장음표시 사용
121쪽
ET PRAVI PRINer pys. s regna violenta quae Tyrannica dicenda non sunt, utpote qRando Boni dominantur peioribus, aut jure belli subiuga latur populi inviti de lubertati injustae aflueti. Propterea non recte explicriit Laertius libr. 3. in Pla : mentem Aristot: quando ab eo Tyrannum definiri scribit, qui per vim civibus imperat, quam definitionem retinuit Smitho. de Re'Au cap. . & sequuntur omnes illi, qui legitimum non censent elle imperium, quod a consensu populi non dependeat. Alphostii a Castri
φι ap. t. Iniuria etiam eandem flagellant Bodinus a. de Rep. cap. s. ouasi perperam ab Aristotele traditam cum Tyrannus statim non sit, qui contra voluntatem populi quid imperat, aut ab invitis tributa &vectigali 1 extorquet. Nam una quidem actio Tyrannica. non magis susticit ad Tyrannum constituendum, quam una actio iusta ad justum
virum. a. o s. Eth: Aristoteles verb, non unam aliquam, sed omnes
et iones Tyranni tradit esse violentas: Ita verb hoc attribuit Tγranno, .ut omni quidem Tyranno competat, sed non soli, quemadmodum substantiae: Non recipere viaris ct minus, ct ese subjectum. Saepe enim suo vitio subditi etiam 1 bono principe deficiunt, postquam vel aetatem ejus, vel infortunium, vel lenitatem despectui habere ceperunt, quod sibi quidem in Scotia, cum regnum nimia comitate sibi confirmatius reddere speraret. accidisse, luculenter testatur Jacobus Rex libri Basi rnor: dc dii Iolutus populus, licentiaeque Democraticae alluetus, severas leges nunquam, nisi invita cervice subire solet. Quoties , Cyro defecerunt Babylon ij, 3 Lidij Hero . . M a. Iustrti t. quoties , Carolo M. Saxones I adebui Monachus Egolita: in pira Car. M. dc alius Annali sta a Pithaeo editus ad an. n. eos rebellionem in consuetudinem de morem vertille scribat. Quinies ab Ottone I. Italide Romani, ne et non Friderico Barbarossa ξ Galli ab Edualdo III. de Henrico VI ' Absit verb omnes hos principes inter Tyrannos concludamus propter inobedientiam subditorum. Non ex parte principum stetit, quo minus pacatὸ imperarent, sed ex parte pervicacium subditorum, quorum inobedientia principibus fraudi esse non debuit. Postquam quid sit Tyrannus, patuit, ut distinctὸ rem propositam decidamus, cum Bariolo in tr. de Dr: distinguendus est, qui ιn Titklο dieitur . dc sine legitimo titulo alienam majestatem usurpat , ab eos jDM T qui legitim quidem potestatem in se transtulit, sed ad destructio- Onnomnem Reipublic: Tyranniee convertit, de hinc dicitur Tyrannus in
122쪽
y3 CAp.uT IV. Dis RIMEN TYRANNI Exercitio. Uterque enim publica commoda postponit privatis, & ptα his destruit illa. De priori plana est. δύ sine dissicultate decisa apud o mnes,quod sine peccato repelli possit, aut si perarin solium constea-derit, licitὶ inde detrudi, quia legitimam potestatis micam nullam ha
bet, cui obsistere non liceat metu Dp i aut propter conscientiam, Praeterea non alio, quam hostis loco esse debet, Scytisivi in hoste in Fert dolor. sta: I. Aineid. Chaereas interfecto Cajo magnificum perpetiasse facinus crede batur,sed id vitio ipsi vertebatur. quod perfidia gloriam qua minaci pζ'rare debitasset, extinxisset. Joseph. iv. i. Nullus verb perii di taut sceleris metus, si Tyrannus in titulo deiiciatur cui nemo Oblig tui Ethoz probatur ex sacris literis Iu d. p. o. . quae exempta alterunt Lil'cas de Pena in I. DIt: vers. orro Dranuum. C. ut in si c. prini, vrerae Gail a. ebs ol. num.'. sed malὸ accommodant ad Tyrannum S IPTannicidas quoscunque, quia Eglon, qui injusta servitute, permit cpyς Deo. Premebat populum Israeliticum, in aedibus suis, quae unicui a tutillimum debent elle perfugium, astu trucidabatur ab Eliudo, quem Deus populo suo praefecerat: Ideoque nec ipse subditus erat Moabi'tae, nisi per vim injustam, nec Eglon legitimus princeps, sed Tysan' in titulo quia licet Deus per hujus manum visitaret peccata populitis: tamen justam causam cogendi populum in servitutem nullam habe
bat. Pari ratione,cum Sillera viginti annos in servitute populum eap dem de mandato Jabis, regis sui, exerceret, & Debora Baracum ad i. gum excutiendum animaret, non defecerunt a legitimo principe, it iniusti tituli Tyranno S: Si itera interfectus fuit, non quoquam de sy'mero suorum subditorii, seclia Iaele, uxore Heberi, quae nec Israelit γ' nec Cananitarum impctio continebatur, Iud. t. - . & proinde laua I. a Debora, licet dolo usa fui 1set quia cum subdita non elset, ad fidem non obligabatur. Iud. cap. I. v. a. . Probant igitur haec exempla tam sumta in Tyrannos in Titulo, sed non a subditisVerum aut ab extranci=ν
aut ab injuste oppressis. Si verδ Tyrannus in Titulo. legitimum Regem se praestet in LXes
citio, & malum titulum bono regimine expiaturus, malὶ occupat mRem p. bene administrare incipiat, an tum non hostis, sed legitimipnp cipis loco habendus erit s quemadmoduin Pelopidas nitebatur Ale' xandrum Pheraeum Tyrannum in justum mutare principem, Plut. Pelop: ad n . de Pisistratus non minus se subjecit legibus Solonis. qa m quivis alius civium, ut Solonis in Tyrannidem litam consensiim pro mereretur, quem is, qualitum visites de plenas abjectionis lites; siri beati
123쪽
xT PRAvr PRINc Iris. 'sscribenti plane denegavit. Laert: in Sol: Nam non tantum ipse leges non mutavit , sed ne ex alii quid in eas tentare auderent, serib, sancivit, imo homicidii caula in jus vocatus apud Areopagitas, libenter Amodeste addicendam caulam afluit. Leges item utiles permultas legi-biis Solonis addidit, de vitando otio. de diligentius colendis agris, de publice alendo eo, qui membrum in militia perdidillet, quae nihil minus, quam Thrannidem latrant. Breviter eius ingenium sic depinxit
cI a ιmmri Ilias moderaIm: fraterea, vivaraone eorum, qua iratura iis non aderant, effecerat , ut pro buatu M 1κodestia opinione eos etiam, qui reveraraIes tranI,3 ιηceret. Plui. in Sol. Eodem consilio Sylla, quanquam Tyrannice & libidinose vi veret cives tamen ad frugalitatem, modestiam,& honestatem optimis legibus, quarum ulus ne nunc quidem in imperio Rom eviluit,composuit: Plutar. in Syll. de Artevellius, GandaVensium per seditionem creatus moderator, licet per vim jura civitatis in suas aedes contraxisset utiles tamen leges tulit,depraescindendo luxu,de claudendis tabernis, & Reipubl. de pluribus rebus taecessariis prospe-.xit. F rollard.lib. I. Manus vero populi non magis effugit, quam Julyus Caelar Muti&Cassi , licet ex viciaria, dicente Seneca. 3. de I .co3 . ni
bιιsbi vindicaverit, iis ιispensandi potestatem. Quem ut juste cauum sui si
se evincat Sueton. ιn Cas. c. o. in longum se diffudit ambitiosorum facinorum catalogum, & insolentiam eius exaggerat, qua censet secures libertati alluetorum civium sibi in caput detraxille, quasi absque insolentia fuisset, non potui siet vel hoc solo nomine a Rei p. gubernatione depelli,quod libertatem patriae proditori E eripuisset Martyr. in Iu , c. s. Geiu.dιθ.f. de Pot. ab ol.ex alio capite putat, excusandos Caesaris interfectores,quod Caesar tantum Magiltiatus aut Dictatoris munere functus millet sicut dii putat Bod in x de Rep. c. s. Ex nomine principis, deprimis Rom. Imperatoribus usque ad Maximinum, judicandum, tanquam de Ducibus Venetorum de Genuensium, cum tamen lege regia omnem potestatem nacti,&eal: beralissime usi fuissent, ut constat ex Senec. . de Clem. in ρr. Et inhilominus rectξ fecisse judicati iunt conjurati,quia Caesar,licet principem de Dominum Rei p. se fecisset Tyrannus tamen erat in titulo, proditor patriae.& inlustus alienae libertatis
polletior, quod vitium nulla modestia, nullis bonis legibus corrigere
aut delere poterat Nec enim I rann)ca fa Itonu per persillas laudab Ius,si regia ι lenientia I 'ν annis ubIrios tractet, ut ait August. ι. n q, em in LIqlI. Nec expiat foenus usuram, qui ex foeneiatis liberaliter dat paupe-
124쪽
rGris βι. Eccl. y c. Immolans. c. F.rἰe. . aenique ι. cr. stum est. 14.ises i. mgravibvi. 3. q. 7. Nesi excusatur , crimine Simoniae, qui ex pecunia contracta,monasteria vel X ei Odocilia excitat allia hostis Ivit tortim abon Larabiles sunt L O. Imio qἁκUerun ur exsice fere. Θνι quio in. Det lacra ui3 scelere tufertur, Ommpotan is De non piacat ἰracundiam, sed irritar. Scriptum ella Prον erb. I. Honora Dcum de It M laboribru tuis. Qui ergo malo resti:,ut qrias bene ιν rabeat, at, quo sine fabre D. minu non hen rer c. vellest put ada. r. q. a Scelus enim nulla coalescit virtute.& iniqua fuit libera.
Iitas Syllae, quando ex bonis iniquE proscriptorii magnitica populo ex
I*. . Quaerit irritem, utrum T ranni rracula elui consensu populi po Aut com- sit, ut ex pol sacto valeat, quod nullum fuit , principio, sicut Sylla in annos o curavit se creari Dictatorem Caesar in perpetuum, & Herodes.αμὰ . Post triginta unum annos demum populi consensum elaboravit. Philo ιn Freriar. de temp. Ioseph. r. antiq. II llhelmus I. qui primus ex Norma imis Angliam sibi subj ligavit, iuramentum praestitit Arctii episcopo Eboracensi, ut publica innia mone ipsius ' populi consentum obtineret. Satis enim cantum regno suo putabat, ii praetextum aliquem publicam consensus popularis,pro jure suo laudare pollet. Dunel m. Malmes-bur:in I Vith. Contensum 1 pontanea quidem in dubium non vocamus, sed qui Tyrannis exprimitur, pro spontaneo haberi non potesticum
voluntas coacta,voluntas non sit. tot. t. f. quod met.cavs Preces vero vel rogationes principis justiam metum inducant, ut notat. gl in . . verb.
suem. t motum. f. ua iussis. Imprimis si princeps fit severus vel Tς n-mis. Joh Andr.& Abb. c. insinuante. Qui clerici. rei Card. Pari ensso. II. lib. Hipp. de Mars sing. b. s. Gigas de crim Majes t. rubr. de Rebest . . Potentum enim preces julsa sunt, Sc jussa inducunt sationabilem me.
tum vel necessitatem. g. pen. Inst. de Attil. ivt. Absque metu vero ii populus, ad exemplum Romani, deponat omnem potestatem in principem, aut conlenium tacitum confirmarit praescriptio immemorialis , quae vim habet privilegii, acquiescendum elle consilio illorum, 'Hic erileiat inveteratas causas non esse renovandas,alibi prolixius deduximus. Is. De Tyranno in Exercitio diri uatit, idem se. quod a Republ. abigi possit. asserere nonnulli, ut Tholos lib. ult e Republ. c. i/li Barcia. yth. 4. c. I9. Bodm. M. P. .f. PIOrum rationes non alio eunt,nisi ut dem onst renc, Forte LDiuiligod by Coosis
125쪽
rT PR A v r Ρn IN e r Prg. Iorpropter Iegitimam successionem. in Tyranno manere potestatem legiti nam, S proinde subditorum obligationem. Sed nec eo in casu rectad: i cernunt Tyrannum 1 principe degenerante. Sati lenim licet con-Lium conjurationis Abimelec sum. cum So. Sacerdotibus crudeliter trucidali et Davidi contra mandatum Dei & praeter πὶ erit, ut infestus eisset, tandem etiam, de heratis rebus omnibAs ad veneficia confugeret: Nabuchdonosor,licet Judaeos iure belli captivos abd meret, & statuam adorari iuberet, quod erat Idololatricum tamen, quia Re inpubi. dedita
opera destructa. ii non ibant, neuter consummatis Tyrannis accensendus venit. In Tyranno enim, quam egitimam nactus erat, potestas m
ingendo perit, & nihil omninδ obtinet a Deo, tanquam i causa constituente,cuj iis ratione subditi maneant,tanquam ex iure divino, obligati a iobedientiam Legitimae enim potestati propter Deum & conscientias obligamur: In Tyranno veto nihil est legitimum, nihil ordin tum 1 Deo, sed omnia Deo ad. eria, de Reipubl. detrimen tota. Neco stat, quod Barciai objicit lib. s. c. is. Sua re posse quemque & uti & abuti. Is et i a j. οὐ luit. I. qui possessam Ii., sicut de ei. h. ared. quia rei
quil que tuae moderator est cla arbiser. l. in re mandata. a . C. mand. Nam
nec re tua privata quisquam abuti potest directe in praejudicium Rei-
rubi. .jiu publicum de pacl. cujus exempla ponit Corrac ib. I. Mi c. c. 2 ff. Um I si qhis pro eo de sid Ias. ex ver . consideravimus. Nor. R. ex l. servum
quoqu*.ρκbrie de procurat. Diserti enim Reipubl. interelle dicitur, ne qui sua re male utatur penult D is siqvis ni tu . Respubi ver b non est ira de proprietate principum etiam haereditariorum 3c absolutorum, ut res privatae, cum inde dicatur publica, quod ad omnes pertineat. Traditur enim prinicipi in eum finem, ut illi praesit ad salutem omnium, quo si prorsus desciverit, etiam de potestate cadit, quam non alio fine libi
quem non datur aliud remedium vel alubditis ipsis posse a Repubi moveri nam de caede eius relinquimus rem piis animis consideranda, aut ex Theologorum scholis vetendam) sine magno scelere. Interim, ut excluso illa excusari possit& tolerari, quemadmodum supra de seditione pro liberatione Reipubl. disputavimus: lege tamen iuhditis vel concedi vel imperari, nedum praemiis astic , non debet nec tam crudeli remedii genere utendam , ius extrema necessitas id exegerit: quia E
126쪽
trema remedia extremis tantum morbis applicanda ut ait Hipp. t. a b. o. cum nunquam adhibeantur sine pernitie de .gravi vulnere corporis,
Crudelis autem Medicus, qui ut dolorem sopiat, caput, unde principi'um sensus & doloris, statim abrumpendum sibi putet,& non potius d.'lorem an ossynis temperandum. Praeterea, licet Deus non sustentet Tyrannos, quibus exitium ubique minitatur, prout stillentat potestate sit legitimam , se ordinatam: tamen non dubium eii, quin peccata lubdi'
uuidam Renum ad correc iotim o strilitatem subditorum dam Arconfer νationem justulae. Odam ad tim jrem 2 ρ ornam θQuidam autem ad uIusione n ct contumeliam ct superi ιam, qui madmριν o digni sunt Dei ullo judicio in omnibu superveniente. Sicut igitur Luthi ἰrect Edixit: Frustra a nobis pugnari contra Turcam, nili caulam Vist0'riae toties de nobis relatae prius amoliti fuerimus, hoc est nisi pecc ἰὴ pri us nostra expiaverimus, eca't. Ba bl. ita operam Cepe ludimus, ZON temere Tyranni jugum excutere quaerimus, nec vindicem Dei manοηprius emollire studemus. Ad principes enim accommodari potest,q.- Euarilius tradat de Episcopis Ep. r. ad EthcAE V pl. inquiens. ne ερ'
q. Z.Bene Tacitus.. . histor. Quemadmodum erilitatem, aut nimios m. t oe cat era natura mala, sic luxum ct avari iam dominantium tolerare itit mus. Morbos item patienter serre cogi inur,donec idem proficu atroa
stret remedia, qui meritum inflixit vulnus, idem erigat, qui dejecit N mremediis quidem a Deo productis & concesss piaculum non est Oxi Christiano homini, licet morbi non grallentur sine conniventia Dei sed iis solis velle pugnare,non exorata prius divina clementia aut pia iis tribuere, quam divino auxilio, id demum in Asiae praepostero ordino
reprehendit propheta. a. Paras. ιε. ins. Quin etiam eiecto uno Tyra' no novus plerunque succedit multo deterior, quemadmodum An. Sicula pro Dionysii, cujus interitum omnes atri a vicis votis expect 'bant, lalute quotidi E orare solita, cur id sacer et contra totius civit u Vota, a Tyranno rogata: Ne, inquit, si tu fheris assui . tus, deterior iη cum ἰuum succedat. Bons saepe mali ait Valer. ib.6...1 ubi haec narrat, r/r meliores succedunt, de Senator apud Tacit . I 1' An NEronem extrem M
127쪽
xT PRAVI PRINe I IR Iosdonec homines,ait Tacit. ibid. de Di γε in iuniorem recipIunt, qui indignum indigne elicere praesumserunt,ait Gregor. lib. ψ. expos in lib. R g Denique minori saepe periculo toleratur Tyrannus, quam eiicitur. Osten dit enim Cardan. in orat. pro Ner. pauculis post necem Neronis mensibus plus sanguinis Romani, trium imperatorum intest mis praeliis fusum fui isse, quam totis quatuordecim annis, quibus Tyrannis ejus Reipubl. inc buerat . idque subobscuia innuebat Marius cum diceret sui necem luctiiosam futuram Re pubi Cic. ii a n. Ερ. 28. Rarbqu pne,ait Tacit lib. . Ea moles convelli sine convellentium exitio potest. Nunquam enim tam profunde & rasi cibus imis eruitur Tyrannis, quin ex reliquiis ultor renascatur, tu ex favillis non probe dispersis novum excitetur iniscendium, quod si notia absumat totam Rem p. bonam tamen ejuS partem pervadere.& ac luisitis viribus, in discrimen maximum belli ciuilis
conjicere α let Ac potest Quam verb civile bellum funestius sit Reipubl. quam injustum imperium apud Plutarchum legere licet in Bruto.
CAPUT- I. Proponitur status controversiae,& praemittuntur fundamenta, ad eana cognitu necessaria.
sUM MARIA. I. Enarrantur autores, contra quos haec di*utatio praecipue di. recta est. r. In hac di*utatione non comprehendi peregrinos, qui non μι
3. Utrum subdito liceat rebellionem excitare contra principem . . t stuprincipes constituunsur ex pacio mutuo inter se se populum
128쪽
INDEX. s. Ald absolui e sine limitatione transeunt in jura regia.
5. Subraitar Iundamentum adversaraerum, quo probane pst a. Ium es Regem esse duos correos promittendi se hinc tam incambere popula curam religionis, quam Regi. 7. Subruitur alterum, quo dicunt inter principem se populum semer inire actum eapressum vel iacitam, ur non obedis.
tur,nis bene Imperantι. g. Iudaeis nunquam concessu uit arma capere contra Reges te. gitimos. s. una Repubi particulari, ad quamvss aliam non valere consequentiam. Io. Evertitur aliud fundamentum, ex natura consitaenia oconstituti deducrum. . II. Non omne quod consiluit,superim manet constituto. I 2. Non omse impertum acceptum referendum es arbitrio. I3. Refutatur aliud argumentum, a P quio in medium 'r' .situm.
I . Non praesumitur in conce done floresatis populuιsibi retinas
fessus revocandi. c A P V T II. Probatur autoritate sacrarum literarum: In principem impium & injustum non licere subditis arma cape re, & rejiciuntur ob ratiocinationes Λdversariorum ex iisdem deductae. sub MARIA. I. Fertio adversariorum turbat quietem Reip s implet eamisum editionibus. a. Von tantum bonis. sedes malis priseipibus obediendum ex praecepto Apostolorum, contra e fugia se resonsiones ad persarIorum.
129쪽
I N D Ε X. . . . . Etiam degener princeps, quarenu potestare lati ur legitima. depenaei a Deo propter quam Vsi obtemperandum est. . -rgumentum ex defectione Idumaeorum se Libnensium reis
s. Imperatores Orients, nullas fuisse depositos a populo ,propter
pravas de religione opiniones.
6. Jussu sacrarum literarum s exemptas primitivae EccIesiae orandum etiam es pro pravis principibus, nedum, ut contra eos hostiliter machinari liceat. 7. Pravis principibus obediendum es in iis, quae hunt principum n/nmys, quae sunt Dei aut contra Deum. g. Imperantibus conixa Deum non quIdem obediendum ined nee resistendum a siubditis vi cr armis illicitis. 9. Exemplo Ieremia captivi demonstratur. Iurisdictionem non
fuisse penes principes populi seu optimates, se penessolum
io. Iose imum Regem non fuisse judicatum a SInedrio .propter homicidium uria propheta, contra eundem. II. Licet non sit vi resplendum impiis principibus fas tamen esse, , subribus literis apudeos intercede . Ia. Aut se nihil profuerint etiam preces, fugam a religioMe esse concessam.
tiva Ecclesiae sub Constantio, Iuliano, Valente, Valenti
I . Rebellionis poena es clades selet in ipsos expetere sobditos.
13. Probatur pars altera, quodsi non in Idololatram, multo minus in aliis vitiis inscium principem vi insurgere liceat
I6. Davidem abfrinuisse maηum a Saulis sacrosancto corpore, non ex perfectione charitatis, ut Pontis j obbciunt ,sed ex debitomandati. 7. Enarrantur siententiae autorum, qui nobiscum idem in hac quaestionedocentseentrunt decernηnt.
130쪽
il. Rebcitur aliud Buchanani essetium. distinguentis inter tristatem spersenam ea utentem . I9. Paul Rom. ia. loquatur tantum de potestate justa, σ
C A P V T III. Deducitur ex Iege natura: ec principiis Politicis. subditos non posse imperium uiurpare in principes
Rebellio Abditorum inversit ordinem naturae. Princeps debet turin esse avfώbditorum, at pater,s in caeparmagistratuum ,quos alias gentiam consensem tuto=facit. caedes principis graviorparrIcidio. Mirumsubveniendumsit patria contra principem. Princeps non tantum est tutor administrator Re ubi qai ab/ριρ ιι propter se 'ectam Iutelam aut malam admisi.
rationem sed etiam quodammodo possessor.
Princeps nequii DL carι a subditis, ut nec patronus a Ctientibus . IVtrum Jbditisse ere liceat adstione regum saevientium,at servis adi aIA.M,austera Imperii vitandi gratiat 1 Diluuntur argumenta petita a Vas altis se Monachis, resecis Dominorum suorum aut Abbatum. s. minoribus magistratibus non est inferendum adsummum principem. IO. Utrum seditiones contra malumbrincipem jusae ii Repubίvelpraecipiendae vel toleranda. .
C A P U T IV. De Tyranno,quid sit, qua in re differat a legirimo principe, di utrum a subditis sive conjunctis,sive singulis possit 1 Republic. se cladi. sUMMA