Iulii Pontederae Pisani... Compendium tabularum botanicarum, in quo plantae 272. Ab eo in Italia nuper detectae recensentur. Accessit ejusdem Epistola ad ... Guilielmum Sherardum Anglum, botanicorum nostrae aetatis principem, in qua & de his, & de al

발행: 1718년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

161쪽

si , sve M rrbis Iblaestris , seminibus levibus C. B. Pin.16o, a quo solum fioris colore separatur. iIIL Chaerephdillum montanum , Oreoselmi fit folio minorn

forma

Si quando peritissimi artificis industria mihi deside

randa erit, in hoc cudendo summo hujus desiderio tenebor. Ea enim intercedit similitudo inter hoc recommune Oreofellatim fit folio , minus ToURNEF. Inst.

R. Heia. 3rg, sive Apium montanum , nigrum C. B. Tia. Is

ut nemo quidem, si vellet , fingere disparitatem posset, demptis quibusdam villis, de teneritate cum callis tum foliorum. Non tamen supprimendum in judicamus ; nam florum, seminumque forma inite ab unoquoque internosci posse confidimus . In montibus agri veronensis invenimus humilioribus tamen necalperis, nec apricis : mm uliginosam re opacam aedem

postulare cognovimuS. MYRRRIDIS SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS

Abrabis minima , hirsuta , foliis eleg nti me HA. . iΗAnc Merana solus in quodam Septentrionali domta infrequentibus conlito Fasis & sylvestribus P nibus vulgo diais producit; ibi gaudens ca , & uliginosa humo, radices agit oblongas, cratas, candidas , molles, suaviter odoratas; foliis ordine ele stanti divisis coronatur , di hirsutis , ut subhirsutus Dirgit caulis ad dextantem, pauca re alternatim nascentia folia producem; in summitate diffvnclitur inumbviam floribns albis ornatam, quibus semina ob. longa , albicantia, & in sulculos excavata substituum

tui .

Porro antequam de hac certum consilium caperem, tentandam existimavi nunquam decipiente cultura sub qua semper eadem permansit, nulla uligine aut ubertate Disitired by Cooste

162쪽

PARS ALTERA. 3 Iastate inintutata. quo quidem comperto non dubitavi, quin ei in Tabulis auignanda esset sedes, in qua ab aliis facile dignosceretur, sed praecipue tum ad illa,

quae M rrhidis partiae nomine Patavii circumfertur; tum ab altera , quam ab amico nostro, & de re Bolanica optime merito Petro Antonio Michesi Florentia missam in Horto Mauro no vidimus .

OREOS ELINI SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENT Bq. I. Oreoselinum crispum , auges otium . t

Ex vallaccia prodi avi ad sub,lpinum pagum Ao

nem , ore Hiria naec , quae nunquam antea videram , primum obvia sese mihi 'Qbtulere'

bant autem quibusdam in pratis sesqui cubitum eminentia . cuibus effosis, radi es oblongae , crassae , subalbidae, in alias divisae, & brevibus instructae fibris iticonmetam veniunt et ex his orti foliorum petioli intres dividuntur, & hi singuli in alios, qui inaequaliterpositi , dum soliola conmo ordine exhibent, crispatae

Herbae formam quodammodo mentiuntur . Naicunmtur autem exi radicibus multi di dense ( nam cauli duo tresque tantum insiden is uorum foliola, angusta sunt, in partes secta, viridia autem, di glabra . Caulis porro iubruber est, ct flaber tereti autem forma, re levibus sulculis inaequali, dividiturque in plures ramos, qui singulis in umbellas diffunduntur fori. hus albis in prima specie (suae quidem frequentior est purpiueis in altera calyci in orbem insidentibus ornatas . Calyx autem, decussis floribus, in fructum efformatur, qui ex duobus seminibus componitur, ellipticis, planis , latis, ob sulculos quosdam, egiles, di phrallelos inaequalibus, qui sulculi ex parte emarginata, qua semina sibi invicem adhaerent, ad perpendiculum

descendunt, Hae

163쪽

t,s COMR PARS ALTER A.

Hae itaciue Umbestiferarun, quas paucas recensuimus Plantae claudent in Tabellis numerum , dignae iqui: m, ut omnibus praeirent, si tantum formae haber

e . ERYNGII SPECIEBUS ADDATUR. SELGENS dimium almum , amet, Di facie ' purpurastens

Cm soleant Eryngia omnia humo laetari aprica arida , re letum . tum hoc quam aridissimam &

summe macram incolit, atque contra Meridiem conversam. Locus autem, in quo uno nos vidimus in montibus veronensibus reperitur recta semita quae ad sinas ducit ; ibi di vulgare nascitur Ermmum montis num , amet num C. B. I inerim, o URNEF. Inst. sve Evagium totum eaeruleum EYST ted internosciuitur collam; nestrum purpurascente . illud

164쪽

Compendii Pus Altera

De Plantis Perfectis Hetre Perfecto, in Pol peto.

VI. CLASSIS TO URNEF. VII L .

PLos Caryophyllaeus nullo alio discrimine separatur a Rosaceo, quam calyce oblongo, diibulato nimbrum, dc squamoso, quo Florum petata colliguntur. ut in Carpophyllo luculente apparet qui etiam huic Horis generi nomen dedit . Carvophyllo ob eanderit calycis formam proxima est Lychnis , Herba moria ria, in species plurimas divisa nam ultra coitum &quinquaginta numerantur ab ainoribus, etsi a Caryo phyllo longe ob specierum summam tu retur . Huic autem Lymnidum numero accedent nunc & tres nostrae, hare nempe oranis silaestris, & illae, imae proxime sequentur . Quod au primam hahc spectat, eam huc non afferimus continuo ex collibus raptam, nullodue experie lae usu cognitam ; nam triennio hanc colendo nunc humido solo & opaco commissam, nunc arido & aprico, modo ab illo translatam in pinguedi felix, modo vicissim, naturam exploravimus . Compertum denique est, eam nullas vicissitudines pati , neque immutari ; itaque non temere constituimus diversam hanc habendam esse ab aliis, & praesertim a communi octo e S siesri, alba, Milci C. B. Pin. Zo , et TOURNEF. Insi. R. Herb. 33 , sive Oc moide albo multis I. B. g. 3 et, ob hoc tantum foliorum discri

men,

165쪽

ri, COMP. PARS ALTERA.

men, quae in nostra latis, ac luteri colore maculis va.

. II. lactah alpina , repens saxatuis eme Behen albam vulgo, folio latiustulo , di breolari . IIL Eadem , flore purpurascente Nascuntur hac' Lychnides ini rudelis altissimorum montium Baldi ; in Hette etiam ac frequentiores . Radices exiles . longiores & albas inter rudera demittunt, circum reptante cauliculo semissem lonso . Huic folia nascuntur Dina & bina . ac parva, lata in exortu, circa finem contracta in acumen . Flores albi in illa in hac purpuraseentes (qua tantum varietate inremo scuntur prodeunt ex foliorum alis magno calyce obvoluti , qui calix subpurpureis. punctis es ganter inscribi, tuni. Hic fructrumni lamplectit . gonicum, Apice dehia

stentem, senum . sietum Parvo , ac cinereo . - His Lychnidibus in obviii nostrip unicam . assignabimus sedem, dabimusque operam, ut Drtes ' re discrimina explicentur, quibus separantur tum a dicis e Sosiori, quae Behes ah m tiusto, C. B. Pm. ros, ct ToURNET MAR. Herb. 33s . tum ab alia Uraniis stlaestri, quae debenassum vulgo, foliis ango oribus , ct acutioribus C. B. Tim

166쪽

Compendii Pars Altera

De Plausis Perfectis Flore Persem , et Polypeta . v II. CLASSIS TO URNEF. XII.

De more Po et o Flosculoso . Diximus de Flore tum unico petato constante, tum pluribus ; nunc quaedam etiam indicamus de Fl sculoso Flore, qui nihil aliud est, quam plurimi H res Mono tali in capitulum collecti, & unico plerumque calyce si uiui obducti . Quare non a ratione alidinum esset, si hic Flos inter Monopetalos recenseretur; etsi nos sequentes principem hujus doctrinae virum Durn ortium inter Polypetalos retineamus : verum id alias fortasse faciemus . Interea eodem eximii viri ora dine agamus de hoc genere Floris, bifariam tamen dic criminantes Plantulas, quas sub hac classe contineri scimus ; primum nempe describemus nbnnullas species, quarum Flosculos unicus calyx simul comple stitur; deinceps subjiciemus duas tantum, quae Flosculos praeter communem etiam proprio cabre instructos producunt.

I. PARTICULA

De Flore Flosculoso, cujus Flosculi communi caldice

continentur.

JAcaeae SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS. ace a montana , Stoebes folio , minor .

INter paucas nostras Floris Flosculosi & calyce com

. muni. contenti PIantulas, hanc Iaceam ordine Tournesortiano primam primum quoque describam , - 1 R quam

167쪽

oto COMPENDII

quam magna manu in montibus, collibusqm Iegimus. Nascitur plerumque circa eadem Ioca in eadem positione ,. ubi & communis reperitur Iacea montana, candidi mi, Stoebes foliis C. B. cum in Pin. Eia, tom in Prodromo i 18,

cyTO URNEF. IV. R. Heia. , cui similis, dempta magnitudine - Innitur radicibus lignosis , oblongis, ac albidis ; caulemque gignit semissem altum, & in plures ramusculos clivisum, quibus insident capitula par-xa flosculorum purpurascentium. Folia, halaita ratione , ut in majore, divisa , a qua, ut dictum est, nullo lilio partium discrimine separatur, quam naagnitudinis, cujus natura quocunque cultu non immutatur. Idcirco, cum nulla magnitudinis ratio habeatur a

nobis in cudendis figuris, hanc quoque in Tabulis prae

teribimus , ORSII SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES I. Cirsum parsum , foliis rotam ribus, integris, aversa parte albidis , di ea tulis compactu . ,

IN Montibus Brixiensibus contra Baldum ab oriente sole tumulosa hoc Cirsum incolit loca; Radi cibus nititur multis, oblongis, exilibus, ac subpullisi foliaque fert integra, obtusa , parva, superne viridia, inferiae albida, & in peripheria exilibus spinis vallata.

Diximus autem in definitione foliis rotun laribus conserendo folia nostri cum communium Cusiorum soliis ;nam elliptica sunt , si absolute sumantur . Caulem vero nunquam dodrantem aequare vidimus, in cujus superiore extremitate capitula plura sunt praedense posita, re floribus purpureis ornata. II. Cisam parueum , longifolium , A op M.ApEMy.Sequitur hoc certa similitudine praecedens , quare di simul c duobus tamen iconisinis 3 in unica Tabella r

168쪽

PARS ALTER A. III

praesentabimus. Differt vero cum foliis longioribus , nec albidis, tum flosculorum capitulo unico fere min. mo caute innascente; praeterea illud in alpestri regione oritur, laetaturque siniti, aridaque sede; hoc in Tar-visinis tantum colIibus, re clivis , re tam etiam in sylvis , si instequentibus virgultis consitae sint, reperitur.

IIL Orsium abinum , magnis , di integris foliorum laenniis , ac sore purpures is

Venio nunc ad proceriora Cirsia, quorum hoc primum describam, repertum in celsioribus Bassanensibus iugis , loco gaudens opaco , uliginoso, di Septentrio. di . Nascitur intra praedensam Herbarum sylvam , non tamen difficile viis; quoniam ob suam proceritatem omnibus praestat . Radicibus est multis , oblon- sis , crassius lis , ac nigris, quibus firmiter haeret ;gurgit ad trium cubitorum altitudinem , caule firmo , tereti, sulculis per longitudinem duetis inaequali, ac glabro . . Folia quae ex radicibus producit , pedalia sunt, quae ex caute , bessem longa:utrinque tamen similia , laciniis nempe usque ad costas productis , retres digitos longis, viridibus autem, sed paulum inferne pallidioribus . Hae vero singulae ternos , ut plurimum , nervos, qui paralleli, ac aequaliter distantes per Iongitudinem ducuntur, producunt; in ambitu autem spinis asperae sunt; reliqua parte glabrae . Caulis porro in duos tresve ramulos dividitur, qui sustinent capitulum plerumque unicum , purpureis floribus orna. tum ; quod, flosculis arescentibus , deorsum reflexum nutat, tandem8ue in happos per maturitatem resolvitur unaque semen ,rgit longiusculum , ac albi

dum .

Hoc quoque TabuIis nostris inseremus , addentes juxta quae t uuntur duo , cum vel propter elega tiam,' ob novitatem formae, non rejicienda ego j

169쪽

IU. Gesum alpinum, foliis inferioribus retundioribus , det ditiise, 'perioribus in acutos , di profundos dentes

excatiatis . -

DUm per praeruptas valles ad Pestrensem urbem properabam, haec perpulchra Cirsii species occurrit, quae radicibus plurimis , firmis , oblongis , &nigricantibus innixa, hinc atque illinc declivia montium cincolebat, atque intra minores Herbas facile discern batur . Est autem caulis sesquicubi talis, cujus ad exortum folia exeunt magna , rotundiora, dc ser marginem secta, spinisque aspera : at quae Cauli adhaerent, quam simillima sunt Dentis Leonis folio. iisdem tamen spinis armata. Circa finem porro caulis adest capitulum modo ( re ut plurimum quidem unicum, modo geminum, purpureis flosculis exornatum. Prae se fert hoc Cirsum similitudinem cum illo, quod

nomine Cardui pratensis, Acanthoidis , alpini , flore purpureo colitur hic, fortitan Orsum incantia es, alpinum ,

flore purpureo TOURNEF. IV. R. Heia. i nihilominus, comparatione instituta, discrimina multa apparent; quod nempe in nostro dentes longiores sunt , angustiores , acutioresque , in illo laciniae latiores , & in dentulos aliquos lubdivisae; quod folia, quae subsunt . breviora & latiora nostrum producit, illud e contrario U. Cirsum adinum , Ecbinopi folioia flore purpureo .

Natale solum obtinet hoc in Baldo in summo vallis de I a jugo, qua Capreae ex Monte Majore ad penitiora, & sylvestria revertuntur. Ibi per herbidum tractum nascitur radicibus mbitis nigria, dc sparsis ex quibus folia producit Echinopo similia , longioridibus tamen laciniis, quae in orbem humi strata visponuntur. Ex eorum medio egreditur caulis bicubita-

Iis iisdem stipatus foliis, ferens de summa parte parva capitula purpurascentibus fioribus

170쪽

PAR S ALTER A.

mTAE SPECIEBUS 'ADDATUR SV UENS.. Con ea metae aurea Saracenicae folio , flore luteo . pallido .

INter Conriarum species non ultimus locus dandus esse huic mihi videtur cui tanta est similitudo

cum Uirga aurea , Iatifolia , serrata C. B. Tin. 168 reTO URNEF. I s. R. Herb. 8 . sive irga aurea, Foe Solidagine Saracenica, latifolia, serrata J. B. r. io 63 , ut, demptis capitulis , . non sit ovum ovo tam simile . quod in causa suit, quantum quidem conjectura a ui possum/ut ab Auctoribus praeteriretur , . cum nimirum florentem non vidissent . nascitur enim in Bassanensibus montibus, ' sed in Summano copiosior quem montem , certum est , Bauhi hos inter alios peragrasse . Sed utcunque est , haec diversi generis est, & etiam diversie classis; gignit radices plures cubitum longas.crassiusculas, paucis fibris instructas , molles, intus foerisque albicantes, ex quibus cautes erumpunt multi , bicubitales , re ramosi, ferentes in ramulorum extremitate capitula plurima velutii in umbellam disposita , quae Intra squamosum , di teretem . calyceml flosculos, qui ex Iuleo languescunt , colligunti foeta si mine parvo, re Ioblongo , pappisque instructo . r . Esset porro nullius usus , Conyram hanc in Tabulas referre, ob similitudinem , quae inter hanc di il-Iam Virgam auream omnibus quidem notam , ct vulgatam intercedit , nisi radices diversae, &' capitulacum flosculis id evigerent . . , .

SEARCH

MENU NAVIGATION