장음표시 사용
181쪽
in signiter, & tunc obstructio morbus et is, fibris erit accidens , quae
mirum ex illa succreuit: ita affectionurri praeter naturam rationes mutanturire quae hic erat causa, illic morbus erit, de et conti ario. Fernelius quod ad eandem febrem ex obstructione pertinet , non videtur dissentire, libro enim quarto pathologiae appcllat illam sympto maricam. duo quippe aut potius tria symptomaticae febris genera proponit, ex inflammatione , quae potest ei se diatia, de putrida, ex latente obstructio.
ne, dc putredine, quae visceri contumaciter adhaerescit , impacisque est, sub qua putredinis etiam portionem nonnunquam in venas e ut alia , sanguini permisceri scribit haec autem erit semper putrida : verum si portio illa putredinis, quam dicit Fernelius, ad venas effundatur , sane quod ille non adiicit, una cum symptomatica aderit etiam febris primaria, ut eam Fernelius appellat: huiusce autem febris ex latente obstructione , 5e putredine, fomitem esse in ventriculo saepe , aut recinore, interdum in liene , aut mesenterio, nonnunquam etiam in pulmonibus, singulis enim hisce locis cuiusuis humoris scini malam portionem cumulatam,tam febrem excitare. Tertium genus eiusdem sympto maticae, quae multo periculosor est , feri dicit Fernelius, non solum ex impacti humoris,uerum etia ex visceris cui insidet, corruptione de putredine unde iecoris, pulmonis cerebri, ac lienis, interdu etiam renis, distantiumque partium corruptelam, dc simplice putredinem,nullo etiam putri humore comite, quoniam expiratione graui coi assidue lacessit, continua febrem no aliter quam putridit humore suscitare eamq; symptomaticam, ac omnino lentam, sicuti febris est quae Philiis in comitatui : talem autem Abrem quae sane, ut existimo,non raro xo iis qui medicinam saciunt,obseruari Ze potest, re dcbet, contendit Fernelius non esse dicendam he-eticam, sicuti a nonnullis dicitur, sed putridam ex putrescete pulmonum, aut alius visceris substantia. At vero ii ita ea una cum scbrili calore, natiui Ac primigenii humidi consumptio, corporis extenuatio & marcor est, quid hecticam iuxta vetustissimorum medicorum placita appellare eam prohibeat Erit tamen hectica symptomatica , unde in qualibet febri raut differentia, aut specie. symptot naticam obseruare liceat: in diaria, quae ex bubone , causa manifesta, in putrida ex inflammatione,&ex obstructione visceris, in hectica ex ulcere ; aut corruptione pulmonis,aut allus partis principis. De proposta igitur fibris diuisione satis multa diximus; quibus si pauca adhuc quaedam de natura symptomaticarum non inutiliae adiecti o, finem capiti iaciam: non enitia quod accide tales, aut accidentia, inplomata,aut symptomaticae dicantur,non essentiales ideo non sunt, quod quidam vulgo neminis errore seducti existimant; sed quod ad initium capitis diximus , essentiales sunt, ut aliae,& candem naturam habent,
quippe actiones, ut illae laedunt, & periculum inuehunt eodem quo aliaernodo. unicuique enim generi sua similis est; si enim diariae sinit, reticulo vacant,ut primariae seu morbi simplici ita dictae si putridae, iuxta affectus et . . i I. Guas . Sese LMedic. X magnitu
182쪽
magnitudinem aestit nandae: quamquam vere cum in hisce putredo sit iuvaesis minoribus,& partim etiam extra vasa in spatiis inanibus,non possit illinc adeo praeceps impendere periculum ae ex aliis,quibus in maioribus vasis, de maxime propinquis cordi viget putredo, aut etiam in ipso e est: est tamen & illa periculi plena, cum praesertim sit continuarii hectice autem sim pessimae, ut aliae. Hippocrates in Coacis. & Aiustor Prorrhetic rum,cx hypochondriorum doloribus malignas febres esse dicit: sunt au tem illae symptomaticae,quamquam Calenus non absolute sententiam illam accipiat,sed cum distinctionerit quod ipsum videre est: hortificae di cuntur eaedem symptomaticae in Coacis: at valde prauas esse horrificas
Febris nomen aliquando morbum, sipossionem febri maliquando eius sympuma significare. Hippocratis loca duo ea de ne illo rata.
V o adnotabimus hoc capite alterum de sebris nomine simpliciter,stiteruin de nomine febris hecticae, pusilla quidem, non tamen omnino inutilia , licet ab aliis praeterinissa. Igitur febris nomine significari habitum , seu dispositionem febri lem,quaeactiones hedit, re morbos est ex intemperierum calidarum numero, notUm vulgo, est vel medicinam addiscentibus , de scriptum apud auctores qui febris naturam efinitione explanant. Eandem febrian aliquando accipe pro symptomate,aut veluti symptomate, quum alios morbos sicquitur, quo tempore tamen proprie etiam morbus sit , diximus uberrime superiora capite in praesentia vero aliud adnotamus , hoc autem est , febrenuum aliquando proprie pro symptomate, & pertinere ad genus symptomam, quod postum est in qualitate mutata. Valebit autem haec obseruatio, a eximendum alicui fortasse scrupulum in verbis idippocratis , ex quibus haec obseruatio est collect1. Igitur non dispositionem fibrilem, qua intum ut plurimum Latens,actiones laedit, siue illa primaria sit exputredine iri vcnis, sue accidens ex inflammatione alicuius partis, aut alio modo , febris nomen semper significat, sed aliquando calorem illum estum aut incendium quod ab aegrotante,sue percipitur interius, siue exterius etiam in corpore tactui apparet, estque is non morbus , non enim proprie dispositio, qualis febris primaria aut qui sequitur inflammationes,aut alios mo bos quae sub primo genere categoriae qualitatis reponitur, continere
183쪽
Loco R. DE MEDICINA SELEUT. LIBER . is,
habitum & dispositionem; sed symptoma est, ut diximus in qualitate mutata, S: pertinebit ad tertium scitus categoriae qualitatis, continens pat-siones . &passibiles qualitates, ec erit morbi signum, ut alia symptoniata, unde potest ille extor, etiam non variata dispositione, variari: hoc inodo sui nitur febris apud Hippocratem libro quarto acutorum pat ti-etula secunda , ubi loquens de causo, siue febr ardenti,eius aue 1ccide ilia proponens scribebat mu iret; m eZ, , hoc est, febris quoque multa habet ; morbum 1utem, seu dispositionem fibrilem habcre, qui , causo laborat, euidens ita est, ut apponi haud debeat , sed in eodem xpparere , & percipi multu ni calorcm, multumque incendium , cta hoc non semper fiat, apponi vero potuit, & debuit. Idem Hippocrates tertio in tertium Epiclemiorum x xx v j. de eodem causo ita ictabit: Fbrii non acuta; At vero quomodo in causo febris non acuta 3 quae vero acutior causo fibris est 3 nimirum appellat Hippocrates febrim , eum qui apparet calorem, &qui aegrotantis sciasum maxime contristar qualitatem nimirum immutatam, talis antem non semper est in causo, cum dentur febres paruae , id est, quae exiguum calorem prae se ferunt, intus etiam viscera non multum perurentes, valde tamen Diagnae, atque malignae, sicuti scribitur a Galeno tertio de erilibus iv. suntque haede genere ardentium. Contradantur etiam multae, calidae admodum, dc incendentes, sicut stomacho angustiam, calorem, & sitim intolerabilem ferant, nil ii tamen habent nonnunquam periculosum,ur eodem loco a Galeno scribitur: hic igitur multam febrim esse, scilicet calorem, Si incen dium, dicere liceat, nam bum autem, id est,febrilem dispositione exiguam: Non adduco pestilentes, te quibus Galenus primo in textum Epidem iorum xxix. quae exterius mediocres,intus perurebant,ex Thicidis etia tententia, non enim febrilis dispositio harum exigua dici possit,scuti earum quae ex eodem Galeno superius fuit coprehensa. Posteriori igitur modo a me proposito, nimirum pro accidente,& qualitate mutata. forte sumpta fuit febris ab Erasistrato, ut scribitur in libro, cui titulus est i in id est, introductio,& ab aliis qui Erasistrati doctrinam sequebantur, cum diceiciat febrim non esse assec tam per se,sed Adioisi is, id est,accestarium, seu consectari una,vel accides id est, consequens alios morbos, sicuti inflamationes,calorem enim illum potissimu cos alici lisse putomos tamen hoc loco, non aliorum morborum symptoma, ex recitatis Hippocratis vcibissc brim constituimus sed ipsus et febrilis dispositionis quae morbus et . No omiserim locusquem supr1 ex Hippocrate attuli ex tertio Epidemi rum xxxvi. Jbris non acuta, haud ignorare me,cx aliquorum sententia legi, ctia absq; negatione sic, Fbris an imatq; ita accipi,& exponi a Vallesci. verutat ne quod alterutro modo legatur locus obseruatio haud tollatur, de cano disquitemus: si enim absque negatione lcgatur illa verba, eadem proponimus, quae ad priore locum ex quarto de ratione victus
in acutis particula secunda allata sunt, ubi similiter legitur,febria acuta X a Atque
184쪽
Atque hoc quidem primum est, de fibris nomine quod adnotaremus ab initio propositum : alterum de fibre hectica breuiter apponetur .vulgo igitur hectica febris illa tantummodo appcllari s sici, quae solida sana
malis partes aggressa, earum humiditates absumit, ex quarum etiam absumptione tres eius iem hecticae gradus constituuntur: ac puto lucticaal febre et polle ctiam appellari aliquas , quae in humoribus solis .consistunt, sed di nitale admodum solui pollunt: id auicni manifeste apparere post et ex illis quae habet Galenus octauo methodi capite primo, ubi febcium illam proponebat differentiam, quod altera earum est hectica, alitra, uti aliquis diceret, schetica nemo autem putet, hectica nomine cana inteIriligi speciem quae iupra comprehensa est, de diariis ae putridis distincta; in praesentia enim non ab illis, sed a scheticis dis uaguitur ; sed& apparet ex illis quae subiicit Galenus, scribens, quum caeteri affectus qui facito
discutiamur, dicantur et, ori, &qui non tales , , de febribus dicendum eodem modo ,ex quo febrium ipsarum ea; quae aegre discutiun tus, hecticarum, quae facile, scheticas esse appellam is igitur scitatum alias ei
facile solubili effectu, perinde ut caliaci im in tole lignum , alias distic
solubili, veluti quod igni eatenus ex alfactit in est, ut iam accendat ut, &fumum edat; nam cum putrid est ut aiae calesactis lignis assimiles, fumum edaevi merito ad L cticaruin genus illud hae pertineant. Igitur calcfactum. in tale lignum, ut puto, diarias ex accentis nitibus,& synochas ex ferrei
uenti sanguine,& alias ex tenui humore constantes, repraesentat in i me, accentum 1atem lignum alias , quin imo hectica nonnullae quae ab initio , statim inuadunt, scuti ep temere ex tristitia, aut ita aut lassitudinc nimia, . ita cum iblis feruore contiacta, ad scheticarum genus referri debent,
tam facile solubili retinetu constent. Quippe dicit eodem loco Galenus, hasce sebres non elie admodum distulae curare; sed cum ex putridis ali quae lint,quae disticillime discuti pollunt , hectica merito hac rationia appellabuntur. Memini isse igitur debemus ex eodem Galeno primo do disterentiis febrium capite septimo , hecticas febres duplici ratione ita opellari, vel quonii fitanae ac solutu disticiles sunt, quemadmodo lissi tus,vel quoniam iptuni corporis habitu coprehenderunt, id est, corpo partes solidas, quae humidis ex aduecso distinguuiurii gestuc febris hexcaealterutro modo talis dici potest,& uti oq; simul; nam quae solidas animaelis partes aggressa, disticile solui potest, hectica utraque ratione dicitur;
quae aute ab initio statim inuadentes, sicuti ephemero non dissicile cui tur, ea tantum ratione qua solidas partes, aut ii item coinpta hendet tit; quae auteria putridax in humoribus constantes, sed disti tali ectu, hac unae tantum similiter ratione Eoicae appellabum ur. Non igitur hecticum arui illa significatione sumendum, qua aliquando utitur Galeri id , vetrent na ex toto immutatam intelligainus, quali altera natura sit esse ctii, sicuti improprie Eecticis iebribus contingere ille idem dicit. the uti nicticam temperaturam appellat , in refrigeratione absoluta omnium.
185쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . D s
omnium corpori partium sexto in i cxitum Epidemiorum quinto , MLecticam affectionern phrenitidis , primo in primum Prorrheticorum xxxiij. inq; procedente tempore, sinite quippiam contrahi dicit lanis, quae a tinctoribus appellatis tincturam accipientes, vix cluibiles redduntur,non secus quam quae proprium ab initio colorem habent: led latiore de magis communi notione, ex Galerii tanaeia doctrina recitato loco .sumentea illud nomen, bribus iis accommodari dicimus, tuae ex crassiore, di iriore, M sicciore inatena accensae,comui ioces admodum sunt, longo temporeperdurant sicuti ex melancholiae, & pituitae generibus nonnullis tales fiunt, curn obstruatonibus ut plurimum, dia praua parii; intemperie, quae dispositionem illana subinde fouet. Sunt autem ex his ferum
bribus ima continuae, tum intermittcntes: conrinuae autem quum sunt,
syiliplomaticae sunt,& multo; non solum menses, sed annos perdurant nec tamen hecticae proprie sunt, cum signia illis careant,quae hecticae ex solidarum partium tacitate habere ab avstoribus proponuntur. trumfebres ex humoribus tantis putri se onantur, an vero etiam
sive putre ine illo solum exca factis. Tralliani, Auerrois, Gentiis. Vile es, Herculani, O Valetess opinio , posteriurem partem a ruentium et Galeni placitis eam non aduersari. Tralliani locus in Latina versione correctus. Duberti paradoxus , febres nullas ex putrescentibus humoribus fieri, confutata.
X humoribus putrefactis reccendi fibres, de scriptum est ab omnibus fere de medicina auctoribus , qui de febribus scripserunt , & est in ore medicorum frequentissimum. Vtrum autem ex eisdem non putrefactis, sed tantum inflammatis, effervescentibus, aut adustis , sanguine excepto , de quo dubitat nemo, eaedem contingant, controuersum ei L Franciscus Vallesius in controuersis libro quinto , putat se primum fuisse qui hanc quaestioncm mouerit. Scribit enim , tam omnium consciata comprobatum fuisse , alios humores a sanguine non nisi putrescentes post e fieri febrium causas , ut in eum usque detem a nullo in controuersiam vocatum sit. Ille vero, ut apparet eorum non meminerat, quae de hac re non ita paucis verbis . propos in stitit a Tralliano libro duodecimo, aut ab Aueri oe tertio Collectaneorum . nec illa viderat quae inter recenti xta uberrunc scripta sunt a Glutili in I:bro variarum quaestionii, qua ipse
186쪽
extrauagantes inscripsit; qui etiam de eadem re opiniones refert Dini,& Antoni j, qui hunc locum si liter tractauerant ; nec etiam quae habentui apud Vallesium de Taranio libro septimo capite viij. qui licet non generatini, particulatim tamen quaestionem inquet, trum fibris mdens feri possit ex bile vehementer aucta, non tamen putres et a Z &quae post Lot etiam Herculantis scripsi in commentario ad Avicennae libros de febribus capite septimo, ubi harum febrium mentionem facit, fieri posse scribens, ut ex caliditate accensa in aliis etiam humoribus a sanguine , otiatur febris humoralis absque putredine , re iterum cap xij. , ce febre ardenti particulatirn, lari huius febris alterum genus, quod ab humore non putrido, sed solummodo ebulliente absque putredine comtingat. De hac igitur febre quaedam adnotemus. In primis illud proponere libet,apud Hippocratem nusquam , quod ego quidem obteruauerim febris putridae mentionem fieri neque etiam cum de febrium materia,& exortu scribit, sicuti libro de natura humana ia finem : fieri enim plurimas a bile dixit, quarum nomina essent, continens, quotidiana, ertiana,A quartana; quarto etiam de ratione victus in acntis , febi em a dentem gigni,cum resiccata venula hora aestiua acres & biliosos ichntea. in se ipsos attraxissent libro de locis, in homine febres propterea feri, quoniam corpore superinflammato carnes intumuissent, & pituita, ac bilis conclusa quieuissent,& neque refrigeraretur quicquam, neque exi ret, neque moueretur, neq; aliud quid subirct: haec igitur dei ebrium causis,& generatione; putredinis nusquam mentio sed & Cornelius Celsus, cum libro tertio capite tertio pro tarticas febris causas proponeret,vomicam, inflammationem, re victis, easque euidentes diceret, ias omnes appellauit generatim ab itas nominatim nullam expressit. Similiter capite quinto ex inguine,ex lassitudine, exaestu, aliave simili, nimirum externa , febres fieri proponit , intelligens diarias, in aliis dicit calorem ex alto venire, id est, ex corroris partibus,de causis internis .iaeque apparere quid corpus costa derit, sicuti nimirum apparet in superioribus, quae ex causa mandesta ortum ducunt. Sed & capite quarto,cum indica tiones veluti proponeret ex antiquorum sententia febrium curan hrum in medium affert coctionem, & materiae subtractionem per trita camelorum usum, nec vero coctio illa dirigebatur aduersus putredinem proprid, sed aduersus cruditatem quaecunque esset, ut cx verbis apparer,
igitur de putredine nulla inelio: Ex quibus suspicio esse possit, aliter qua putredine concepta,existimasse antiquos illos medicos in humoribus accedi posse sebrim, quod etia coniicere licet ex Aristotelthic enim prima problematum sectione, problemate sexto, febre fieri dixit ex to viso g, id- est,effervescentia, aut re se mescente,& problemate duodecimo ae sub evm uiar,id est,ex supercalefactis succis:& vigesimo, m Horrent- -υ ili, hoc est, plurimam cruditate,& ex calfactos sueto coi febrem parere, putredine nunqua nominata Nec minus ide suspicari
187쪽
Loco R. DE MEDICINA SE ECT. LIBER . ic
liceat ex opinione, quam de febris ortu habuit Erasistratus celeberi ua, re antiquissimus medicus , re Aristotelis ex filia nepos ; existimauit enim tunc febrem gigni, cum sanguis transsuri lcretur in arterias, respiritum a corde delatum perturbaret, eiusque motui resisteret , quod fieret ubi e dilecto, atque prope principem partem sanguis constitisset. Antiqua tamen extitit illa de febribus ex putredine ortis opinio ; si quidem Praxagoras Cous, Erasistrato antiquior, fibrium omnium causam putauit et se putrefactionem humorum in vena caua, sicuti scribit Galenus seeundo de differentiis febriu capite ultimo,que innuisse puto eun- .dem Gilenum primo de differentiis febrium cap. v. cum scripsit, antia quum extitiae dogma, omnem febrem ex humoria putredine fieri, cuius sciuentiae periclitaretur esse omnis ab Athenaeo chorus, sed & suetunte contrario alij,ut initio proposui ex Tralliano libro xij. qui superioribus omnino aduersantes, in uniuersum sebrim nunquam a putredine fieri
pronunciaueruiit, scd humores in venis exardescere aut uri, non peruere;
illi vero qui fuerint, aut quo tempore, mihi haud constat. Porro autem . quibus rationibus ad uam opinionem adstruendam illi utercntur, videre est apud Tralli,num : nos ad finem capitis ea de re argumentum ipsorum proponemus, & diluemus ; interim concedentes ex putridis humoribus
fieri sebres,quaerimus utrum eisdem non putridis, sed latummodo supe excli fustis. Autivstis,illae et ixm fieri possint; ec de sanguine quidem minime est dubium, fit enim eo inflammato synochus absque putredine, sed de aliis humoribus:ex Hippocratis san8 mente, aut potius illius Auctoris, qu, librum quartum scripsit de ratione victiis in acutis, id videatur
concedendum, sicuti ex illis apparet, quae paulo ante recitauimus de ortia febris ardentis ex ichoribus acribus, de biliosis, quos resccatae venulae in se ipsas tempore ae statis attraxerint: si enim haec ortum omnem illius se-bris continent, iam putredo nulla si necessaria. A uerroes etiam tertio Colicet capite quarto,hanc febrem ex adustione videtur concedere, nominatim proponens causum,quippe omncm calorem extraneum non essse putredinalem ex Aristotele; sed assationem etiam, aut combustionem illius generis esse: Ex Tralliano quae occurrebant de illorum opinione, qui ex putredine nunquam, exustione semper febres accendi putabat, si pitius comprehensa sunt. Galenus omnino contrarium sentire videtur, libro enim secundo de diff. febrium capite quinto, satis manifeste neque humorem melancholicum,ncque biliosum, neque pituitosum, qtranturi uis in corpore abundent, accendere posse febrem dicit, nisi putrescant. Gentilis,quod ab initio proposui,hunc locum uberrime tractauit in ii, bio variarum quaestionum,ac opiniones recitat,& Dini,& Antoni j , qui cum Caleno existimabant ex humoribus aliis a sanguine, nisi putrescerent,non fieri febres, cuius viri rationes, de argumenta Gentilis prophnitimihi vero huc afferenda omnia non sunt; ipse autem Gentilis alitermissi
188쪽
existimat , de duo dicit Ptimiina, alium a sanguine humorem ex sol, adultione posse essicetii subtem ; alterum , non reperiti actu humoremessicientem sobrem absque putrefactione, qui sit alii is a sanguine et ratio primi est, quia cum bilis vitellina ex Galeni opinione talis fiat Ucadustione , scuti etiam alia bilis genera, ex eadem potest generari calor
febri lis : adustionem denique ex comburente calore in corpore nostio feri, ut in viccre combustiuo, in quo fit eschara, ex eodem igitur fieri
febrim absque putredine: sed tamen (quae est: ratio alterius quoniam
adustus ille humor non amplius regitur, aut gubernatur 1 natura, n cesse esse, ut propterea corrumpatur, hoc est, putrescat, & eidem sebii ex adustione iungi putredinem, &sic putridam esse febrem . putresce- re autem dicit Gentilis eum humorem icet adustum , quia huiuiditatem adhuc continet: de sanguine porro nor eandem rationem adduci posse,
illum enim posse diutius absque putredine conseruati,& sne putredine
diu conseruare febrem,quod naturae amicior sit,unde diligetius a natura custodiatur & integet coletuetur. Praeterea sanguis,tum multitudinit ratione,tum vicinitatis,& magis & celerius assicere cor potest; bilis enim,
re alij humores; sed bilis quae ad ustione,& ad talem febre progignetam
videtur magia accommodata, minor quantitate , dc remotior est cordi, unde sanguinis caliditas potest celerrime cor assicere, & in eo procreare
febrim, non ita bilis: interim igitur putrescit, quare fit febris putridarsi autem ea copia ponatur bilis, ut febrem antea gignat, iam prius ancines intereat. Igitur cum re ipsa, nisi fortasse exiguo admodum tempore durans, ex ustione febris illa reperiatur, de praetura si idem curatio- nis modus, dixisse medicos scribit Gentilis, nullum alium a sanguine humorem efficere febrem posse , nisi putrescat: alterumque genus illud febrium minime proposuerunt, sub putridis eas comprehendoetes. Ex hoc autem febris genere,nimirum ex ustione, stati in initio capitis pro ponit Gentilis eam fuisse qua laborauit iuuenis ille vigesimum quintum annum agens, temperatura calidus, & siccus, qui ex ira, & labore, ae inedia fibricitauerat, cuius historiam recitat Galenus decimo meth dicapite tertio; sed in hac Gentilis opinione duo mihi molesta suiat mum,quomodo adustioni superueniat putredo, idque seinper, unaci:-bris semper fiat putrida: nam cum adustio identidem exsiccet, impediri identidem magis putredinem, quae humiditate constat, rationi cori sentaneum est; nec satis apparere potest, cum initio nulla fuerint putr*dinis exordia , quomodo procedente motu suboriatur. Nana deseri a inatura, corruetionem quidem illius quod subiicitur, efficit, puti edi nem ex humiditate non efficit. Molestum alterum, est exemplum illius sebris ex Galeno xdductum; si enim re ipsa nis exiguo fortasse tempore durans, non repetitur illa febris , quomodo talis sit quae a Galeno proponitur,quum ad decimum nonuusque diem pecuenerit i Haec de ceri
189쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. icy
cla febre ardeti .existimat eam fier humore cx necessitate putrefacto, non solum superincenso: adducit tamen Gariopantii in aliter existimantem: mouet vero & ipse dissicultatem de sanguine,qui natura calidus, Si hi
midus, magis fit aptus putredini unde si ex sanguine sit scbris absque putredine , multo magis ex aliis humoribus. Respondet, ut Antonius ille apud Gentilem , quamquam ratione qualitatu magis videatur aptus putredini sanguis, ratione tamen custodiae, quam de ipso habet natura, omnium minime esse putredini expositum: defendit enim , & tuetur ipsum natura quo plus fieri possit. Herculani opinio fuit etiam superius comprehen in , existimantis sicuti constitit ex iis quae dicta sunt , etiam absque putredine in aliis humoribus a sanguine accendi posse febrim.
Adnotat tamen , licet fieri possit, ut ex caliditate accensis aliis humoribus fiat febris absque putredine , medicos tamen non fecisse de ilix meritionem , veluti de febre ex sanguine minime putrefacto , eo quod Laec frequentius contingat, quum natura magis sit sollicita de sanguine, qu in de aliis humoribus, eumque magis a putrcdine praeseruet. Franciscus Vallesus omnino existimat ex bile usta, sicuti exputrefacta iaccendi posse se bres, loquitur autem de flava, nam de atra illud
negat , rede pituita omittit ex flaua igitur bile usta accendi posse febres,scuti ex putrefactae, tuos quippe esse coiruptionis modos, ustionem,& putrci actionem: alia autem magis ad ustionem, ut quae sunt calidissima natura adiuncta potissimum siccitate, & partium tenuitate, alia ad putredinem esse paratiora, ut quae humore abundant, aut non sunt
multo calore. Vtitur autem Sc Vallesus ad hocce fibris genus adstruendum , eodem exemplo 1 Galeno proposito illius iuuenis annum agentis vigesimum quintum, quod superius etiam a Gentili adduci commemoraui. Dicit autem Vallcsus, i brem illam fuisse tertianam, quod ex accessionibus a Galeno propositis,ut puto,colligat;& licet etiam colligere ex Tralliano, qui libro xij. cap. vj. loquens de curatione tertianae,& concedens in accessione cibum aliquando dari posse, videtur innuere historiam a Galeno propositam,& adolescentcin illum tertiana febricitasset; unde ab eadem opinione non abhorrisisse Trallianum existimare possimus. Galenus tamen eam sebre nunquam nominat tertianam:
putridam autem non fuisse ex Galeni verbis cxpresse patct capite v. ciui deni libri, ubi facta denuo illius aegroti mentione, quem descripsserat cap. ij ita scribit: Quippe aeteris, quem ante Ascripsimus, exemplo omnibus est, qui Pr ter siccitatem a principio cibo indigent, eis ebricitare iam incipiant nam cum accenditur in ho febris, pro ter mori nem acrimoniam exealcflicti, at-r Vua leue ex pati ct inedia, ct labruribus succi maximum eius remedium est humi dam nutriminii , lauti e diuerso,tibi ob coplitieIob bructionem,uel phlegmone des, Ut emet dicam, humoris alicuius putredinem fbi is est orta, maximo malo est cibus.
Et voluit tame Mercurialis hanc febre extitisse putrida:quippe Galenum
190쪽
nequaqua dixisse eam febrem ori in esse ex humoribus inflammatis, sed hoc tantum, in illo iuuene ob a uationem aeris, succo. in lallaileos ventriculi absque putredine, unde dici possit, licet assirmauerit Galenus
non adfuisse putredinem, nec obstructiones circa ventriculum, nonnegas te tamen quin putredo in aliqua alia parte fuerit, quae febrem pepexerit. Mirandum iane viros doeios,ac tantae existit nationis, ita antiquorum virorum, & qui omnium professorum assidue in manibus sunt, ins-gnes libros, ct insignia loca ita supine legere,& produccre: potest ciui in studiosus quisque illum Galeni locum , ct historiam sine labore percurrens satis facile cognoscere , nec ventriculi, nec obstructionum cir
ca illum fieri mentionem ullam et id vero aperte dici, febrem proposita iuuenis exortam fuisse ex succis calcfactis, , attenuatis a sole, inedia,ec laboribus , id vero est dicere , factain cx inflammatis humoribus. Praeterea si in eo iuuene fuit pulsedo in aliqua parte, quae sebrcni illam peperisset , quomodo in accessione cibus non laesit illum i sed rede mus ad valle sum. Hic igitur existimans, ex inflantinatis aut vilis humoribus fieri etiam febrim, mouet difficultatem ex Galerio, qui Omn in humoribus febre, tempto synocho, absque putredine, putrida passim appellat, sicuti tertiana centies dicit nasci ex putri ibile ; taluit: licet res it habeat scuti proposuit, scilicet ex bile vita fieti febretii aro tamen synceram bilem redundare,ut sve putredine febrem taciat; ita omnes scbies, siue ex succorum putredine, siue ustione, sub putridarum nomine esse
comprehensas: confirmat sblutionem,quonia quae putres utar,& quar v xuntur , quodammodo in symptormatis ratiuntur similes asscctiones, quam rem comprobat ex Galcno v. de simplicium medicamentorum facultatibus; atque etiam quoniam ad curationem ilia distinguere nillil erat nectile. Haec Vallosus. At vero quid ad illa, quae e pi cisis ver
bis scribunt ut libro secundo de differentiis febrium de singulis humo ribus , in iis accendi non posse febrem nisi putrestant E si quidem de melancholico humore haec habet: Si igitur utque ei trestat, ne nc Uclamemur per partes pentiente i deleratur atra bilis humor, nuetquam es ciet quatriduane ex- qu sita circuitum , quae verba referunt etiam superiora pertinentia adi Nam bilem ; quippe dictum erat, alia omnia proportione re inieri iis febribus , quae ex amata bile accenduntur ; inde fieri, ut nisi puties cat, non efficiat quatriduanae exquisitae circuitum, sicuti nimirum debili voluerat intelligi et liquidius tamen adhuc rem declarat ex mor borum natura , qui ex duobus illis humoribus oriuntur , sibi inuticem proportione respondentium , scribens : Et quissim morbi P - si bruma , d uturna ct melancholica Plems imbecillitates, et celares in toro corpore foedi co respondent: herpetibus etiam atque ei si latita , qua ex F ua bile cem tant , ea, Hepha redine. Tum subiicit : Neque in his x ro , neque in melancholiis necessario febricitant, nisinius atra bili pu:re
quae de ilaua etiam intelligenda este , orationis series ostendit, sicuti