Praelectiones in diversos morbos chronicos

31쪽

lati, tonsillas, tubam Eustaehii obsidet, &lingua etiam non depressa conspectui patet. Alia demum anginae species ipsam interis nam asperae arteriae superficiem assidit, sedem. que suam habet inter caput ejusdem asperae arteriae, & inter ejus in bronchia divisionem uod si1 vero malum inferius , atque infra hanc in bronuhia divisionem haereat, jam non ad anginam morbus hic pertinebit, sed ad pectoris assectiones , peripneumonias, pleuritides, catarrhOS.

Ad ultimam hanc anginae in aspera arteria locatae speciem pertinere videtur supra nominatus morbus, quem strangulatorium appellant , descriptum ab Homio Clar. Rosenstemio, aliisque quibusdam Suecie medicis Morbi strangulatorii indoles & historia haec est. Infantibus maxime frequens est, & qui ΙΣ aetatis annum superarunt, rarius inde assiciuntur, Incipit more illo consueto cum horripilatione, calore, pulsuque febrili. Accedit dolor per totam asperam arteriam cum respiratio. ne dissicili, facili tamen deglutitione. uibusdam anteriora colli mediocriter tument, dOlentque ad attactum. Febris augetur, pulsus sit durus, sicut in inflammatis solet. At repente gravissima respiratio fit, & creberrima, dolor evanescit, pulsus concidit, & cito per

32쪽

eunt. Subinde membrantieeuna canalem peros rejiciendo , aut quasdam quasi membraneas lacinias ex pefforando sanantur. In cadaverum vero sectione deprehenditur crassa membrana asperam arteriam intus convestieras , uti & bronchia , qtiae facile deglubi atque extrahi potest. Morbum hune populis quibusdam ad septentrionem sitis magis frequentem , saepe epidem cium inter infantes ma-Xime, atque etiam contagiosum pronunciant. Interisn tamen, si omnia adcuratius pensitentiar, morbus hic frangulatorius cille hae v. tige Brenneb idem esse videtur cum angina illa in ammatoria , quae , non caput asperae arteriae, quemadmodum in cynanche fit, sed ipsam internam potissimum asperae arteriae superficiem assicit. Repentina mutatio pulsus antea duri in debilem, repente accedens suffocatio, membranaceus canalis. qui asperam arteriam ti bronchia intus investit , & post mortem facile evelli , extrahique potest, item paucorum salus per expectorationem ejusdem membranae, facile mea opinione eX-pli estiatur, si ponamus, materiam phlogisticam per CX trema Vascula trans sudare , & superfidiem asperae arteriae oblinire, atque, pro sua indole, in membranam fictitiam coire. Id

ita fieri non raro videmus in pleuritide & pe-

33쪽

23ripla elimonia, nbi materies pillogisti ea mobilis redditur, & prava crisi, non in bi olaelii Ortim ramos, sed in cavum thoracis deponitur, ibique coit, ac pseudo membranam quandam eiungit. Sed oculis ipsis usurpamur hanc crista in quibusdam tonsillarum inflammationibus , ubi serum phlogisticum trans sudat, tonsillasque membrana quadam albida obducit. Cura, ne hane alio disseramus, hie sub-1aectam. Morbum in duo stadio dividere oportet ; in in ammatorium videlicet, & suppuratorium : in primo stadio spes salutis est diamethodo summe antiphlogisti ea, qualem Omnes membranarum acute sentientium phlogOses semper requirunt. Huc pertinent Venae

sessio, sectio jugularis, & maxime hirudines

ad collum scopo discutiente. uodsi vera inflammatio fuerit, vesicans. & sinapis mus nocebit; proderit autem in rheumativa. At vero si elapsum primum stadium fuerit, vix ulla salutis spes superest, nisii aeger materiem hane puriformem , aut phlogisticam transsudantem sputando per Os rejiciat, antequam ea coalescere in membranam possit. Quidani in hoc altero stadio servati sunt, orto sponte vomitu, rejestaque fiffitia membrana inter Vomendum. Hare Observatio quosdam permovit ut in hoo altero stadio emeticum

34쪽

exhibeant, ut equitato vomitu aliena materies non tam de ventriculo , quana eX aspera arteria eXcuti acui .

Interim non omnes morbi strangulatorii sive anginae membranuleae descriptiones ita con Cordant, ut unius semper ejusdem speciei hie morbus videatur. O. Gregori manifesto

asserit, subinde non inflammatoriam febrim, sed putridam huic anginae junctam esse. Hinc etiam est, quod neque semper membrana illa fietitia intus asperam arteriam ob vestiens Observetur.

Anginae inflammatoriar, sive ea cynanebe, sive synanche, si1ve alterutrius levior gradus sit, Omnes notos aliunde jam inflammationis exitus habet. Vel enim benigne resolvitur, vel in suppurationem abit, vel in gangraenam , Vel vero in scirrhum afecta partis, hinc novae anginarnni species oriuntur, suppuratoria nem , gangraenosa , Sc seirrho a. Subinde angina inclammatoria solvitur metastasi materiae facta ad partem quandam exteriorem , liberatis saucibus. Vel vero fit funesta aut saltem Perquam periculosa depositio ad encephalon. Vel pulmones, ut angina in phrenitidem, vel peripneumoniam ferme semper lethalem abeat. Sed & alius es: anginae inflammatoriae

exitus, scilicet suffocatio, si deleta gluttidis

35쪽

rima spiritus intercludatur. Inter caussas inflammatoriae angitiae ea omnia referri debent,

de quibus constat, quod producendis inflaminationibus apta nata aliunde noscuntur. Cauiata hae eo fastilius in ahium deducentur, siquis frequentes jam antea anginas habuerit , iis ances fuerint irritate vento aspero boreali admissis, sudante corpore. Indicationes communes hic morbus habet cum aliis inflammationibus, hine methodus maxime antiphlogistica adhibenda. Evacuationes sanguineae pervene sedilonem in brachiis , per hirudines edirecto loci assecti adplicatae , per scarificationem colli, per venae jugularis apertionem, vel per sectionem raninae. Mirum est, quan tum venae sectio topica proxime locum in . flammatum instituta possit. Conveniunt, si δε- Ar magnus sit, cataplasma emolliens, ipsi dolenti parti adplicandum, collutorium tepidum emolliens. At vero doloribus jam mitigatis praeferenda ea sunt, quae emolliunt simul, simulque discutiunt. Interne nitrosa emulsa, aliaque congeneris speciei medicamenta conveniunt. An hic purgante antiphlogistico revulsionem sic dictam tentare oportet γ an vesicans ipsi cervici adplicandum y uaestio heu gravis est, cum diversa hie praxis vigeat, &opiniones diversae. Verum si in mentem re-

36쪽

dueamus, quod adsit primo febris is fiammatoria universalis & secundo quod simul topica saucium inflammatio jungatur, facile utramque hanc de vescante & purgantu quaestionem res it Velnus. Inflammans canthari una vis ab ipsa morbi indole contraindicatur. Nemo enim absorptos intra humorum Oceanum cantharidum stimulos antiphlogisti eos compellabit. Prietterea si loco assed to emollientia una Ilimi conserisu conveniant, neutiquam irrisans Vesicans conveniet. Sed & ipsa luculenta ob.

servatio vesicantium usum damnat, Cum CX- acerbatam a Vesicante anginam inflammatoriam

Videamus, quam pridie instituta vente seditio jam mitigaverat. Hinc uti in aliis quibusdam anginae speciebus summopere prodest , ita in hac neutiquam indicatur. Legite Boglivium& Trassi nuperrime editum libellum, qui tamen consudit rheumaticam inflammationem cum Vera. De purgante sacile constabit, si consideremus , purgans in omni febre in-sammatoria , praecipue si juncta sit visceris cujusdam peculiaris inflammatio e. g. in vera& inflammatoria pleuriti de , aut enteritide, aut ne phritide, neutiquam convenire & ab omnibus damnari. Si ergo in renum, hepatis, Vesicae, pulmonum inflammatione purgans unanimi consensu noceat, qui fieri p0- test

37쪽

Z 27 test, ut illud in anginx inflammatoria praescribamus , que a pleiiriti de non nisii per

aeuidens differt Sed quid, si Gnanobe ob assectam glottidis rimam suffocatio instet quid si in synanche ob oesophagi supremam partem diu inflammatam impossibilis deglutitio sit 8 an non confugere Oportet ad media camentum valide revellens, ad purgans validum y lieutiquam certe, etenim idem saee-res , ae si gravem pleuritidem, vel nephritidem saevam curare purgantibus velles. In primo casu imminentis lasso rationis bronchotome non difficilis, nec periculosa Operatio mox instituta aegrum sepissime conservat. In altero vero abolitae deglutitionis.

convenit omni hihorio libram temissam juris carnium insulsi per modum enematis injicere. et) Balneo aquae, praecipue si lactis quaedam portio admisceatur, insidere, ut resor. pto per vasa inhalantia nutrimento corpus interea sustent*r. Ρroderit tunc corpus aegri, postquam e balneo surreXerit, recenti amygdalarum oleo blanda manu Oblinire, ne perspirantia vasa absorptum humorem non tam cito aut sacile dimittant.

In angina illa Homii frangulatoria, s vemembranacea, cum ea ex Rosensteinii observationibus plerumque inflammatoria sit, spes

38쪽

28 Onulis cum eodem autore in methodo hue-USque recensita, antiphlogisti ea videlicet cotilocatur. Interivi cum subinde eandem anginae membranaceae speciem alia febris, putrida nempe comitetur, methodum quoque medendi i psi principi morbo adaptare oportebit.

Et universim pro canone nunquam satis inculcando haberi debet, in anginis febribus, quales pleraeque sunt, non tam spectandamipiam siluetum assectionem, sed ipsam potius comitantis febris indolem.

uodsi angina inflammatoria benigna resolutione non terminetur, accidit, ut abscese sus noscatur, & alia modo anginae species, quam suppuratoretam dicunt. Suppuratoria au-gina in parasynanche sive post tonsillarum in. summationem'aud periculosa, nec infrequens esse solet. Id hic notandum, ut maturatio acceleretur & gbscessus aperiatur , cum tumor ita nonnunquam assurgat, ut fretum oris penitus intercludatur, & omnis deglutitio impossibilis fiat. In aliis inflammatoriae anginae speciebus suppuratio haud exspectanda est,

quod locus assectus, uti e. g. ces Ophagus, caput asperae arteriae , ipsa arteria aspera vel nullam admittant suppurationem , cum aeger citius plerumque aut pereat, aut ab inflammatione liberetur, vel vero, si etiam

39쪽

admittant, gravissime a snppuratione ibi locinata multarentur. Id hic noto , plures esse, qui tonsillas suppuratas sibi ex inflammatoria angina asserant, etsi nil cicatricis, aut consumpti per suppurassonem corporis tonsillarum ad. Vertatur. His autem nulla reipsa suppuratio facta, sed serum phlogisticum per laxum tonsillae corpus transsudabat , & in membranam albidam coibat tonsillas investiendum & pus

mentietatem. In angina suppuratoria depuralitibus & considerantibus utendum. Alius anginae inflammatoriae eXitus cum omni saeva inflammatione communis est, gangraena vide licet. Hinc angina gangraenosa post inflammatoriam nascitur. Duplex autem ess anginae gangraenosae species. Vel eyim fauces prius inflammatae nunc gangraenescunt, vel vero nulla etiam praegressa, mox a morbi principio gangraena corripiuntur. Prima species anginae gangraenosiae post inflammationem natae plerumque lethalis est, etenim summae inflammationis

effectu. Si quid tamen spei sanandi mali effulgeret, ad corticem, camplioram , & acidam ineralia confugiendum foret. Aliae anginae gangraenota species supersunt hic explicandae. Sic angina gangraenosa alia est protopathica, ubi mox in principio morbi livor & gangraena faucium observatur. Haec species etiam

40쪽

3OnJahgna appellatur & a diversis autori bias ta se describitur. Alia angina gangraenosa est deuteropalisa , qualis ita scarlatina itemque iii aphiis faucium deprehenditur. Has omnes paulo post fusilis explicabo. Mius anginae inflammatoriae exitus est, si pars inflammata indurescat, tumida persistat, attamen absque dolore. Sic anginam scirrhosam habebimus. Baro ea felicitas contingit , ut quis scirrhuineumque praecipue diutius durantem resolvat. Tentanda interim cicuta & aconitum , cum antimonii praeparatis. In tonsillis ex in saris eiu pituitoso, non insummatorio induratis ,

adeoque in specie quadam scirrhi improprie

sic compellati, haec medicamenta fauste non raro adhibita fuerunt, etsi seirrhum veru uex indurato sero phlogistico natum rarius multo & dissiuilius solvant. Explicatis diversis stiginae inflammatoriae speciebus, diversoque ejusdem eXitu, pervenimus ad aliam anginae speciem , quam rheumaticam alii appellant. Anginam rheumati eam febris rhemna- mairca Comitatur, quam duplicis esse originis aliunde novimus. Etenim febris rheumatica

alia est inflammatoria, ubi pulsus fortis , ple

nus, sanguis cum crusta crassissima, non con .

trafta; alia vero rheumaticae febris species a prava materia CX primis viis resorpta & ad