa de hinc mirmula promat, Antipaten, Scyllamqi & cu Cyclope Charibdin .
Nec reditum Diomedia ab interitu Meleagri. 'Nec gemino bellum Troiam1m orditur movo. Semper ad eventum sestinat, & in medias res Non secus, ac notas, auditorem rapit qim Desperat tractat' intescere Imsse, relinquit. Atque ita mentitur, sic veris sella remiicet, Primo ne medium, medio ne discrepet imum.
Tu, quid ego, & populus mecum de ret,a-
235쪽
D E A l T R. Si plausoris eges aulaea manentis, & u clue Sesturi, donec cantor, Vos plaudite, dacat:.ssitatis cujusque notandi sunt tibi mores, Mobilibusque decor naturis dandus, & annis. Reddere qui voces jam scit puer, A pede certo Signat humum, gestit paribus colludere, At iram Colligit, ac ponit temere, & mutatur in horas. Imberbis juvenis tandem, custode remoto, Gaudet equis,canibusq; & aprici gramine campi: Cereus in vitium flecti, monitoribus asper, Utilium tardus proviser, prodigus aeris, Sublimis, cupidusq; & amata relinquere Pernix . Conversis studiis, aetas; animusque virilis Quaerit opes, & amicitias: inservit honori , Commisisse cavet, quod mox mutare laboret. Multa senem circumveniunt incomoda: vel quod Quaerit, & inventis miser abstinet, ac timet uti.
Vel quod res omneis timide,gelideque ministrat, Dilator, spe longus, iners, avidusque suturi: Dissicilis, querulus, laudator temporis acti
Se puero: censer castigatorque minorum. Multa ferunt anni venientes commoda secum , Multa recedentes adimunt: ne forte seniles Mandentur juveni partes, Pueroque viriles. Semper in adjunctis, aevoque morabimur aptis. Aut agitur res in scenis, aut acta refertur. Segnius irritant animos demissa Per aurem,
ana quae sunt oculis subjecta fidelibus, & quae
Ipse sibi tradit spectator, non tamen intus Digna geri, promes in scenam: multaque tolles
Ex oculis, quae mox narret facundia praesens. Nec pueros coram populo Medea trucidet: Aut humana palam coquat exta nefarius Atreus. Aut in avem Progne vertatur, Cadmus in angue.
Quodcumque ostendis mihi sic, incredulus odi. Neve minor quinto, neu sit productior actu Fabula, quae posci vult, & spectata reponi.
236쪽
Noe Deus intersit, nisi dignus vindice nodugInciderit et nec quarta loqui persona laboret . Actoris parteis cnorus, oflaciumque virile Desendat et neu quid medios intercinat actus, od non proposito conducat, & haereat apte. lse bonis faveatque , & concilietur amicis, Et regat iratos, & amet peccare timenteis;
Ille dapes laudet mensae brevisi ille salubrem
Justitiam, leges sue, Se apertis otia portis: Ille tegat commilia, deosque Precetur, &oret, Ut redeat miseris, abeat fortuna superbis. Tabia non ut nunc, orichalco vincta, tubaeque nuta, sed tenuis, simplexque foramine pauco Adspirare, & adesse choris erat utilis, atque Nondum spissa nimis complere sedilia flatu . Quo sanδ populus numerabilis, utpote parvus, Et frugi, castusque, verecundusque coibat.
Postquam coepit agros extendere victor ,& urbe, Latior amplecti murus, vinoque diurno
Placari Genium sestis impune diebus :Accessit numerisque, modisque licentia major. Indoctus quid enim saperet, liberque laborum , Rusticus urbano confusus, turpis honesto Sic pristae motumque, & luxuriam addidit arti Tibicen, traxitque vagus per pulpita vestem . Sic etiam fidibus voces crevere sevcris,
Et tulit eloquium insolitum facundia praeceps, utiliumque sagax rerum, & divina suturi Sortilegis non diserepuit sententia Delphis .
Carmine qui tragico vilem certavit ob hircum . Mox etiam agres eis Satyros nudavit, & asper Incolumi gravitate iocum tentavit : eo quod Illecebris erat, & grata novitate morandus Spectator . iunctusque sacris, & Potus, & exlex . verum ita risores , ita commendare dicaces Conveniet Satyros , ita vertere seria ludo,
rie,quicumq, Deus,quicumq; adhibebitur heros,
237쪽
Regali conspectus in puro nuper, &Migret in obscuras humili sermone tabernas. Aut dum vitat humum, nubes, & inania captet. Effutire leucis indigna tragoedia versus, lut festis matron3 moveri iussa diebus , Intererit Satyris paulum pudibuenda protervis, Non ego inornata, & dominantia nomina solum, Verbaque, Pisones. Satyrorum scriptor amabo . Nec fic enitar tragico disserre colori, Ut nihil intersit, Davusne loquatur, &audax Pythias, emunta lucrata Simone talentum et An custos, famulusque Dei Silenus alumni. Ex noto fictum carmen sequar, ut sibi quivis Speret idem : sudet multum, frustraque laboret Ausus idem et tantum series, iuncturaque pollet: Tantum de medio iumptis accedet honoris. Silvis deducti caveant, me judice , Fgunt, Ne vel ut innati triviis, ac Poene serenses , Aut nimium teneris juvenentur versibus unqua , Aut immunda crepent, ignominiosaque ilicia. Ostendutur enim,quibus est equus,& pater,& res Nec si quid fricti ciceris probat, & nucis emptor, AEquis accipiunt animis , donavitve corona. Syllaba longa brevi subiecta, vocatur jambus, Pes citus : unde etiam trimetris accrescere jussit Nomen jam beis, crumin senos redderet ictus. Primus ad extremum similis sibi. non ita pride, Tardior ut paulo, graviorque veniret ad aureis, Spondeos stabileis in jura p/terna recepit, Commodus, & patiens; non ut de sede secunda Cederet, aut quarta secialiter. hic & in Acci Nobilibus trimetris apparet rarus, & Enni ,
In scenam missos magno dumi pondere versus, Aut operae celeris nimium, curaque carentis, Aut ignoratae Premit artis crimine turpi.
Non quivis videt immodulata poemata judex: ibi data Romanis venia es indigna mittis . .
238쪽
idcircone vager, scribamque licenter= an omneli Visuros peccata putem mea, tutus de intra Spem veniae cautus p vitavi denique culpam , Non laudem merui. Vos exemplaria Graeca Nocturna versate manu, versate diurna. At nostri proavi Plautinos, & numeros, &Laudavere sales: nimium patienter utrumque ,
Ne dicam sulte, mirati; si modo ego, &vos Scimus inurbanum lepido seponere dicto, Legitimumque sonum digitis callemus, & dure. Ignptum tragicae genui invenisse Camenae Dicitur, & plaustris vexisse poemata Thespis:
Quae canerent, agerentque peruncti fecibus Ora .
Post hunc personae, pallaeque repertor honeste Eschylus, & modicis instravit pulpita tignis, Et docuit magnumque loqui, nitique cothurno . Sticcessit vetus his comoedia , non sine multa Laude: sed in vitium libertas excidit, & vim Dignam lege regi, lex est accepta, chorusque Turpiter obticuit sublato jure nocendi .
diit intentatum nostri liquere Poetae: Nec minimum meruere decus, vestig ia Graeca
Ausi deserere, & celebrare domestica tacta et Vel qui praetextas, vel qui docuere togatas . Nec virtute seret, clarisque potentius armis: Iam l ingua, Latium, si non offinderet unum-Quemque poetarum i imae labor, & mora i vos A Pompilius sanguis carmen reprehendite,quod noMulta dies , & multa litura coercuit , atque Persectum decies non castigavit ad unguem . Ingenium nis sera quia fortunatius arte Credit, & excludit sanos Helicose poetas
Democritus,bona pars non ungueis ponere curat, Non barbam : secreta petit loca, balnea vitat. Naiiciscetur enim pxetium , nomenque metae ,
Si tribus Anticyris caput insanabile nunquani Tonsoti Licino commiserit. o ego laevus i
239쪽
Mo D E A R T AQui purgo bilem sub verni temporis ii oram pNon alius saceret meliora Poemata et verum Nil tanti est; ergo iungar vice cotis, acutiam
Reddere quae serrum valet, exsors ipsa secandi. Munus, & ossicium nil scribens ipse docebo.Unde parentur opes, quid alat,tarmetq; Poetam: Quid deceat,quid non,quo virtus,quo serat error. Scribendi recte sapere est, & principium, & sons.
Rem tibi Socraticae poterunt ostendere chartae, Verbaque provisam rem non invita sequentur.
Qui didicit, patriae quid debeat, & quid amicis,
Quo sit amore pares,quo frater amadus,& hospes
od sit conscripti, quod iudicis ossicium et quae Partes in bellum mim ducis, ille prosecto
Reddere personae scit convenientia cuique . Respicere exemplar vitae, morumque jubebo Doctum imitatorem. & veras hinc ducere voces. Interdum speciosa jocis, morataquC recite Fabula, nullius Veneris, sine pondere, &arte. Valdius oblectat populum, meliusque moratur,
Quam versus inopes rerum, nugaeque canor C.
Grajis ingenium, Graiis dedit ore rotundo Musa loqui praeter laudem, nullius avaris. Romani pueri longis rationibus assem Discutiunt in partes centum deducere , dicat Filius Albani, si de quincunce remora est Uncia, quid superat poteras dixisse, triens. heu, Rem Poteris servare tuam ; redit uncia: quid sit pSeims . ad haec animos aerugo, & cura peculi Cum semel imbuerit, speramus carmina fingi Posse linenda cedro, & laevi servanda cupresso pAut prodesse volunt, aut delectare poetae r Aut simul & jucunda, & idonea dicere vitae. Quidquid praecipies, esto brevis, ut cito dicta Percipsant animi dociles , teneantque fideles .
Omne supervacuum pleno de pectore manat . - Ficta voluptatis caum, sint proxima veris.
240쪽
Nec quodcumque volet, poscat sibi tabula credi:
Neu pranse Lamiq vivum puerum extrahat alvo. Centuriae seniorum agitant expertia frugis: Celsi praetereunt austera poemata Rhamnes.
Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci, Lectorem delectando pariterque monendo. Hic meret aera liber Sosiis, & hic & mare transit, Et longum noto seriptori Prorogat aevum. Sunt delicta tamen, quibus ign'visse velimus, Nam neque chorda senum reddit, quem vult
manus, & mens: Poscentique gravem Persaepe remittit acutum: Nec semper seriet, quodcumqi minabitur, arcus, veru ubi plura nitent in carmine, non ego paucis
Offendar maculis, quas aut incuria fudit Aut humana Parum cavit natura . quid ergo
Ut scriptor si peccat idem librarius usque ,
Gamvis est monitus. venia caret, & citharoedus Ridetur chorda qui semper oberrat eadem. Sic , nulliqui multum csiat, sit Cimeritus ille Quem bis terque bonum cum risu miror,& idem Indignor, quandoque bonus dormitat Homerus. Verum opere in longo fas est obruere somnum . Ut pictura, poesis erit: quae, si propius stes, Te capiat magis, & quaedam si longius astes. Haec amat obscurum : volet haec sub luce videri, Iudicis argutum quae non formidat acumen . Haec placuit semel: haec decies repetita placebit. O major juvenum, quamvis, & voce paternahangeris ad rectum,& per te sapis,hoc tibi dictuni Tolle memor : certis medium, & tolerabile rebus Ic ecte concedi. consillius iuris, & actor . Causarum mediocris, abest virtute diserti , dessalae, nec scit quantum Cascellius Aulus Sed tamen in pretio est . Mediocribus esse poetis