장음표시 사용
381쪽
37 Isto medicamento martiali, e. g. aquis mar- 'tialibus, pitulis martialibus prius habeat, sique praecipite dolores nodiurni inde augeantur. Marte assunt pto sympto inata luis certiora sese manifestant 1 et) uidquid remediorum arcanorum ab aliquibus contra luem depraedicatur, aut tacite mercurium continet, aut malum solummodo palliat. 13) Contra mercurium sublimatum corro, si vum id etiam pugnat, quod cum virus venereum potissimum in lympha & muco resideat, acidum mercurio junctum lympham eoagulet, & mucum inspisset. Idem quoque incommodum Oritur a spiritu frumenti.
I Mercurium sublimatum in pilulis propinari solitum jam ante 4O annos notum erat. vocabaturque remedium turcicum, cum apud turcos consuetum fuerit.
1s Contingit subinde, ut unguentum nea. poli tanum ob adjundistin aXungiam pruritum& pustulas in parte inuneta excitet. Hoc si fiat , proderit ejusdem unguento admiscer pauxillum butyri caesto, Vel etiam unguentide liquiritia. Ρruritus aut pustulaea pinguedine rancida oriri solent. Notandum praeterea, inunctionem fieri debere a parte superiori versus inferiorem, id est, secundum n. A a et tum
382쪽
tum pil0rum. Juvat quoque locum prurientem saepius laete tepido abluere. 16) Mercurius vivus, qui adhibetur, purus omnino esse debet , solet enim admistobismutho, inΗOllandia, uti reserunt, adulterari, unde major illi gravitas accedit, simul partieulis arsenicalibus & plumbeis inquina. tur. Hinc melius est, si praescribatur mercurius ex cinnabari nativa redivivus.
M ε n s r u a. Menstrua circa annum decimum quartum serius cuiusque incipiunt , & virea XLVl Ilut plurimum cessant. Id tamen variat pro varia temperie, & regione. Fluxus hic in gravidis non adest, nisi per prinios duos aut tres graviditatis menses. Laetantes nisi lautu. admodum vivant , & plethoricae sint , pariter non menstruant. Sanguis hic menstruus per ultima vasa arteriosa uteri, nonnunquam etiam vaginae prodit. uantitas nienstrui sanguinis variat, a plurimis ad semilibram aestimatur. Omnium primo consideranda venit, men
strui fluxus suppressio , quae diversissimis
383쪽
sepe caiissis debetur. Haec autem inter vitia topica, pertinet se. imper ratio. Contingit, ut hymen totam occludat.vaginam, aut etiam , ut peculiaris membrana exitum sanguinis prohibeat. Vagina exulcerata, inflammata conerescere potest . Tumores Varii eandem penitus obstruere possunt.
2 Vitium uteri ipsius, scilicet ejus aut
absentia, aut praeternaturalis parvitas. Sicut enim insantes nascuntur non tantum podice impervio, sed etiam cum defectu ipsius intestini redii aut plenario, aut saltem eX parte, ita inventae mulieres sunt vagina instru-ffae, sed ipso utero carentes. Morgagni m- venit in tamina , quae etsi nunquam menstruaret, sanissima tamen , uterum praeternaturaliter purvum, & suo ossicio omnino imparem. Item uteri superficies cicatrifata, qtiod fit, si e. g. secundinis violenter extraetis, Uterus vulneretur, & demum imperspirabili cicatrice sanatur. Ucerus seirrho sus, cartilagines; fibrarum uterinarum nimia rigiditas. ut puellis rusticanis , & taminis laboriosis frequenter accidit. Menstrua supprimit item vitium directe oppositum, fibrarum videlicet uteri laxitas . sanguinem promovere non valentium. Obstructio vasorum mucosa. Uteri nimia ple
384쪽
thora, ubi a turgentibus vasis majoribus minima vascula comprimuntur. Ad vitia universalia pertinet vitium humorum , scilicet enavea Ob praegressas evacuationes, morbos exacerbatos , inediam, lactationem. Humorum nimia quantitas, sive pisthora totius eorporis , qua praesente circulus sanguinis fugo. catur mensesque supprimuntur. Humorum
prava indoles I seilicet phlogistisa diaeberis ,& inflammatorius humorum lentor, quod vitium in robustis rusticanis puellis frequenter obtinet. Item 1 suo a humorum qualitas, d . pintio Θdropica , chlorotica, humorum raptus adsuperior nimius, item alia vicaria evacuatio inensium per haemorrhoides menstruas, vomitum, menstruum, sputum sanguinis menstruum, haemorrhagiam narium aut cujusque alterius partis menstruum. Vitia solidorum totius corporis menstruum fluxum supprimen. tia sunt nimia totius corporis fibrarum rigiditas, & habitus ad virilem habitum .accedens α) Nimia laxitas fibrarum, quae cum sta.
tu humorum mucosorum aut aquosorum col1juncta esse solet. Nimia irritabilitas systema. tis nervosi, inde fit, ut facillime & ex levis.
sima caussa menstrua . turbentur.
SImptomata ante vel sub ipso fluxu in multis nulla deprehenduntur , quae molestiam
385쪽
inserunt. Quibusdam tamen sequelatia accidunt. Dolor & aestus lumborum & coxae, pulsatio arteriarum, cephalalgia, sitis, febricula, in appetentia , lassitudo, urina flammea , dolores colici, cardialgia, palpitatio cordis, flatus, nausea, Vomitus, Respiratio dissicilis, Vertigo. uaedam ante & post menstruum fluxum fluorem album per aliquot dies eXperiuntur, mammae turgent.
Ex his omnibus apparet, quam diversa curatio esse debeat, nullaque dari medicamenta , quae universaliter eminenagoga appellari possint. Sic afresa & coalescentia vaginae tollitur manu chirurgica . Si mulierem videris nunquam menstruantem , attamen. persecte, sana in , sed improlem , prudens suspieio erit de praeternaturali uteri parvitate, aut etiam desectu, nisi eadem mulier habitum virgineum habeat. Uteri superficiem cicatris alam Oportet balneis & fotibus emollire, quibus fors obtinetur, ut vicina Vascula occlusorum vices subeant; nocent hic sic dicta emenagoga. Fibrarum uterinarum nimiam rigiditatem tollit semicupium, clysma uterinum emolliens, laxitatem vero medicamenta interna roborantia, rheum exiguis & frequentibus do sis datum, aquae spadanae, stoechnicenses, eaedem valebunt pariter in obstructioiae vasorum muco.
386쪽
sa. Uteri plethoram vente sectio in brachio
tollit. In cenangeia summopere nocent em menagoga; nutrientia .& leniter adstringentia, roborantia, exercitium & copiam sanguinis suffieientem & mensium ejus fluxum restituant. Pletioram, vente sectio in brachio, diathesin autem inflammatoriam & venae. ω-
ei curant. De chlorosi peculiariter agemus. Hae Ru.tem curata fluxus menstruus sponte redit. Humorum raptum ad caput, venae thetio pedis& pediluvia componunt. Evacuationes menstruas per loca insuetae. g. sanguinis sputum, Vomitum , haemor rhoides sistere periculosum est, nisii prius emollitis dispositisque uteri Vasis via aperiatur, juvabit tunc praeternaturali huic evacuationi summa adhibita cautela remedio topico obicem ponere. Sic fumus roborans ad pulmones. medicamentum adstringens adb Vasa ventriculi & externe ad haemorrhoides applicari caute possunt.
Cfloroys. Chlorosis, si ve morbus pallidus virginum desinitione caret; hinc hujus morbi idea ex
387쪽
sequentium sympto mainna collectione sormanda est; scilicet adest vertigo, somnolentia ferme continua, somnus profundus. Hypopia mane post somnum turgida , facies pallida, eum pallore virescens , labia , gingivae &canthi oculorum pariter pallent. Respiratiosi quiete sedeant, bona, sed si modice se moveant, Isuffocans , cum palpitatione cordis, nausea, cardialgia, subinde vomitus pituitOhus, inappetentia , vel vero a ppetitus depravatus, quando scilicet cretam, calcem, carbones, salem marinum, sericum &e. ap. petunt , & avide ingerunt, lassitudo continua ; pedum tumor circa malleolos; dolores crurum, pulsus celer, subinde plenus, seped6bilis & mollis. Tristitia, menstruo nulla, Parea, aquosa, aut vix tincta , fluor albus lsubinde tamen menstrua multum retardant, subinde valde anticipant, subinde copiose prodeunt.
Caussae morbi remotiores sunt vita sedentaria, potus Copiosi theati, somnus multus, victus humidus , habitatio humida. Inde nascitur cacochymia aquosa aut mucosa, in s lidis vero laxitas, quae caussam morbi proXimam constituunt.
Alia species chloroseos datur priori sere opposita, si scilicet puella praecipue rusti
388쪽
cana aut duritoribus assueta, laboribus, antea robiista, plethorica, regularibus gaUdens menstruis, mensitum modo lapprelsionem patiatur quacunque ex caussa. Sanguis hic restitans plethoram primo, dein cacoethymiam, degenerante scilicet in pravorum humorum sanguine producat cum calore febrili, & disposit sone inflammatoria. Caussae menstrui fluxus
suppressi in hisce subjectis sunt e. g. potus
frigidi sub ipso fluxu menstruo assumpti, crurum pedumque perfrigerati O , terror incussus, & quaecunque alia animi nimia pathemata , item potus aut cibi aromatici calefacientes , nimium corporis exercitium, nimiae vigiliae &e. Ingens discrimen inter utramque hanc chloroseos speciem , diversam medendi methodum exigit. Ρrior species ad morbos frigidos pertinet; posterior vero ad calidos, febriles, in ammatorios.
ab removendo causas morbi remotiores,
di) abstinentia ab aquosis tepidis, pingui.
bus , farinosis, acidis, potus sit ex aqua chalibeata, aut in. fuso lenissime aromatico frigido assumendo, 4 absint calida, acria, aromatica Valida, graves enim inde noxae oriuntur intem
389쪽
pusto humorum aquosorum aut pituitosorum
s Ρurgantia fortiora, salina, diluentia, juscula, visne sectiones, balnea absint. In leviori morbo lassicit usus limature martis, quae chalibi praeferenda est, dosiis iujunioribus & in minori mali gradu per diem
diversam assumenda est gr. XV. XX. XXX. Iumorbo vero graviori, aetate majori ad dr. ij. dietim porrigi limatura potest. Proderit aliqua amnricantia aut moderata laromata ei adjungere. Si primae viae admodum gravate sint cruditatibus, si morbus invaluerit, curae iniistium faciendum est a purgationibus & frequenter repetitis , ex classe roborantium desum. ptis , hue faciunt pulveres ex rheo & myrrhae panxillo additis aliquot gnitulis olei menthae. Dein frictiones aromaticae Crurum, abdominis, & spinae dorsi accedant, & demum subjungitur usus limaturae ferri, cum cortice
peruviano, Wianterano, marrubio albo, artemisia, aristolo chia rotunda, semine cardamomi minoris, croco, ro0b juniperi, electuario diatesseron, hiera plera &e. unde pulveres, pitulae, vina medicata, & electuaria formari possilui. Secunda species chloroseos, quam febrilem & calidam appellavimus , curatur VERE
390쪽
sectione, balneis crurum tepidis, semicupiis, sero lactis tamarindinato , cremore tartari, diaeta emolliente, refrigerante. Juvat hoc loco quaedam de usu ferri commemorare. Antiquiores medici Dioscoνides & Celsus in dysen. teria ct in Arctu lienis latidant vinum, aquam, in qua serrum fuit extinctum. Hippocrates de ferro prorsus tacet. Saonus aquae fabrorum ferrariorum meminit. Internus autem ipsius ferri usus veteribus formidabilis videbatur, uti eX Avicennae consilio patet, qui post de gluti tum ferrum aliquid magnetis assumendum suasit. Ρrimus, qui notante Freindio ferrum,& liquorem ei infusum usui interno dieavit, finit Alexander Trallianus ; id scirrho lienis conducere asseritur. Neglectum postea remedium denuo non ad grana solum aliquot sed ad scrupulos duos, imo & totidem drach. mas pro doli exhibebatur , uti ex Sennereo constat. Circa finem superioris seculi Dden- hamus ad grana viij. & scrup. β. e hibuit. Vis ferri medicata consistit in pi rte ejus sulphvrea aut inflammabili, quae una cum teneriori terrestri pro varia mensura ex ferro elicitur,& quidquid haee vis agit, id una corroboranis tiore, fibrarumque adstrictione facit. Limatura simplici, tinctura martis cum sueco pomorum instrusius medicus facile omnibus prae.