Nemesii episcopi et philosophi De natvra hominis liber vnvs / Nunc primùm in lucem editus et latinè conuersus à Nicasio Ellebodio Casletano

331쪽

FACULTATIBUS. 33dam locis mentem, quae in pioque sit, cuique prouidere asserunt Deum vero neminem ierum mens quidemim fili pes icitur,quae in nos trapotestate sint. Aut

enim est rerum, quae sit adtionem cadunt, anium, aut contemplationis. At prouidentia eorum e t,quae in nostra potes late nonssent, ut verbigratia, ut opulentus quisset, non opulentu snmo non nus: Erorum nihil ficere menspotest,ac ne natura quidem, ut Aristoteles putat. tura enim opera persticuasint. Quid autem ad mentem, aut ad naturam,quod aliquando eo parua exigantur, qui hominem occiderit, aliquandas eleris poenam u Z sequi dicat quod mentis

naturae esse, ad prouidentiam pertinere; quod sequitur, adstum dsi mens, ct natura adprouidentiam pertinent,quae sequuntur ad'tu,nihil erit in nostra potestate. Sed non , se res habet. P enim ad mentemssectant, tam eam quae in agendo,quam quae in contem- plaudo ponitur, in nostrae potestate docuimi M. Non omnia autem quae prouident geruntur,natu sunt, siquae natu sint,prou identia administrantur. Multa enim quae Dei prouidentia acridunt, non sint naturae opera, ut de eo qui hominem occidit, ostendimin. Est enim pars protridentiae natura, non ipse prouidentia. Itaque istinaturae est menti, rerum singularum prou dentiam attribuunt. Caetrei Deo curae esse aiunt eorum qua sent permanentium ut nihileorum quae natasunt occidat huius ius in Deo esse prouidentiam. Sin

332쪽

ri, horum alios sertuito poenam vitare, alios etiam punira , quippe cum, quae ad re iam ratione , lege sint,non omnino e Cniant. vlva autem ne ueratio, nepte leae dominatur, quo nodo dixerit qui Deum sestes Procili et Et quidemstre si venit, Ot iri boni laedantur imiuria, di depramant Ar, ct innumerabilibusnmalis figantur improbi coiit o in portuni horari ne Lais datatiir potentia,opib D,honoroetu in Resio caeteris et a bono, ita ad vitam commode degendam pertinent. Mita vero identur u haec Do mintur, mimali nnulli norare praecepti prouidentiae,itim maxinne animae imi nona talem. Nan eam mortalem esse arbitrantes, vitae terminis res hunetanas definiunt.

deinde praua , peruers habent de bonis inicia. Eos enim qris Udi circum tui .signitatitur insilescunt, ct caeteris xu, catacis que bonisgloriantur or-lices esse. beatos iu ant. Animi auten bonaero ni hilo ducunt, quae multo corporis, externa bona antecellunt. Prestantiora enim bρna sunt, quae rerum sint pr antiorum. Itaque tanto virtutes dilutias, nita

tem caetera excellant , plant anima corpira anteit .s re tinnisae, sui GYm alse conuin tae ho mine nube litin reddunt. Cum alse in latitudine, siti, O per se in circumsiriptione. Nam eoru=m laesint, partim circi τη ripte Aitelliguntur, et partim late, ut acerum Nam de aceruos aesos nodios dona3,qubdrelinq/ utar, acertius e t. Item beatitudini in latitudia ne intellectrae,si detraxeris corporis externa bona, las que virtutes reliqueris, nihilo minu beatitudo,

333쪽

bus miser, etiamsi omnibus prorsis nun bonis quae .

cuntur,abundet. Quae cum multitudo ignoret os bea

tos durit, quid corpore probe sint ste tito copiosi.

Erare prouidentiam repreheniant, quae prouidentiaria humana non siti m ex his quae sensibus notantur,sed etiam ex sea, propria praecognitione admini trat. Cum enim Deius non nesilat bono viro expiare pauperem esse, eiu θη sensim Fci, si dentur, depra aturas, utiliter eum in paupertate sinit tuere Ac pes opulenti Hispe importunioremfre videns,si egeat adlatrocinandum enim aut ad trucida; . os homines, aut ad alia quadam rauiora facinora animis assiungeret9

potira illum poetu permittit. Itaque se peliendos

liberos, ct ad vitandos mi Asspe nobis utilis pauper tas fit. Est enim eo rum liu interitu acerbior est liberos improbos,o mulos praedones haberemiti. Nos enim nihil rerum venientium prUntientes, ct ea quae instant tantiim sterilantes, non recte de Nysae in rebara humanis eueniunt, iudicamus. At Deo etiam ιtura, tanquam prUntia sint. Sed haec quidem contra eos, qui prouidentiam damnant, Mutata sint . In quos etiam libidi siriptura nota conueniet dicere: An tu tum dicet Dius 8 qi M sequuntur. Emmodo enim non figiend is homo, i,pli contra Deum legem't, a erses prouidentiae opera nititur, c is ne hominum pridem te ibiu audeat obsistere Z lapse his errordiu, vel hac potitus impietate, praetermissa, ostendam ω nou recte eos a relum singulis proludentiam remouere, cum uniuersis, 2 generauim a Deo consslatur. Liae cium trosila causast erripossunt, cur res singulae Dei pro ridentia non regantur. Aut enim Deum quorare,

334쪽

Vertim gnoratio m. n. isitia, ab illa beata natura aliensi Ana . At enim ipseratu cognitio, pientia, simulta Alpii, omodo homo si piat

aliquid ignoret omnom indiuiduis pereuntibi, tam uniuers interitura An ex omnitum rebi usingulis, uniuers o ituuntur . Species enim omnes,sin uias res exaequant, O rei procantur, napte intererint, una conseruantur. Nepte possisam obstat quo nimis omnia induidia intereant si Humitus nuta pro ridentia cubernentur l tu pereuntibus etiam niues interibunt. E/odpiscant hocstum illi curae esse, ne onrnia indu dua itereant, ut species conseruentur, non vident se dicere etiamsingularum rerum quandam procurationem esse quando' idem rebus singultis, ut Us aiunt, ros ictens,genera Pecies que tuetur Abydicunt non ignorare ut rinn Deum sed prouidere notale I erum hoc ipsem nolle ditabiti de causis acci , aut ob ignariam, aut quod indecori sit . Ecquis ita in nrat, ut igna iae Dei An accist ' Persis enim dua-biis de causis, ignauia iun itur, volaptate O timidi tate. Aut enim voluptate aliqua illecti, Unaitissimus aut metu alipto ab agendo removemur. Quorum neu trum de Deo sissicaris e D. Sin ignauia quidem Deum Iberrent , sed illi indecorum hoc genus prouidentiae dicant indignum enim esse elismodi beatitudine adros viles, ct minutasse demittere, corporeis no ira que elecitione, O voluntate manantibus in 'tν, velut pro Onari, ideoque prouidere nolle, non intelligunt se Deo aetas vitiosissima affectiones tribuere mperbiam ct inquinationem Aut enim ob perbiam

335쪽

quuntur, quod inquinationem det iret. Quodsi cumradj lares vim habeant attrahendi humorem omnem, negant inqu tua, silem riussu radios, coem caeno lucem

onstrunt sed integros, is ab omni 'de puros manere

dicunt, quomodo Deum bis humandis profanari existimant, Non sint haec hominum dogmata, ut ei naturam pers eclam habeant. Nam in Deum,nepse a filo, neque interaim, nepte nacu la, nep e commutatio miti potest cadere Inpunatio autem, ' omnia eiusg neris ad mutationem perament. Censntamen, ne i seir imum est, piem et arascem maximeque medicum vntites consolentem, nisam rem des noulis nerninimam pudem redis, ct curae experaran,praeteranit

tere, pio. Fiat constrare aliquid ad rerum uniuersiit a tem Z Deum eiusdem niuersitatis molitorem, etiam opificibiti russiore redderes caeterὴm an proridere quia Ah vult, non tamen potent i vomodo non per ficue abor bini, E, Deum imbecillem asserere, ct bene merendi faciinatem non habere ' Praeterea dupliciter intelligi potessit Deum indiuidiis prouidere non posse,am quod si natura non sit ad procoerandum idoneus, aut quod res singulae prouidentiae non sint capaces. Verum idoneum quidem illum esse natura ad prouidendum, etiam ipsi concedant, dum aiunt i ni rebio uniuersis prouidere, eo pie magis,quod instriora ad seriora e ringere non possunt at superiorum vis etiani usque ad ultrana,sensumifigientia,omnia fluenso conseruans, pertineat. Omnia enim a diuina voluntate pendent, crinis permanentiam, itatem que accipiunt. Esse autem

etiam

336쪽

cum conuenienti principibu ibit am=b iuntur, psos audientes sepiuntur, ut in apibus, framicis, an issu plurimis licet cernere. Sed hoc tui in hominum cultum. Rempub.intuebitur,maxime ani maduenet. Videmus enim eos legislatonim, ct magistratuum rectionem procurationem admitte qui rei piat, quo modo in elim Dei prouidentia non cadat'Iam vero etiam, fingi lab Ut proludentia, magno argument quod naturaliter elira notitia hominibus. Ei M. Nam . cili, ct necessario nostro tempore Hatim ad numen diuinum, preces configimis e velut natura nossine docitrina ad Dei opem peraescente Non autems necio fore nos natisra ad id duceret, quod eadem natura non 't, ut fiat. Nam in repentinis perturbationibus, O timordiu sine elestione, neque deliberateis antequam aliquid consideremus, L e numen inuocanni M. E cquid autem naturaliter, quampse rem insequitur, ni eo tanta vis se ad demonstrandum

ut contradici nihil post ergo ratio istos ad hanc sententiam adduxit Z rimans quidem, plod existi

ment cum Corpore animam interire . Deinde quia ra

tionem reum sngularum prouidentiae percipere nequeunt. Verum animam morte non deleri,nepse huius vatae circum iptione res humanas terminari, sessu ab uno corpore in aliud,quod doctissmi quipie G corum probant , O loca quae dicuntur animal tu pro

cuiusque vita distributa, sipplicia,quompers an

assciuntur, declarant. Haec eximes in albo ιο- piam

337쪽

uidentiae ratio rerisAn singulara m a nobis comprehenae non potesse, ut certe non pote Ee ut lud leuatur, etiam indagari nciqueunt iudicia tua, neque inuestigara viae tuae non tamen hanc ob causem neganda prouidentia est. Neque enim quoniam imaris terminos

arenae numerasm ignorm m neget psis mare, aut arenam esse. Nam hoc quidem modo etiam hominem,aut aliud quodpiam animal esse negent,Poniam numerum hominum, ct ceterorum animalium nesiiunt. An indiuidua nobis infinitassent cvae autem nobis infinita, nobis incognita lac nutersa pudem saepe ratione comprehenduntur,res singulae,ut comprehendantur eri non pote p. Cum murans in unoquoque homi ne duplex distierentia: na,qua ad alio homine insirepat: altera,

qua a seipsi multum enim quotidie quisque mutatur, isti eri in vitae genere,insu , in vita n

cessitatotu, in cupiditatibus, ct accidentit ius celeria ter enim se vertit hoc animal, G An vitae necessitatabim, temporious que mutaturo necesse αξ etiam congruentem cuique proludentiam, eam que iusserentem, O variam mi in ramen , ct cum rerumsingularum innmensitate coniunctam comittari modsaccommo-d etiam seque oportet, in quaque re, O propriam esse prouidentiam, infinita autem en reruni singularum inferentia, suiu im ita esse eis accommodatae ratio proludentiae . Sin autem infinita, etiam nobis ignota. rare non ob ignorationem noniram moderatio, cu que rerum delenda LE. Vus enim tu non recte gerim in ea prudente Deo decretassent Sedri boni m

338쪽

vemit, inprouidentiae perduras,quod in caeteris relum quo non assequimur. Ex coniectura aliqua ea que ob-ssura, eam cognos imis , ct imagines quas m zmbrasque operiin cius , ex his qua scri videmio, velut sis icantes sinumus. Dicimu enim quadam feri permissione . Permissionis autem multae se nis eries. Permittit enim De etiam viri An bonum in calamitateι incidere, ut latentem in eo virtutem caeteris prodat, tae Iob accepimus. Aliab permittit alipsi ab serius eri, ut re quae absorda videatur,magnam quandam rem, admirabilem aspiatur, ut per crucem lutem tuum mn generis. Aluo modo sandiumn iit; l o minem inarumnis, ct miser V permittit, ne de bona animi cum silentia, moteritate,sibi data in arrogantiam prolaba tur, ut in Paulo animaduerti potest. Dcsritur igitur quis ad tempus,ad correditionem alterius, Deiro casum

caeteri intuentes erudiantur,ut in La aro,et Huite euenit Natura enim ita Mnparatum est,ut dux alios in malis cernimus, i si animis contr.rtamur, ut siue antinandro dicitum H. Dei tirnentes nunaen, in malis tuis. EGLIGITVR etiam aliquisgloria alterius cau- , nonsio aut parentum vitio, ut is quinatus erat caecus, adgloriam si hominis. ursus ad alterius aemulationem ala perpeti qui iam permittitur,ut euo qui

perpessii siti loria amplificata, caeteris esturae laudis,

O G piditate venturorum bonorum, commoti idem*

ne 2, itatione patiantur. Eryd in martyribus cm

339쪽

spicimus,ct qui pro palma, aut genetresio, aut dominis occubueriιnt d cuipiam aduerstra rationi videatur, ad alte ius correctionem quempiam vexaristat hanc nostram vitam ess cenannem,oe stadium inutu. Itaque quo labores maiores, eo maiora praemia Nam perpessionis moduli mi s praemiorum remuneratio. Eam ob causam Paullo innumeris malis a gis tust maiore, ct at luto victoriae praemio potiretur. P re omnia recite, ct decenter prouidentiae opera liciun tur ita esse, eaque Deum ratione omnia moderari,quam flam rerum natu patitur,siquis duo Iectret, quae is omnibus conceduntur, rectissime an

bonus ,meritoprovidet od piens, pienter, optimeprouidet. Si enim non prouidet non est bonus si non resti proludet,non se sepiens sapie hos Δossopos intuentibus, nullum proludentiae opus damnandum est, neque re non explorata de ea qui psam detrahendum sed omnia in bonam partem accipiendastnt,omnia habenda admirationi, omnia redi decore feri credenda, etiamsi vulgo iniqua videantur ne male

centiam vituperabili admoδιχ infiitia nostra invul mus Veri m illudpesic um est, cita dicimus omnia recte feri, nos non de hominum isse loqui, 'ue deoperibus quae in nostra potestate sita sunt, a nobis fiunt,sed deprouidentia esse tus,qua in nostra potestate

sita nonsunt. Pomodo ergo virisiunt acerbissima morte multantur,ct ne causa iugulantur 'Si enim inique, cur iusta illa prouidentia, caedem nonprohibuit 'Am-ste,nullu/m est peccatum eorum,qui occiderunt. Ressondebimus, ct eum qui occissit, estque occississe, cum

340쪽

qui occissitur,aut iuste occiri,aut utiliter.Iuste aliquando ob improba quaedamfacinora nobis incognita utili ter,quod occilc prouidentia situra illii mal cia, quod e re illim sit non vlternis vitam producere quod Soc an e snstis viris accidit At qui occissit, iniuste occidit. Non enim eam ob causem,neque quod sibi lice

ret,si s onte rusus frienae, o praedandi cause In

nostra enim erepotestate agere: perpeti,ut verbi gratia, Occidi in no stra potestate non est. Nulla autem mors mala H,nisi quae ob peccatuκ ertur ut e morte snctorem ho=minum cognostis . Improbus vero etiam sinlectulo etiam si repente sine molestia ulla, vitani finierit,male mortuu est,ut pes malams inspulti ram assiauerit peccatum tamen interemit, improbe inter

emit. Nam in pilis interficiuntur,sidi s in

locum camni is: In his qui utiliter, Quinariorum,o Aeleratorum. Idem iudicandum de di,qui hostes inter munt, bello capiunt, in captos omne exemplum improbitatis edunt.Itemque idem dej, ipli apios iappetunt, cistos pecunias obant. Etenim quibus eripitur, verisimile est conducere nonpossidere; qui alienam pecuniam concupierunt, iniusti Nam ha-ὲenssi cupiditate induecti, non uacillis sit utile,ade-