장음표시 사용
41쪽
inde venit orbis densioris substantiae, colorisque obsoloeti di pulli; hujus quoque crassitudo ad totam diametrum est trientalis. Porro pars ea orbis inserior, quae radicibus subest, deficit; & membrana illa exterior
ex qua radices oriri diximus , toto eo intervallo , quod a materia orbis secundi inane relinquitur, alteri & imteriori membranae adhaerescit . Haec autem quoniam a parte conveTa in corpora anfractuosa , ac candida quibus per secundi orbis materiam extenditur & di funditur crispatur, non recte membrana dicenda esse videtur ; sed nos hoc nomine appellavimus , ob th. teriorem di concavam superficiem, qua expolita/est , di plana , ac etiam candida . Membranae ctiam munus subit, cum undique obducat coi pusculum quoddam , solidum, oblongum, & candidum , quod nucleum dicere soleo ; in cujus gratiam exteriora omnia fabrefacta videntur se Hoc transversim secto, apparent fibrillae a circumferentia ad centrum delatae ferri , im ter quas spatiola di cellulae relinquuntur humore albi. do & limpido plenae . Similiter circa centrum magna adest cavea eodem reserta succo, cujus quidem ut re reliqui corporis nullus est sanor . Ita fere internae partes se habent: at qui earum sit usus , me prorsus sugit . Dicam tamen nonnulla
quae ad clariorem historiam pertinere visa sunt ; nihil autem pro certo asserendo, sed omni cohibito assensu Suspicor itaque non solum per radices , sed re per i
tam corporis partem , quae humo adhaeret , nutrimentum deferri, ut per ova defertur Lacertarum Chamaeleontumque, unde nutriuntur , atque crescunt ;miticipio permeare orbem primum; deinde purius resimplicius secundum . Husus ossicium mihi videtur
analogum quodammodo utero, corpora autem anfra.
ctuosa interioris membranae esse placentae vice ; nam in illum orbem ex omnibus partibus alimentum depluit, quod deinde subit hujus membranae poros, . non abse
42쪽
que summo consilio ita expansae & productae & -- streino a nuclei fibrillis imbibitur, quae sic disponuntur ,
ut exceptum ad interiora transvehant. omnibus autem partibus extensis di absolutis, humor ille in medio contentus , novo semper a tergo accedente, impetum hinc inde facere, di quoquoversum vi erumpere tentat ; re, dum innixi humo undique parietes resistunt, a superiore parte repetitis conatibus viam sibi aperit, & m. ras evadit . An vero semen una inveniatur , quod tunc secum raptum diffundat, non ausim assirmare. Tanta machinatio sibi pro suo jure poscere visa fuit, ut ne tam jejunis verbis traderetur . Dabimus quoque operam, ut tota sit in exprimendis partibus artificum manus , quando nos tanta curiositate consectati sumus a
44쪽
DE PLANTIS, Guae certo ordine producuntur . atque generantur.
De Plantis , quae certo redine produc-- , atque gen rantur, gemmas non ferentibus extra terram.
De Plantis gemmas non ferentibus extra terram, Minus perfectis 3 quarum semen solum notum est, flos autem vulgo desideratur. CLASSIS UNICA TO URNER XUL AD EM de causa quam supra innuimus , in his quoque Minus Perfectis Plantis recensendis, exterioribus notis standum est ; nam , etsi semen rant, est tamen ita exiguum, ut ejus figuram nulla ratione oculus inermis percipere possit. Quare, cum ex seminis forma nequeamus, a positionere loco, in imo nascitur, prima discrimina desumismus . Hjnc uas qmnes Plantas tu duas partes sepa
45쪽
ramus, Bolanici : in prima collocamur quae fructum foliis innatum ferunt; in altera quae non ferunt foliis inhaerentem, sed alia ratione in capitulum nimirum collectum, aut in racemum dic. . Primae partis plura genera Plantarum sunt : To recensebo illa tantum ovibus subjiciam: species , hi licem nemperas Lonchit, dem , Polypodium , Rutam Murariam , &'Filiculam: Alterius autem & pauciora sunt, & duo solum a poebis commemorabuntur , Lichen , & Muscus Nunc superest, ut ordine incIpiamus . . .
De Tlantis Minus Persectis , quarum fructus foliis
innascuntur . FILICIS SPECIEBUS ADDANTUR SE UENTES.
ANntequam tamen Filicum descriptiones aggrediar, necessarium duco quarundam vocum explicati nem praemittere quibus uti soleo in describendis Filicibus, Lonchitidibusque, re aliis; hae enim mihi visae sunt plurimum conferre, ut clare & distincte, quam maxime fieri potest differentiae illae exponerentur. Nam cum Filices, Lonchitides, di aliae simillimae suum in foliis ferant semen, non amplius considerandae sunt, quasi foliis tantum constent, ut credebatur ab Antiquis, sed veluti Herbae quaedam totidem caselibus instructae, quot in singulis sunt huiusmodi folia. Hi autem caules ut suos ramulos & folia habentes . Itaque Caulis nobis erit costa a radicibus erumpens , quae ad apicem usque producitur ; Ramulus qui a caule seu costa nascitur: & ciuae a ramulo Ala ad similitudinem avium t hanc distinguimus a ramulo, quod brevissima per latitudinem extendatur ; ille sit longe lateque diffusus . Rursus erunt Tinnuo hinc inde ab alis ortae. Quidquid autem a pinnulis progredi i
46쪽
tut si grandiuim um ae sim ; sin minus Dens apella.hitur on Porro si foliolum citiuisiones obtinuerit , hae
Denticulorum nomine venient; .re semper cum dentata
pars aliqua dicetur, aut denticulis instructa, levis brevisque in ambitu sietio intelligenda est. His spositis quae nosti lamus, ut nobis concedantur: est Ramina vi, vel Ramosa est quae rhm i, pinnulisi sali ni struitur; unde nostra
innat s minor, i simu integris, talis erit; incinxi ni inque rapausi, jalae, pinssulae . Filia ramosa, r.es in elis aera viis . C. d. Tim g si , et ToURNER: sis ramulos , i, alas, pinnulas , & folio.us mssi ex . ouamobrem breviter u definiretur: Filiae fviolis integris, statim omnes illius partes innote ent. At Non Ramosa ramulis Wivatur; alae & pinnulae n cessario insunt; re alae a caule sive costa nascuntur; caetera autem ut foliola, & denticuli, si concedantur, non recusat. Alas A pinnulas solum habet nostra seucunda, dc ea ratione dicta Filia non ramosa, pinnulis denisse positu , integris , ct extremem planit . Filix non ramosa , dentata et segs8 , de DURNER M'. R. Heia. 336 as , pinnulas, ae foliola, nacta est . Filix non ramo-j, y petiolis grauams iter tenuissime dentatis C. B. Pin. iv ivd. a. petres TABER. Don. Ty Iasu,' pinnulis, soliolis , denticulisque constat . .n Ex his itaque voculis tantum beneficium consecuti suis
mus , ut, positis illis sive definitionibus, sive potius descriptionidus, nihil aliud desiderandum sit, quam modus crescendi. & locus sedesque natalis; quibus additis nihil praeterea est, quod sit Lectorem immoratu.
At quoniam omnes hujus classis Plantae , sive fru- eius ferant foliis innatos , sive non , partibus hujusmodi instructae sunt , quae facile sub scalpellum cadere possint, ne de singulis id iteremus , satia erit hic uni-
47쪽
versim indicare , omnibus certam sedem certumque honorem in Tabulis nostris, mansurum . Nunc deni que Filices describamus.
I. Fiax ramosa, minor , planusiis integris.
Cui cutique lab alpestrium montium radices occurrit plurimis caulibus , sesqui palmaribus , qui statim a terra sex digitis ramosi fiunt ; ramuli bini & bini ex adverso nascuntur, & ex his alae usque ad caulis ni dium longiusculae, & alternatim positae , in reliquo caule binae & binae pari intervallo sibi respondentes, ac breves at pinnulae integrae sunt : quibus peculiariter haec Filix opponitur Filici ramosa minori I. B.
g. r et , sive Filio ramosae minori , pinnulis dentatis C. B. Pin. gs8 , S TO URNEF. IV. R. PDG.-s36. II. Filiae nare ramosis, pam' uis amfissime positis, integris , et extreme planis III. Eadem , sed alis inferioribus ex adtierso Mnis ci bi nis , pinnulisque latiter dentatis .
Nascitur utraque in stillicidiis montium, in opacis, ct uliginosis saltidus , altitudinis sesquipedalis : illae quidem dissimilis omnibus ; haec vero privatim Filici non ramosae dentatae C. R. Pin. Is 8, & TO URNEF. IV. R. Heia. sgi. Filici mari DOD. Pempl. ψεr, cum pinnulis dense positis, re alis binis & binis ex adverso , tum facie quadam sibi propria. ' . m. Filia non ramosa, alis, es pinnulis ister se distantisus, sed pinnulis longM, ct dentatis . Vidimus hanc in Euganeis collibus inviis vallibum abstrusam; magna manu legendam pars illa fert, quae profundissima inter Ruam re vendam montes aperitur . Surgebat autem duorum pedum altitudine , maxima ; unius minima . Caetera ex description alent. Diuitiam by Go le
48쪽
. Filia non ramosa minor , pinnulis magnis, longis, di Mofunde armatis .
Dicimus pinnulis profunde Eentatis habita ratione princedentium; nam Ii vel sine hac relatione profunde se. istae invenirentur pinnulae , foliola dentata pars esset dicenda . iQuaecunque montium inviseris Iocat sive per diruptas angustias, re asperas Rubis valles iter tentando; sive medios inter saltus, ct caeduas sylvas, aut castaneta incedendo, modo loca sint ad septemtrionem conversa, passim hanc obviam habebis ; gaudet enim umbris . aquosilaue sedibus, in quibus telicior venit, licet ei
crescenui modus intra septuncem circumscribatur . . Filix non ramosa , minor , alis , ct pinnulis dense positis , sed pinnulis leviter dentatis . In iisdem locis, maxime in quibus re tertia nostra Filis noue ramosa, alis ex adverse Mnis di bisus, smni isque Een Fime positis , ae letat, dentatis consedit, nascitur haec , a qua tamen distat ; primum quod alas haud binas dc binas sibi respondentes fert, sed alternatim ; deinde quod densiore agmine eas explicat; postremo quod altitudinis est quincuncialis .
VII. Filis parva , alis rarioribus , di pinnussi brevibus ,
Non est haec quoque Filicis species omittenda, quae in similibus sylvis , umbrosisque locis promiscua viget, facileque ab omnibus aliis distinguitur . Ex caule fere dodrantali alae alternatim oriuntur, limiuscula intercapedine distantes , quae eadem sp alii Proportione totum caulem exornant; his pinnulae angullae, brevit resque exeunt , in ambitu sectae, & ita elegantiae plurimum ac pulchritudinis prae se serentes . B x UTILDisiliam by Cooste
49쪽
- VIII. Filiae non ramose, ala, ct pinnulis aera trie positis , bd pinnulis longioribus, .min Phola dentata ditiss. Cum haec facile inter caeteras forma & elegantia emineret, quasi, humiles indignata penates , sumina petiit juga , Fagos colens, earumque umbram-sequens . Caulis autem altitudo ad sesquicubitum hoae' usque ad dimidium caulis pari spatio sibi ex advers' nascendo respondent: at caeterae , quae reliquam
caulis partem tenent, alternatim exeunt, eademque ratione , qua caulis contrahitur, fiunt breviores , an ustioresque. IX. Filia non ramosa , minima, alis , ct pinnulis densepositis, pinnulis autem latioribus, ct Eentatis .X. Filia non ramosa , omnium minima, pinnulis in foli lis se s o.
Quoniam utranque humillimam novimus, ideo sium de his paucula more nostro dicemus. Nascuntur ambae in montibus modo rimis saxorum insidentes, m do secus rupes; sed ubi ubi sint, aquas ex superioribus stillantes sequuntur ; Illa autem frequentior ac quadrantalis: hanc tantum legimus in Euganeis vallibus pusillae quidem altitudinis, &, ut plurimum ad un
XI. Filis non ramose, alis ex intervallo positis , di foliolis
Gignitur haec quidem in montibus qua ad Septemtrionem verigunt, sed densissima in vepribus Rubisque: dissicilis mi Iectu . Nae ex caule sesquipedali exeuntest si duos tresve ordines excipias , qui primi a terra occurrunt non sibi ex eodem loco adversae prodeunt, etsi parvo spatio distent, quod & in aliis observare licet . At duabus ortis, longa caulis pars interjacet,
50쪽
antequam alius ordo nascatur ; qua distantia tertius quoque removetur a secundo, & ab illo quartus: hac tamen lege, ut quanto magis ad caulis extremitatem acceditur , tanto brevius relinquatur intervallum . At innulae ex alis ortae, angustae sunt. longioresque, nula ex parte se tangentes soliolisque instruuntur in
ambitu sectis quidem, sed parum.
XII. Filix non ramose, alpina, alis rarioribus , ct pinnulis sinuatis , foliolis autem dentatis .
Sesquicubitum producta degit inter Fagos Sinarum Alpium, quam non solum pinnulis in sinus collectis, sed & peculiari forma, ac externo habitu differre vidimus ab omnibus aliis . Quoniam vero haec de Sinis admonuit, quas saepissime in hoc Libello commemoraturi sumus, operae pretium nos facturos speramus, si de ipsis aliquid indicabimus ; praesertim , cum nulla ( quod sciamus ehtet apud Bolanicos mentio. Hae Alpes contra Baldum ab occasu collocantur, uno interfluente Athesi divisae ; quarum altitudine non contemnenda superata , amplissima excipit plan, ties , nullis interrupta jugis; nam haec in extremitate collocantur partim contra solis Occasum, partim contra Septentrionem c ex quo loco imminent Hallae non
ignobili oppido , quae sibi longa serie committuntur. quare vacuum illua immensum, ut ita dicam, spatium relinquitur , quod perpetuis panditur pratis, longe lateque prorrectis , sed magis contra Orientalem regionem. 1antae autem ubertatis solum, ut innumerabilibus armentis pascua lassiciat , novellis semper
Herbis abundantia . iXIII. Filis non ramosa, alpina , foliolis , quae ad alat ,