Hapanta. Opera omnia. Editionem curavit Carolus Gottlob Kühn

511쪽

Iam vero de praenotione deinceps dicamus, quum obis utilis luna ad alia tum ad ipsam curationern non arvin Videatur. Primum igitur qui arterii prognosticamelit constituere, euna necesse est prius animadvertere, μm ut unuInquodque animal proprium Vitae, ita et 'usquisque inorbus proprium tenapus Italauerat, adeo ut statuor diebus euin solvi morbuin sit impossibile, cujusata naturalis periodus mensium est duoriana solvique ci-

512쪽

ἐστίν' οὐ χἀρ δη ἀπαντά γε τὰ γενησόμενα περὶ τον κ

ollitissiuae non potest. Nunc autem quoniam plures recenti i hirum medicorum artem praenoscendi tenuerunt, jam nam plius quaeritur a Vulgo an ejus quod futuruin est, ali ii, qtiam possimus instituere praenotionem an sit impossit 'Sod posse omnes eXistia erit, quanai ihil stata periodo in orbus solvetur a medico sciscitantur. praesentem igitur tractationem haud erit inutile suppone Iana nos primum artem praesagiendi constituere, ete' et ratione alia sic exposuimus omnia: id enim unum Pranais necessarium siquae sit ars praesagiendi, essedam Venturo tempore certo sutura; postea vero quom quis inveniat et quaenam ejusinodi et quot sint est ana advertenduna; nec enim certe Omnia quae circa aegrfutura sunt, generationem habent necesssariam. Obstrepi igitur per noctem vicini aut canes oblatrantes et ingr quaedam nuntia pervigiles aegros essiciuiit; quorum nluna aut necessariani habet generationem aut certam pria notionem. An igitur quaecunque fiunt juxta ipsius uio

li d

513쪽

τε και σφαλερόν ' ου μην εἰς ὁ τι γε τελευτησει δυνατόνακριβως εἰ ευρεῖν, ἔφ' ων οὐκετι διαρρει τὼ περιττωματα κατασκηψαντα δε εἴς τινα τόπον, επὶ τού ν ἐγχωρεῖ. προγνωναι τὰ μελλον εσεσθαι η μη ' οτι και δυνάμεις εισὶ της φυοεως, καθ' οῦς διοικεῖται τὰ ζωον, Ouolα τε τίς εστιν αυ-

lationem, desinitam getierationem et Certaim praenotio- habent vel etiam neque haec omnia 2 potest enimi epente consuere quispiam humor supervacaneus intra, i rorpus ipsum , alia si quidem est pars ad vitana necessaria, lilii luemadmodum a ursias alius humor a principe potest in signobilem transiliitti, humoris autem in partem Principem. lecubi tuni periculum sequetur extremum, eum Vero quinys 'epente et praetor expectationem transit .in Columitas ae-lt j m:. I 11 his igitur constitutionibus id sol una licet prae est agi re quod incertum est: ac pericul 'sum, sed ad quid in andem deveniet pos1bile est accurate assinVenare, in qua

illos ins etiamnum eXcrementa non Consuant; quum autem in

lai oc una aliquena decubuorint, in his licet suturum est tόs; ut non futuriam praesagire; quod et facultates Iaal qat illi latura quibus ipsum antimal moderatur ',i :qualis autem sitnIs psamina visserentia atque otiarn iluaenam sitit excrenaesta, is uae in omni animali per tot uim Corpus stinluunt, quam Vis Illion inina oderatius exuperent et haec statam habebuntia ropriani quamque coctionis periodum. Sin autem δε-

514쪽

aed. Chari. VIII. s 892. Jμόνον ἐκασιου περιττωματος ἐξευρωμεν την φυσιν, Ουτω γὰρ ἐγχωρησει το καὶ περὶ πεφεως αυrῶν Geοχάσασθαι τεχνικῶς, απάντων δε δηλονότι των περὶ τυν κάμνοντα πραττο

μενων ὀρθῶς, ἴσα γάρ ἁμαρτάνεται πρός τινος η του βρα -

δυναι την λυσιν του νοσήματος η του φθάσαι τον θάνα ropci ἴτια καθίσταται. και μέχρι μεμνῆσθαι του δε παρ' ὀλοιτον λόγον, εἷπερ τιν0ς ἄλλου ' μόναι γάρ αἱ προγνώσεις ἀποβήσονται του ἀρέστου ἰατρου θεραπευοντος αυrοὐ τοι κάμνοντα, μη ἀμαρτάνοντος δέ. τὰ δε οδεσθαι τοιαύτην εἶναι τοῖς ιατροῖς πρόγνωσιν, οῖαν οἱ μάντεις επαγγίλλονται γελοῖον ' εκεῖνοι γάρ φασι θάττον, εἰ oυrως ἔτυχε, σωθήσεσθαι τον ἄνθρωπον, ουκέτι πρ0s τιθέντες εἰ πάντων ὀρθῶς γιγνομένων. ααι γἀρ και αυτοὶ επαγγιλλονται τί πάντα ορ- ροφθῶς γενέσθαι περι τούς νοσοὐντας' ὀ δε ἰατρῖς Ουδ' Ουιωέ ἁπλῶς ερεῖ τὰ μέλλον, ἀλλ' εἰ πάντα γίνοιτο δευντως, εε ιυχε λυθήσεσθαι τὰ νόσημα ' προσγινομένου δέ τινος πήματος, εἰ μεν μικρὸν ε ιη τουτο, δύνασθαι μεταπεσεῖν τὴa

λυσιν εκ τῆς ἐβδομης εἰς την ἐννάτην ' εἰ di μεῖζον, εἰ.

sic enim licebit et aliquid de ipsarum concoctione artis xciose conjicere, omnibus rite videlicet circa ipsum aegro tum peractis: quaecumque enim Vel in uno perperansiunt causa sunt. cur aut ipsius morbi solutio prorogetui aut mors anticipel. Atque hui's si cujus luam alius pes pio luna librum oportet meminisse. Solae nantilue praeno ro in lai alii itiones iliae contingunt, quum optimus medicus et nilii peccans ipsi aegro fecerit medicinana; existimare auten ipsos medicos talem instituere praenotionem, qualem Vate

ipsi pollicentur ridiculum est ; hi enina dicunt celemus arservatum honainem exempli gratia, haud etiam addente omnibus rite peractis; etenim et ipsi circa aegros onani recte seri pollicentur; ipsi vero medici non ita simplici ter pronuntiant id ciuod futurum est, sed si conveniente secta fuerant omnia, iri solutum mori una ipsiis continget; errore vero aliquo prius admisso; si cim deni isuerit eXiguus, posse ipsam solutionem in nonum a septi

ulit i

515쪽

. πρόγνωσιν ἐν τω διαγνῶναι τὰ ἰσχυρότερον ' ἔπειτα δε καὶ rην προθεσμέαν ἐκ τοὐ πόσον θάτερον ἰσχέρότερόν ἐστι ii ποιεῖ rαι ' και ου χρὴ θαυμάζειν, εἰ κατασκεψάμενος ἐκεlνου

iii νων γυμναστῶν, ἐκ των πρώτων κινησεων αῖς κινουνταο, προς ἀλλήλους οἱ παλαισταὶ προλέγονrας τὰν νικησαντα, i και πολλάκις τε καὶ πρῖ της νίκης καὶ ο τι ταχέως ὐποχεί-

εξ αλλων ἀσκημάτων, ἀλλ' εκ τοὐ γνωριζειν α κριβῶς ι σχῖννυσημάzων τε καὶ φυσιν. εκ δε Σῶν Ουιῶν καὶ την εκατε- mo transire; sin autem major fuerit, in undecimiam; si Vero multo Inajor, in decimum quartum; sed si maximus pro tuta salute, sequetur periculum ingens; haec enim duo quasi inter se pugnantia medicus debet animadvertere,

ni bum Videlicet ac naturam. Ac primum quidem salu- lena ipsius holminis aut mortem praesagire, quum cogno' Verit alteriam esse Validius; insuper autem stataim dicit esse periodum, eX eo Videat quantum alteriam fuerat Validius , neque igitur miruni est, si quum illitis robur ob servaveris id superius evasurum invenias. Gymnastarum enim non paucos eae primis imotibus quibus in sola insultant invicem attiletae eum videmus praedicentes qui Victor sit evasuriis', ac saepe etiani ante certamen eum qui celeriter lios ena sit prostraturiis; id autem faciunt quum alter una Viderint altero validiorem. Praestigi et igitur me dieiis sanitatena vel ino item non ex alia exercitatione, sed ex eo quod morborum et naturae vires perfecte cognoscat;

eS his mathni ipsis et utriusque statam periodum inveniet:

516쪽

i ii I

celeras enim fiet mo1bi solutio quum ipsa facultas fuerit Vegeta , mors autem cita, quum ipsa fuerat Inabecilla, morbus Vero validus; ipsius autem eXCessus magnitudo natae periodi tempus indica Dit. Ex Iiis autem in dicationibus medicus praesagiet; sed quibus ex rationibus ipse possit indicationes agnoscere dictum quidem pluribus est in libris de crisibus, dicetur auteni et nunc generalis melliodus. Ipsius naturae vires ex propriis functionibus cognosci atque maxime ex pulsibus, quum et apsi facul talis vitalis sint opus. Ipsius autem morbi magnitudinem eX Propriis syrmpto uiatis; quantum Vero unum superet alterum ex ipsis cruditatibus et coctionibus, lias autem ipsas eX Propriis eXcrementis, eas quidem quae in Ventre sunt i lex iis per inieriora dejiciuntur, eas Vero quae in Ve-NiS ex urinis, eas autem quae in toto Corpore ex sui O- ibus. Ita et alias Onanes quae Circa partern ali liram VeI in pluribus perficiuntur, eas illiae in thorace et pulmone tali si nihilli illaedi si id cani li tui lintilisti uri lii diit it Ilit ili

517쪽

x ais quae tussi rejciuntur, eas vero Maae in renibus eae Illis quae cum urinis , hepatis autem sima aut mesenterium le- uoinodo facultates habeant assectas ex iis dejiciun ii- ar v v ex iis autem quae Vomunturu- ana quae in Ventre superiora et nona actio: quaecunquellii ero tum per nares tu ira per arares eXCernuntur, irraticantili uornodo se celebra facultas la abeat. Cona mune autem lis nanibus est non posse imori uim solvete prius quam iugilis quae eXCerniantur videt is signinii tale coctio il- iis ac si inale la abeant aures, ptharyn X et Uta 'erbo dicam, coctiones crisis celeritatem et tutam signi- l- icarit sanitatena ; critila vero et incocta et in Inaloa abs-hil essus conversa aut dolores aut mutui sitates aut mortem nix ei lioriana recidivas: liaec in praesenti de praenotione ρ- ussicii int; omnis enim de ipsa Iemno in propriis tracta ,-lioniblis sirit thabitus; eas vero quae sigillatim magnae sitiit i ic ferme omnia theorena ala Cona plectunt iur, exposuimus in i ractationibus de psilsibiis atque de cii sibus. Ex qiuibus enim

518쪽

maxime quis praesagiat in iis tribus ostensum est. Ac mih li illi Videtur Onanis curandi methodus suuna finem assequia igitiuum et a morbo liberatos in sanani firmitater adduci et quos morbi minantur, eos a morbis convenia Praeservari et eos qui in culpata sanitate fruuntur in e conservari. tres liae supersunt ipsius artis partei Enitendum igitur quantum in nobis est breviter et aliqui de hariam constitutione dicere. Quum igitur ut prius dictum est tria quasi sint omnium quae praeter naturarsunt genere causae videlicet affectus et sympto mala ; quaenam est ea pars medicinae quae praeservat, quam quider Proprie prophylacticen appellarit, in primo genere constituta: quando enim Vel liuniorum quaedam eX superanti vel pravitas aut obstructio vel vis quaedam inest ipsi corpora deleteria, periculum est non leve ne is l1omo incidat in morbum; est et quiana maxime periclitatur, dissicit autem ejusmodi causae cognoscuntur quum nondum lio minem assiciunt; quemadmodum enim et rabidi canis Venete hil

519쪽

μεν γἀρ τοῖς τγιαίνουσιν υπάρχοντα κατὰ φύσιν ἄπανε εστὶ και ἄμεμπτα ' Σὰ δε τοῖς νοσουσι συμβαίνοντα παρὰ φύσιν τε και μεμΠτά ' τα δ' εν τω μεταξὼ τούτων εκ μεν et Ου γενυυς εστι των ταῖς νόσοις Ουμβαινόντων oszως μεν μικρῶ τοῖς μεγεύεσι καὶ ἀσθενη ταῖς δυνάμεσιν, ὼς μηδεπωκo λύεσθαι προς αυτῶν τίς συνηθεις εκάστω Πραζεις. εῖτε

γὰρ odi νη κεφαλης η ἄλλου τι, ἐς ε7η μερ0υς Ουτω σμικράτις ώς μηδ' ἀναγκάζεσθαι τον ἄνθρωπον κλινηρη γενε θαι' εἴτε βάρος καθ' υποχόνδριον η κεφαλην ἄλλο τι μερ0ς η

σπλάγχν0ν, Ουδε τυῖβ' ικανὀν άπυστησαι των συνηθῶν' num nilaili ducinius cujus nullum in corpore saniana elucescit, donec prope rabios demorsum invadat, sane lias ob causas ipsum medicum oportet aegros interrogare de his quae illis contigerunt omnibus. Quia si igitur vel ple ilaora Vel Cacoclay alia delitescens circa tumorent ipsius corporis eluserit alit viscus obstruXerit ali liuod, id ex cliiis busdam sympto malis deprelaendere licet, quae mediali sunt inter ea quae sanis adsunt et ea quae contingunt aegrotis ; etenim quae sanis insunt secundum naturana o1mnia sunt et in culpata; quae Vero contingiant aegrotis praeter naturam sunt et vitiosa; quae vero liorum sunt in medioeX genere quidem eorum sunt litiae Contingunt aegrotis, sed ita magnitudine parva et viribus imbecillia, iit ii ullo modo ab ipsis solita o functiones ina pediantur; sive eniim dolor capitis aut alicujus partis alter Iris Misit e Xigulas adeo ut decumbere honi inena non cogat, sive graVitas Circa laypochondria vel caput Vel partem quampiam aliam aut viscus , autem non sufficiat ut solitas functiones interci

520쪽

vel decoloratio vel segnities ad motus vel somnolentus assecliis vel vigiliae haud sussiciant ut vitae consuetas stinctiones interpellent ; atque nai alto magis in appetentia vel intensa ciboriana appetentia, utrui que enina fit corpore accurate sano praeter rationem non sitientes aut siticulosi vel moisus ipsius ventriculi et sto inaclia aut lassitudiniann apsarum sensus. Sic enina somniis est ex iis qLiae iii ria Orbia ira praecipitant, e omina Vero quae ipsum producu ut assectum einendatio ut Verbo dicam per contraria sit ut prius fuit ostensum sgdiali in vero si qui l sup ei suum super Venerit, illiad educere Convenit, lii una prius definiverimus id ratione sue 1 it superflui ina sve iii antitate sive qualitate sive utrocine modo, neque possit ad ici secundi tria nattiram Iedire, au rare ullulper Contraiia oportet, ipsum cluidem classiana est MIent uni attenuantes, illud Vero quod tenue est in classantes: communiteΓ autem utrumque coquentes et Obstructio-

i illi

라틴어 텍스트