Dissertatione academica argumentum juris canonici de medicorum animae et corporis in sanandis aegris conjunctione

61쪽

CONIUNCTIONE IN SANANDIS AEGRIS. 39

ni conuenientius, quam illum, qui ecclesiam laeserat atque οὐ senderat, si in gratiam cum illa redire vellet, iniuriam ecclesiae illatam publice agnoscere ; ceu ex conscederata christianorum disciplina probauit MENER. DN PARENs diff. III. ad Plin. sTertulL g. XXIX. ξ seq. Ceterum prioribus mille seculis quίedam confessionis adhuc erat libertas; quamuis eius utilitatem summopere laudauerint patres , suadentes, Ut pecCata occulta episcopo confiterentur, &, sponte poenitentiam subeuntes, tentium locum in ecclesia Occuparent, ceu PHILIPPI Imperaroris exemplo docet XJ Avsysius hist. ecclesiib VI. c. 34. Cons. BARONIVS ann. cccl. tom I. ad a. s 6. n. XXV. Interim consessionem sacerdotibus saciendam tantum suadebant, non absolute imperabant. cYPRIANus in libro de lapsis, confiteantur singuli quaeso

delictum sιum, inquit, dum adhuc, qui delinquit inseculo est, dum admitti confesto eius potest, dum satisfactio ij remissio facta per

sacerdotes apud dominum grata est. Consessionem vero ideo inprimis utilem esse docebant, ut salutaria a sacerdotibus consilia ac solamina petere, & poenitentiae rationem exquirere possent , quamuis eam non absolute necessariam habuerint , ceu discimus ex concilio Cabilonensi a 813. celebrato can. XXXIII. apud HARDUINVΜ tom. IV. p.

1o37. quidam Deo selummodo confiteri debere dicunt peccata ; quidam vero sacerdotibus confitenda se percensent, quod utrumque non sine magno fructiι intra sanctam si ecclesiam. Confessio itaque, qΠα Dco st, purgat peccata; ca ver9, quae sucerdoti si, docet, qualiter pcccata ipsa purgentur. Namque D HI

u Contra fidem historicam tamen, cum nequidem euictiam sit, hune imperatorem sacris christianorum addictum fuisse. Conf ANT. PAGI in critica ad BARONII annal. rom I. ad an . et 4.n IV. seqq. ad a 2 7. n. VI. Useqq. SAM. BAsNAG. annal. eccles tom. II ad s. aqq. n. VII. VIII.

62쪽

6o DISS. DE MEDICORVM ANIMAE ET CORPORIS

salutis es sinitatis au tor es largitor plerumque hanc praebel fuepotentiae inuisibili administratione, plerumque medicortim Oseratione. Eorum itaque , qui solo Deo confitendum esse censent, sententia in cit. concilio absque censura prolata, magnae utilitatis esse laudatur: quamuis priuata confessio magis commendetur.

Olim eiusmodi consessiones episcopo inprinnis fieri solebant: consessionum usu crescente epilcopi hane sollicitudinis partem presbytero cuidam paenitentiario, qui Vniuersae ecci esiae praeerat,

demandarunt, ut docet INNOCENT. CIRONIVS inparatiti. Ad L. V.

decret. tit. de parnit. D remisi. p. 46O. In hoc ceteros episcopos praeiviste videntur pontifices Romani, quibus longe ante 1NNOCENTIVM HI. Di paenitentiarii fuerant. Inde LUDOV. THOBIAgs1Nus de vetere es noua ecclesiae disciplina p. I. lib. II. cap. X. Non discrepat, inquit, averisimilitudine, decretum de poenitentiariis ubique terrarum statuendis ad formam ecclesiae Romanae . conditum temperatumque fuisse. Cautum enim erat in concilio Lateranensi IV. in cathedralibus ecclesiis viros idoneos Ordinari, quos episcopi possint coadiutores & cooperatores habere , non solum in praedicationis ossicio, verum etiam 1n audisndis confessionibus & paenitentiis iniungendis. Tandem his rebus esseclum est, ut consessionum audiendarum prouincia parochis fuerit de mandata, & absoluta necessitasparochianis imposita, peccataqu*dvis confitendi; episcopis grauium tantummodo atque atroci Umediisti sipi xii delii lorum consessionem sibi reseruantibus. Verum hi spiri-sb: stitialium t sei iudices, Ut eOS compellat Io. PONTAs in dictionar. cos. consi. iudieum. Voce confuserit iuprocm , simul qUce prudentis animae medici sunt, accurata diligentia obseruare debent. Unde 1NNOCENTI Prudentes a- ΙH. in cit. c. I 2. dc pinnit. Saccrdos autem sit, inquit, discretus

nimae medici Ur cautus, ut more PERITI MEDICi seuper infumiat oinum sestς dobcnt. oleum Dulneribus Duciati, diligenter inquirens es prccutoris circumstantias edi peccati et quibus prudenter lutesilat, quale debeat

s praebere conplium cujusmodi remedjum adimi r e, diuersis

63쪽

CONIUNCTIONE IN SANANDIS AEGRIS. 61

experimentis utendo ad saluandum aegrotum. D sFetus ae cautus sacerdos esse debet, Ut consideratis perspectisque omnibus peccatorum circumstantiis, ipsi a conlitente manifestandis , remedia poenitentium morbis maxime conlaementia eligat, & quai ae s Latione tutius sanet, sollicite dispiciat, praecavens, ne nimis aut eriori vel iusto leuiori poenitenti e medicina malum augeatur. Princeps enim consessionariorum, quam animae morbis Z0rVm adhibent, medicina in poenitentia imponenda consistit, id quod m' pDm'U o. . D. L de poenit. plane & aperte declarat : M dicamcntum e6nsiliit. fortiuy, quod maximmoperatur in paenitentia, hoc est. Sicut in praeceptis medicinae medicamentum multas quidam herbas accipit, unam autem dominantissimam; sic N in poenitentia dominantior ista herba edi potentior est, s uniuersum ipsa incit. Medicinae autem uniuersalis loco ideo paeniten iam habendam esse censent, quoniam satisfactio, qua peccata eXpiantUr, ac a Deo remittuntur, per illam ex iuris canonici sententia DEO fieri dicitur, docente io. MORINO de administr. poenit. sacram. LIII. c. MI. Quae medicorum animae munia succincte ac neruose descripta legi- /mus in legibus ecclesiasticis EDGARI regis Anglorum an. 9 7 . latis &ab 1 ARDV1No toni. VI p. I p. 66j. editis, quibus ita cautum: Noe illi serio cogitandum est, qui hominAm animabus medicus cou-sittiittir, ut eorum Hurserit actioncs, eas scilicet recte ut discriminet, reciamque t ncat in celisira Augulis imponenda rationem. Paucis interbe tis ita porro eius ossicium ins ruitur. Interroga

ipsum de sui ipsius istoribus, extorquescelera, s quae sint, propone

omnia: sed haec tecum semper rec0gnosceris, ut uno eodemque m9

db nunquam iudicabis diuites s pauperes, liberos V seruos, se mores iuuenes, si mos es infirmos , humiles ta superbos, fortes s debiles, ordinatos cci Dcidares. Iudex prudens prudenter

distinguit de sarito, PVd videlicet, quomodo , ubi, quando 'perpetratum. Et qNβΠHuis nullo loco seu tempore licitum sit peccatum , festis tam n diobus, ieiunii temporibus, festiuisque Io-

64쪽

6a DISS. DE MEDICORUM ANIMAE ET CORPORIS

eis cautius quisque ab hoc tenetur abstinere. quanto enim quis potentior est, s maioris dignitatis , tanto grauius pro peccatis coram Deo ta hominibus corrigendus est. Forti enim atqtie debili non imponendum onus Amile, nec infirmo quidem , prout si mo , sed prudenti inter istos moderamine distinguendtim ed. Ab q*ς p*m sola itaque raro tantis confessione acquiescere confestona

tione egro. rium oportet, qUde hoc loco ad absolutionem impertienciam tos absolvere susscere creditur, Ut tamen aeger valetudinis integritati resti-

debent. tutus, quam tunc subire debui siet, Dii MIionem accurate su scipiat. Qua de re THEODORus, Cantuarensis Archiepiscopus in c. I. C. 2 6. qu. p. ita decernit: Ab infirmis in periculo mortis positis per presbteros pura inquirenda os confessio peccatorum, non tamen illis imponenda qtiantitas paenitentis, sed innotescenda, scum amicorum orationibus, G eleemost narum studiis pondus par- nitentiae obleuandum, d 'si forte migrauerint, ne obligati a communione ue consortio veniae fiant alieni. A quo periculo, si di vinituΙ creptus conualuerit, paenitentiae modum a sacerdote flbi impositum diligenter ob eruet e quae omnia sere iisdam verbis cauta leguntur in o nodo Claromontensi apud HARDUINVΜ tum. VII p. J99. Idem quoque in onodo Exoniensi cap. V. est sancitum apud EUNDEM cit. I p. IO79. ubi praemisia INNOCENTIIIII. de animae corporisque medicis coniungendis constitutione ita cavetur : Infirmi confiteri nou tardent, sed pro sacerdote confestim mittant, es de die, propter diuersa pericula , quae de no Ie po' tuerint euenire. De quorum vero conualescentia desperatur, Dei tunc misericordiae commendentur , nec es iis praecise paenitentia ini genda, sed votificanda potius, quae debetur, ut si conualuerint, perficiant eam. Eadem dispositio etiam probatur concilio Namnetens can. s. apud EVNDEΜ tom. VI. p. 438. Quodsi vero ob corporis debilitatem no confiteri quidem aeger possit, abs - Iutionem vero nutu atque signis est agitet, eandem animae medicus denegare non debet, ut praecipit c. S. C 2 6. it. 6. & am

plissime

65쪽

CONIUNCTIONE IN SANANDIS AEGRIS. 63

plissime ea de re disputat 10. MORI Nus c. l. Lib. X. cap.

. XXIII.

y Ita vero contingit , ut lectum aegrotantis saepe Vtriusque notae medicis veluti circumseptum sit, aduocatis pluribus medicis, pluribus sacerdotibus accersitis, adueniente parocho, aduenientibus monachis ac religiosis Omnes quidem ac singuli de salute aegri mox decessuri contendere videri volunt, sed, ut contingit sis Q, suis singuli cominudis prospiciunt, aegrotantis salutem negli gunt. Quem apparatum lepide perstringit DEs1D. ERAsMus in COIl0quio, quod F vNus inscribit, & de honorifica cuiusdam aegroti morte ita di flictit: Vbi mors iam certastii signa dederat, medicurum chorus, qui diu curarunt aegrorum , dissimulata vitiae desperati ne, coeperunt mercedem poscere. - - Numerata pecuui , clam submonuerunt proximos, nou procul abesse mortem: curarent ea, quaepertinerent ad animae salutem; nam de corporis incolumitate nihil e se spei. - - His actis stib duxit se se statio medicorum. Mox, addit, accitus est Bernar diistis vir, ut scis reuereu-dus, Francifcanorum custos, qni confessionem exciperet. Vix peracta es confesso, iam aderat in aedibus turbo quatuor ordinum quos vulgus appellat mendicantium , MA. Tot vultures ad unum cadauer 8 PH. Deinde vocatus es parochus, qui hominem invu-geret , facrumque 1 mbolum corporis dominici porrigeret. MA. Religio te. PH. Verum ibi minimum abfuit, quin inter parochtim monachos cruenta pugna fuerit orta. Addit porro: Parochus

ubi cognouit aegrotum fuisse conse sium Francis cano, negauit se vetvnctionis facramentam, vel eucharisiam vel sepulturam impartiturum, ni fuis auribus audisset aegroti confessionem: se parochum 6se , sibi pro sua ovicula reddendam domino rationem : id nouposse, si solus ignoraret arcana confesentiae. Post graui stimas corI- contentiones rixasque iniuriosas tandem aegrotus medi' de pace ineunda haec propositit: Sit pax inter vos, tibi parocho denuo confitebor. Deinde, proprepitri uolarum pro cautionibtis funeralibus,pro cenotaphio, pro sepultura vumerabitur tibi pecunia priui, quam

66쪽

Ad mortem damnati praeparandi per medicos kni-ulae

64 DIS S. DE MEDICORUM ANIMAE ET CORΡORU

. XXIII. Quas medicorum sy in aduocandis animae medicis par

tes esse, hac enus euictum est : eadem quoque itidicis munia sunt, ut animae medicos capitalis poenae reis accersendos curent, eosque ad seriam peccatorum agnitionem & contritionem cordis, vel

exeas hanc DOMUM; neque committam, ut ulla tu parte de me queri possis. MA. Num parochus rectisnuit tam aequam conditionem Z PH. Nous lautum obmurmuravit nonnihil ne confessone, quam aegroto remisit. Luid opus est, inquit, iisdem repetendis fatigare tum aegrotum, tum 1 3cerdotem y Si tu tempore mihi

con essus j ijset, fortassis fauclius condidi siet suum testamentum:

Nunc vos videritis. Haec aequitas aegroti pessime habebat monachos, indigueferentes, eam praedae partem decidi parocho. Ego tameu interces fecique, ut iis sopiretur. Parrebus vu&it aegrotum; dedit corptis domini, ta' numerata summa discessit. Denique nO-uam tempestatem ad aegroti lectum eXortam recenset E SMUS, eX quo etiam cruciferorum ordo ingratiis ceterorum ordinum aduenit: quod dictidium tandem composuisse aegrotum dicit , singulis sequa pecuniae portione divisa. Hereditas et niuersin tandem pergit, sic erat diuisa, ut detractis de solido impens uesaueralibus, uncia cederet uxori, altera uncia decideretur filio. His ipsis ΕΑΑsuus sivi seculi in orcs depinxit, & abusiam notauit, quant pretio animae medicina sepius aegrotis pensianda fuerit: quamuis animae medicos ad aegros aduocand0s esse, non absolute improba

uerit.

y Singulari adhuc exemplo GREGORivs IX. animae & corporis medicos coniungendos esse decreuit, in diplomate, quo CAR0LO regi GaIliae di 1OANNAE reginae anno I 376. hane indulserat gratiam, ut tempore quadragesimae confessor eorum cum iis dispensare, 'de concilio medicorum iis usum ovium, lactis & buturi concedere postet vid. diploma apud d A cΗYRI vn rom III. Dicit. p. 7 3

67쪽

CONIUNCTIONE IN SANANDIS AEGRIS. 6s

vel iuxta ius canonicum ad confitendum inducant. D) Iudicum ossicium plenissime ins nuxit CAROLVs V. in constittit. cri

ung seinex Sunde vernachnen. Quodnam vero temporis spatium inquisitis, facta supplicii signineatione, ad poenitentiam capiendam a iudice relinquendum sit , definiuit imperator

xi sui temporis vel tres dies seriae conuersioni eius , cui capitale supplicium imminet, sussicere arbitratus est Caesar. Cum vero ex nostrae religionis principiis tam breue temporis spatium seriarpaenitentiae peragendae, non semper susscere , persuasum habeamus : iudicis arbitratui apud protestantes relictum est, Vt, ponderatis circumstantiis, reo atque ecclesia ministro Petente, eXecutionem ad aliquot dies differre possit. Equidem Ι ex a) Olim in legibus Anglorum iudex , qui ad supplicium damnatis

copiam facerdotis denegauerat, CXX selidis puniebatur , quae canetio in Leg ecclesiast. CANUTI REG. A L. nTO32. latis , Scab UARDUINO tom. VI. P. L p. 9o p. 912.cditis, Lege XIII.reperitur: Si quis capitalis rei davi natus sua ingenue facerdoti peccata confiteri cupierit, id ei conceditor: si quis autem denegurat,mmierato regi centum N viginti solidos: aut saltem alisuctiis viris quinquese culpa liberato.

68쪽

66 DISS. DE MEDICORUM ANIMAE ET CORPORIS

ex nouissimo potentissimi Borumae Regis editio d. 9. Ian. h. a promulgato. omnes criminaleS procellus paucorum hebdomadum spat; o absoluendos esse , prudentissime cautum tem pori tamen, pneparationi inquisiti ad mortem necessario , limites nulli sent politi,adeoque etiam hoc eis non videtur ademtum est e. Denique iudex alia occasione quoque de adtiocandis animae s corporis medicis sollicitus esse debet, in causia nimirum sortilegi i, magiae, & denunciati pa Si cum diabolo, vel alius 1 aperitationis, cum ad haec homines plerumque ex super stitione ' melancholia delabantur, cuius depellendae ergo animae corporis medici adhibendi, quorum cura & sollicitudine

id non raro emcitur , ut mens aegra ex corporis male adsedit qualitatibus , ad phantasmata quaevis suscipienda aptissma , per me icamina naturalia & Diritualia sanetur , &in statum suum pristinum restimatur. Hac rationabili methodo neglecta in uistores, sola consessione sue eX torta, siue spontanea & phantastica contenti, grauiter peccant, & nonnumquam malo hypochondriaco grauissime laborantes, Ut Consesses igni tradunt, ex ignorantia constitutionis corporis male adfecfati Mometritosus eii casus, quem dn. PARENS tom. V. iuris eccles protest, qui iam sub prelo sudat, L . tit. I. de fori legiis S. XXIIL p. 62. adducit, ubi inquisitio contra hominem

miserrimum carceri mancipatum instituta est , qui aliquoties per Varias circumstantias eonfessus erat, se pallum cum diabolo 4n iisse , atque ea perpetna ste, qriae omnem superabant fidem. Cum vero CX protocollo constaret, ipsum in examine Lepius rei terato angoribus summis premi, atque conquestum esse, praesentem diabolum in hoc vel illo angulo se videre, atque ab

eo euocari

plisiuni

69쪽

CONIUNCTIONE IN SANANDIS AEGRIS. 6

plisi mi iudicatum fuit,hominem ante omnia medicis corporis e anima committendum, &, adhibita medicina utraque, de mentis& corporis qualitate solertem indagationem instituendam, nec in re tanti momenti fidem soli consessioni inquisiti adhibendam esse. Adhibiti ergo sunt prudentes medici ad examinandum eius corpUs, qui mox ex somni & corporis qualitatibus animaduerterunt, eum grauissima hypochondria laborare, atque corpus tam male ad ictum esse, ut parum a delirio ab ectet. Accedebat quaedam laesio capitis ante plures annos,dum de cursu deciderat, accepta , quae confusionem idearum adhuc magis promouebat. Quocirca aliqUoties Venae sectio iterata, cum aliis salutaribus remediis adhibita, & theologis negotium datum, ut eius animae, Obrutescenti, succurrerent, & , conuersionis salutaribus adhibitis remediis, eam in Veram reducerent viam. Hoc modo tandem, ad animum &pristinam sobrietatem rediit, atque agnouit, magno cum mentis gemitu , se per corruptissimam imaginationem non aliter credidissse, quam haec plantas mala vera esse, quae antea consessiis erat : iam vero sibi haec omnia, quasi in somnio apparuissent, Videri nec Vnquam, quod

de cireumstantiis pacti initi allegauerat, factum fuisse , quae

response saeuitatis medicae, saecincte ' neruose recenset V nerandus Academiae nostrae senior , Idustri FRIDERIcvs HOFF-MANNus in medicina consultatoria tom. IV. Dec. II. cas. X.

70쪽

praeterea etiam male cohaerebant. Ipsam actorum seriem bre uiter etiam excell. dn. ALBERTI in iuri rud. med. P. H. cons. 24. p. 2O6- seqq. repetiit. Similis tenoris preteiudicium contra operstitionem grauiorem , quam inquisitus salius erat, adfert dn. ΡΑ- Ns cit. l. in de sortii. in quo medicis animae inquisi tUm, quo ab hae labe in veram deducere ur Viani, ante omnia committendum esse , de- .cretum fuit.