장음표시 사용
191쪽
tate conspicua, placidior morbi progressus observa tur , actiones vitales potissimum vigent, nec nimis intenduntur si aeger de gravativo quodam sensit in corpore conqueritur, qui a sanitatis agilitate dis fert si in eo infirmitas sensuum I saepe gravis auditus , stupor & torpor in omnibus actionibus ob servantur. Cuncta haec symptomata , quae in graviori morbo non numquam vehementiora sunt, malignitatem quamdam indicantia, se & excretioniblis, placide interim progredientibus, non nisi lente evanescunt, donec aeger , sibi redditus , praeter debilitatem quamdam, a morbo relictam, nullum incommodum sentiat.
Vera autem crisis, quae materiam morbi coataone bona mutatam 3. I6. e icit , & ideo evacuans dicitur 3. 413. illam semper sequitur Cum enim in coctione motus intestinus & progressivus sanguinis & humorum paulo languidius , & Θpe ut in lysi g. εὶ procedat, nunc intenditur, &materiam morbi ad eXcretionem aptam viribus aucti S movet, per varia corporis colatoria , & quidem per nonnulla largius, expellit, & ita finem morbi fatacit , etsi languore adhuc remanente, apta diaeta discutiendo. g. 428. Raec quidem mutatio definitis saepe temporibus sib solvitur , ut agitatio major , uno die peracta ,sieu fortior parosysmus , post aliquod temporis
192쪽
inter 'allum evacuatoriam crisin futuram iri praeducat. Dies rumirum septimus C si index noni, undeo cimus decimi quarti decimus octavus vigesimi primi. In omnibus tamen morbis tam regularis materiae morbosae mutatio haud expectari debet , sed eventus morbi potius ex coctione , huc usque I Cra- icta , & symptomatibus criticis perspicitur , licet re indicia criseos & crisis ipsa pro differentia aegrorum& indole morbi in Lerdum accelerentur, interdum
Quoniam vero symptomata critica cum morbo iis 3. 13. saepissime conveniunt , attentus omninoiit medicus, ut ea annotet , distinguat & moderetur. Sunt illa vero quae sequuntur , generalia rincrementum virium , Vel certe consistens Carum robur ; aucta febris in aestu & siti conspicua ; res pira tio profunda , lenta , molesta anxietas insignis prae cordiorum, vel cuni vigiliis, insomniis & deliri is, vel cum torpore & gravitate corporis singulari, obnubilatione sensuum & somnolentia. Specialia vero , diversis crisibus propria , signa vix enumerari sed , ex specialibus morbo tum historiis peti positant. 3- ψJO.
Fadem etiam in metastasi interdum eveniunt, quae tamen non semper tam placide procedit , ut superius g. IO. annotavimus , sed vera crisis metastatica & illa in primis , que in febribus exanthe malicis observatur , graviora saepius symptomata
193쪽
Ostendit. His enim tunc temporis accedunt rubor- 'cutis , cum titillatione 6 punctura , nec non alia
signa malignitatis f. I3 quae pessimum si ius materiae morbo is , nunc motae , statum declarant , praesertim.si vel copia ejns , vel defectus virium, absolutam propulsionem impediat, & hos morbos dissici es judicatu reddat 9 3I. In symptomatibus itaque morbosis & criticis di
stinguendis actiones vitales prae reliquis attendendae sunt quas, fi efficaces cognoscimus, licet de reliquo pessima oboriantur symptomata, haec tamen esse cri-rica , maxima cum probabilitate colligimus. Si vero actiones vitales admodum labefactatae inveniuntur , morbi symptomata vitam superare , concludimus Praeter ea vero , de his judicaturus , consti tu tion emetegri in praegressi sanitate , & progressum morbi in truditate & coctionC bona perpendat, quae judicium de motu critico , vel morboso facilius reddunt. Si tandem in dissicillimo morbi statu & ipse medicus dubius haeret , attenta expectatio aliquot horarum vel levamen , vel augmentum morbi declarant. g 32. In primis vero de felici morbi eventu e rtiore ureddimur , si crisis ipsa in excretionibus apparet si sudor alvi fluxus, urina, haemorrhagia , salivatio vel
alia, quae in crisi nacta statica observantur, abscessus S exhanthemata cum levamine di quiete aegri acue dunt & prorum p. it, Si tandem pro ratione audia
194쪽
186 PARS IV. CAP. V. Dp SIGNIS
xum harum excretionum symptomata morbi dccre sciant , spes etiam lanitatis recuperandae multu ni
Ipsam vero crisin evacuantem bonam & ad mor bum diis pandum sufficientem esse, non primo intuitu , sed saepius post decursum aliquot dierum experimur. Rarissime enim morbi uno impetu solvuntur , , si hoc accidit, post validam evacuationem primariam , v. c. sudoris, successivae , sed mitiore qaliae , V. C. per urinam , sequuntur. Licet igitur eX- cretiones criticae ab initio saepe haud optimae indolis esse vidcantur , tamen , si magis magisque ad sanum statum accedunt, ut in doctrina de sudore, uria a cet. passim declaravimus , bonae notae judicantur. Cum etiam cristes interdum ex epidemico morborum statii , ex constitutionibus aegri in vitae genere, sexiI& aetate, variisque aliis mutationibus judicentur, eriperientia , ex praxeos specialis doctrinis acquisita ,
Eo vero tempore , ubi vel crisis evacuans , vel resolutoria, vel tandcm merastatica feliciter satis progredi videntur, non nunqHam accidit, ut p2 Ur batio critica oriatur g. 23. & materia, jam ad mutationem & expulsionem disposita, denuo oberraro incipiat, quae quidem res cum in 'ultimo hoc morbis odio , & aegro debili jam per morbum facto , acci dat, rarissime bonam coctionem, denuo incipiendam,
195쪽
promittit, sed materia morbi , vel aegi sim occidit ivel alium morbum & chronicum saepe relinquit.
signa itaque malignitatis in perturbatione criti Ieaea sunt quae g. 4ra. in cruditate adduximus: ac cedunt tamen & alia , v. c. siccitas in ore , cum sor ditie & crustis , in lingua & faucibus, singultus con tinuus , pulsus debilis, vel inaqualis , vel mire mira attas, ad consueta intervalla vix reducendus M. 33 3 respiratio stercorosa, suffocativa, sublimis tremoreς α motus convulsi vi , completi & in completi, v. c. subsultus tendinum , inquietudo summa, vel situs in commodus corporis, oculi tristes , lacrimosi , mox fixi , mox vagi , deliria , non ferocia , sed cum motu laborioso & vagis palpationibus, aliaque varia , qu A1nsolitam mutationem , in corpore ostendunt.
Quamvis vero & in periculoso hoc statu ex
cretiones variae succedunt, mi fari S tamen conve
nientes iudicantur , si vel inscio aegro , vel curri summa molestia fiant, nec a viribus vitae , sed vehementia morbi pendeant, vel materia excreta pessimam Se destruentem indolem declaret. Sic stili cidia sanguinis, variis in locis observata sudor par ticulari, cum refrigerio extremorum, isque potissis naum pinguis, oleo sus, frigidus; urina, saepius reddita, tenuis, vel foetidissima. & alia plura , lethalem morbj exitum , mox sequuturum , saepissime prae
196쪽
Rarissime quidem , liis evidentioribus lethalitatis
signis se prodentibus, vires vitae latentes refocillantur, ac si vel maxime aliquando violentia morbi sen-1im desinat , & aliqua quies restituatur , ea tamen semper medicum de morbo lento , per materiam malignam , in aliqua corporis parte, potissimum in viscere nobiliori, depositam , vel in illo adhuc ob Errantem , excitato , sollicitum esse jubet. Insignis tamen virium prostratio , cum lenta febre perdurans , saepius intra breve temporis spatium vitae inem facit: saltem viribus utcunque redditis , molesti saepius morbi , ut cephalaa, ast lima CCt. rClinquuntur , qui quidem , nisi nova oriatur febris , ideoque nova coctione immutentur, vix superarii possunt.
197쪽
. 'bortus 28 IAb Icellus 76 Acidi vegetabilis essedius
I 29. Ibo. Acrimonia humorum unde t . mechanica ibid. Actiones animales laesae 2IT seq. cur frequentes 7 228. diffitile cognoscunt Ur229. earumdem caussae 23
regrotus hominis status 9 Aeri admi X torum esse eius
JEtiologia morborum I 6.9 Alimentorum cop se nimiae efflesus I, 3. II inopiae effectuς Ii8. ipsorum cruditati; effectus II 6 Alvi obstructio 264Amaurosis et I
APpetitus ciborum quid praesagiat Τ 379. ejusdenivitia 2 T. holum caussae
24 seqq. Aurium susurrus quid p aesa
Bilis se ic excretio laesa 267
198쪽
is N, D E X. distinctio 3 s. species 37.
seqq. ejus signa 3I2 aquosa s. seros a 38. ut caussa Iso. ejus signa 3I3. piri tuosa 39 ut caussa I 6 I. ejus signa 3Iq. atrabitariago. ut caussa is 3. ipsius fgna 3I . salina ejusque species qI. acida q2. Ut Caussa I sq. ejus signa 3i 6 seqq. muriatica q3. ejus signa 3 18. alcatina Volatilis bc ammoniacalis qq. ut caussa I 63. ejus signa 319. biliosa seu rancidaq7. ut caussa 163. ejus
signa 32o. specifica q6. hujus signa 32I seqq.
Calculorum genesis IJ2. in bilis bc urinae viis este c-tus 173. urinae disseren
ut caussa morbo tum 1O8 seqq Canalium cavitatis au fige
imminutae vitia I9 ieqq. Cancer 78 Caries 79
Cavitatis auctae immitae vitia γ' seqq. Causi, morborum 93 sseqq.
externae Sc internae 97. re motae 98, procatareticae , proegumenae 99. praedisponentes 99. earumdem disserentiae Ioo. I 33 seq. occasiona es 99. IOO. IOS. earum disserenti se IO6 seq. Per Vim vitae correctio IOI. cauisa proxima quid tI8 I. quomodo enascatur
98. IO2. 179 seqq. ejus dem disquisitio disserentiae 18O. I 82 seqq. an a morbo differat i a 84 Cephalalgia, symptomata se-bris 2os Cholera 279 Cholerici, horum ad mor- hos dispositio 169Ciliorum vitia 23 Coctio inas seqq. ejus caus
Coeliaca assectio 2JIColici dolores Σ38. quid
Cordis palpitatio 2O9. ejus dem essectus MOCorporis situs quid praesagiat' 37O. ejus mala Con
ralium actio mechanica ut caussa morborum 139
199쪽
INDEX.Cram pus 223 Crisis 23 seq. 427. ejus signa q29. 432. 433. me' tastatica ψ2o. ipsius signa ΣΙ. 43OCritica perturbatio 423. 43 ejus signa 3 3 seqq. critici dies quinam sint i 428. Criticorum symptomatum consideratio ψ3 ICruditas qII, ejus signa ΑΙΣ. caussa proxima qI
Cutanea excretio ut signum 386. ea cohibita ut causis a morborum I 32.
Debilitas fibrae quid ' 33. eius signa 26 seq.Deglutitio laesia 23 I. ipsa quid indiceti 381 Delirium ut signum 37r
Densitas particularum corporis humani nimia 1 I
Elasticitas particularum cor poris humani aucta ocimminuta 21. fibrae solidae & morbi inde oriundis Emprosthotonus 223
EXanthemata ut signum 388. 22 Exercitatio corporis Vid.
Excretio nimia liquorum digerentium I 8. sanguinis I I. lactis II o. siper malis virilis I O. perspirationis I O. muci I 9. cohibita ejusdem I 33. uri-
Fames canina 247. bovina ibid. Febris 72. zo . hujus symp- tomata 2Os. signa 33zFebriles motus qO9 Fibra rigida 32. . laXa debilis 33. stricta 34. soluta 38. canales estor mans , hujus vitia syFigura particularum corporis humani morbo a 23. viscerum & organorum
Fluidorum corporis humani proportio laesa 16 N a Fractu -
200쪽
Frigoris essectus III. O 2. idem in morbis qui ct prae
Gangraena 77Glutinosum adscititium I . .
spontaneum ut caussa morborum. 162. Η
Ηemiplegia 22o Hepaticus 1luxus 262 Horror ut signum 377Η umiditatis calori junctae e sieci us II Humorum laesis quantitas 27. qualitas ibid. nimia tenuitas 38. spissitudo 39. lentor TZ. celerior motus . ibid. extra Vasatio 73. acrimonia ψ . nimia edi cretio ut causia morborum i 8
Ηypochondriacum malum quo ad caussas examinatum
Ιllus morbus 263 Imaginationis laesae vitia 17 PImbecillitas 'Impotentia virilis 278 nediae essectus 1a8 seq. Inflammatio 7 . ejus gene R. sis & eventus TI. signa 333. ea quoad caussas
ediaminata 18; Insecta , horum OV a Vidis V ermes. ut caussa morborum i 7 Intestinorum vitia , ut signa 38 . eorumdem vitia 258. laevitas 236 Intestinatis liquoris vitia 268Iσχουρια agi
Lacrymalium viarum vitia 239 Laetis se & excretio laesa
Lassitudo spontanea quid praenunci et ὶ 369 Laxitas solidorum 3I. ejus effectus ib. signa 294
Lentor humorum unde 33. 72. sanguinis 2os IctharguSLoci error TR