Nemesii episcopi et philosophi De natvra hominis liber vnvs / Nunc primùm in lucem editus et latinè conuersus à Nicasio Ellebodio Casletano

311쪽

paret , neque tis dicere eius voluntatem neci tati fruire etenim nec talis ipse audio est Necessitatem enix astra impossit,eti eodem imper modo mouerentur, mare oraminissui conci sit, iuer

seque, generamus rei u ne sarium nenn statuit.

Jem si volunt vocare filum, quia et rure pre nunecessario sit,ut quae ex propaganone oriuntur, interiris, nihil dicimi. Nam de nominius μη ν non ambν- Ipse vero Deus non lum extra omnem necessita tem locatim LE,sed etiam eius dominus O auctror es p.

coem enim si potestas ct natura liberae potestatis ni hi neque naturae neces ate, neν legi nctioneficit, sed on lassent illi contingentia,etiam quaesiunt nec ria Atque hoc ut declaretur,um olim cursimplum lunae consistere prae necessarao G ntur, semper cordem modo se habent, ut ostenderet, ni sed necessirio

feri, sed omniatro potestate contingere, ut eueniant. Semel autem eri semodi diem c: modosir ura su- ha notauit, ut potonditam modo fam)declararet, Nud legem necessariae motionis astror m tam illis princi pio it labro ar,t . Id O at bt hon ines in si construat , ut Eliam, O no , Damius morta=s caducos, ut per haec omniatim potentiam, O quae ginulla ratione potest voluntatem intelligami M. Stoici auatem aimit stellas erraries; cumad idem, ras dine di in latitudine onum restruntur, in o initio er t. aeum primum mundi est conditus, cerio tempo Rrim ambitis consa attonem, int eri 'm rerum de integro mundis eodem restitui. Et niani si a similites priora

312쪽

pagos, ' agrossimiliter rsitui Alpι istam restitutionem uniuersi, non me sed sye seri, immo insin te, sine ulla ter natione, eadem refrri. Debs te: ro qui hunc nteritum est glant, uno ambitu ab ui, colnsere omnia, quae insequentibus conuersionibusf- tura sint. Nihil enim stre noui, quodprius nonfierit, sed omnia ossim modo sine ulla variatione, etiam et que ad minima piaeque euentura. Atque propter istans

itutionem dic inti ipsi, Pristianos reuocationem corporum a morte ad vitam imagiari.Sed multum aberrant a vero. semel vitam restitui mortuis,non per ambisum Christi oracula arbitrantur.

libera voluntate, seu tiri siti, in nostra

C A P. X X X I X.

Vs 'de libera oluntate, . eLZ, de eo quodinno tra potes te esse dicitur, primam habet quaestionem, ansit aliquid in nostra potestate ti enim sint qui repugnent Alteram, Dae sint illa quae

sint in nostra potestate, oe quorum liberam habeamuότ untatem Termn', ut causem inuestigemud,cur nos parens noster Deu libera volun te genuerit adrare oratione repetita,primὴm dicamin, deprimo, quid esse in noJr potestate, ex his quae ab illis conce- muri lcino remus ommuniari sun aut Deum

313쪽

causim esse auint; am nec tarem, aut suum, aut na turam, aut fraunam, aut casim Hrri miri pudem opus,sel stantia, ' prouidentia H Nec talis motus eorum, quae simper eodem modo se habent Fati, quod necesserio flant, piae loe riun&rr; Etenim D

stirpes 2 anin alia Foraunae, quae rara sint, prae erexpectrationem. Definiunt enim frtunam congressim, concursem duarum citu rum, prae ab elestione, voluntate principiux habent, O a d quippiam ess-rirent ptam natura paratum sit ut sciant ut verbi gratia, Si is sederit, thesurum inuenit. Nam neque i condidit, ita condidit , Ut illa reperiret. neque pii inuenit ita fuit urum inueniret . Sed ille quia dem,ut cum vellet, tolleret hic ut flueam siceret. Accidit autem aliud quippiam, quam ter pie studii rit iasis vero operasent, inani orum,aut bestiarum euentus sine natura, ct arte Adqtio igitur horu1n re duce mira ea, quae per homines sunt se homo cause non ei Z, o principit m actionum 8 At se nep/e Deo fisen asiroer turpes interdum actiones, ' iniquas ue-que necessitati non enisu ιnt e numero eo Mni,quae 'λ per eode/n modo se habent ineque non enim cou-ti mitia sed necessiria unt, quae 'tosiunt; neque n.

turio Iaturae enim spera animaliasint, sirpes ne questri unae: neque enim ran sint, praeter expe lationem, hominum actiones neque caseu; nam, sesaeuenitu inanimorum, aut bestiarunn Relinquitur e

sto ipsin qui 'it, 'cit, hominem, principium e seorum operum, O Meraioluntate potestateque e spraditum Praetereas nullim actionis homo auctor est,

314쪽

seper cane e habet con sistandi cultatem. QVrsim enim retur rideratione sinultim actionis in domini M'Facere autem,St,quod pulchera vinum cstpr --rissimum in homine in , peruacaneum sit, a rei ι-mum est res consistat, agendi cause consultat omnis enim deliberatio actionis cause, O propter actio nem instituitur. Praeterea, quorum munerumfunes io ne in no tra poto te sunt uorum etiam actiones, quae cum istis snctiondiu consentaneae sint, in nostra sint potestate Sunt autem in nostrapotestate fnction cum Virtutibus consentaneae; quare virtutes in nostrapo lsate sunt Esse autem in nobis in tiones cum virtute consentaneas declarat, quod Aristotele recite . ctum eri de virtut bis moralibus quae enim fetriendo in mi M, ea cisn didiceriim,frimus. Nam disiendo

moderari voluptatoiu,temperantes Et cum tempe ante euaserimus, voluptarii'us moderamur. cet etiamsi agere Ageditario exerceri omnes conce dunt in nostrapotestate esse, in exercitationibus autem habituum in dominaim: nam consietudo natura LEaduentitia. Sin autem meditatio domina e Z habitus,

meditatio porro in nostra potestate est, etiam habi tu in noura pote late fit gyrum autem habiti in nono potestate sint, eorum etiam a tiones ad eos habiti in nostra potestate sint , nam ad habitima tiones sint accommodatae. In quo ergo iustitiae habitus, 2 usta aget in quo iniustitiae,iniusta. Itaque in nobis tum in iustis esse, aut iniustis Esse autem ali

pia in nostra potestate, cohortationes, stadmonitiones octendunt. Nemo enim homnem hortatur ad non mendum,neque ad sinendum, neque ad volandum; non enim

315쪽

in haec mi a potestate sint mare pes citum

en,pwarum rerum hortationes sent, eas in nostra i potestate. Praetereasi nihil in nos tra potestate IZ,δει peruacanea sent leges, tinen naturaliter omnesgentes te ibi ibi ann tuntur, quod fiant se habere potestatem agendi γε egoiu sentiunt,o pleralgentes legessi ad Deo auctores romunt, o Creteinsad Iouem, Lacedemoni ad Apollinem. Vbine nauι-raliter omnium hominum mentes, haec itit opinio, Esse aliqua in nostra potestate cu'dde hortatione,ctadmonitione diximus, idem de vituperation bin,

Iaussibi, caeteris que, quae euertunt hanc sententiam,

Omnia Di feri, intelligendum eis. Q ue incilla quae in nostra sunt potestate.

CAP. XI

F aliqua in nostrapotestate, esse nos dominos actio=ium sirindam abunde demonstratum I p. weinceps dicamuου,ν sint illa, a in nostra potestate sint. Dicimus ergogeneratim omnia, quae per nossson ' te aguntur, in nostra potestate esse. Non enim dicerentur onte feris in nostra potestate actio non esset, omnino quae vituperatio aut lam insequitur, in φιom adhortatio, lexque versentur. Etenim hoc βι-pra a nobis declaratum in Proprie autem in nostra potestate fiunt, omnia . . ad animum pertinent, O de Dibu consultamus. Consistamus enim perinde asi in nostrasit potestate agere,quodproponitur. Ostensiumen autem Dra, confiinationem esse rerum contingeni tum,persque in utramve partem. EDdgenu contingentium,sic definitur, Uuod tam imm

316쪽

tum eiu oppositum. Huius optio penes nostram menteme haec tironis in ranctium, e que in nosti aut mouera non moueri,persequio non persequi. petere res necessaria G, non appetere, mentiri, non mentiri, dare, O non dare, latarirruit is rei ira ponet, O non latari, denique quacunque eiusnodi sint, ut in m vitis, O Mutis opera insint. Horasm enim penes nos potesas Z. Sunt etiam arae is, piae aeq' in utramquepanem eueniunt. Omnis enim ars in gignendis versetur,prae esse, non esse contingit, o quorum principuim in eo pes fiat, non in eo pro fit, reperitur. Nihil enim od aeternum, vel o necissario vel necessario fit, araeferi dicitur. At vero neque quae ita sunt, taliter quidem eas habere contingat, sed in seipsi essitiendi vim cohibent, ut in animais uaccidit,ct stirpit ira, arte dicuntur eri Natura enim, non arte sunt Vi eorum quaesunt a te, tra eucaus es iens, qui cause est eoruni quae arte funt 'An qui rei arti ni in artifici potestate L fcere. Hic ergo principium ' caus est actionum. In

nostra ergo senipotestate artium munera, O vir tutes, inanes anima rationisque a Tiones. --

leni animae sint citiones, ct munera,sepra expositum eis. At tirique prolueram voluntatem, pol salem in omni re agenda, ct comparanda,aipse etiam omnifrtuna. arbitrantur, merito rationem,desiluta. tu era hominis voluntate improbant a j autem acerbiores sint,ct refigendi nostri cause, adducunt Lb d scripturae Ila. Non si ni in homine viae eius,quomodo inquiunt viri boni, homo ui iuris est, cum in pρtesta.

317쪽

potestate lassa non sit, inan sint cogitationes ho

minum, v re tam exequi non possimus, quae cogita- mi, Asia multa dicunt riusinodi,quod stant,quomodo voluntas in homine dera statuatur. Non enim ut ditissimur,aut pauperci,aut perpetuosnt,aut natura robusti, aut in imperio, aut omnino bonis abundemus, quae instrumenti locum obtinere, vel nunae bona ducuntur, aut eorum quorum exiti a prouidentia pendet, nostra potestas ii,sed Hionum ad Cirtutem, mitium , ct ionum, ct motuum, O quorum aeque Hiam opposita agere possumin quandopsidem omnematitionem elimo antecedit, nequesit mactiosed etiam eis Zio, es voluntas damnatur . Ud docet in Evangelio, cui mulieron aspexerit ad eam con cendam, iam in cordes cum ea adulterium commisit.

Et Iob, prosliorum ιorum peccatis cogitatione aim . De scri cabat. Nam principium peccata estiust ficti io, ct voluntlen Opus enim quiaemi sium alipsando permittatur prouidentia, alma id prohibetur. Nam ci mo in nostra sit aliquid potestare, ct prouident sit, necessῆ est ab re rue quae sunt,

euenire. Nam si ex altero totum acciderent, non esset alterum, sed cam quae sunt mixta sint, aliquando pro sientur a nostra voluntate, aliquando fient ratione prouidentia, aliquando manuunt ex utroque . Cum autem prouidentia partim sit communis, partim pro

pria, necesse est rebussingulis idem si venire, Podetniuersis. Nam iam coelum siccum ferit,siccantur corpora, e non omnia aeque, 9 cum mater redi vi tu si non ferit, aut luxu se dediderit, ex eo foeti , O corporis; male temperatis, peruersis appetano

318쪽

tionem inridant non prosperam , aut Liammunem Lm,acit ex voluntario victu parentum,aut dum si ipsilviora torrun pendo dediderunt , Ut interdi ni remperatione e Toluntario principio mala reddantur,ne eomnino prouidentia tabum caris sit. Cum ergo inmincorporis te verationis ccum lycns, cupiditat bus,auti an se tradiderit ρου relum quae afrtuna important' d pressus, aut laxatus ferit, ut paupertate, taeii , malo ur et in voluntario mi enim non si cum bit temperationi corporis,is recte se finitur muri malam temperationcm superat, ' commutet

potius pian committetur, cinimi ctiones ad bo num habituα proba i tutione, O ictu idoneo traducit Ure ex his qui re te se munere inguntur, cognosiitur eos pia non re te illud ipsim pr an pec

catum se gere Toluntarii m. Nam in nostrapotesta re est situm, aut dedere se malis remperationibus, aut reluct a vincere. - laeripse mal Mi temperationem, ut perturbamnem ausim excusntes,necessitati, non ia inserum voluntati vitium rabunt ei id circo a Gordissime etiam virtuto in nostra potestate posita esse eo ant.

Quana ob causana libera voluntate pio-

ra voluntate procreati sinua. Dicimiae erae , cumrotione natura coniunctam in Geram voluntatem, rei m

319쪽

rebiugenius connatam esse mistationem, maxime, quae ex ιbiecta naseria generatae ssent Prancipium enim seu ue ritu mutatio est. Nam excommutatione ιbiecilae materiae, ortus existit. Facile autem r/nteia ligetur,prod dirimi ,si stirpes omnes cimimalia terrena, est aquatilia, ct volatilia siciamus. Continuata Ouin e Phorum mistatio. Veraim copulari natura cum ratione uerax voluntatem, ex his sae diximus cὴm

alipta in nostra esse potestate dissereremim, crea est ys,

psi attente uise que audierut Alienum tamenstrae non sit etiam nunc, eadem admonere,, ando hoc ordo di utationis postulat Elim quod ratione ritur, aliud in contemplando, aliud in agendo ponitur . In contemplan o ponitur, sod rerum naturam, quemadmodum se habeat perst icit. In agendo,ploide erat, quod rebius piae δειb Ilionem cadunt,recttam rationem sta tuit. At pie illis quidem mentem, hoc rationem illud

pientiam io prudentiam appellant et icunque autem consistat quod in se sit optio rerum agendarum, conssiluat ut eligat ιod e conssiliatione sit antepositum, ubi elegerit, agat. Omnino ergo necesse est, eum in

quo sit consistatio, etiam dominum esse actionum. Si enim dominus non esse titionum,fustra habet deuerandi vim . EDdsi ita eu, necessario cum ratione, libera voluntas existit . Aut enim non erit ration conn-pos, aut si sit rationis compos, erit dominin inionum. Si autemsit dominius ad onum, omnino ueram habebit agendi voluntatem. Demonstratum etiam e Z,quae sit te di materia nata sunt, mutam esse . Itaque ex utroque contaiditur, hominem necessario Dera esse volantate atque mutab lem Muti bilem insoniam ge'

320쪽

I22 NEM. DE ANIMAE nitin libera voluntate,quoniam ratione praeditus. V re,qui Demn accusent, quod hominem non crearat eius

noi,ut in eum vitium cadere nullum set,sed uerae

rationis compotem, ac non a ratione vacuum, hominem

genuerit. Necessarium est enim alteraim de duobus,aut rationis expenem esse finium, aut si rationis esset par ticeps, di in rei m agendis verseretur, esse uera voluntate. Neceseri igitur omnis natura ration particeps, Gera voluntate esse, res natura mutabilis. Sed illa quidem naturae, quae ex bieritis uni materia, dupli. te sint mutabiles; a propter materiam, O hoc ipse quod fritas it autem non ex die feta materia ectae sint, uno silumniodo, nempe oritra , mutabiles

sunt. Rursu ex his naturis quae matcria vacant,ea quacina terram versentur, est ob cietatem,quam sanust minilvius haben ita, in relum agendis occiffantur, magis sint caeteris mutabiles. uae vero ob naturae prυ-riam,cum Deo per inclinationem, propensionem e sentur, per istim contemplationem beatitudine umtur, eo in se Us , T eum lum conuersae arebimagendis, ct materia plane se remouerunt, ct contemplationi, Deo ques coniunxere, manentinmutabiles Libera quidem voluntate praeduae, quoniam ratione utuntur non tamen mutabiles ob ea causis pias iam imus Neque ne miri quicquam est. Etenim homines contemplationi deiuri se ab agendi rebiuauocarunt, immutat iles permansiere. Puto illud quoque iam esse demonstratum . Iuras rationis partu i-

pes, ab initio optime esse genitas acsi, ut a principissent conita, ita mansissent , ab omni fissent vitio re-