Iulii Pontederae Pisani... Compendium tabularum botanicarum, in quo plantae 272. Ab eo in Italia nuper detectae recensentur. Accessit ejusdem Epistola ad ... Guilielmum Sherardum Anglum, botanicorum nostrae aetatis principem, in qua & de his, & de al

발행: 1718년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

171쪽

. COMPENDII

II. PARTICULA

De Flore Flosculoso, cuius Flosculi praeter communem

proprio calyce donantur. OB ARLE SPECIEBUS ADDANTUM SEQUENTES I. Globularia media, cauli foliose , flore albo . II. Eadem, flore purpura cente is

G si laria inter eas FIosis Flosculosi Plantas re censetur , cujus singuli Flosculi proprio calyce

instruuntur , & omnes simul cum suis capsulis placer tae , quae calycis communis meditullium tenet, alibiuntur. Quae quidem Plantae natura luculentius co rmare videtur nostram de Flore Fl culoso ad Monpuritatos revocando sententiam, quoniam in hac re in aliis cognatis generibus Flosculi separatim ex proprio calyce egrediuntur, quemadmodum in nonnullis M M talis contingit, in Plantagine nimirum, in Corono.

, in Pollio, in quibusdam Rubeolis , in Valeri

nis plerisiue, in Pim pellis , in nonnullis Rapunciniis, in Labiatis plurimis, re in aliis Plautarum generibus, quorum Flores dense ac propius natantur tuis crulycibus fructibus insidentes . Quos t men Flores nemo pro Polypetalis habiturus erit, etiamsi densiores nastematur ,svel omnes simul etiam in s sciculum colligerentur 1 nptura enim Floris non ex cadce , aut ex nucendi ordilae , sed ex ipsiusmet Floris tarma peter da est. Quae cum ita sint, non video, cur Floscin Ius , qui unico constat petato , inter Polypetalos coli Iocandus sit: nam Flosculus , lave seorsum natus , sive cum pluribus collectus in capitulam , consideretur , semper naturam re formam Monopetali retinebit. Ristat igitur , ut tantum ob parvitatem , exilitatemque

172쪽

PARS ALTER A. xss

a Monopetalis iniciendus sit Rosculus . Quae ratio mihi invalida, de vana videtur; primum quod mini. ma quaeque perfectiora habenda sunt, cum, ut ait Pli

nius , rerum natura nusquam magis, quam in minimis tota

A; deinde quod non omnes Flosculi exigui, & pusilli sunt, immo in nonnullis Mneribus magni , ut in Dipsaeo , Scabiosa , Echinopo aliis ; postremo quod etiam in Mono talis plerique sunt Hores parvire exigui tamen ab omnibus retinentur , ut patet ex nonnullis de illis, quae supra memoravimus , generibus . Illud autem interrogari me posse ab aliquo scio , si Flosculi ad Monopelvios reserendi sint, in quanam classem collocarentur Ego vero censeo eos haud miscendos esse Mono talis illis. sed ita secernensis is ut eadem sit ratio Flosculorum ad Monoperulos. ac est . inter Rosaceos Umbellatos & Rosa os . Sed naec obiter dicta sint eo tantum consilio, ut provocemus Bolanicorum studia ad aliquid certi in hac re constituendum. Redeamus nunc ad Globulariam , re ad

illas species, quas a principio deseripsimas Collegimus utramque in collibus veronensibus solidam & pera aridam humum postulantem ; illa autem late tenet collinos tractus, haec infrequens tantum ciivosos , α-totum excipientes Meridiem. Caeterum imitantur, praeterquam in norum colore, communem Gisia iam oulgarem TOURNEF. MFL R. Heia. set, sive in Adem caeruleam , catae si se C. B. Tin. 16x h

173쪽

Compendii Pars Altera

De Plantis Perfectis Flore Persem , et Polypetalo.

De Flore Pol perali Midi flosculoso . o

DENTIS LEONIS SPECIEBUS ADDATUR SE UENS . Dens Leonis L qui Tilosella oscinarum , foliis oblongis .

O Vae supra de Hore Flosculoso dicimus , ea omnia etiam ad Semiflosculosum pertinere videntur ; non enim est aliquis natura Semiflosculus cum inter petatum & Florem Mono talum nihil sit medium: simul ac petatum ab aliqua sui extremitate sibi accedens aut in anulum aut in tubuli formam disponitur , etsi reliqua parte solutum, eXpansum, & planum remaneat, Flos Monoperulus statim evadit; haec enim est Mono tali Floris natura, ut Demire petato non plano conuet, hac sublata , quo amito discrimine a petato separaretur Z Quare , cum Semi- flosculus ab altera sui ' parte in tubulum reormetur, Flos est , & Mono talus ; quem ego soleo Florem Monopetatum Lingulatum vocitare, quoniam veluti in lusulam desinit , quemadmodin Unilabiatus dicitur, qui in labium. Porro, ut mittamus haec, hujusmodi Floris Semi flosculos quatuor species hic describendas habemus Dentem Leonis illum , Hieracium , quod proxime sequetur, & deinceps Lactucas sylvestres respinosas duaS . Dens autem Leonis nascitur in Collibus Euganeis, ex

quibus in I Iortum Maurocenum translatus, atque per triennium una cum vulgari Pilosella cultus, pristinam, fo-Diuitiaces by Coos e

174쪽

foliorum formam,retinuit. Q reaa D te Leonis, Si sellis o inarum ToURNEF. IV. R. Heia. M, id a a P secta majori , hirsuta repenu et B. Pin, et- - diverissam constituimus, quod re gravissimus auctor Shetardus cui & Herbam . varentem ostendimus; de exemtione se habe ni . ouam propyrtionem re in Tabulli servandam curabimus.

INvenimus' hoc Hieracium in Sinarum tantum Alpibus sub jugo Pietatis,ad Meridiem conZerso, loco quam aridissimo ; radicibus oritur longis erilibus, plurimis per pulverulantum solum i rus s etenim alti stagna rupes ita circa' verticem exporrigitur, ut latissis nurii statium ad radices relinquat a pluviis tutum, nisi Aistris contra spirantibus . . Ex radicibus folia erumpunt per aliquod intervallum in dentes secta, di subrotunda; quae autem a caule oriuntur , oblooga. Caulis porro dem crescit in ramu os divisus, ita quibus flores, resemen gignit , di congenera; Isthm manu attrectatur , sub digitis viscidulus invenit l, ut re ramulio Tam vero caulis, quam foliorum setioli, qui a radicibus exeunt , per duorum digit um spatium longis in candidis villis vestiuntur . - Plurima Hieraciorum turba hortari videtur, ne sine certa sede extra Tabulas hoc errare inter multitudinem patiamur . Quis enim internosceret sine imagine e. g. ab illis celsi aliud & diversum sis ueracio villoso, Sonis eho lanato Dalechamio dicto RAI. HF. 1gr , di Hieracio villose , Ancho lanato Dalech mpii asini latifolio ejusdem RAu H i. r pc I S LA. Disit iam by Coos e

175쪽

NAscurum in i colaphis- 'gra cui aesarvis tollentes aese e terra sesquicumtum; lavis Prima gramineis constat , vel Imus triticeis ad exontum in formam sagittae di sitis, quibus et peculiariter

opponitur 'Barnelieranae Enaisia mi- , lactucinis , Idnosae non. x36 , LMme nimirum solvestri, angusto, Delmistofolio mT. Moes , cui iesia inistic in imis Altera autem ttata' producit, tam super ua quam im seriora . Avisa s quod contra observatur in vulgari, L

Utriusque tamen dispimina eramus in Tab' e

176쪽

Compendii Pars. Alteram Planiis. Perfectis Flore Perfecto , et Pot peta .

- . De Flore Podipetalo Radiato. .

VIRGA. AURES SPECIEBUS, ADDATUR SEQUENS.Virga aurea ,satifolia . serrata ; pallido flore . A Granus hic breviter de quatuor ciebus Flore Radiato instructis, qui Hos renuem sibi a B tanicis animadversionem requirit, quam & Flosculosus di se flosculosus ; quoniam utroque constat , etsi aliquando etiam , solis Flosculis, ut apparet is C fan-rbem cretico, petatis florum , talosis DURNEF. Inst. R. Heia. , M. Tagetibus, Maecis flore simplici, si ut o ct flore su se , .duplicato H.' L. Ba.. in Belliis hortensi, m. bra , fore multiplici, diu se , H. R. Par. , Matricaria , foliis florum Diulosis e isdem Horti atque in aliis Plantis. Porro genera illa Xerauthemum neu ; & Carlinam,re, siquae alia inveniuntur.hujusmodi Floris. quae diicum compositum ferunt exi notabis, coronam autem ell phtalis , sine di ullat haesitatione d in novam Classem reciperem, quae . media collocaretur inter Monoperulos de Po lypetalos ; nam hae Plantae ob Flosculos, qui Moin, tali sunt , ad Monopetalos pertinent ; ob coronae peta-la, quae Plaua sunt, ad Polypetalos. Sed de his rebus alias ; nunc . dicamus de nonris speciebus, re mimum de hac: virga aurea; quam saepe praeteritis annis, cum nodis per i Alpes occurrisset; n eximus amen . aliis intenti . At , cum . anno proxime elapso copiosissimam

in Sinis legi semus, huic opusculo inserere non dubit vimus. ; siquidem dissimilis est manifesto florum colore

177쪽

x o COMPENDII

IACOB EAE SPECIEBUS ADDANTUR SEMIENTES.

I. Iacobina alpina , latifolia , foliis longioribus , serratis . CVm in Merana, Summano, & aliis alpestribus rhgionibus nascatur , di culta pristinam, ac natura Iem formam retineat, nobis digna videtur, ut & hoc Ioco de ea mentionem habeamus, re in Tabulis etiam honorificam sedem assenemus . Quo consilio insuper.

Cavebitur, ne haec nc ura misceatur cum illa TOURNEF. IV. R. Heia. 8s Iacob ea montana , integrue sub- longo folio Barr. , quam. delinediam Aon. 1 6, dc describiam

in opere posthumo praefati auctoris Barr. habemusi . Etenim, ut illa lanuginosa dicitur . sic nostra longior ra , & dentata solia gignit . Quo foliorum discriminec longitudine nimirum separatur & a Iacctaea alpina

fodiis subrotundis, serratis C. B. Pin. . rsr TO URNERIU. R. Herb. 8 s , sive Conoea alpina I. B. a. ros S, quae

solia: in nostra ad hujus sesquialtera inveniuntur . II. Iacob a vulgaris , major , foliis profundi me , di ami

Dum per rerum Mantuanum , quae a Virgilio no minantur Plantae, curiose perlustrabam, incidi inspera.to in hanc, quae, in vepretis posita sede, cum sui forma re specie, tum ea, qua ex minore silva eminebar, proceritate, praetereuntium oculos invitabat. Hanc igitur avide evulsam sine ulla haesitatione a vulgatis diversam pronunciavi . Nam ( ut de radicibus ni nil dicam; sunt namque re vivatis illis, eaedem folia ita divisa inuerant, ut, cum euent angustiores, quam in vulgari , laciniae, omnes tamen ad costas usque producerentur . Hae autem laciniae, quamvis folia expansa Iate diffunderentur , ad exortum tamen ita. continuabantur, ut pri. Diuitiaces by Cooste

178쪽

primae ipsum caulem quasi penetrare viderentur . Pra terea taliola bina sinu libus Lachitis instructa hinc illine orta comitabantuP, quae in vulgari Iacobaea fortassi

h desiderantur, ego certe ni quam vidi , neque ab aliis notata unquam legisse memini. Porro, cum ea esset Herbae proceritas, ut trium cubitorum altitudinem se. GIe excederet, sella tamen non longiore aberant intemcapedine , quam itu vulgari Iacobina iaciniata C. . B.

immo quibusdam in locis etiam breviore . quod valide me movit, & eo a principio inten caetera inductus

sum , ut diversam haberem ... Etenim , quae . eaedem sunt, licet aut ex cultura . aut re situ modo uliginota, in ol sterili cibarido inaequalis masnitudinis appareant: attamen ita, conveniunt, , ut ui oribus intervallis in majore, minoribus in minore partes semper disjungam tur . Si enim. communis Tritici duo culmi , a quorum alter in felici re uberoso ivetvacto, alter. in jes uno tarestibili. colle fuerit cultus , invicem, conferantur ; ut it major ad minorem, ita ierit internodium ad imternodium. & similiter spica ad spicam; re quot cicutae &. niali in majore culmo, tox testaniasin mino

re . Ad hoc cicuta prima majoris ea porpo tione se habebit ad secundam, & haec ad tertiam . qua min iis: prima ac secundam , ita haec ad tertiam .. ata quo, quo modo, aut quoquoversutim tecum, uin sumpseris, eadeui in utroque sequerit inissitudo: bbi Nihil

enim aliud est Plantarum au entum, quam earum partium,. que in semine aut in gemmis continentur, extentio, atque productio et hae autem, i semper. certis Procedunt ratione, nisi. vitium, adsit, algialia multarum interiorae, tum eximiora. Quare, cum in hostra Iacobara, partibus ita extensis, ea. non reperiatur pt Portio, quae necessario, inter. majorem & minorem imrercedere debet, fatendum est aliam esse, & diversam. Ut igitur nulla dubitatione hanc nostram distinguimus a vulgari Dconea, laciniata C. B., di ab altera Iacob

179쪽

i a COMPENDII

sustari, cinflar Eraeae lacinianis ejusdem BAURI. Pim isa: Ita quoque dissimilatii. habemus Iaria uel illi si i me . . si me , trauissimi iacimate. DUILNEF. Q. R. Here. gis: quoniam noctetaeiquod modo, vul

cies est , dila non .. i uod ut inrius intestigat ursciendum. est, species: plurimas esse, quae , tamquam thnera subalterna. cum is suum genus, a quo nomisi habent, referuntur, species sunt ; cum vero ad commias quasdam species sui similes , quasi genera, thabendae. . Hujus rei exemplum desumumst a Ranum. culo metabus refertissimo crurum non ultima est R. enuare usi tridentatus , vemur ToURNER. XU. R. ner5. 286 . Hic, quoniam sub Rauunculo continetur,.ssu

cies est ; at, cum re ipse suas species habeat, genus. subaltemum dici posse mihi videtur . Species autem illius sunt et Ranunculus tridem tm , vemus , flore F liri . crulea ToURNER ; Idem , flore Aulum NEFas idem, 're parauiso DURNEF.; Memiflore A si ira, -T MES; Idem, flore ipseM,TOURNEF. em, folio sariegato TO URNEF. re nonnullae aliae, quas praeterimus . . ita quoque Ra nunculus ille aquaticus , Psantayrus filio ToURNEF. abi. R. Herb- 5 si genus subalternum erit, quoniam mascies, possidet. Quod di de aliis: Ranunculi &. aliorum generum peciebus dic*ndum .est , cum, species in plures dividuntur, nomenque yneris retinent quidem tased tamen plura desummat ex jecie illa, cujus .simili, tudinem aliquam prae: se ferunt . Hoc luculentius apparet in Iacobaea nostra quam tuearem appellavimus , ut' significaremus, hanc esse Jacobaeae vulgatis veluti metam, Bolanicos omnes in hac re imitati'. At Cl. 1ournesortius, cum vidisset suam Lusitanicam nullam vulgaris Iacobaeae referre similitudinem , . rem appJandam esse non judicavit; stat, ut speclamab omnibus diversam absolute a forma nominavit rabaeam Lotanicam , altis am, tenui me laciniatam , quom

180쪽

PARS ALTER A.

ustanica in conveniret. Etenini, ut in caeteris Bolanices . partihus hiae Auitior summe dilivens fuit , ita in describendis Pisitis omnisina diligentinimum se praestitit et quare vul rem dixisset illam, aut aliquo modo similitu inena italca et, ut in . uribus aliis hia fecisse vidimus, ct etiam in Iacobaea illa Cor. 36 in Orientalibus provinciis reperta, quam ob similitudinem cum aco ea Pannonica I. s. LUS. Hue. XXI, ita deseripsit

HAEc quinta de ultima est Floris Radiati s es,

de qua simul. ae pauca induerimus, finem impinnemus Mantulis nostris , quae extra terram gemmis privantur. viiimm hoc Millesia- primum in agro Patavino prope Urbem circa aggeres Meduaci; deinde in aliis regionibus invenimus, montota etiam, & frigidis natum . Distinguitur porro a uti ari Mille folio minoore et B Pin. r o, de ToURNEF. IV. R. Herb. q8 , sive Millefolio, rubro colore snp. agi tum colore totius Herbae, cum ex viridi canescat, tum foliis, quae crispata clarorum i instar fucatae millieris retorquentur .

Huic ultimam inter Herbas & Suffruticet sedem in Tabulis assignabimus , quod ob pulchritudinem inmae, .mni diligentia desineandum eue judicamus .

SEARCH

MENU NAVIGATION