Praelectiones in diversos morbos chronicos

21쪽

etiam ingeniosa, aliqui leviter convelluntur; respiratio profunda. Plerique negotium illud vel verbum illud , quod inchoaverant adveniente paroXysmo, eodem sinito perii

ciunt.

Caul a remota varia est; spissitudo cali. da vel frigida , animi pathemata, meditatio

profunda, Vermes in pueris , imo etiam notante Dan Sisieten etiam in adultis, Omniaque illa, quae morbos cerebri spallicos, Convulsoriosque producere apta sunt. Prognosses periculosa est; abire autem solet in alios graviores morbos cerebri & nervorum. Cura in paro xysmo excitantibus stimulantibusque solet institui, sed haec. medicamenta tam in hoc morbo quam aliis soporOsis assed tibiis, uti e. g. sunt diuturni illi solii. ni, de quibus historia medica fida exempla

refert , nocent utplurimum; cum majorem humorum motum versus en cephalon faciunt,

quod alioquin suppressum ossicio hic fungi noti

valet. Prosunt potius ea , quae cerebrum, a compressione liberant , venae sectio in pede, ligaturae artuum, praecipue femorum , lenes frictiones artuum inferiorum post balneum crurum tepidum. Extra paroxysmum inquiri in caussam occasionalem & praedis ponentCIn Oportet, equa ille suis remediis oppugnare. Huc

22쪽

Huc pertinet aliquo modo Somnambulorum affectio , in qua commercium animae eremeorpore aliquo tempore suspeuditur, si musculos excipias, qui grediendo inserviunt, quosque anima adhuc regit; item subinde tactum , cum soleant shmnambuli obstacula evi. t ire, dirigente eos sensu tactus.

ophthximia est inflammatio membranarum oculum investientium, praecipue tunicae albugineae: Dividitur I in externam. internam leviorem. & in chemosin. Externa adnatam, scieroticam , Isubinde etiam palpebras occupat. Gemo sima oculi, ad usque retinam penetrat cum se. bro acuta inflammatoria, delirioque; ubi dein suppuratio, & oculi plenari a jactura sequitur. α) In Xerophilalmiam si ve ophthalmiam seccam , quae vera sanguinea inflammatio est, absque humore ex Oculis fluente, cum ardOre, dolore, ad lucem praecipue. 3b Et in Ophelalmiam humidam, ubi Oculus rubens serum acre & copiosum fundit. Estque defluxio vel catarrhus Oculi , quales C. g. post retropressam perspirationem, item tem vore austrino frequentes sunt, variaque

23쪽

nomina sortiuntur pro varia, quam Oeeupant, parte, ita ut modo coryZa, si ad nares, angina serosa, si ad fauces, raucedo sive βρογχος, si ad guttur, & catarrhus sive tussis catarr-halis, si ad pectus, rheumatismus si ad musculorum membranas, tendines, ligamentosasque partes transferantur , adpellari con sueverint.

Dividitur ulterius in idiopathicam , alterius morbi symptoma non est, & in deu- Dropathicam , e etiam II tomaticam, utio italmia venerea, scrophulosa, periodica sub qua febris intermittens latet. Ad instituendam curationem nosse adei rate Oportet speciem ophthalmiae. Sic si sit Ophthalmia fleca , sive vera oculi inflammatio, prosunt sequentia:

1 Si dispositio aut plethorica aut phlogistica in corpore sit, venae sectio in brachio vel melius adhuc in vena jugulari, si vero malum mere topicum sit , proderit scarificatio in nucha, & adhue potentius juvant hirudines, circa Oculum & ad tempora positae. Nam in omni inflammatione id probe tenendum, evacuationem sanguineam quam proXime ad locum inflammatum institui debere.

α) Si dolor vehemens fuerit , proderit

vaporem aquae tepidae admittere ad Oculum , item

24쪽

itena laete tepido lapius eluere, donee do. lor remiserit. 3) Diaeta excarnis & absque vino. 4 Ρediluvia. Emulsa nitrosa , serum Iactis. Praegressis his omnibus collyria refrigerantia , & frasta dolorifica tensione , manente tamen adhuc Ob vasorum laXitatem, rubedine , modicissime adstringentia proderunt , qualia ex saccharo saturni , floribus Eliaci, camphora parari possunt. Toto tempore Oculus dolens velamine tegatur. Ρro. derunt & cataplasmata & flores sambuci, medulla panis & pulpa pomorum acido - dulcium. Purgantia:& vesicantia in hae specie adeo

Iion Conveniunt, ut malum inde plerumque augeatur. Purgantia enim inflammationem Ueram non tollunt, eamque si universalis sit, semper eXacerbant, toprcam Vero sepius reddunt pertinaciorem. uamcunque enim mite purgans sit, tune numquam Operabitur absque aliquo humorum circulantium majori motu . Neglectus hujus Observationis facit, ut medicus tape miretur dolorem oculorum ve- me sectione levatum, dato postridie purgante , ut ajunt antiphlogistico, denuo recrudeseere. Univertim tanquam canon practicusat summi potest, eundem morbum per se , ex sua natura nunquam simul & purgaus &

25쪽

vetiae sessionem, exigere , etsi tape contingat , ut utrumque adhiberi debeat, morbo scilicet ipso alterum exposcente, alterum qu0dam symptomate urgentiori, postulante. , EX eadem ratione vesicantia nocent, ut inde mireri non oporteat, si ophthalmias siueas vesicantibus exacerbatas toties Videamus.

Cura ophthalmitie serosae consistit in eo, ut deposita ad oculum materia serosa aliorsum ducatur, evacueturque, &ado ut labefactata, debilitataqtie vascula in oculo denuo firmentur. Ρrimae indicationi

satisfacit purgans antiphlogisticum omnium optime, subinde & sudorifera , aliaque alias eXcretiones promoventia satisfaciunt ; huic ophthalmiae vesicantia dicata sunt, quae irritando vicina vascula serum ibi depositum expediunt, evocant, & diaphoresin quem effectum vesicantia semper praestant ob resorp- tum stimulum augent. Venae sedesio in hae specie non indicatur, & in subjectis debili bus , saepe catarrho sis, depositionem serosae materiae redderet pertinaciorem; nihilominus tamen si plethora, aut status simul phlogisticus sa guinis adsit , ophthalmia serosa in

siccam transire, aut cum vera oculi inflammatione jungi posset. ln ophthalmia scrophii lo- , ubi glandulae palpebrarum praeprimis scrO

26쪽

phulosa materia in sartae iunt, quam speciem ophthalmiae ex scrophiilis aliis aliarum partium facile digitos es, prodest mercurius dulcis, solventia, roborantia, corteX peruvianus, aquae ferratae, eaque Omnia, quae contra scrophulas celebrκta sunt. Ophthalmiam veneream sanat mercurius interne datus , & externe in collyrio adplicatus. Ρeriodica ophthalmia , quae, uti febris intermittens solet. regulariter redit, abaa que solo cortice cur tur. In curandis ophthalmiis observandum est: IJ nulla repercutientia topica adhibenda sicile esse, nisi siniuΙ & alia coindicata in auxilium vocantur. ab Ophthalmia negligenda nunquam est, omniaque protinus adplicanda, cum saepe subito malum increscat, & aeger de Oculo se riclitetur.3 Cum vix semilia fit, quae suum proprium collyrium non habeat, adeo ut inume. ra remedia celebrentur , cautus sit medicus, ne facile quid admittat, cujus compositionem ignoret, aut quod ex valide adstringentibus vel vero ex acribus, irrituntibus, componatur, quae Ophthalmias graviores faciunt, sarcosim albuginemque producunt.

27쪽

l 4.3 Circa collyria haec observentur. Flo. res ginui in collyriis frequenter adhiberi soliti in aqua non solvuntur, hinc semper ait. quid niueilaginis sem. Cydonior. Vul gumini tragacanthae addi debet , filio ii,spensi te nentur flores Zinci. Idque insuper observetur, ut lagenula, quae aquam Ophthalidi cana continet, semper ante usum probe concutiatur. Sacharum saturni ad grana iij - iv. pro uncia aquae lenissimum adstringens mediis camentum efficit, totumque in aqua dissolvi tur. Tolori aqua Ophthalmica constat ex momento salis ammoniaci & sacharo saturni, quod in serosis ophthalmiis egregie convenit, cum lenissime stringat, & exiguo suo stimulo vasa ad sui contractionem excitet. Collyria quibus optum inest , perniciosa sunt. ui frequenti defluxione ad oculos laborunt, bis terve per diem oculos frigida eluant, ut sic robur debilitatis vasis oculi inducatur. In ophthalmia hac serosa, pertinaci, uti oblanguidum humorum motum , materia serosa ad oculos deposita denuo in circulum redii. ci non potest ; fibra inerti, torpida , 1latuliquidorum aquoso convenit remedium ab re is pocrate lallidatum , ubi ais , vini meraci potio Ophthalmiam solvit. Si post adplicatum cotilyrium oculus inde vehementiva doleat, a lia adtoll. III B

28쪽

I 8 tepida, si sit ophthalmia sicca , frigida vero si serosa fuerit ophthalmia, eluatur.

Ad morbos saucium explicandos delapsi sums, quos inter primum sibi locum vendi

De illo. Eso autem angina sensu latiori accepta, impedita υalde, aut dolens deglutitio , vel respiratio , Vel utrumque smluc Dis o mali hujus est in anginam meret iram , assis 4 ae vitio scilicet alio, reliqui corporis , & inter anginam fmptomaticam, que alterius morbi solum symptoma est. Symplomaticae hae angine omnium sunt frequentissimae; & eo curatius considerandae , quo magis inter se diverse sunt, diversam. que opem postulant. Anginae ergo symptomatice aeque propemodum variant, ae ipsie febres, quibus tan-quqm symptoma angina supervenit hinc alia divisio anginae fit 1 in in animatoriam si huic malo angi-moth febris inflammatoria comisceatur , si veea Maussa anginae sit, sive effectus. Haec anginae species in suppuratoriam , gangraeno me seirrho am subinde abit. Item in aliamst quam

29쪽

quamdam anginae speciem nuper primum de scriptam, quam peculiariter morbum stran, gulatorium , quem una cum aliis anginae speciebus postmodum explicabimus fusius. Dividitur αὶ in pituitosam sive febri pituito e

Iunctam 3b in rheu ticam, ubi febris xleumatica adest. Hanc subinde cata; rbaLm, & sero .fam appellant,

ticam.

s) in anginam ei dis elato am , morbillo fam, variolosam, scarlatinosam, urticatam, pe- techialem, b miliarem, trademissi gangrae. nam vere malignam. Dividitur 6 in anginam veneream, sco buticam , ophth am, mercurialetri, 7) in anginam uriam inferoplutoris, item in iis, qui ex ingenti parotide non deglutiunt, 8) in anginam , fustericam&Θpochondriacam & in anginam parat eicam. Divisio haec desumpta ab ipsa febris natu. ra optima videtur, cum ejusdem ipsa meden di methodus inlisitatur. Sed alia quoque divisio, seu potius sub ἡ divisito superest, non praetereunda , qUam ma-Xime antiquis scriptoribus medi eis debemus.

30쪽

Alia enim angina dicitur Onanete, aesi diceres, strangulatio canina; ea est inflammatio glottidis, ejusque musculorum, absque apparente tamen extrinsecus tumore. Haec anginae inflammatoriae species ad morbos plerumque acutissimos, & cito perimentes per tinet. Etenim rimam glottidis , partesque ibi membranaceas occupans febrim validissimam sibi junctam habet. Praeterea, cum ipsa glottidis rima asscitur, facile fit , ut membranae ex inflammatione tumentes voci & spiritui meatum intercludant. Sic aeger ex sunfocatione perit aut potius ex strangulatione intra brevissim uin tempus, intra horas Videlicet XXIV. aut etiam citius. Noscitur haec species anginae, ex acutissima febre , dolore

circa caput asperae arteriae, quin tamen tumor ullus conspicuus sit, eX voce acutissima, clangosa, respiratione parea, erecta, dolente, & ex extrema aΠXietate.

Alia est BnancJe quae ce sophagi initium assicit , quaeve lingua depressa conspectui

patet.

Alia para nanche , quae levior est,& superficiaria glottidis, vicinarumque eidem partium assectio, leviorque e. g. inflammatio. Aliam vocant Parasynanchem , quae ' constri-6iores saucium, uvulam, velum pendulum pa