Pyretologiae practicae tentamen

91쪽

vulnusculo sanguinem prosundente, ne pauca haec materies sanguine abluatur. Θm tomata. Primis a4 horis nil morbosi adest. Tertia die macula ex rubro flavescens diluta conspicitur. Quarta. Pruritus in tota vicinia , rubedo parum intensior cum scabritie, vesiculae minutulae lympham continentes, micros copio perceptibiles, praesentiam variolarum

communicatarum docenteS.

Otiinta. Eaedem vesiculae oculo nudo conspiciuntur, scabrities major, plaga major adfecita, quam variolam genitricem adpellant. Si quis variolas jam passus, aut inmunitate singulari gaudeat; eo in casu plaga levissime rubet, instar morsus pulicis, vesi'culae nullae sunt, ct septima die nihil am Plius adparet.

Sexta. Vesiculae variolarum speciem referunt, elevatae, acuminatae, limbo rubro donatae ardentes, dolentes sunt. Difficultas movendi brachium, dolor ad glandulas subaxillares, praecursor febris variolosae, adsunt.

Septima. Lympha inspissatur, ambitus rubicundior, amplior, diffusior est.

92쪽

Octava. Genitrix variola subpuratur,& molimina primae febris variolosae adsunt. Progness. Quo maturiora signa communicationis, eo mitior morbus. Die quinta macula non rosea, sed profunde rubra, dissicilem morbum designat. Quo serior dolor subaxillaris, eo serior febris, & morbidissicultas major. Decima vel undecima die eruptio sit, quoad reliquum inoculatae eadem

ratione decurrunt ac naturales.

Diviso morbi variolosi inoculati inmere localem, brachii nempe variolae genitricis, S universialem. Regimens udi universalis.

Diaeta non multum a Sanorum recedat ad initium febris usque. Carnea teneriornpn vertatur, sufficit a carne multa, i victint turiori, aromatico, spirituosis, arcere. SeX-ta , septima die carnes subtrahantur. Sussiciunt tunc juscula , fructus horraei, olera. Diaeta lactea, ad quam quidam Inoculatores omnes AEgros restringere volunt, non omnibus convenit et multi lac non ferunt

Infantibus erit optima. Remedia, si alieni, complicati, nihil adsit, reducuntur ad aerem liberum frigidum, notu tamen ad inmitem frigidam tempestatem ; verum ad gratum

93쪽

AEgri sensum, huncque toto durante morbo, omnibus sub stadiis : ad corporis motum, moderatum tamen. Primus ob languorem dissiculter fit, sed cito utilitatem hujus sentiunt, adsuefiunt, adpetunt Abstinentia a somno. Somnolentia est symptoma febris variolota ; sed certi sumus, hac febrim intendi ; asceatur ergo animi remissionibus, colloquiis, cte.

Haec dicta de regularibus ; alia accedentia symptomata curantur uti in naturalibus.

V. FEBRIS MORBILLOSA.

Hi oria. Origo vix non eadem, ac Variolarum est ; in Hispania primo. dein per totam Europam sensim dissus a. Plerumque una vice eumdem hominem adgrediuntur morbilli , vere regnant. Pueris consueti, Adultis rari, Senibus rarissimi sunt. Diviso in regulares, anomalas, benignas, malignas.'

Stadia tria habent : Contagii ; hujus symptomata sunt: horripilatio ; calor subsequens; febris adsidua; sitis ; lingua peculiariter alba ; tussis superveniens, adfectio pectoris catarrhalis , ster

94쪽

92 nutatio frequens ; nuXus per nares materiei corrugalis ; rubor oculorum , scintillatio ;seri aquosi fluxus. Morbus totus compositus videtur , ex ophthalmia serosa, pulmonum adfectione catarrhosa, angina serosa, ct cor-ryza; adsunt praeterea tumor faciei, erysipelatosus ferme, lumbago, cardialgia, sibinde vomitus

Eruptionis ; sexta die squammulae, instar furfurum secedunt. Nona totum quasi corpus surfuribus conspersum adparet. Si febris benigna, symptoma peripneumonicum cessat : si intensior, hoc augetur. Nona in benignis, febris mitigatur. Canoner, di erentiam a varioliS, cu riam , ct Prognosen concernentea. Adfectio catarrhalis serosa, tumor faciei major, aere Iacrymarum stillicidium , corryra , angina catarrhalis, febrim morbillosam ab omni aliaeXanthematica, praeprimis a variolis. distinguunt. Usum Uris frigidiusculi morbillosa non admittit : proderit tamen in cubili eκ-tra lectum versari. Pulmonibus primarie inimica est ; tussis ejus primum & ultimum symptoma constituit. Facile transit in angi

nam instam toriam, immo membranaceam,

in pleuritidem, peripneumoniam, tusses con

95쪽

vulsivas, hisve jungitur. Frequentius est inflammatoriae indolis ; hinc & frequentior

methodus antiphlogistica adhibenda. Tempore desquammationis, tussis ac febris intenduntur, ct , si aberant, redeunt, augentur; a perspirabili retento, cute quasi farina conspersa , tuneque maXimum peripneumoniae periculum est. Si tussis inveterascit, ulcera glandularum parotidum, efforescentiae variaeculaneae adsint; juvabit bardana, althaea, lac &c. Morbilli aestate biliosis , putridis, lentis junguntur; rarius tamen, quam inflammatoriis : morbus junctus semper prius curandus erit. Quo eruptio tardior, caeteris paribus; eo morbus mitior . Subitanea recessito cum delirio lethalis est ; nisi vesicante

suris adplicato redeant. Livor pustularum, rubedo nimia, mala sunt. Vomitus eruptione facta persistens malus est, mala gravior superveniens angina. Phthisis frequens morbillorum neglectorum, aut male tractatorum sequela est. Reconvalescentes refrigerationem , & omnia pleuritidi faventia, caveant. Actu acida minus in morbillis conveniunt, quia fauces irritant , tusnim eXcitant, praesentem exacerbant. Laudatur serum laetis

dulce, vel quinque partes infusi sambuci ci

96쪽

una pars lactis, &c. Evanescentia consueta morbillorum ne habeatur pro retrocessione.

VI. FEBRES INTERMITTENTES

Quae febrium cardinalium classes claudunt , quum nuper in Dissertatione Clar Doct. MARHARR sat ample descriptae fuerint , hic intactas praeterire potero ; Lectorem ad nunc dictam Dissertationem ab-ὶςgans.