Iulii Guastauinii patricii Genuensis, ... Locorum de medicina selectorum liber. .. Iulii Guastauinii ... Locorum de medicina selectorum liber. Ad serenissimum Cosmum 2. magnum Etruriæ ducem 4

201쪽

Loco R. D si MEDICINA SELEUT. LII E R. iei

dum extend tur,quando ex ips fremitas ratione insicundo eam desistere ar erat qua quam enim de synochis diariis eam sentcntiam proscrat Galenui,

ad alias tamen non minus accommodari valeat. Dicimus autem , ii

cuti de substantia earum febrium diariae vocabulum non est , quod eodem loco subiicit Galenus, ita nec de substantia aliarum diariarurn, quarum forma , & natura in spirituum accensione sit posita. utrumne autem plus quam uno die hanc accensionem durare contingit 3 ratione profecto vix est quod colligas, nisi hoc tantum, aliam tardius, imicitius extingui: quippe spiritus alij tenuiores, alij crassiores sunt, cras sorinn autem flamma durabilior est : de termino autem , nisi quod obseruatum est, proseras pene nihil, ut enim tertianam exquisitoem se Prem circuitibus iudicari obseruatione collectam est, ita in spiritibus accensam febrem uno die ; verum sicuti tertiana, humoris tractione ex quo fit, non semper exquisita est, unde terminum illum saepe ex-codit , ita cit vatietate si Astantiae spiritus, durationis ephemerae tempus variat: spiritus enim , siue aeris naturam reserat , unde aut aer,

aut aerea suos antia dicatur , sicuti a Galeno primo de dii ferentiis fibrium primo , siue ad ignem potius pertineat, unde potius igneus diacendus sit, quod magis arridet Fortunio Liceto, libro de iis qui diutius vivunt sine alimento , cum non sit simplex corpus , sed mixtum,& humore,& frigore participet, ut ex Galeno habctur libro de tremore, palpitati orae, conuultione, & rigore, & quinto de decretis Hippocratis, Platonis capite tertio, ubi eum spiritum duas habere partes proponit, Si duo Himenta, ac duas constitutiones, frigidum scilicet & calidum,

seu aerem, & ignem, quae inter se tota sunt commixta, consul, quin etiam duas hasce partes seu elementa,ex corporibus in quibus insunt,va- .porem quendam contrahere dicit.Igitur spiritus hic, tum ratione propria clementorum , tum vaporum quos contrahit, modo subtilior, dc m .do crassior est , ae inde filicis , quae ipso inflammato consistit, ni do breuior, de modo paulo longior fit. Atque haec quidena' una ratio est, 'ex ipsa febris , aut materiae , unde se is oritur, ratione ducta. 5lia ali te:n ex iis quae febri ipsi aliquando iunguntur , nimirum ex causi et se bre: ii essicientibus, qualis est obstructio , expatu eni in obstructione diariam fieri aliquando accidit ; sicuti aute in ex natura febris , licci pluet quam una die ea duret , non tamen secundam , aut tertiam excedet , ita quae ex obmuctione est , non video cur multos praeterea dies morati non possit: si enim dum adest obstructio , non potest expirare calor , durate febrem omnino necesse est, ac ii pri res alios incensos spiritus prae tenuitate substantiae viri sunt praediti , dissipari dicamus, obstructione tamen facta , alios incendi, qui nnii transpirent neccile est , unde porrigatur febris , id autem tandiu

202쪽

i i posse dicendum , quandiu perseuerat obstructio , quae cum plures dies per eue ire possit, ad plures cliam, & plures porrigi febrem,aliis ac

aliis subinde accensis spiritibus; quomodo tamen si non unam tantum,i: d plures inuicem succc lcntes de continuatas diacias dici quispiamve-lic, quamquam non puto neccile, non enim sub febribus ex humore et censis, idem num o toto morbi tempore semper calescit humor, non tamen ea de re consendam , sed illud conuinci respondebo , diariam e obstructione ad plurcs ac plures dies produci poste. At vero, virlimne producta haec diaria sola persi istet, an ex necessitate alia fibris, aeut synochus absque putredine, aut ex putridarum genere 1liqua, eidem iungetur 3 talem profecto aliquam iungi, videtur existimare Galenus locori citato ex octauo methodi capite quarto, cum scribit, diariae ex praua obstructione ortae, in mali succi naturis fibrem succedere ex humorum

putredine ortam , in aliis autem temperamentis aliquam citra putredinem continentis febris speciem: Igitur vitaria, per se Sc sola consistens iatertium usque diem tantum extendetur, eo enim abeunte termino deri

non potest , ut ex inflammatis spiritibus, vicimae dc societatis ratione, non iuccendantur etiam humores aliqui; via de alterius generis febris oriatur. Dubitare autem rursus liceat, utrum post tres primos illos dies adueniente alterius generis febri, diaria remaneat, an sub hac, seu sy- noctio, seu putrida, diaria extinguatur 2 Sane de ea re disputant aliqui. Calenum autem, qui succedere dixit, vel putridam, vel synochum, existima: e liceat abiisse diariam voluisse : profectos non abiit quod non pulcm necesse, adeo a putrida, seu synocho obscuratur, ut iam a medico habeatur despectui. Clausula Laee esto:diariam sine obstructione, una dic, seu horis viginti quatuor, aut paulo plus, & unica accessione terminari, uniuersis semel incensis spiritibus, semel etiam restigeratis, aut extinistis; diariam autem ex parua obstructione ad tertium totum diem morari licere ,& secundam habere accessionem, quamquam exiguam , quod manifestat Galenus octauo methodi capite quarto ad finem , cum loqueris de tali diaria, quae ex parua obstructioile est, prima die non terminat, nec secundi aliqua parte, uti nimirum aliae diariae, libcet in pulsu nullum sit putredinis signum, & urinae sint cocta, tertist nam die accessionem redite scribit, quamquam mediocrem , qua con ditione etiam snt & urinae, de pulsus: lxiis autem febris inter diarias adhuc reponi potest , non tamen simpliciter, nec eo nomine simpliciter appellanda. Galenus eodem loco appellat eam similem diariis, talem que esse dixit per initia morbi, procedente autem tempore in aliud ge-Dus transite : aliqui appellant diariam extensam, aut productarii : in hac autem ex Galeni praecepto eodem loco mittendus sanguis est,licet plenituditiis signa non appareant, si tamen vites & aetas ierant , cum in aliis Eanu non liceat.

203쪽

LOCO DE MEDICINA SELECT. LIBER . lys

es ii dicantu morbi particulares, aut in partita , pere partium, O cales , ac appropriati, ire hoc nomine Optarentur. 2ui iti m et niuersales. nitu squarti libri .

umnae explicatus.

CArvet XXXII.

OREos particulares, minus eleganti, sed in scholis tamen usitato vocubulo dici, qui partem aliqum nostri coporis obsident, de alii a febre sunt, vulgo video eti1m a doctis vi- tis: appellantur iidem locales, de magis adhuc rudi ter appropriati. Eadere, quia quaedam adnotata habemus, ea proponere placuit. Celsus appcllauit hosce morbos in partibus , quum libro tertio capite primo motbcis omnes ita diuisit, ut alij in totis corporibus consistere videtentur, alij in partibus. Fernelius ex recentioribus non inelegans medicinae scriptor libro quinto , morbos partium , licet in ei dem morbis enumerandis dissonet a Celso, qui quosdam totis corpor bus assignat, qui Fernelio de alitet, in partibus sunt, qua de re particulatim postea loquemur. Ratio autem quare hi moibi dicantur particulares,ex subiccto est, cui insunt, quod subiectum cst pars quaedam cccta &determinata , cui ita inesse solent, ut in alia nunquam consistant, ut ophthalmia no nis in oculo fit, surditas nisi in aure, pleuritis nisi in me-brana saccingente costas, pcripnctimonia nisi in pulmone. Non ita in febre, quia subiectum febris est uniuersum corpus, ec simul singulae ipsius partes, calor enim, qui est febris essentia , occupat in febribus totum corpus, de uniuersas partes , ut scribit Galenus libro de morborum causis capite secundo, nisi tamen impediatur, sicuti fit in lypiria, in qna per uniuersas partes extendi non potest, sed natura febris haec est, ut extendatur, cum quo tamen verum est, aliquas partes ningis, aliquas minus incalescere ; Locus enim putredinis in putridis magis , de cor in omnibus; omnes tamen partes quaecunque sunt incalescunt sic, ut s brire omnes dici possint,etiam digitus ; Igitur febris est morbus in toto, alii in partibus; non tamen solae febres in totis corporibus consistere diis cuntur . quod a doctis viris proponi dixi, sed alij plerique a Celso inter

hos collocantur, phrenitis de alia insaniae genera , morbus cardiacus lethargus, aqua intercus, tabes , morbus coinitialis , morbus regius,

elephantia, apoplexia, & paralysis, hos autem collocari a Celso interanorbos, qui sunt in toto, manifeste patet ex illius verbis: nam cium diui isset primo capite libit ter iij morbos omnes in eos qui in totis corporibus consistunt,&eos qui oriuntur in Partibus, dixi fietque se de omni-hua rauca praefatum a prioribus incepturum , post praefuionem in-

204쪽

cipit a febribus, tum de illis absoluto sermone per decem & septem capita , caput decimum octauum hisce verbis orditur : Et Fbrium ' dem rviis exposita est: Apersunt dicr) corporas asseclus , qui huic s. cru

niunt, ex quibus eos , qui certis partibus assignari non posunt, protinus ih am. Iucinam ab insula; post cuius tractationem illa persequitur morborum genera, quae a me paulo ante numerata sunt, quae verbis modo recitatis a Celso, dicuntur certis partibus assignari non posse. Scio non defuisse , qui legerint hunc locum abique negatione in hunc modum , Ex qui u eos, qui cerate partibu/ a gnari possunt, protinus luetam: incipiam ab institis. Sed quae subiiciuntur a Celso capite primo subsequcii iis libit quarti, ubi morbos incipit explicare, qui sunt in partibus, fi dem faciunt locum terti j libri esse legendum cum negatione; habent

autem verba ex quarto libro sic: Hactenus reperium ut ea Imrea moiborum, quae in totis corporibus ita sunt, ut iis certae sides a signari non possint, nunc de iis aecum, que sunt in partibus. Facilius autem o tum interiorum morbi, curarioncsque in notitiam dimient, si prius eorum es breuiter ostendere: quas sedes postquam visus tibi est ostendisse, subdit tu initio insequentis cap tissecundi. His et eluti in cons ectum quendam i quatenus scire curanti necdum mc adductis remedia singulinum laborantium partium exequor, orsus a capi t. Et a dolore capitis initium facit. Non libet modo quaerere, quomodota phrenitis, & lethargus , de epilepsa, & apoplexia dicti sint a Celso

morbi in toto corpore , qui potius in parte, id est, in capite videntarcollocandi, illud enim nobis satis est, ad ollcndendum propositam ab

initio diuisionem non esse accipiendam , ex enumeratis 1 Celso aliquot esse , qui manifeste in toto corpore consistant, ut tabes, inordibus regius , aqua intercus , praesertim an arca, clephantia, ct para i sis totius corporis. Praeterea vero intemperies etiam qualibet, nota solum calida, ut est febris, sed frigida etiam, aut sicca, aut humida totum corpus occupans , morbus est uniuersalis, atque in toto corpore. Ecvero ad aliquam ex his referre licet nonnullos ex morbis, quos cx Culta protulimus: sed de ad hoc ipsum morborum genus,quod in toto corpore consistitit educere liceat mota vir Gallicum, quamquam ad nullam 'am culatani intemperiem velint eum pertinere: venena etiam quaedam ha Ixdestinata parti in totis corporibus esse non miniis dicantur, quam febris pessile imi ilis, de pestis ipsa: igitur ratione partis si biectae, cui morbi mi, rent, dicuntur illi pa ticulares,lia ratione eiusdem patiis subiectae, quod est totu corpus, i, totis e se dicuntur. Porro particulares illi, ala paci tu a,ces siue dissit ilixes, aut cόmpositari sit libros de locis affectis, & libros de compo itione medicam emorian ocaliti, ut pecundum locos & medicamenta localia appellauit in ei id vilibris Galenus ut iaca, stoinachi tal& h pauca,quq partib*i illis proprie dcstinata

205쪽

LUCOR. DE MEDICINA SELECT. LIBER . is

nata sunt. Dicuntur uidis morbi, ut antea scripti,a Barbaris appropriati, quia certae parti proprii sunt, nec aliis contingunt. Atque haec de moibis prumcularibus,aut paritum, cum ii se habeant. Quaerebana cur Avicennas librum quarta Canonis , in quo primum quid cria tractat de febri.bus, tum chirurgica,tumores, vulnersi, ulcera, Ac alia: tum devencnissa cto sereno ne in decorationem desinit, inscripserit de aegritudinibus particularibus,quae quum accidunt, non appropriantur uni membro: si enim febria est morbus ii toto, quomodo particularis dicitur , ac si est pat-ticularis, quomodo non appropriat ut uni membro 3 Occurribat: sebrem, particulat em etiam morbum dici posse,si consideremus quibus illa subii citur, Sc quae de ipsa dicuntur, sive,ut loquuntur, modum praedaeationi :subiicitur enim intemperiei calidae qui generalior fibri morbus est sicuti magis adhuc eiusdem febris species,tertiana, quartana, de alij moibi par ticulares per hunc modum appellantur sunt autem non particularcs g nera prima morborum, de quibus nulli alii dicuntur. Febris igitur pethunc modum est particularis morbus , nec tamen proprius uni membro, quoniam per omnia membra diffus haec de illa Auiccnnae itisci iptione quod pertinet ad febrem; de reliquis,quae in eo libro,non quaero in p sentia, unum addo, tum capiti finis erit.Qui dicuntur particulares, aut partium morbi, si actionum laesones attendimus, uniuersales, de in totia corporibus moibos esse dicendos, praesertim ubi grauiores sunt, dolotetenim capitis,ophtha mia, leuritis, peripneumonia ,&alij, licet certius edibus assignentur, uniuersas corporis actiones laedunt, primo quidem dc maxime actio laeditur propria illius partis: inde vero per consensum aliis noxa communicatur, huic magis, illi minus pro ratione consensius.

leniti loci vulgata lecyto retinetur adurebus Fuc um, di Leoniceni tralationem. Eiusdem loci sensus explica,tus. V. interpretatio reprobata, leni defensa aduersus eundem.

A L E N v s in commentario ad Aphori sirium xxv. libri quarti,scuti legitur in maptessis Aldinis codicibus,

id eii, In praecedentibus a pharismissi mo ipsi fuit de iii qua per os, O sedem excire mMr, quare o in 'Tebito e phori mo etiam, quando dicit, supra I.Guas . Sescet Medic. A a sciam

206쪽

s .im chae piper os exciret ora m intelligi nitu ita que super uaris omis a. Sed Leo- iii cenus, ut apparet, aliter scriptum habuit hunc locum, scilicet in hune

; bri, Qtas , &c. ita enim conuertit: De nigris dura inhibui i mo habitus ab ipsae 3 in prae dentibus Apharismis, nunc ut OA , quae diei er os est peris cm excernuntur rurba facit, &c. nosque etiam sinit ter calamo exaratum habemus in exemplari quodam Aldino ad oti,in libri, quibus etiam si innitia reponit Fuchsus, codicem Graecum cineridans, sed inutilis ac damnosus inibi quidem videtur hic Fuchiij labor, cogorque a Leonacem versione, marginibus mei libri, &Fucliiij senteriotia recedere, vulgataeque Aldinae lectioni adhaereret vult enim hoc stati iri initio proponere Galenus, voce illa , iura, intelligendam solummodo

esse excretionem per os,quae autem per nares, eam non comprehendi: docet autem id ea ratione, quia cum in praecedent ibus Aphorismis semu Hippocrati fuerit dem quae excernuntur per os & sedem , non autem de iis quae per nares, nunc de ii dein excretionibus sermonem pros quens,iam voce illa , i upra, tuae sit peros, excretionem intelligi ea quae fit per nares omissa; concinnum autem sensum ex Leoniceni tria me haurire ego non pollum, nec illativa illa, sicuti appellant, particula D uri qui e quem locum hic habeat videre; expositio autem Galeu, duplex est. Prima huiusmodi: sanguis per os emi ilus colore sue niger, siue alio substantia seu crassus, seu tenuis, malus est: i vero per inferna excernatur colore niger, melius est. Probatur autem magis colore ni r,quoniam emissionem, aut fluxionem paulatim factam ostendit, quippe dum inter exeundum moram trahit, aenigratur, si enim uniuersim ,& cum impeta emittatur, non potest nigrorem acquirere; qui autem ad intestina universim conssuit , malum oportet existimare. Eiusmodi igitur sanguiu per inseriora exiens, ei comparatu qui exit per os, bonus dicendus , illo vero malus; per inseriora enim semper magis eligendus quam per os Deinde vero aliter exponit Galenus secundum membrum Aphorismi, re coarctat vocem incta, ad san uiuem ex haemorrhoidibus fluentem, cum antea ex intestinis quomodocunque emisium intelligeret id est, cum malus si singuis quicunque per os emissus, Ruentem ex Laeta thoidibus esse bonum, quum hominis natura multum nigri sanguinis accumulauerit,dc talis sit qui per liqmorrhoidas evacuetur sanguis, a multis enim aut sanatur aut praseruatur passionibus.

Ex priori expositione repugnantiam dissoluit Galenus inter Hippoci sitis dicta . Proposuerat enim paulo ante, id est, Aphorismo xxj deiectiones nigras , siue cum istbre , siuet absque febre , esse pessi tiris. Quomodo igitur hic dicit ei se bonas i Respondet Galenus, non bonas simpliciter b c cile dicit Hippocrates , sed illis comparatas eua: per os excernuatur, quippe meliolet illi. & magis erigendae , at

i quomo

207쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . et 8

quomodo pessimae, licat xliquis, si incliores illis ' Id effecit, ut Valles is

non talotii hanc Caleni expositionem non acciperet, scd & scriptura Aphorismi, quam Galenus sequiti re improbata, alij adhaeterer, quam haberi scribit in antiquissimis codicibus,3 quam pioponit Fuchnus , licet

Galenicam sequatur: habet aute sic I es Alr, m k curam di , id est , infra autem boreum , O nigra subeuntia malum. Quomodo

sane ille interpretetur Aphorismum, apud ipsum videre licet, nos tantummodo Galeni interpretationem tucbimur. Posse igitur deiectionet nigras dici pessimas Aphorismo xv. atque etiam incliores 'on . tum excretis peros, sed bonas smpliciter hoc Apho ismo xxv. poterit satia intelligi si verba confiderentus Aphorismi xxj. ibi enim secto it: ' ne

p. aritata re lim, id est, deiectiones nig in proueuntes,voce autem ea, proceae tres, significatur,ut Calenus exponit, temporis longitudo; tanquam vel per morbum totum vel phr multum ipsius tempus diles veniat deiecti

ines. Sunt igitur pessima nigrae deiectioncs,non simpliciter,sed quando intempestiue aduen in , dc diutius durant; si verδpaulatim ei Quant arnon pessimae dicendae sunt, scd meliores illis qua cxcernuntur per os Moisis bona. Idem valles eprehendissimiliter alterm secundi membri expositionem a Galeno propositam, qua per uigra subeuntia, intelligit Galenus ex haemorrhoidibus fluentem tunsuthem, sed reprehendit ex lectione quam ipsemet vallesius proponit , cui nihil est cum Galenica: de ilicail uni fuisse illa a vallesio proposita, & auro verberatas dicere possumus. IEst tamen adhuc quod aduersus Aphorismi sententiam dubitentiquomodo mi in sanguis quia isse iraque, si supra feratur, malum existimari debet,cu m libro de differentiis symptomatum capite ultimo, sanguinis per nares profusio, vel vomitus , vel sanguinis deiectio,vel haemorrhois, vel aliud eiusmodioli quando praeter natura non existinientur, nec symptomata sed naturae veta cum scilicet tepestiue si ut cum virtutis robore, ecptouidentia de animoelis saltitet Respondimus ex Galeni interpretatione, Aphori sint sententia accipi per coparationem,& quod dicitur bonum hemectis per inseriora, idem csse ac melius , ut hic sit sensus Sanguinis mei ideiectio per inferiora , melior est quam cuiuilibet alius per os excretio; qui velo ita dicit, ille non tollit, quin petr idem os bona ficti aliquan do possit excretio, quod capite ultimo libri de differentiis symptomarini scripsit Galenus. Aut dicamus, hanc Aphorisma sententiam ex illis esse

quae saepius ita contingunt, non autem ex necessitate sempe et , cutal modi alias quasdam adnotauit Galenus. Vcre enim laenguis per os excretus frequentissmb malus est , tum veluti signum morboriam intus existentium , tum veluti causa euacuans humorem naturae familiati silinum: aliquando autem bonus plenitudinem euacuans, ut in mulieribus menstruorum suppressionem patientibus.

Aa et Nuibus

208쪽

ipua in febribus , quaque ratione, ct conssio mulin,

vi sit fungui .

V AE R I Tiv R , virum ibi omni icbre putrida nutrendus ut sanguis.Alij opinantur ita esse facieridum liurper, & in omium Lbre putrida,modo viret ferant, Alij, in omnibus continuis, non in omnibus nucrmutentibus. Alij, nec in omnibus con tinuis, i id solum ubi sanguinis adest plenitudo , aut si inixtus cum-Peccante humore. Quaestio examinatur ab Argeirierio lib. de febrib. Montis no quaest XVI. Nos mutui orationei huc afferini ori intendimus,sed breuiter ex natura rei quntatum nob licet, quae ile quaestione Uccurrunt proponere. Scopi sunt qui remedia , aut auxilia indicant, hi vero cx morbo, re causa, dc symptomate: symptorio omittituL. in P; sentia, nisi de eo: se offerat postea occasio, nullum enim Proponi M. Qui dicit febrem putridam,duo dicit, febrem, & putredinem. Febriaci morbus, putredo caussa, febris indicat res igerantia, venae sectiorcsii ge- xat, venae imui sectio indicatur. In putrectine diuo consecramus, sam,& iesam putredinem. Putredo rursus duplex, quae fit, de quae tactae est,quae facta est, id est, humor putrefactus & coi rupius,indicat euacia it ne,ut Galenus tertio articulo artis medici haec fit per venq sectionem, si sanguis sit qui corruptus , de putrefactus est, alioquin haud conueni trquae putrescit, id est semiputris,&semimala, debet corrigi a natura, reprohiberi a nobis, ne ulterius procedat; corrigitur a natura per coctionem , quae fit per moderate calida, prohibetur adhibendo contraria putredini, haec procedit beneficio caloris externi,adhibebimus igitur resti

gerantia , venae sectio refiiserat,igitur haec conuenit, ratione coctionis primo non conueniat, seu c nuenit per accidens iuuans coctioncm

Causa putredinis est obstructio , haec fit a lentore, de crassitie, ah nest, do a multitudine : Uenae'sectio tollit multitudinem, igitur si ab hac obstructio est, conuenit: si a lentore, & crassitie indicantur abii sentia , ct attenuantia, talis non est venae sectio, sed quae t i facultare praedita sunt, adhibeti non possunt, nisi alata inultitudine , ause lux pex venae sectionem , eigo in letitore , ct crastitie conuenit. Ex his Colligi videtur , in omni febre putrida aliqua ratione iniitcndum esse anguinem , idque videtur proponere Calenus undecimo metti, di decimo quinto seribens : Salubertimum est in omnibus febribus Dori conpinctatibus modo, sed aliis omibus , quaa putrescens. hu-

209쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELEVT. L Iti R. 18b

mot accendit i sanguinem mittere , ec vires non nrohibi eant. Sed res non. ita habet. Cplenui et ii in id in primo ad Glauconcinia caratione febxii tot innae, Maius au illi linam neminit: in quattona euacuat,si sol te singuis vchom nter supra abutulans appareat: in quotid a Mnoni memini in tertianae noth non ab soli ne proponit , ud myidiatur faciendum, statim ab initio mittendum dicit. Dicimus venae sectionem 'primo & pci is iapi te hesistes in venis exist utes, talos enina pce mine luci intur, are tum praecipue conuenit, quum humores in vetus perum-cant: Peccant autem in vetiis, quum sch res sunt continuae: igitur in continuis primo videtur conuenire. In intermittentibus Lumor texist iis Extra venas non videatur eam rcquirere , siue extra illas putrescat, siue in illis pulcefactus soras seratur. verum ut ea quae . dixi inus de continuis nolumus obtinete , ut semper in continuis mixtatuc sanguis , ita laaec non conuincant, nunquam in interinitteribi uice mittendum; licet enim in his concedatur non plures ei e sanguineii, , aut humores in

i venis,tamen non: patri di ib his pc uincur foras, aliquando ibidem geniti,

quo casu tollitur materia anthedcim, quae deinde fit materia comum V. Si vero materia intermittentis febris signatur iii ipsi in et camibus, quod feri aliquando testatur Galenus libro de itemore, palpitatione, de contritatione , tunc tibii putem esse proficuam venae sectionem . sicuti etiam cum iu intermittente commodi natura per singulgi accessiones expcllittar liberque a se ire omni no remanet aegrotiis , superfluum puto venae sectionem adlubere,quae possit naturam commode operantem impe lue. At si expurgati commode per recessiones non vide lux aeg*r, unde sir-

periremant aliqua gravia symptomata, tunc imittetur sanguis. Solent autem superuenire , & non expelli tota materia , cum illa multam abundat, quare in multitudine mittitur. i Cum multitudinem dicimus,

et sanguinem intelligimus; si enim sit alius humor, purganis mcdicamen-ro nacti uc ri itiir. Igitur aliquando in intermittente mittetidus f n- suis, aliquando non mittendus. In continuis similiter non mittendus seimper : Galenus enim quatio de tuenda valetudine capit. v. circa medium tres proponit succorum veluti classes seu ordines citra sanguinem , & alios tres vltra sanguinem ; ipsum vero sanguinem in medio constituit, tum affirmat, ubi paElulum duci citra sangui ncm restitum, vel ultra processum est, audacter esse mittendum sanguinem, ubi plus f nimirum restitum , vel processum cst J consideratius cile agendum, ubi plurimum, in his nullum omnino esse mittendum sanguinem; dia

erat autem paulo ante , ubi citra est restitum , illos humores varios esse, sed tamen uno nomine appellari succum crudum, vel pituitam, ubi autem ulterius est processum, illos humores esse supra iustum modum percoctos, sanguinem autem esse in medio. Video igitur humo- 1em Eliosum non connumerari inter cludos, neque .co nomine

210쪽

si sti. Si igitul contingit iii sebre putrida continua adesse humorum crudorum, siue pituitae copiam pluriniam aut etiainibitiosi sucei, ex hoc G1leni loco doceamur , non esse mittendum sa guinem; At negat Montisianus, de Argenterius; dc quae dicuntur iri libris de lucri

dx valetudine nolunt referri posse ad curationem morborum :. Vult tamen Trincauellius , cuius opinionem vetiorem puto. At, inquit

Argenterius , in morbis res magis perieulos , nee sicuti in affectibue aut lassitudinibus ulcerosis, de quibus agebat Gnimus, ita lieci in itabribus continuis omittore venae sectionem. Respondemus licere, quoniam alia sunt praesidia , quae magis conueniunt, nimirum purgatio, quae magis accommodata esst itinendae bili, aut pituitae. Dicimus autem referenda esse, quae dicuntur in libris de tuenda valetudine ad curationem morborum 1 cum sunt ratione coniuncta, vel allic Galeni locis confiri tantur, ut in praesentia : in abundantia enim bilis non esse mittendum sanguinem scrib it ex Hippocrate idem Galcnus tertio in sextum Epidemiorum textu ultimo, quod & scriptum etiam mit ab Avicenna. Igitur non in omnibus continuis sebribus sempe mittet . dus est sanguis , etiam consentiente aetate, & viribus : sed tunc talum cum peccat sanguis , aut cum humore peccante adest saltem mediocris sanguinis quantitas, aut saltem non adest sanguinis penuria : scimus enim non semper esse necessariam plenitudinem, id e scribit Galenus octauo methodi capite quarto, admonens nos, ut c-tiam in diaria cum multitudine succorum , eonina itie crassorum, deglutinosorum , mittamus sanguinem transacto spatio primae liccest 5-nia, ne fiat febris putrida , lichi etiam plenitudinis signa non ridsimi. At indicia plenitudinis nec nos requirimus, quae sunt rubor, Sc tonsio , dc alia, quae proponit Galenus pro signis plenitudinis ; praescit

tim ad vasa taplenitudo enim ad vires etiam cum mediocri sanguinis copia adesse possit. At vero quid respondemus ad locum Galeni citatum ex capite undecimo methodi decimoquinto, Salubet rimum est, sec.&quid etiam ad indicationcs propositas, &haustas ex natura res, S nati a morbi 3 Ad locum Galeni dicimus : Primum Aon citari fideliter ab omnibus qui eum citant: nonnulli enim citant illum tan Amco dicatur, saluberrimum esse sanguinem mittere in febribus omnibu; non continuis modo , sed aliis omnibus quas putrescens humor accendit. At non ita locus legitur, non enim seriptum cstari continuis, si liri continentibus , Graece enim non , sed seriptum c ; opponit igitur non conti riuas intermittentibus, sed continentcs , de quibus agebat, continuis, quas intelligit in sequenti membro. At Zicat quis piam : nimirum igitur in omnibus saltem continuis mittetur.

Respondemus, quod valeat re ad locum Caleni,& ad indicantes pro-- potitas dc ad argumenta, quae ea indicationibus peti pollent: si enim ex indicatione tabetur, mittendum esse sanguinem tum ratione febris,