Praelectiones in diversos morbos chronicos

401쪽

Hic certe , antequam spasmorum vi &sanguinis assili xn communio inter placentam& uterum ibi vatur, & tum inevitabilis abortus reddatur, post quietem summam injiinctam post administratam vente semonem, qua haemorrhagia abortus prodromus nondum praesens saepe praeoccupatur, aut si jam eruperit, stipe feliciter & mature adhue sistitur, ea quae motus anomalos efficaciter coercent, & in- ter ea, Optata praecipue, summi usus esse deprehenduntur. Attamen soli opto , in plethoricis praecipue taminis, neutiquam confidendum est,sime venae sestione premissa, utpote quod vim vitae augendo & sanguinem rarefaciendo magis noceret, quam vi sua spa mos sopiente. Dillatur tumen casus, ubi venae

sectio vix juvat, quin & nocere potest, s lisque veris anti hystericis , & antispasmodi eis, inter quae Opium primas tenet , abortus periculum egregie depellitur. Ibi scilicet, ubi sola morborum anomalia in flaminis mobilioribus & hystericis, levissima ex caussa inisducta adest, item ubi gravis animi assectio

abortum minatur, praecipue ubi terror gravidam perculsit, venae secti minus tuta percipe est; juvant magis blanda & mitissima caridi stea, quorum princeps optum est. At vero

in gravidis ira commotis indeque in periculum

402쪽

lum abortus incidentibus , venae sectio omitti non potest, qua praemissa optatum remedium exeitatas turbas facile & tuto componet. Quibus post tertium mensem abortus iminet, iis methodus refrigerans circa terminum tertii mensis & venae sectio periculum avertit. Ρraedispositio autem uteri absoluto partu ante novam impraegnationem roborantium& praecipue corticis peruviani ac martialium diuturno usu tollenda est. Inter morbos, qui gravidis aeque ac aliis quibuscunque hominibus accidunt, attamen in gravidis peculiarem attentionem merentur: est diarrhoea ac d enteria. 'ppocrates ait, mulieri in utero gerenti , si alvus multum fluxerit, periculum est, ne abortiat. Dial

rhoea a diaetae peccatis orta sibi aliquantisper permittenda est, neque praepostere inhibi debet. Verum ubi gravidae alvus multum &diu fluxerit, atque ejecta gravante saburra laudabiles etiam humores emungantur, digessio laedatur, & lienteria succedat, metus est. ne & scelus nutritione destituatur, & mortuus

ante tempus eXeludatur. Tormina cum alvi

fluxu complicata, itemque & multo quidem magis tenesmus gravidae supervenietis abortire facit.

403쪽

Curatio in diarrhoeis a vitio diaetetico ortis, & tormina secum habentibus absolvitur per rheuna & clysmata oleos a. item per optata his praemissis mature exhibita. In tenesmo & dysenteria juvant clysmata ex semine lini in lacte costo , adjecto ovi vitello&Oleo. Item emulato amygdalina cum vitello ovi, interposito singulis quatuor horis usu

Laudant liquidi Sydenhami.

Gravidarum tussis pariter consideranda esst , cum haec tape sopiri debeat , antequam Violenta totius corporis concussione ab ortui occasionem praebeat. Causse possunt esse eaedem , quas in tractatione detulis attulimus, nihilominus in gravidis frequenter a sanguine plethorico cellulas bronchiales irritante producitur. Ρrinceps ergo in hujusmodi casu remedium est venae se- otio & demum malinatum pharmacum humo res a peetore revellens & vellicantem acrimoniam demulcens. His si tussis cedere detre-6tet, sique remediis oleosis & emulsionibus non ausculasti . nil superesst, praeter optum. Interim tamen observatur, tussis in gravi. dis, statim a conceptione per totum graViditatis tempus, qiuae nulli omnino remedio, nee

ipsi adeo opto cedit. Accusanda tune est indivi.

404쪽

dualis nervorum uteri cum diaphragmaticis

consensus.

Morbi parturientium puerperarum. Parturientibus molestissimi saepe accidunt dolores, partus spurii; consistunt autem hi in doloribus abdominis non ad inguina, sed potius sursum tendentibus ili orificium uteri sortiter constringentibus , qui vires parturientis atterunt, inflammationibus viam sternunt, partumque clauso uteri osculo impediunt, sua vehementia veros pariendi conatus multum superant. Comitantur dolores hosce spurios ordinarie flatuum ingens copia , borborygmidolorifici, convulsivi, vomitus, ructusque. Disserunt a veris partus doloribus maxime per hoc, quod hi a lumbis exorti antrorsum Ideorsum urgeant, Osque uteri laxent. In sopiendis doloribus spuriis examinandum est , a qua caussa oriantur. Non raro enim sola

peccat sensibilitas & mobilitas hysterica, quo

in casti summum remedium in opio habetur. Subinde vero latent in tractu intestinorum sordes diu aecumulatae ob vitia diaetetica tempore gravididatis commissa, aut ob impeditam

ab expanso utero excretionem alvinam, unde spasmi flatusque, id est dolores partus spurii

405쪽

lores a sanguine in vasis meseraicis & meso- colicis turgente dependent , qui Gallicis AItalicis flaminis breviori ante partum tempore vente sectionem admittentibus, rariores esse observati sunt. In primo elisu Opium prOdesse diximus, alitique quae antihystericorum titulo nota sunt. In secundo casu lenia clysmata, purgantia mitiora, rhabarbarina aut mannata praemittenda, dein optata subjungenda sunt. In tertio casu , in flamina pletliorica, otiosa & laute vivente, etiam sub ipsias parturiendis laboribus vena incidi debet , qua facta securius optata exhibentur. Remedia illa, anticolica dicta, quaeve ex croco, aloe, myrrha, boraee, aliisque hujus generis componi solent, inducto humorum orgasmo partum impe diunt, haemorrhagiis, inflammationibus uteri y aliis gravissimis malis viam aperiunt, Opium, etsi dolores spurios comprimat, Veros tamen adeo non supprimit, ut eos etiam insigniter promoveat. Opium meticulosis cardiacum insigne est; sed aequa prorsus virtute, qua vanos ante partum dolores optum coercui, illos diros cruciatos componit, qui prioribus iis longe graviores post partum saepissime affligunt.

406쪽

396 4se horum sunt1 spasmi & flatus, qui intestina modo liberius saetii usque distendunt, a) labores in edendo foetu exantiati & debilitantes, distractaque & irritata uteri ligamenta, fibraeque. 3) Motus humorum post partum inordi. nati ob remotam uteri prementis molem, donee massa sanguinis denuo aequilibratur. q) Sanguis coacervatus & stagnans in vasis uterinis, & intestinalibus. s) Genitalium dilatatio violenta partim ab ipso foetu , partim vero a rudi interdum obstetricis naanu inducta. 6J Maximae tamen &frequenti mae caussae sunt, placenta uterina, grumique sanguinis restitantes, & irritantes , hinc spasmodicae contractiones musculorum abdominalium, uterique, ac si foetus adhuc excludendus super. esset.

Curam sequentia absolvunt: ligatura cita abdominis , quae toties perperam negligitur, quaeve adhibita tumultui flatuum & par-

tium expansioni medetur.

et uies, quae viribus exhaustis auxilium affert. M Emollientia topica , diluentia & nitrosa interne lauapta, sanguinem in vasis mo

407쪽

ras nectentem amovent, & lochia promo

vent.

O Fomenta & unguenta emollientia contusioni & distractioni viarum opem praestant. Cum vero dolor a retentis non cesset , nisi haec excreta suerint, hinc s) blanda obstetricis manus grumos sua. guinis partesque placentae jam per se avulsas removebit. Remedia pellentia , aristolochica prorsus insida, & si fortiora fuerint, etiam pernitiosa sunt. Nam in partes jam avulsas atque libere in utero fluetuantes vim sustinhaecce medicamenta exercere non possunt; in res vero adhuc cum Utero conneXas, gravi

cum periculo agunt, febrim, inflammationem nimium lochiorum fluxum, spasmos graviores concitando. Verum cum constrictiones doclarificae a contentis in utero e Xeitatae , tantae soleant esse, ut hoc ipso eorum exclusio impediatur, quemadmodum scilicet spasmodica ureterum strictura a descendente calculo caussata, hujus ipsius descensum remoretur. Igitur 6 optata ex repetita toties experientia fibrarum uterinarum 1stricturam, & musculorum abdomi ualium convulsionem feliciter so. piunt, ac temporariam quasi paralysin inducunt, ut heterogeuei corpori facilis exitus

paru

408쪽

pateat. opium vel in potione cardiaca, vel in pulvere absorbente cum elaeosa echaro singulis horis vel bilioriis , in exiguas doses divisum summo cum fructu exhibetur. Cautius vero cum Opiatis mercandum erit, quando febris lactea ingruit; sique haec diutius

paulisper eXcurrat, majorique labore stipetur , si lae in mammis coacervatum stases mi. netur, Opium Omnino abesse debet, etsi levioribus puerperarum febriculis, iisque ephemeris, a levi causa oriundis, ct audia transpiratione cito superandis Opium cum infuso florum sambuci propinatum egregie conveniat. Μale a quibusdam optum audit, quasi id lochia supprimeret, cum tamen eX certa eXperientia fluxum lochiorum promoveat. Illas saltem evacuationes sistit, quae a fibrarum 1ensu nimio, irritabilitate, spasmo, convul-ssione oriuntur, atque circulationis legi immediate haud subjectae sunt. EXcretiones autem omnes , qiuae a circulo sanguinis immediate dependent, Opium promovet. uare

nullum periculum suppressionis lochiorum erit, si justo tempore exhibeatur. In propinandis narcoticis hae regulae Obis' serventur, scilicet 1 nunquam danda sunt Opiata puerperis, nisi dolores graviores & motus solido.

409쪽

rum anomali ejus usum postulaveritat, remediis aliis frustra adhibitis. 2) Sollicite cavendum, ne dosibus majoribus aut frequentius repetitis peccetur.3 Desistendum ab ejus usu , ubi impetratum est, quod quaerebatur, aut saltem longiora ejus dotibus intervalla assignanda sunt. - Desistendum praeterea, ubi indi vidualis conditio, aut symptoma aliquod ab opio enatum contraindicabat, scilicet, si uti in tenerioribus puerperis subinde contingit, a modica opii dosi alto somno mergantur , si gravitas insolita capitis, sudores largissimi, debilitantes, leve delirium, alvus stricta, appetitus dejectus accedit , optum Omittatur; aut, ii motus nervorum id exposcant, saltem ad tempus seponatur, aut cum aliis coindica- iis propinetur. Ruxus Achiorum nimius. Fluxus lochiorum nimius non a copia solum sanguinis, sed quam maxime ex viribus valde prostratis , pulsu debilissimo & animi deliquiis dijudicandus est. Caussae ad duas classes revocari potissimum possunt vel enim

410쪽

4o i) aliquid subest , quod tangilinem expandit, & sanguinis motum circularem , caloremque auget, unde nimio impetu delatns ad laxa I patula uteri vasa pleno flumine affertur , aut

et) aliquid in cavo uteri praesens est, quod vasa ejus nimis hiare facit , quodque simul impedit. ne vasa sui contractione ad statum naturalem sensim accedant, & sanguinis emu-xum prohibeant. Ad primam classem pertinent labores nimii in dissiciliori partu adhibiti, aut conatus intempestivi ; abusus calidorum, pellentium , cardia eorum sub partu es post eum; animi, pathemata maxime iracundia , sanguis ipse sub graviditate forte ex diaetae vitiis acrior redditus, & copiosior, & neglecta sors necessaria ante partussi venae sed tione. His sub conditionibus conveniunt quies summa, juscula blanda avenacea, hordeaeea, gelatinae, emulsiones , lae, nitrum, acida blanda, tincturae vittiolicae, succus citri, epithemata refrigerare & subadstringere apta , pubi ad. mota. Somnus ejusmodi haemorrhagias recru descere facit; opium autem in hoc casu exhibitumi perniciem affert. uod vero ad alteram caussam nimii fili xus Ioehiorum attinet, quando scilicet gru. mis