Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

발행: 1769년

분량: 467페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

261쪽

BE MORBIS MULIEBRI B. LIB. I. rniat. Aut ubi menses do sierint, anseris, aut Vulpis stercus in rosaceo unguento terat, & pudendum illinat, ac condormiat.

Si ulcera fuerint acria, & inflammata, hac Collutione utere. Adipem anseris, & resinam naisce, de aqua tepida diluta infunde. Aut butyium melli admixtum liquefacito, ac infunde. Aut bryoniae albae conchae testam parvam deradito, &myrrham , ac mel similiter. Haec ua Vino nigro odorato diluito, ac tepidum infundito. Si ulcerata . aut pustulis plena fuerint summa labra, ca nem bubulam sumito, & butyrum, sive adipemanserimina, R anisum, aut crocum, aut i podium Cyprium. Haec omnia terito, & carni oblita apponito. Si ulcera fiant, ac mordeant, bubulam carnem adipe illinito, & carnem uti,dito. Et isordida fuerint, eluito, & somentum eae ho radice adhibeto. Et postea etiam de pinguedine in vino dulci bibat. Si in pudendis fiant ulcera, bubulum adipem illinito. Et myrtum ita Vano coquito, & cum Vino perluat. Aut oleae folia, &rubi, & mali punicae, eodem modo. Sit autem vinum pramnium. Atque haec quidem sic iacienda sunt. Et perseae arboris videlicet folia terito ,& ad pudenda apponito. Aut anethi, & apri le-men tritum illinito. . Si fervido, ac superficiario ulcere pili cnda laborent , sic taurare oportet. Carnem bubulam lon-Eitudine duorum palmorum par Vorum , cras illi

dine vero ligni, quod in foramen bipennis 1mmittitur, pudendi videlicet virilis forma lalque ad

Vesperam Apponat; noctu Vero auferat. Ρoltera die autem rursus apponat usque ad meridiem, &bibat vinum dulce, melle ad Vinum admixto.

Collutio, si ulcerati fuerint uteri, & si urinae si illicidium vexarit. Porrum , sambuci fructum ,

262쪽

2so ΗΙΡΡΟ CRATES seseli, anisum, thus , myrrham, & Vinum aequali mensura ad horum succum. Haec miXta, & fervefacta frigefacito, & modenate colluito. Aut mel, bil-tyrum, medullam , & ceram immittito, ac illinito. Ad ulcera, quae in pudendo sunt, ac enascuntur. Folia oleae, & rubi, & hederae, & mali pu-anicae dulcis terito, & vino veteri diluta, noctu in lana pudendis apponito, Sc pro cataplasmate adhibeto. Quum autem dies venerit, 'detrahito, Ec myrti baccas in Vino coquito, ac colluito Aut anseris adipem, & resinam liquefacito , ac infundito. Aut butyrum, & oleum cedrinum , modico melle admixto, infundito. Ad ulcera in utero resccanda. Argenti florem in vino terito, ac infundito. Aut butyrum cum melle infundito. Aut bryoniam albam , & myrrham, & mel, vino diluta infundito. Ρostridie vero Vino nigro tepido eluito. Aut lentisci folia in aqua coquito, & cum hac postea colluito. Si

ulceratum fuerit OS uterorum, butyrum , thUS , myrrham, resinam, medullam cervinam infundi to. Aut lenticulam in aqua coquito, Sc Cum eX- colata aqua colluito. Quum vero Aqua eX Uteris

fluxerit, & ulcera fuerint, & lancinarint, anseris adipem , Se ovum illinito. Aut ovillum , aut suillum adipem, & lentem in Vino coquito, Schoc pari aqua temperatum infundito. Qilae Vero in pudendo sunt ulcera, cum hoc perfundito, Rmannam thuris, rubum, pini corticem inspergi

tO, Sc cum aqua horum laVentur.

Expulsorium, si mortuus fuerit fetus. Galba

num olivae magnitudine linteo involutum, ac oleo cedrino tinctum , ad os uteri apponat. Aliud. Calamum Odoratum, Sc cucumeris sylvestris medullam cum adipe anserino terito. Deliget autem umbilicum, Sc peciinem, .& de hoc

263쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. L I B. I. 2 SI modicum lanae instillatum ad os uteri apponat. Et ab hoc paulatim extrahetur. Aliud. Rubiam, & cedri ramenta contundito, R aqua affusa siti, dio per noctem eX ponito. UQH- de mane ad dolores partus exhibeto.

Aliud. Suphii drachmam unam, & porri succi acetabulum , cedrini olei dimidio cyatho parvo admixto, bibenda dato. Aliud. Tauri fel oboli unius, aut semioboli

pondere, in vino terito, ac exhibeto. Aut scr-mcnto oblitum , torrefactum, deVorandum dato.

Aliud. Cancros fluviatiles quinque, & rumi cis, ac ruibe radicem, & fuliginem de furno, omnia simul trita, & cum aqua mulsa unita, sub dio per noctem exponat, & jejuna ter bibat. Aliud. Cucumeris sylvestris medullam tritam, in cedrina pice lanae involvito, & cum filo ad pennam deligato, apponat autem intro, ita ut pennae dura pars paululum foras promineat eX lana. Quum autem sanguiS upparuerit, amo Ueatur.

Aliud. Veratri nigri virgulam longitudine sex

digitorum lana obvolvito, extremam vero ipsitis partem nudam sinito. Deinde quammaxime intro apponat, & ubi cXtrema parS cruentata fue-

Aliud. Veratrum nigrum, & cantharidas, RcOnyram in aqua terito, & glandulam mollem sex digitorum longitudine citor malo, siccato, ubi dura facta fuerit, lana involutam apponat. Summam autem partem cedria illinat, iitque ipsa nuda. Quum vero sanguis apparuerit, amo Ventur. Aliud expulsorium. Si fetus mort UUS, Aut fideratus intus fuerit, ranunculum , & elaterii parum in aceto meraco misceto, ac bibendum dato. Aut bra ilicae tener coliculus, in summa parte netopo illitus, immittatur.

264쪽

HIPPOCRATES

HIPPOCRATIS

Jusdem scriptoris esse putes : nam es idem color eis utrique , V in secundo libro multa primi,

νem varios habet suores albos V crebros, tum Ist ri futus, ulcera , callos , cancrum, Ompt0mata I serica, prolapsus uteri, B' os ejusdem clausum, ex ν0 serilitas. Porro mammartim H0nnullaΙ morbos , V vaginae , ephelides, dentium d0lores, sexui feminino non propria. Miri ae etiam hic Ga nosris moribus remotae curationes reperitiumr. Uterum ad omnia fere viscera c0nversum admittit,c0lamellam in utero natam describit , quani jubes vesecare.

FLUXUS albus in senioribus mulieribus magis fit, quam in junioribus. Fluxus fulvus

in utrisque. Fluxus ruber in junioribus. Et ruber quidem fluxus fit ex febre. Magis autem ex abortu. fit & ex mensium interceptione, quuηὶ

265쪽

conclusi1 derepente eruperint. Fit etiam ex partu , & febribus, & sanguis profluit valde multus , & grumi excidunt. Et dolor fit clavicularum , ac tendinum, & corporia tOIpor, Sc cIurum perfrigeratio. Aliquando Vero etiam uulus

effundit ad dentes, si amplior sanguis discesserit,& sudor multus diffunditur. Ad haec & stomaclu morsus fiunt, & perfrigerationes, & febris bili;

meracae, ac pruriginosae, & eadem die laepe rigent , & rursus sudant, & aliquando a supernis locis convulsiones ipsis fiunt, aliquando ab infernis, & ad inguina dolores acuti, ac fortes Ir

Iuunt, procedentes Velut doloreS partu S. Quandoque etiam urinae stillicidium adest, & os 11ccum est, & ssitis premit, & lingua aspera est, &digiti pedum magni contrahuntur , & ad luras semper cum femore distenduntur. Et lumbi dolore vexantur, & manus impotentes fiunt. Quum autem hujusmodi fiunt, tunc etiam nerVorum antrorsum, ac retrorsum distentiones fieri tolent.

a claviculis Juxta jugulum, ad maxillas, & unquam. A talibus vero paulo post retrorium, a tendinibus juxta spinam , ad lumbos, atque ilia

per violeutiam pereunx' . . . in

Ρraedicere igitur oportet fluxibus Inchoantibus,& diaetam constituere hoc modo. Mane quidem dandum cit pharmacum ad fluxiones ex his, quae ego describam, quocumque maxime Opus habere vita fuerint. Dandum autem & ter, & quater. si multus sanguis discesserit. Direta igitur confutuatur , si quidem sine febre fuerint, ex cibis. Si vero febricitarint, ex sorbitionibus. Sunt autem ex sorbitionibus hae commodi1simae, panIcum, lenticula , farina horni, ac recentiS triticI cocta , alica coeta sorbilis, Zea cocta. EX potionIbus vero polentae pollen in aqua, & ramenta a panibus

266쪽

de rasa contus . Et polentae recentes tenues in aqua madefacis, quas etiam insulsus delingere prodest. Ex cibis vero panis exassatus in cinere. Obsonium autem sit leporis caro, & columbae, ac palumbis & cocta, & affata. Et haedi caro as sata, nullo adscititio condimento addito , sed ut

in acetum saltem intingant. Hepar item caprae, aut bovis in cinere affatum. Ovi tenue , aut ipsum luteum. Caseus insulsus. Ex oleribus autem nullum gustent, neque coetum, neque Crudum.

Et a balneis ab itineant. Et manus ipjis deligato, ita ut lana sordida ipsas circumdes, & laqueum immittas supra cubitos, & ad poplites supra genua. Et cum cucurbitis sub mammas amaeis, ipsas elevato, modo ad dextram, modo ad sini stram partem translatis. Si vero spirandi dissicultas oriatur ad cucurbita admotionem, CUCUΓ-bitam amoveto , sanguinem autem ne detrahito.

Verum subdititiis utere, qu*e ego describam, &ad sistendum sanguinem in talibus sunt apta. Et si quidem ex fluxionibus mul 1er eVaserit , ubi multus sanguis discessit, & color est exalbidus , & facies elevata, & sub oculis tumores laxi, & crura turgida, & uterus humidus, ac semper praeter rationem hians. Et quae discedunt , aquosa sunt, Velut a crudis carnibus, succUS. Talibus , si robustae fuerint, vomitus ciere oportet, jejunis, & post vomitus prandium exhibere. His conducit modicus cibus. Vinum nigrum mer citis. Illuvies , aut frigidae lotio. Deambulationes. Semel in die cibum capere, omnis re siccatio. Si vero ad haec non sedentur , neque considant uteri, neque a fluxionibus libe- TentUr, respectu Virium corporis habito, si quidem robusta fuerit, veratrum dare oportet. Si Vero non obediat, caput purgure. Facta autem

267쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. LIB. II. purgatione, per diactam reliqua curare eodem modo vel ut circa steriles Considerare porro Oportet etiam naturaS mUlierum , & colores, Sc aetates & tempora, Alocos, & ventos. Aliae enim frigidae, aliae humidae, ac fluidae, aliae calidae quidem, sicciores autem , R stabiles sunt. Nam quae superalbidae sunt, humidiores sunt, ac fluidiores. Nigrae Vero sicciores & acerbiores, ac adstrictiores QUMVero Vini colorem referunt, medium quiddam inter utrasque habent. Sic autem & in aetatibus contingit. luvenculae enim humidiores sunt, Scmulto sanguine plerumque refertae. Aniculae Vero si1cciores, & modicum sanguinem habentes Mediae vero medium quiddam inter utrasque hahent , ut quae nunc aequale S existunt. Oportet autem eum, qui recte haec tractare volet, sem per mulierum naturas discernere, & temporum

occasiones , & aetates , & tempora, & locos , M

Si fluxus in uteris obortus fuerit, sanguis multus fluit, & grumi compacti excidunt, & dolor

Occupat lumbos, & laterum mollitudinem, ac imum ventrem, & durus eis venter , & ad contactum dolet, & rigor, ac febris acuta corripit,& debilitas oboritur, & omnia praeter humeros,

ac scapulas dolet, & calor invadit, & rubescit,& venae durae fiunt, ac renitentes. Morbus hic maxime fit ex abortu. Fit, & quum menses multo tempore retenti derepente eruperint. Huic, ubi sic habuerit, grossum siccum contusium, AG cribratum in linteum alligato , ac apponito, imo ventri perfrigerantia imponito, CaVenS, ne horreat. Postquam autem fluxus steterit, oleae sylvestris folia in acerrimo aceto CO Uat, Coquupudenda perluat. Bibat autem Vinacea, rhoem

268쪽

Η 1PPOCRATE Drubrum in aceti acerrimi hemina dimi dia coquat . dc eo pudenda perluat. Aut mora rub1 rubra siccatu , ac trita cum farina recenti, pari portione mixta, jejunae bibenda dato. Si vero fortius facere Voles, duabus fari me partibus admixtis, bibendum dato. Et ne lavetur. Cibis autem Utatur siccis, & vino nigro vinoso. Si Vero intumuerit , fluxu jam sedato, pharmacum deorsum purgans bibendum dato. Ρost pharmacum autem uteros groisorum decocto colluito, Sc postea acerba infundito. Si vero his factis, humecta fuerit, si istitiam faciat, donec re siccet. Ruber fluxus fluit talis, qualis sataguis vitam se recens inuictatae, & grumi pellucentes. Aliquando vero etiam fluxum rubrum em1ttit, L Venterimus attollitur, & attenuatur, & impotens fit,& induruicit, Sc ad contactum dolet, Velut illucere praesente, & febris habet, & dentium fremitus, & dolor ad ipsa pudenda, A pubem, Jc

lateris mollitudinem, & lumbos, Sc tendinem,Sc ventrem, & pectus , Se scapulas irruit. Et alias omnes partes dolet, & impotentia, ac pUsillanimitas occupat, Sc color mutatur. In principio quidem morbi haec corripiunt. Si vero haec omnia moram trahant, adhuc magis debilitatur, de manifestus est morbus , Sc caVae parteS attolluntur , dc pedes intumescunt. Morbus hic ex partu maxime corripit, si quid in ipsa dilaniari in non prodierit, sed intus computruerit, &setus exasPeratus fuerit. Hunc si in principio contigeris, spongiam humectam ipsi adhibeto, quum fuerit dolor. Aut linteum tenue molle rasum, aqua frigida madefactum, ventri imponito, & aqua perfundito, Alectum a pedibus altiorem facito , atque sic insternito, de ad mense. ciendos medicamentum quodcumque

269쪽

DE MORBIS MULIEBRI B. L IB. II. asTcumque magis admiserit, bibendum praebeto. Apii

semen torreto , tundito , ac cribrato , & erylimum si militer, & peplii semen cum polenta cribratum, urticae semen i militer, & scabiem oleae sylvestris, i gallam , & rutam, & ori an iam,& pulegium cum polenta cribrato. do misceto; polentam Vero crassam torreto , es triticeam polent m commolito, R caseum caprinum sordibus derasis, & de aliis quidem singulorum aequales portiones misceto. Origani vero, & rutae, Se scabiei. ' quilbe dimidium. Haec jejunae ante motum bibenda dato. Mi icere vero etiam oportet aclusum, si acriora prodies est, & cvceonem exhibere. Et de pharmaco quidem pars una sit, & casei unis & unis, polentae. Ad vesperam autem

melle admixto bibenda dato, R donec quidem principium morbi fuerit, & sanguis multu 3 prodierit, L modico tempore intermiserit, k dolores acuti tenuerint, haec facere oportet. Si vero

sanguit; paucior fluxerit . & per brevius tempus ea, qu e deorsum, aut sursum ducunt, bibenda di,to, A pudenda lenibus fomentis foveto, prout semper opportunum visum fuerit, & 2 eam una cum cortice fractam, & grolsos siccatos, tutos, ac cribratos, & oleae folia similiter, singulorum pareS portiones in cataplasmate adhibeto, & lac bubulum coctum, aut crudum bibendum dato, re nectu ad id, quod recte habet, facto, R prout opportunum este visum fuerit & videtur morbus hic debilis, ac lethalis esse, & paucae ex ipso ei fugiunt. Quum mulieri sanguis ab articulis fluxerit, a

partu aUt a inhore Corruptae quidam putant ex medicis hoc fluxuria cisse. Est autem aliud. Nam hoc, quod ex articulis, & eX lumbis, ac coxen

dice aliud est, glutinosum est simul cum sanguine. Princ. Λrt. Med. Tom. III. R

270쪽

αs 8 HIPPOCRATES Illud vero, quod ab uteris, & cavis venis suit ,

sanguis purus est. Hanc suffire oportet hoc modo. Leae fraelae semodium aceto modico subigito, Ut ne per totum Uteros humectes, & sulphuris vivi semiobolum ad geas tritas admisceto , S aceto subacta per noctem sinito. Mane Vero nullo igne accenso, obturamenta de doliis oleariis imponito, & sordes ossicinae fullonum, & serpentis semen admisceto. Mox autem multum ignem tollito, & non urito , sed maxime sussumigare facito. Oportet autem sellam perforatam adesse, & mulierem vestibus contectam insidere, ut ne quid praeterspiret. In ignem Vero medicamentum cum aceto praeparatum inspergito, itemque de semine serpentis. Sed & myrrha admixta et acax est, ut sussita pude idorum cruentationem sedet. Si vero satis habuerit, erysimi semen to refactum terito, & in vino exhibeto. Fluxus fulvus fluit velut ex ovo vitioso multus, & graveolens, & uteri inflammantur, &dolor ex lumbis, & inguinibus emergit, & prodeuntia multa sunt, & si non liberetur, celeriter fluentia. At etiamsi tempus accedat, quae restant, putrefacit, quammaxime id fieri potest. Riget enim, & velut a carnibus affatis humor defluit, & cum his simul febres fortes, ac rigores fiunt. Ex hujusmodi vero fluxibus multae psreunt, paucae essugiunt, & si quidem in principio accesseris, sic curare oportet. Si sine febre fuerint, ac robustae , veratrum ipsis dato, & intermissis tribus, aut quatuor diebus, pharmacum deorsum purgans exhibeto. Post purgationem vero sic diaetam constituere debes, quo fluxiones aquos e sint, ac tenues. Mane quidem jejunae pharmacum aliquod ex his, quae ego describam ad fluxum, ebibendum dato in vinum in-

SEARCH

MENU NAVIGATION