Praelectiones in diversos morbos chronicos

371쪽

circulo, &cessante vi vitae, residuus adhuc lincorpore mercurius in morte & post eandem',

Vi propriae gravitatis in loco quodam debiliori sese in globulos denuo colligat; quod tamen durante in vita humorum motu nequaquam fieri poterat. Ρraeterea contingere potest, 'ut inexpertus medendi magister plus mercurii & nimium properanter in corpus debile ingeret, unde ruptis tenerioribus Vasculis mercurius in globulos colligitur. s) Sedulo attendendum est, an parci Orimercurii dosi morbus auscultet, id enim si sit, cave a largiori ejusdem quantitate. Nam in-ce sequitur vertigo, febris, artuum tremor&e. Haec si acciderint, cura in eo versari delet, ut superflua mercurii quantitas, aut dato leni sudorifero , aut purgante G eorpore abigatur. Si persteta curatione haec incommo da a restitante nimia mercurii quantitate oriunda reconvalescentem astigant, praeter robo rantia superius laudata vis quoque electrica commendatUr, quae excitato humorum majori

motu, aucta diaphoresi, libris muscularibus torpidioribus stimulatis, mercuriales reliquias e X pellit. io) In malo graviori mercii rinle unguel tum paratur ex una parte axungiae & dupla

mercurii.

372쪽

II) Si aegrotus medicamenta mercuria. Ita ante illainctionem uissumpsit, contingit,

ut post primam statim inniactionem salivatio Oriatur. Juvat hoc nosse, ne exigue huic unguenti mercurialis dosi hic effectus adsuri.

batur.

. Iab Multum disputatur, utrum evacuatio aliqua tenda iida sit; verum plerique asserunt, quo longior mercurii in corpore mora sit, eo securiorem esse curationem; praeterea plerique curantur absque manifesta evacua.

tione. Multi in cura luis praeparata chemicamercurii praeserunt, verum ut videtur, non satis apte. Constat enim, quod mercurius soluin modo qua mercurius juvat, ut adeo illia chemica praeparatione nil boni accedat, quinimo ob adJunctam aerimoniam parcissime prOpinari debet, unde, plerumque debita ejusdem quantitas, quae lui dumendae apta est, nequaquam ingeratur, & malum tantummodo pabliatur. Ρraeterea materies aeris , & causti ea mercurialis praeparatione adhaerens utplurimum sit in me noxia est, iis praecipite, qui debili pectore, ventriculo, &inervis delicatioribus praediti sunt. Haee est ratio , quare ea methodus, qUT mercurium sublimatum sive

in pilutis, sive in spiritu vini exhibet, minime probanda videatur.

373쪽

Secunda haec methodus, uti Cl. Gmelinreseri, apud Tartaros ab immemorabili tempore tisitata fuit, quam dein IlL Oan Mistenetiam nobis commendavit. Remedium hoc externe ad dissolvendas tophos felicius adhibetur. Praeterea methodus haec tussieulosis sanguis putis, inflammatis , hystericis , hypochondriacis minime convenit. Modias autem exhibendi sequens est: R. Mercurii sublimati corrosi v. In pulv.

Spiritus frument. libr. j v. Digere subinde, agitando, donec mercurius

solutus fuerit. D. ad lagenqm Uitream. Sumat mane & vesperi unc. β sive . cochlear. ordin. in vaseulo cosseano decocti, superbibendo libr. j. dedocti hordei

cum quarta parte laetis, vel decosti lignorum cum lacte, vel dedocti graminis, taragaci, bardanae &e. quotidie autem librevj vel viij. hujus .deeodi i bibendae sunt. Si tormina inde oriantur, copioso po- in diluente sedantur. omni quarto die pur. gans propinatur. Barissime oboritur exigua salivatio , quam etiam obortam purgans &nagis adhuc balneum tepidum reprimit. VI. cera Venerea antiqua fila mentis spiritu hoe mercaristit humectatis consolidaivtur. Idein

374쪽

spiritus proii est in ulcere caneroso, attamen iInimium doleat , magis proderit unguentum mercuriale. Essio re scentiae venereae sat cito

profligantur, si spiritu hoc mercuriali aqua diluto latrentur. Alii panaceam mercurialem sive aquilam albam propinant; quotidie partitis dosibus Ofto aut decem grana exhibent. Alii praeserunt mercurium dulcem ad gr. iij.

aut j v. per diem, cum potu conveniente. NO-tandum est, easdem vix non objectiones contra hanc methodum, afferri posse, quae mercurium sublimatum reprobant; minorem quidem aerimoniam possident, hinc minora inde incommoda sequi necesse est. verum cum tuistiores methodi sint, cum a solo mercurio nulla arte alterato salus speranda sit , mirum certe videri debet, quod in ejusdem praeparatis minus tutis, acribus, auxilium quaeratur.

Mercurius dulcis & panacea alba iisdem sub-Jectis noeet, quibus mercurius sublimatus corrosivus ejusque symptomata copioso potu corrigi debent. Multi hisee duobus mercurii praeparatis

aut restinam jalappae aut Lermete in mineralem, aut caniphoram , aut etiam turpethum minerale jungunt, prout vel alvum vel sudorem, vel salivam movere volunt; verum de hisce sub usu mercurii evacuationibus supra quaedam

375쪽

dam diximus. Id observandum, si aut panacea aut mercurius dulcis propinatur , eum nunquam solum in pulvere , nec iii mixtura exhiberi debere , ne quid in ore ac faucibus restitet, quod inflammare ae erodere eas partes posset. Dantur utraque haec praepilrata in bolis, aut ita pitulis, cum copioso PD- tu coindicato. Alia methodus est eorum, qui fumo mercuriali morbum curant, uti in Moldavia l&Wallachia ipsa plebs rusticana facere soles, Insperguntur cinnabarum prunis ardentibus, fumumque inde ortum ad corpus nudum s do

pallio fumum coercente; circumdatum admittunt. Nunquam radicalis curatio obtinetur. Ρraeterea cum mercurius vi caloris attenuetur, figuramque suam globulosam deponat , ac hoc ipso naturam causticitam aequirat, hinc gravistima incommoda inde oriri neeelse est. Solummodo juvat fumus mercurialis si ad partes callosas, tophosque Ope infundibuli admittatur.

Methodus Ρlenckiana conssiderari mer tur; mercurium mucilagine gummi arabici subactum exhibet. Rus praeseriptio est sequens :

376쪽

365B. Mercurii vivi depuratissimi dri j. Gum-imi arabici dr. ij.

terantur in mortario lapideo qddito medio cochleari aquae fumariae, donec merincurius penitus dispareat in mucum. EX-acte subactis admisce sensit in terendo, Syrup. Kermesin. unc. Aquae fumar. une. Viij. M. D. U. Sumat aeger mane & vesperi cochlear. Ordinarium. Haec ratio curandi bona est; verum data

mercurii quantitas pro qualibet dosiispe non stimuit; praeterea fieri facile potest, ut assumptus per os mercurius non bene subactus in massam humorum non perveniat , sed muco obvolutus in intestinis iners haereat. Longum insuper ad radicatam curationem tempus requiritur. Potest mercurius vivus etiam

in forma pitulari praeseribi hac ratione: R. Mercurii vivi depuratissimi une. β.

summi arab. dr. ij. diu & bene terantur invicem sunsim a L 1undendo aqua purae q. s. dei si adde Micae panis aquae irroratae unc. j. Denuo terendo probe commisceantur inmortario lapideo & fiant pilula: gr. iij.

pulvere rad. liquirit. conspergendae. Su.

377쪽

mat bis terve per diem pitulas tres, quatuor , sex , superbibendo potum congruentem.

Valet liaee methodus ad leniendos dolores nod turnos, item in debilibus, exhaustis. que, praeeipue si aut lae aut ejus serum, aut hydrogatam superbibunt, eousque, doBec suffieientes pro iutinetione jnstituenda vires rediverint. Ceterum in curanda lue tanquam arcanum haec Observatio sit, scilicet ut morbis complicatis, e. g. diuthesi serophiilota, colliquationi, phthisi, atrophiae &e. sua quaeque remedia opponantur, cum mercurius χ- Iam luem percurarQ Valeat , nequaquam autem morbos ab illa oriundos , aut cum eadem

complicatos. Praeterea praedominans dispositio suam quoque medelam exigit; Venereum phlogisti ea diathesi laborantem alia certe ratione sanabimus, quam debilem, laXum qile,& aquosis humoribus praeditum , etsi utri lite ob eandem luem mercurius conveniat. Neglecta haec observatio in caussa est, quare morbi venerei subinde incurabiles dicti sint, cum sola medelae spes in mercurio male reposta

fuerit. Inde quoque colligitur, quare Uese Wres disputarint, utrum v. g. lae Venereis con-Veniat, cum aliis prodellie, nocere autem aliis fuerit observatum.. Me

378쪽

Μetliodum foeminas gravidas, insantes venereas a lue curundi modo dabimus. In gravida venerest eo usque disserendum auxilium non est, usque dum partum ediderit. Nam medelae procrastinatio id efficere postat, ut foetus eodem morbo correptus interea pereat, aut mater periculosum abortum patiatur , aut denique tumores scrophulosi, ulcera, eXOstoses, cariesque oriantur. Praeis ferenda etiam in hoc casu inunctio mercurialis est omnibus praeparatis chemicis. Verum docta manu ea utique administrari debet. In 'praeparando ad inunctionem corpore balnea omitti debent, aut saltem una solum auterave vice adhiberi, ne periculum abortus

incurrat.

Infantes venerei curantur, si aut matervenerea, aut nutri X eadem labe infeeta invia ctionem mercurialem subeat. Hoc si obtineri nequeat , foemina robusta sanaque mercede conduci debet, quae Unguento mercuriali inuncta prolem lactando curabit. Verumtamen

magna quoque ineommoda inde sequuntur, stilicet papillae nutricis inlaetae dolere, tumetare & rubere incipiunt, ut adeo excretio lactis, suctioque dissicilis omnino sit. Hoc in casu ea primo lacte nutriendus insans est , ubi antea capra unguento mercuriali in uiae fa

379쪽

369 fuerit, quod abscissis prius pilis eodem fere,

uti in homine , modo peragitur. Fortunatas hac ratione curas a Cl. D Aumone, & Levrest peractas legimus. Puero non amplius lactanti aut nutricem aut capram Unguento mercuriali inunctam eodem modo praescribimus. uodsi insectus decimum aut duodecimum aetatis annum jam attigerit, inunctio mercuria.

lis debitis cum cautelis in ipso adhiberi jam

potest. Panaceam mercurialem aut mercurium

dulcem in tenera hac aetate magis adhuc quam in adultis reprobgndum existimo. Ceterum nota I) recens nati & lactantes facilius curantur, quam ablactati. ab Morbus venereus conatus gravior, quam postmodum acquisitus. . 3b Raro integre curatur hie morbus, quoniam aeger, ut primum symptoma cessa. Verit, pariter a medicamentis abstineat, hine aut denuo post aliquod tempus repullulat, aut sub specie alterius morbi redit, vero herpetem producit venereum. 4 Frequens recidiva morbum reddit tandem vix curabilem.

s) uo diutius curatio per decocta, aliaque ejusmodi palliantia tentatur, eo altius

irradicatur.

380쪽

6) Caries cranii venerea epilepsiain, gravissimaque alia mala producit , Olla narium absumit, unde dein fulcro artificiali opus est. 7 Si scorbutus una adsit , mercurialia nocent, prius antis corbutica exhibenda sunt,& mercurius ea solum dosi adjungi debet, quae mali lenimen asserat, donec curato scorinbuto cura anti venerea institui possit. 8b Hypochondriaci, a lue quondam curati semper anxii esse solent de integra sanitate, hinc si cura debita fuerit absoluta, scrupuli, qui ipsos torquent, Omni modo iis eximendi sunt. 99 Venerei aut ex lue venerea non be ne curati, si in febres acutas incidant, plerumque pereunς.

io ui ulceribus culaneis venereis ve-Xantur , a dolore vehementissimo Osteocopo plerumque liberi sunt. Hine si loco non exis

ulcerato, attamen ob venereum Venenum gravissime dolenti vesicans apponatur , dolor silebit, quamdiu locus vesicante tentatus suppurarit.

11J Si morbus venereus sub specie alterius morbi medico imponat , eum detegere potest ex multis aliis, sed praecipue ex eo, quod morbus ad omnia reliqua, alias Optima remedia, rebellis persistat, Item si aeger assum. i sto