Sermo academicus de civis medici in republica conditione atque officiis ex lege praecipue erutis quem professoris medicae adeundae caussa die 24. Novemb. 1785. recitavit Ioannes Petrus Frank..

81쪽

Vesicae morbo ex vicinia morbosa oriundo , promiseram , eaque brevi sermone nunc absolvam .

Viscera in pelvi humana sita, feminae tria

sunt. viro, ut aiunt, non nisi duor vesica urinalis Sc intestinum rectum , inter quae , memdium gerit mali er uterum , generis humani commune domicilium: cuius tamen vices in viris, non certe minores, agunt vesiculae duae,spermati prolifico tum suscipiendo , tum fovendo, a natura providissime adaptatae. Tam vasis & membranis . quam fibris muscularibus, arctissime inter se cohaerent haec organa ; neque sane mirum videbitur , si , --grotante uno , de alia mox in consensum rapiantur homini insensissimum. Maiora omnino mulierem hic exspectant pericula r cum uterus, Praecipue gravidus, cum partus tot aliae sequelae, tum vesicam cum urethra, tum in testinuin rectum, non raro gravi morbo, licet secundario . assicere soleant . Sed Sc viroruin sors his incommodis vacua certe non est, atque haec ulterius docebunt tria , quae nunc asseram, exemplar a quorum commemoratione utilitatem in meliori horum affectitum cognitione aliquam futuram esse confido . Pharmacopola Britch saliensis, s o. circiter

annorum s N. Eichliae adler , a longo iam

82쪽

tempore haemorrhoidum fluxu vexatus, atque, hoc ipso minus recte succedente, magnis saepe cruciatibus ad rectam intestinum obnoxius, quos , immanes licet. patienti animo perferre solebat, post longa huius naturae incommoda,

alvum sibi liquidiorem fieti urinamque penitus supprimi , persenserat . Atque haec quoque

symptomata vir morosus & in se ipsum per- durus, silens pertulerat: donec lecto continuo affxus . viribus exhaustus , habitumque summe cacheticum praeseserens, sero nimis opem a me efflagitare cogitaverit s i 8o. febris aderat hectica , abdomen tumidum , pedes turgebant, de nolenti effluebat per alvum sanies 8c humor urinam redolens , cum interi msaepe per quindecim dies ta ultra, nec guttula urinae per urethram redderetur . Non raro vero per ipsam virgam fatus foetidissimi aliquo cum impetu erumpebant et per aliquor iterum dies sequebatur urina magni foetoris, Perpauca , turbida ; mox de novo supprimebatur per longum temporis intervallum, atque alvi repetito viam relegebat lotium , quod . pure remixtum , intolerabili foetore athmosphaeram replebat , ut nullus fere aegrotanti adstare amplius potuerit.

Sedem mali altiori intestini loco positam fuisse, vel ex eo clarum est , quod , adcu-

83쪽

ratius inquirenti per digitum Chirurgo, mali

vestigium nunquam pateret. Morbum hinc Iethalem facile praevidens , optavi satrem , ut, post mortem certam, paulo ad curatius in causelas inquirere liceret ; ast , dum . quo tempore ad Serenissimam Principem Bado-Badenissem, cuius tunc quoque Archiatri vicibus su gebar, vocatus essem, decesserit Aegeret cum

eodem spes utilissimae sectionis sepulta est .

Mox vero alius non adeo absimilis casus

sese mihi obtulit in uiro Musices Magistros D. Fret boti J Bruc aliens . habitus valde

scrophulosi Se pinguis, aetatis M. circiter annorum . Aegroto quidem Medicus ego vix adstiteram i sed urinam parcissimam , valdopere foetidam emissam, dein penitus suppressam fuisse ex alio intellexi et unde , praemtumido ventre , sub summis doloribus extinctus est. Sectionem Cadaveris cum Chirurgiae Professore. Doctore Habetet institui . ill que mcx obtulit insignes Melanterii infarctus& carcinomaticos tumores , qui cum Vesicae fundo concreverant, eandemque ichore plane corrosivo & insigniter foetido adeo iam exe- ferant, ut largo ostio patens vesica urinam Iis , in ipsum pelvis cavum effuderit lotium , quod . cum Ichoris Carcinornatici magna Coin

Pia commixtum , tam intolerabilem sub se

84쪽

ctione laetorem sparserat, ut fine animi la stante deliquio , accuratiorem sectionem continuare non licuerit . Licuit vero talem . anno elapso , in ipsa huius Archigymnasii Sehola Clinica . coram Auditoribus meis , instituere a cuius historiam morbumque praegressum hic paucis enarrabo . Medicum assistentem constitueram D. Doctorem Aloysium Bulliani, atque ex huius, mihi, uti lex apud nos est. exhibito diario depromispiam hic symptomatum recensionem communicabo hSacerdos Venetus . Victorius Delaimo , septuaginta trium annorum . post iter susceptum, inassueta debilitate se correptum persensit & appetitu incessit prostrato . Successit respirandi dissicultas, dolor ad hypochondrium dextrum, usque ad regionem umbilicalem huius lateris descendens . Hypochondrium quomque sinistrum , tumorem manibus offerebat: quibus symptomatis per binos menses vexam tus , Scholam Clinicam petiit. cui tunc Praeerat celeberrimus Collega . illustris Professor CARMINATI . atque inventus fuit, tum hepatis , tum lienis, tum ipsius quoque me senterii tumore, ad infimam regionis hypogastricae sedem descendente . laborare . Ab his

malis , ope saponia acidi, a parva primum

85쪽

dos, ad usque tres dragmas in die, per binos& ultra menses , assumpti, curatus recessit. Domum reversus , putrida febre gravissima , dein vero dysenteriae symptomatis com reptus fuit, qua licet curata, remansit tamendi arrhoea . contra quam Varia remedia ex

classe adstringentium ab amicis porrecta sunt rita ut diar rhoea supprimeretur quidem per aliquos saltem diea ; mox vero iterum vi maiori erumperet alvi si uxus et ob quem de u vo , pluriesque Nolacomium a divit varia misque , sed insufficientem malo in curabili meis

thodum est expertus . Novum vero nunc exoriebatur sympto-ma. Decedebant iamiam per urethram , dum mingeret aegrotus, materiae crassae subcinerei

coloris . foetidissimae . quin tamen abhinc d Ior ullus produceretur aut pruritus. Die igitur gr. mensis Maii x 8s . . sese ad Clinteam nostram contulit , & sequentia nobis exhibuit symptomata . Pulsus erat mollis , debilis, paulisper se quens; respiratio expedita, lingua pallescens, muco obducta , foetebat halitus, vox erat debilis, cutis sicca, abdomen molle, frequentesque deiectiones foetentes largiebatur, quae fluidae erant griseoque tinctae colore . Urina pauca excernebatur , sed multa materia grisei

86쪽

coloris , foecibus descriptis peisimili , eodem

praedita foetore , referta . Non dubitavi, mox diarrhoeam hucusque perpessam , pro diarrhoea urinali declarare, atque Auditoribus meis praedicere , ulcus insanabile ex intestino recto cum vesica urinali communicaturum . Dabantur interim quaedam remedia leniter evacuantia . Die prima Iunii , pulsus erat elevatior , vix febrilis , lingua purior; foeces, sat copiosae , flavescebant et urina foecibus lotio dilutispersimilis . Die secunda Iunii omnia eadem . Die tertia . - Huc usque aegroto urina suppressa invenitur , sine ulla tamen ad pubem tensione animadversa. Dabasur tinctura corticis per uviani cum anima rha barbari . Die quarta. - Neque in hunc usque diem

minxit aegrotus.

Die quinta . - Epota sic dicta limonada .

aegrotus urinas denuo excrevit per urethram. Tunc Enema ex cortice per uviano a me prae

scribebatur , spe freto. hoc ipsum urinae vias ex parte lecturum esse. Sed fefellit experimentum,' urinae die sequenti prioribus correspondebant. Hinc iussi, ut butyrum in insulachamo millae calido , diligenti conquassatione , solutum, ad aliquot uncias, intestino tecto inii.

87쪽

x x et x

ceretur e credens, hoc ipsum , si vesicam inatraret, facilius posse in urinis distingui. st vero die octava nullum butyri vel pinguedinis in urinis signum adparuit, neque

cum experimentum repeteretur, exspectationi magis respondere vidimus. Hinc aquam coccineo colore praeditam, per ipsam urethram , vesicae iniici curans . exspectavi , ut , si perforata esset, uti asserueram , vesica ; ex hac, colorata per alvum deplueret utina . Ast vero magna ex parte per ipsam urethram effluxit

aqua coccinea .

Hac ipsa denique nocte haemorrhagiam ex intestino recto perpessus est aegrotus, mamgnamque sanguinis nigri, congrumati copiam depetdidit . Abhinc debilissimus . pulsum exhibuit intermittentem , lentum , accessit denuo levis ad vesperam febricula, quin tamen respiratio redderetur difficilior i quidquod aegrotus se multo melius habere profiteretur . Dabantur. remedia ex corticis peruviani extracto ; ast vero sub noctem decimae diei . nova per alvum suborta haemorrhagia , summo languore prehensus , vitam cum mortet citissime permutavit. Sectio Cadaveris in Commilitonum pra sentia a me fuit instituta . Abdomen valde contractum de depletum erat. Apertia illius

88쪽

integumentis , visa sunt , omentum adipe fere omni destitutum, intestina crassa ex livido virescentia de aere multo extensa . Melanterium atque hepar nullum nobis exhibuerunt tum rem praeternaturalem. Ast vero adeps copiosus , flavus , inter ambas me senterii laminat haerebat aequaliter dispersus . In testinum Ilion in pelvis cavum , a sinistris. profunde descendebat & ex hoc demum . a dextris , ad coecum intestinum adscendebat. In testinum Colon . postquam ad sexurae suae , quam Siginoidaeam dicunt, & ad recti confinias pervenisset , invenimus subito in angustiam contractum , laminisque a peritonaeo natis constrictum , & quasi in carceratum . Mox continua

erat a dextris & a parte posteriori . eiusdem intestini dilatatio, & haec in saccum quemdam abiit , pugni virilis fere magnitudinem habentem, subrotundum. Specillum ano immis sum , facile ad hunc saccum perveniebat . Dissectis laminis illis a peritonaeo praemternatu taliter natis & colon constringentibus , hoc, in parte contracta, mox magis potuerat

dilatari . Dissecta . in longum , vesica urinali , mox constitit , hanc, foramine pollicem lato, in circumserentia calloso , cum sacco illo intestini recti, aut potius adhuc, coli ipsius,

89쪽

communicare, hoc scilicet cum posteriori vesicae urinalis pariete archii sine connato , Mope dicti foraminis cum ipsa vessica correspondente . Foculenta interim dc subcruenta materies , liquida, laeti dissima , in cavo vesicae iuveniebatur . Ex utroque vero, & posteriori vesicae latere, ureteres adscendebant . volumine suo naturali , ad minimum triplo maiores , lotio impleti pellucido , atque in morem intestini tenuis extensi . Sic ad renes iplos dilatatiascendebant. Ren sinis et extensus , non nisi pelvim fere renalem valde extensam referebat , substantia eius vasculari multum ubique extenuata . In dextro rene haec paulo minus obtinebant; ren autem succenturiatus, prae- magnus observabatur . Suppurationis in renibus vestigia nulla . Atque haec erant quae in hoc cadavere invenimus memoratu certe dignissima . Quodsi aliqua super his adnotaudi , momentum aliquod mihi concedatis PATRES Sapientissimi,

gratus eodem sum fruiturus . Tum primus , tum secundus ex aegrotis . quorum historias allegavi , laborabat diarrhoea urinali ex lolio . de vesica periorata , in rectum intestinum saepissime de- pluente , illudque clyllaris acrioris in mo-

90쪽

dum . ad frequentissium excretiones stimulante . Neque , si A uctores Medicinae practicae pervolvamus , desunt aliqua , quamvis sat rara sint , horrendi huius mali exempla .

., Secto , inquit SCHENNIUS , cadavere

M Petri de Schandra . re medica illustris ,ri Praeter lapides renum Prodigiosos repen-,, tos , etiam in recto intestino , a regione,, colli vesicae , inventa est carnositas putris, ,, quae sua putrilagine vesicam ita lacerave-

rat , ut intestinorum excrementa , anteri obitum . una cum urina redderet ad mi-

, , raculum usque , & forsan antea non vi-

In Transactionibus Philosophicis exemplum vermis sive Asaridis Lumbrieoidis nisi Polyposa potius materia fuerit , resertur a I umero , quem puer sexdecim mensium perurethram excreverat (b , cuique vix alius ad vesicam aditus esse potuit , nisi , Perfora to intestino sibi hunc ipsum in vesicam urinalem paravisset. Uti recte quoque de aliis, tum ex malisnerio atque Aphisio , tum ex Boneto , desumptis exemplis monuit illustristi Observat. Medicinal. Lib. III. p. gyr.(H N. 3pr. p. gio